|
Mevrouwen
, mijne Heren, Vlaamse Vrienden,
Op 11 oktober 2007
is dokter Jan Wannyn overleden
Hij werd 99 jaar.
Op de begrafenis was er veel volk , maar daarna geraakte
hij stilaan vergeten . Het is goed dat wij hem vandaag huldigen.
Dokter Wannyn was actief in veel Vlaams-nationale
verenigingen en ook van Broederband was
hij één van de trouwste leden. De derde zondag van oktober was hij ,
niettegenstaande zijn hoge leeftijd steeds aanwezig in Lourdes-Oostakker en zoals hij dikwijls zegde was dit voorhem
een hoogdag.. Toen hij 90 jaar werd had hij recht op een oorkonde van
Broederband .
Ik ging hem dit aankondigen en zo kwam ik voor de eerste
bij hem thuis. Sinds het overlijden van zijn vrouw woonde hij alleen
Ik maakte van de gelegenheid gebruik en vroeg hem een en
ander over zijn leven. En tot mijn verwondering begon deze bescheiden man zijn
leven te vertellen en ik mocht zelfs nota nemen.
En zo komt het dat ik vandaag over deze uitzonderlijke man
tot u kan spreken.
Dokter Wannyn had inderdaad een zeer bewogen leven.
Driemaal is hij,door zijn trouw aan Vlaanderen van zero opnieuw moeten
beginnen.
Voor een goed begrip moet ik eerst bij zijn vader beginnen:
Vader Wannyn, geboren ik 1867, stond reeds als jonge man in
de Vlaamse Beweging en hij was in 1888 medestichter van het TAALVERBOND . Reeds voor de oorlog van
14-18 een eigen
Handels en Taalinstituut , de bij de Gentenaars zeer
bekende
English Club Nu gekend onder de naam Handels en
Taalinstituut .
De gebouwen waren eigendom van zijn echtgenote Valentine
Stevens.
Als zeer actief propagandist en agitator gaf hij tijdens de
eerste Wereldoorlog
stuwkracht aan de radicale, heelnederlandse vleugel van het activisme , de
Jong Vlamingen .
In de kelders van zijn English Club bevond zich een eigen
drukkerij en daar werd door mijn vader Emiel Aers, het propaganda- materiaal
voor de activisten gedrukt. Mijn vader was toen letterzetter van beroep. Wat
weinig mensen weten is dat mijn vader toen in de drukkerij werd geholpen door
Jules Gabriels, de latere kelner van de Uilenspiegel, later Elckerlyk. Jules is
zolang hij het nog kon, in het Vlaams Huis blijven werken
Als dynamisch volksredenaar voerde vader Wannyn vaak het
woord, samen met de dichter René de Clercq en Richard de Cneudt. Hij was uitgever
van het strijdblad De Vlaamse Smeder en zijn Nationalistische Bond telde
begin 1918 meer dan 4000 leden.
Na de wapenstilstand week vader Wannyn met zijn gezin uit
naar Nederland en werd hij bij verstek
ter dood veroordeeld .
De goederen van zijn echtgenote, dus ook de English Club
werden verbeurd verklaard. Vader Wannyn was dus op een slag straatarm.
Heel alleen ging zijn echtgenote de strijd aan om de
rechten van haar man en kinderen te verdedigen. De tegenkanting die zij daarbij
ondervond heeft haar dood verhaast, en zij overleed in 1923 .
Onze dokter Wannyn, die wij vandaag huldigen, werd geboren
in 1908 en hij was dus 15 jaar toen hij, als gevolg van de
activisten-vervolging, zijn moeder verloor!
Dit was een zware slag
Dokter Wannyn groeide dus op in Nederland en behaalde in
1937 in Leiden zijn artsdiploma.
Na zijn terugkeer naar Vlaanderen was zijn Nederlands
diploma niet geldig en zo behaalde hij voor de tweede maal zijn diploma voor de
Centrale Examencommissie te Brussel.
Ondertussen was hij gehuwd met de dochter van de bekende
activist Jonck en specialiseerde hij zich in de kindergeneeskunde.
Reeds in Leiden was hij
onbezoldigd assistent geworden
van dokter Gorter en was het toen reeds duidelijk dat hij dokter meer
als een roeping dan als een beroep beschouwde.
In 1938 kwam er in Nevele een plaats vrij van huisarts. Jan
Wannyn kreeg het bezoek van dokter Leonce Van Damme, die toen assistent was van
prof. Daels, en die vroeg hem de plaats in te nemen. Elias zou ook graag
hebben dat u dit doet,zegde hij.
Wij mogen niet vergeten dat de huisdokters een belangrijke
rol hebben gespeeld in de Vlaamse Beweging en Nevele was toen nog een plaats
waar het V.N.V. nog niet zeer sterk stond.
Dokter Wannyn startte toen als huisdokter in Nevele en hij
werd er tevens dokter van de plaatselijke brandweer.
Toen de oorlog uitbrak werd hij als dokter ter plaatse
gemobiliseerd. Later kreeg hij het bevel zich naar Frankrijk te begeven en hij
vertrok,samen met twee inwoners van Nevele,in een klein wagentje richting
Kortrijk.
Daar heerste de grootste verwarring, zij moesten naar
Toulouse, werd hun gezegd.
In Calais vonden ze een Belgische post en kregen zij de
raad terug te keren, want de Duitsers waren reeds in Abbeville
Zij stelden zich dus in burger en begonnen de terugweg.
De grote miserie begon toen de dokter terug in Nevele
aankwam.
Toen hij een halve dag thuis was kwamen de Ardeense Jagers
en bleek dat de plaats waar hij verbleef in het schietveld lag.
De Ardeense Jagers wilden de brug laten springen en de drie
hoeken moesten worden platgelegd. Het huis waar dokter Wannyn verbleef werd in
brand gestoken.
Later zat hij in de kelder van een villa en de Duitsers
lagen in een korenveld. Een Duitser werd gewond en men kwam vragen of er
een ergens een dokter was. Dokter Wannyn
bood zich aan en begeleidde de gekwetste naar Sint -Maartens -Leerne en nadien
naar Nazareth.
Toen hij terug naar Nevele kwam werd hij bijna
doodgeschoten door de Duitsers. Hij droeg lederen laarzen en de Duitsers namen
hem voor een Ardeense Jager. Zoals u zeker weet waren die mannen niet bang om
ook in burger actie te voeren
Gelukkig kon hij een attestje laten zien dat hij
van de Duitsers had gekregen...
Na de Belgische capitulatie moest dokter Wannyn dus
helemaal opnieuw beginnen. Gelukkig was zijn praktijk Apotheek houdend en dat
zorgde toch voor wat extra verdiensten.
Rond 1941-42 werd de toenmalige burgemeester van Nevele
ernstig ziek, zodat hij zijn taak niet meer kon vervullen. Twee Vlaamsgezinde
schepenen vroegen dan aan dokter Wannyn om burgemeester te worden . Hij
aanvaardde maar, bescheiden als hij was
noemde hij zichzelf steeds dienstdoende burgemeester.
Als zeer sociaal man heeft hij zich in die moeilijke jaren
speciaal bekommerd om de arme mensen en bood hij , in de mate van zijn
mogelijkheden, steeds hulp.
Toen kwam het einde van de oorlog en dokter Wannyn werd
aangehouden door rijkswachters vergezeld door enkele mensen die tijdens de
oorlog bekend stonden als smokkelaars. Toen hij uitleg vroeg zegden die mannen
dat hij nu de gevangene was van Eisenhouwer
.
Ook Mevrouw werd aangehouden en toen zij, gelukkig na niet
te lange tijd werd vrijgelaten, wilde men van haar horen dat zij voortaan een
goede Belg zou zijn. Alhoewel de vrijheid wenkte kon Mevrouw Wannyn deze
woorden niet over haar hart krijgen en ze zegde dan maar ik zal mijn best
doen
Dokter Wannyn verbleef twee jaar in het kamp van Lokeren en
hij kon er als dokter veel mensen helpen.
Eens opnieuw vrij toonde hij onmiddellijk belangstelling
voor het opnieuw in gang lopen van de Vlaamse Beweging.
Toen meester Van Hille in het Arrondissement Gent een
eerste Vlaams-Nationale lijst aanvoerde vroeg hij aan dokter Wannyn hem 300
handtekeningen te bezorgen. Dokter Wannyn werd toen flink geholpen, zelfs door
een eerlijke ex-weerstander. Dit bewijst dat hij de vriendschap van de
bevolking niet had verloren.
Hij hielp in Nevele de Volksunie stichten en de ouderen
onder ons herinneren zich zeker nog de opkomst van de toenmalige
Vlaams-nationale partij in de streek van
Nevele . Denken wij maar aan de legendarische strijd tegen de melkerij-eigenaar
en C.V.P.-er Foncke !
De partij, met als boegbeeld dokter Wannyn, behaalde de ene
overwinning na de andere. Wannyn werd achtereenvolgens gemeenteraadslid,
schepen en burgemeester van Nevele.
Hij deed dit alles met hart en ziel en stond steeds in
dienst van de mensen.
Met fierheid vertelde hij mij dat het rusthuis van Nevele
onder zijn bewind het goedkoopste van gans Vlaanderen was !
In 1965 werd dokter Wannyn door Leo Wouters uitgenodigd
op een besloten vergadering. De partij
wilde voor de verkiezingen met een sterke lijst naar buiten komen.
Mevrouw Wannyn, die vermoedde wat de bedoeling van de
vergadering was, vroeg hem zich niet te engageren, zij hadden al zo veel
tegenslagen gehad
.
Dokter Wannyn ging naar de vergadering waar verschillende
vooraanstaanden uit de beweging, o.a. Pater Stracke, aanwezig waren.
Toen hij hoorde hoe sommigen uitvluchten zochten om het
niet te doen, zegde hij spontaan :IK DOE
MEE !
Toen hij thuiskwam vroeg zijn vrouw:Wat hebt ge gedaan ?
Antwoordde hij :IK
DOE MEE !.
Toen zegde zijn echtgenote: ik ben toch blij dat gij geen
lafaard zijt.
Als dokter Wannyn sprak over die vele jaren viel zij grote
liefde op voor zijn echtgenote die gij reeds enkele jaren had verloren.
Zij had hem steeds op schitterende manier en met veel
begrip bijgestaan in alles wat hij heeft gedaan. Mevrouw Wannyn was inderdaad
een zeer bijzondere dame !
De verkiezingen van 23 mei 1965 werden een grote overwinning
voor de Vlaams-Nationale partij . Het aantal kamerzetels sprong van 5 naar 12,
en het aantal senatoren van 2 naar 5 . Nu zou men zoiets een ZWARTE ZONDAG noemen
En zo kwam dokter Wannyn in de kamer van volksvertegewoordigers en hij is er 9 jaar gebleven. Hij werd lid van
de Commissies voor Algemene Zaken en het Openbaar Ambt en voor de
Comptabiliteit en hij stelde bijzonder
belang in vraagstukken betreffende de streekeconomie.
Bescheiden als hij was zegde hij van zichzelf dat hij
eigenlijk geen politieker was
Ik ben wel een fatsoenlijk huisarts ,zegde hij
Op zijn reeds hoge leeftijd bleef dokter Wannyn de brede
Vlaamse Beweging met veel belangstelling volgen en steunen en op het einde van
ons gesprek gaf klonk wat hij zegde
bijna als een boodschap..
Hij zegde dat wij de strijd voor AMNESTIE nooit mogen
opgeven en dat wij nooit salonfähig mogen worden. Zelfs als alle getroffenen
van de repressie overleden zijn, moet de Vlaamse Beweging België blijven lastig vallen met de repressie en
eerherstel vragen voor de getroffenen van deze Belgische misdaad .
Geachte aanwezigen, Dokter Wannyn was een voorbeeld van
Vlaamse trouw en ik wilde dan ook met deze boodschap die hij ons meegaf mijn
toespraak besluiten.
Dank u voor uw aandacht.
|
