Bij het " uitmesten " van de kasten een tijdje terug, botste ik op geboortekaartjes die ik bijhoud. Als ik de tekstjes erop lees dan stel ik vast dat die veel ludieker zijn dan vroeger. Ik herinner mij nog een geboortekaartje dat ik ooit bij ons ma zag, een geboortekaartje uit de jaren 50, daar stond op te lezen: Zouden we honger lijden om een mondje meer? Bleek dat dit gezegde gewoon was voor die tijd. Daarmee werd de derde, vierde en soms vijfde of zesde spruit in het gezin welkom geheten. De ouders hadden immers de oorlog meegemaakt en wisten wat honger was.
In onze samenleving wordt geen honger meer geleden, althans niet door zeker tachtig procent van de bevolking. Er komen ook geen "mondjes meer" bij in de gezinnen. Men houdt het meestal bij twee, want "eentje is geentje". Een derde kan er af en toe nog bij en heel soms nog een vierde. Daarna houdt men het voor bekeken. Gelijk hebben ze, de huidige moeders die een job, gezin en kinderen maar moeten zien te combineren. Hoe onze grootmoeders het vroeger deden zal voor velen onder ons een raadsel blijven. Soms was het al zonder " koters" behelpen geblazen en al zeker met een mondje meer in huis. Dat mondje meer moest immers niet alleen gevuld worden, het bracht ook hopen werk mee.
Alleen al de wekelijkse was bracht een verpletterende rompslomp mee! Elektriciteit was toen enkel voor de lampen, een wasmachine was lang onvoorstelbaar voor een doorsnee gezin. Mijn grootmoeder en ma hadden - toen ik klein was- elke week minstens een volle dag werk aan de was. Het exemplaar dat jullie hier zien is nog zo'n oeroude wasmachine die je met de hand moest draaien, intussen heeft die een betere bestemming gevonden
Pas later ontdekten ze de wasserij. Ik snap nog altijd niet hoe ze aan die bezigheid geen tenniselleboog overhielden want dat zwengelen aan "de wasmachine" viel niet te onderschatten want het degelijk ouderwets katoen woog tonnen als het nat was en moest daarna zelfs met de hand uitgewrongen worden.( ik zie meter en ma nog staan met een nat laken tussen hen in en beiden draaiend in tegengestelde richting om het water er uit te wringen). Maar tennissen was toen voor de rijkelui en iemand als mijn grootmoeder of ma konden daarom zoiets nooit krijgen!
Strijken gebeurde met loodzware gietijzeren bouten, die beurtelings op de heetgestookte kachel werden opgewarmd. Mijn ma heeft zo ook ettelijke jaren lang elke week verschillende uren aan gewichtheffen gedaan.
Als je dan bedenkt dat zon baby per dag minstens 6 katoenen luiers vuil maakte en meestal meer, dan kan je uitrekenen wat dat mondje meer aan extra werk meebracht.
Stofzuigers bestonden ook niet, zeker niet voor het doorsnee gezin met het mondje meer. En wie ooit een baby in huis heeft gehad weet uit ervaring hoeveel stof zon hummel produceert.
En dan de voeding! Hoe meer monden aan tafel hoe arbeidsintensiever het koken was . Met een ketel soep kwam je hooguit twee dagen toe. Die maakte je ook niet in een handomdraai in een stoomkoker. Diepvriezers en koelkasten waren er niet dus kon je de maaltijd ook niet vooraf klaarmaken om dan later even op te warmen.Je kon hooguit de koude kelder als bewaarplaats gebruiken.
Wij waren nog bij de gelukkigen want we hadden wel de inmaak. Elke zomer werden de groenten van het seizoen geplukt, ontpit, gedopt of van de stelen ontdaan en gesneden. Dat was een hoogst vervelend karwei, waarbij het hele gezin werd ingeschakeld. Daarvoor waren de mondjes meer - éénmaal het "larvenstadium" ontgroeid - wel handig!!
Daarna werden de weckpotten gevuld en zorgvuldig in de steriliseerketel gestapeld. Die stond dan te sissen en te schudden dat horen en zien verging. De keuken leek wel een sauna. Maar je kon wel trots zijn op het resultaat. Regelmatig gingen mijn grootouders en ook mijn ouders tevreden de netjes gerangschikte wintervoorraad in de kelder bewonderen: de bokalen spinazie, worteltjes, boontjes, erwtjes, appelmoes en later ook fruit dat volop uit de " fruitbogaard" te plukken viel, werd in weckpotten opgelegd. Lekker in de winter! De confituurpotten werden nauwkeurig gemerkt op datum en inhoud.
Alles werd vooral zuinig aangepakt, want voedsel was kostbaar en duur. Niets werd weggegooid, alles kon nog dienen.
Hoe anders gaat het er nu aan toe! De supermarkten puilen uit van de voedingswaren. Ze komen niet meer alleen uit eigen streek, maar worden per vliegtuig met tonnen aangevoerd. Verse groenten zijn er het hele jaar door in alle verscheidenheid, exotisch fruit is voor een prijsje te koop. Voor onze dagelijkse kost hoeven we zelfs niet eens meer de handen uit de mouwen te steken. Kant en klare gerechten hoef je enkel nog in de microgolf op te warmen. Nu hebben we volautomatische wasmachines en droogkasten zelfs stoomstrijkijzers waarmee je bij wijze van spreken alleen nog naar het wasgoed hoeft te kijken om het glad te krijgen. Luiers zouden daarom een akkefietje moeten zijn maar moderne babys worden nu in wegwerpluiers gestopt.
Met stofzuigers en stoomreinigers gaan we in huis te keer.. Geen huismijt die het overleeft. Sokken met gaten gaan onverbiddelijk de vuilnisemmer in. Aan verstelwerk besteden we al lang geen moeite meer noch tijd. Nieuwe kleren worden gekocht en zijn niet meer het product van huisvlijt.
We leven in een luilekkerland. We zouden mondjes en mondjes meer aankunnen en nog altijd op overschot leven. De rekken in de supermarkt barsten uit hun voegen, de winkelwagens met torenhoog opgestapelde waren, die men voor de helft niet nodig heeft, worden met vereende krachten naar de auto gesleurd. De gemiddelde West-Europeaan eet zich bijna letterlijk het graf in.
En ze komen, de mondjes. Maar ze zijn niet meer van eigen kweek. Ze komen van heinde en ver, uit andere contreien, aangelokt door ons aards paradijs, het land van melk en honing. Ze zien het op de televisie, die wij met het oog op snelle winst gauw hebben geëxporteerd. Voor wie elke dag met veel moeite zijn kostje bijeen moet scharrelen, heeft dit een onweerstaanbare aantrekkingskracht. In heel West-Europa leven massas weldoorvoede burgers die zwelgen in overvloed en bij wie de honger naar meer nooit overgaat.
Ik weet het wel, andere tijden andere zeden, andere noden, andere stijlen. Er is hard voor onze welvaart gewerkt. Toch kan het soms knagen zeker na de ervaring van 8 jaar Afrika. In een tijd van schaarste en moeite kon een mondje meer er altijd bij. Nu is er overschot en hoeven we ons niets te ontzeggen, maar de geboortekaartjes met die bepaalde welkomstgroet: "Zouden we honger lijden om een mondje meer" zijn op....
Reacties op bericht (13)
11-08-2010
Zeker
Sommige dingen heb ik nog meegemaakt zoals die ouwe wasmachine maar dat was in Heide bij mijn Bobonne en ik mocht draaien en schrobben... haha... deed het nog gaarne ook... maar mijn moeder ging naar de wasserij elke maand en dan was ze wel een halve dag bezig met van die grote kolossen van machines... en een elektrisch strijkijzer en stofzuiger had ze ook al vroeg... mijn schoonmoeder niet... die deed het tot op het laatste op de antieke manier...
11-08-2010 om 20:59
geschreven door Myette
Een fijne woensdag kom ik je wensen lieverd
Natoken ik denk dat die mensen toch hard hebben moeten werken he
Soms ben ik bang Soms ben ik vrolijk Soms ben ik boos Soms ben ik kalm Dat kan allemaal Dat hoort bij het leven Dat is mijn leven Een lach, een traan Een kreet, een sprong Een geeuw, een zucht Een hart dat bonst Dat mag allemaal Dat hoort bij het leven En het is mijn leven Bewegen, spreken Horen, genieten Vernieuwen, kopen Lezen, creëren Dat doe ik allemaal Dat hoort bij mijn leven En ik hou van mijn leven
11-08-2010 om 15:03
geschreven door nikki(brigitta)
amaai
dat is een hele boterham ! heb ik allemaal gekend en nog veel meer , want ik ben 10 jaar ouder dan jij en we hebben het goed , zeker weten !!!!! niet TE veel weggooien hoor van T , anders komt er ambras van
11-08-2010 om 11:17
geschreven door ani
Middaggroetje uit Retie
Met plezier breng ik midweekgroetjes
En hopelijk houden ze het droog buiten zoals gisteren
en geven ze het nat in de late avond en nacht
zoals de voorbije dag en nacht hier was en nu is er laura weer ...ik zit vol kriebels oudste kleinkind komt thuis na haar vakakantie met het C.M.van Hongarijen
en natuurlijk mn knufjes niet vergeten naar jou toe ,Jeske
11-08-2010 om 08:50
geschreven door Jeske
..
Bij jou de vliegen, bij ons de vliegende mieren. Maar jij hebt er weer een juweeltje van gemaakt. En ja, over dat mondje meer, zolang het eigen mondjes zijn, geen probleem, en een paar vreemde mondjes er bij, zeker ook niet. Maar.......(en dat mag ieder voor zich zelf invullen). Kuskes en slaap wel nachtraafke.
kom ik hier op men gemakske bij lezen ...en ik denk dat wij het verdoemd goed hebben
alle ik zit toch weer al met men kont voor de pc met enkele pruimpjes van de boom
ik zit er bij telachen met Harry zijnne tensij
als ge nen pattatschilder teveel hebt wil ik er komen bijzitten om te schillen
ik zal een stukje cake meebrengen voor bij het sjatteke
fijne dinsdag wens ik je toe , lieve groetjes en knuff van ons voor jou
10-08-2010 om 18:12
geschreven door Jeske
..
Deze namiddag zijn de twee oudste kleinzonen op bezoek, dus van lezen komt er niets meer in huis ook amper van PC, ik pits er even een paar minuten tussen uit nu ze TV kijken. Donderdag komt de hele familie eten (zus Engeland, broer Ardennen en al onze kinderen en kleinkinderen) maar nu is mijn pijp uit. Ik heb schotels besteld bij de slager pffft... Ik probeer net zoals jij terug te denken aan vroeger en het leven leek mij toen veel gemakkelijker. Ten eerste waren wij hier helemaal alleen, dus nooit bezoek of oppas. Wij hadden veel minder kleding, dus veel minder was. Bij het verschonen van de bedden ging het bovenste laken naar onder en kregen we enkel een proper van boven. Het was bijlange niet elke dag proper ondergoed aan. (daarom moest de was natuurlijk ook altijd gekookt worden, het vuil kwam er niet zo gemakkelijk uit). Wij speelden altijd buiten en onze moeders waren nog onwetend over Dutroux en consoorten omdat we toen nog geen TV hadden. Blissful ignorance !! Mijn moeder heeft het me zelf met zoveel woorden gezegd. "Ik had het vroeger gemakkelijker met mijn vier dan jij nu met je twee op het elfde verdiep" en ze had nog gelijk ook. En ik .... ik heb als kind nooit gevoeld dat ik iets tekort had, ik was ook gelukkig, heel gelukkig zelfs. Dikke knuffel.
10-08-2010 om 17:10
geschreven door bojako
een oeroude wasmachine ??? zo oud nu ook weer niet hé Natoken want je hebt die zelf ook nog gezien..... tenzij je jezelf als ....???
Een aangename dag toegewenst vanwege Amor Fati !
Als humor een vrouw was zou ik haar ten huwelijk vragen en voor zoveel mogelijk nakomelingen proberen te zorgen
Wie de dag plukt als een bloem oogst het boeket van zijn leven
10-08-2010 om 11:39
geschreven door Amor Fati
de goeie ouwe tijd
wat heb jij hier goed over nagedacht! en zoveel details ... ik herinner mij ook de wasdagen toen ik klein was : de hele benedenverdieping stond toen onder water-in mijn herinnering altans- Het grote verschil is dat er toen vaste dagen voor alle huishoudelijke taken waren, die uiteraard veel meer fysieke arbeid vroegen. Modern comfort maakt dat wij op elke willekeurige dag een job aan onze machines kunnen overlaten (behalve dan het poetsen). Sinds de ontkerkelijking is voor de meesten zondag ook geen rustdag meer en gaan die lichte taken gewoon door; dat vind ik wel jammer : mensen tutten zich niet meer op alleen om reden dat het zondag is. Wat Altea zegt, wil ik toch ook bijtreden : het leven is fysiek minder zwaar geworden, maar zeker niet eenvoudiger of rustiger. Ik ben gelukkig en tevreden en wil dat ook delen, maar bewaak die innerlijke rust en maak daarvoor de laatste tijd (meestal ) bewuste keuzes. dikke kus
10-08-2010 om 09:40
geschreven door paz
Hallo, lieve dinsdaggroetjes van ....
Kom je een prettige dinsdag wensen maak er een fijne dag van met al wat je doet vandaag, veel liefs knuffel Gita.
10-08-2010 om 08:02
geschreven door Gita
Hallo
Vroeger was het allemaal niet zo simpel...alhoewel ik het leven nu ook heel ingewikkeld vind...
)
.
.
