Om bij tijd, eens terug te genieten van de plaatsen waar je ooit geweest bent! De wereld in een muisklik http://www.alovelyworld.com/index2.html
OP REIS MET DE BLAUWE VOGEL - Cruise op deNijl -
1.Lezers die het hele REISVERSLAG WENSEN TE LEZEN.... weet dat dit in omgekeerde orde staat.
Het begint met de terugreis 15.09.06 (zie blog vanaf 3december 06) en eindigt met het vertrek op 01.09.06 ( zie blog vanaf 3 oktober 06)
2.Verder wordt deze blog aangevuld met EGYPTE NU:actuele feiten en vondsten...
17-10-2010
De Witte Woestijn van Egypte
De Witte Woestijn van Egypte
Auteur: Roman Helinski
/ Fotograaf: Ingmar Timmer
Witte kalkerupties steken scherp af tegen het oranjerode woestijnzand en de helderblauwe lucht. Ze dragen bijzondere namen als de paddestoel en de kameel.
Wind, regenval en zandstormen zorgden voor de prachtigste vormen.
Een sprookjesachtig landschap vol kalkrotsen, die door de natuur in allerlei buitenaardse vormen zijn geslepen. Een bezoek aan de Witte Woestijn in Egypte werkt betoverend.
Wereldwonder op links, zegt de chauffeur aan het begin van de lange rit vanuit Caïro. Boven de huizen torenen de piramides van Gizeh uit, in combinatie met de helderblauwe lucht en het felle zonlicht een indrukwekkend schouwspel. Links langs de weg loopt een spoorlijn. Af en toe staat er een vervallen wagon op. De chauffeur vertelt dat hij er nog nooit een trein op zag rijden. Ten tijden van het Oude Egyptische Rijk stuurden faraos er karavaans op uit om de onbekende westelijke woestijn in kaart te brengen. Op kamelen trokken ze door de oneindige zandvlakten, blij met elke oase die ze tegenkwamen om water te verversen en vruchten in te slaan.
Ook ik trek de komende drie dagen door de westelijke woestijn, niet per kameel maar per 4×4 Toyota. Ik zal twee oases bezoeken: Bahariya en Farafra. Bahariya ligt op ongeveer 360 kilometer van Caïro en is de eerste grote oase in de westelijke woestijn, met een oppervlakte bijna anderhalf keer zo groot als Luxemburg. Farafra, aanzienlijk kleiner, bezoek ik omdat daar de Witte Woestijn ligt; het verwachte pronkstuk van deze reis.
De Egyptische collectie van het Rijksmuseum van Oudheden is uitgebreid met een bijzonder godenbeeldje. Het beeldje is vanaf 16 oktober 2010 te zien in de nieuwe tentoonstelling 'Egyptische Magie'. Het tweeduizend jaar oude magische figuurtje is een mengeling van dieren met een dwergenlichaam. Het heeft de kop van een ram, met veren en vleugels op de rug. Zijn geopende bek toont een rij dreigend ontblote tanden. Deze aanwinst is een waardevolle aanvulling op de Egyptische collectie van magische afbeeldingen en attributen van het museum.
Afweren van kwade krachten en machten
Het kalkstenen beeldje is 16 centimeter hoog. Het is gemaakt rond het begin van onze jaartelling, in de nadagen van de Egyptische cultuur. Het kwam in die tijd vaak voor dat het uiterlijk van godenfiguren was samengesteld uit de kenmerken van verschillende dieren en wezens.
De oude Egyptenaren riepen deze zogenaamde pantheïstische goden aan om kwade krachten en machten af te weren. Dat verklaart ook waarom deze goden vaak met messen en zwaarden gewapend waren. Met hun vervaarlijke dierenkoppen moesten ze tegenstanders afschrikken. Er bestaan enkele van dit soort godenbeeldjes die zijn gemaakt van brons of faience, maar beeldjes van kalksteen, zoals dit exemplaar, zijn zeldzaam.
Het beeldje kon worden verworven dankzij een bijdrage van de Stichting Zakenvrienden Rijksmuseum van Oudheden.
Uit een chemische analyse van de botten van een aantal oude Nubiërs blijkt dat zij regelmatig tetracycline nuttigden. Dit antibioticum bevond zich waarschijnlijk in hun bier. De vondst bewijst dat antibiotica dat officieel pas in 1928 werd uitgevonden tweeduizend jaar geleden al op relatief grote schaal en met succes werd vervaardigd.
Wij hebben de neiging om medicijnen die ziektes genezen te associëren met de moderne geneeskunde, vertelt onderzoeker George Armelagos. Maar het wordt steeds duidelijker dat deze prehistorische populatie empirisch bewijs gebruikte om behandelingen te ontwikkelen. Ik twijfel er niet aan dat ze wisten wat ze deden.
Opzet Al in 1980 toonde Armelagos aan dat de Nubiërs antibiotica in hun botten hadden. Maar pas recent kwam hij met een beetje hulp van collega Mark Nelson tot de ontdekking dat dit meer regel dan uitzondering was. De productie van het antibioticum bleek absoluut geen toeval, maar opzet.
Verzadigd Nelson onttrok de tetracycline aan de botten en verbaasde zich over de enorme hoeveelheden. De botten van deze oude mensen waren verzadigd met tetracycline, vertelt hij. Dat toont aan dat zij het al lange tijd innamen. Ik ben ervan overtuigd dat ze de wetenschap van gisting onder de knie hadden en het medicijn heel bewust vervaardigden.
Jongetje De onderzoekers bestudeerden botten uit het jaar 350 tot 550. Enkele botten behoorden toe aan een vierjarig jongetje. Zelfs zijn schedel en scheenbeen zaten vol met tetracycline. Dat wijst erop dat de Nubiërs het jongetje met het antibioticum hebben proberen te genezen. Ze wisten wat het medicijn kon doen en dienden het bewust toe.
Voorloper En daarmee liepen ze flink voor op deze moderne tijd. Wetenschappers ontdekten tetacycline pas in 1948. Niet alleen de Nubiërs, maar ook de Egyptenaren en Jordaniërs behandelden ziektes met bier. De kans is groot dat ook deze oude volkeren de gisting van antibiotica begrepen.
Goud Tetracycline wordt gemaakt door bacteriën: streptomyces. Wanneer deze bacteriën in bier opduiken, geeft dat een bijzonder effect. Streptomyces produceert een goudkleurige kolonie van bacteriën en wanneer het op bier dreef, moet dat best indrukwekkend zijn geweest voor deze oude mensen die goud vereerden.
Uit nader onderzoek moet blijken in welke doseringen de Nubiërs het antibioticum toedienden.
Social Topography and Sociology of the Non-royal Tombs at Abusir South at the End of the Old Kingdom
In de lezing krijgen we een overzicht van het veldwerk dat Tsjechische archeologen sinds 1991 te Zuid Aboesir uitvoeren. Zuid Aboesir was tijdens de zesde dynastie een belangrijke niet-koninklijke begraafplaats. De necropool vertoont veel overeenkomsten met gelijktijdige grafvelden in het naburige Saqqara zoals het zgn. Teti Pyramid Cemetery of Tabbet el-Guech in Zuid Saqqara. In elk van deze necropolen stellen we vast dat de grafeigenaars vaak het slacht-offer werden van damnatio memoriae, een praktijk waarbij de naam van de overledene verwijderd of zelfs het volledige graf ontmanteld werd. Dit fenomeen kan in verband gebracht worden met de com-plotten tegen farao Pepi I en diens uiteindelijke overwinning op zijn tegenstanders.
Leuven: dinsdag 19 oktober 2010 Gent: donderdag 21 oktober 2010 Opgelet: Deze lezing is in het Engels.
November Chris Arijs
De god Seth
Iedereen die iets kent van de Egyptische religie zal ooit al wel van de god Seth gehoord hebben. Meer nog dan andere goden is hij een heel dubieuze figuur. Regelmatig verschijnt hij samen met Horus als de twee goden die Egypte, de beide landen, vertegenwoordigen of aan de zijde van de zonnegod Re bij diens nachtelijke tocht door de onderwereld. Aan de andere kant kent iedereen Seth als de boos-wicht die de goede god Osiris heeft vermoord. In deze lezing gaan we in op de figuur van deze god en zijn aanwezigheid in de Nijlvallei en de oasen
. Leuven: dinsdag 9 november 2010Gent: donderdag 25 november 2010 Opgelet: In Gent zal deze lezing uitzonderlijk in Auditorium V doorgaan.
December: Athena Van der Perre
De steengroeven van Echnaton:
eerste resultaten van het onderzoek in Dayr Abu Hinnis Dayr Abu Hinnis ligt een vijftal kilometer ten noorden van Dayr al-Barsja. De site staat vandaag vooral bekend als Koptisch bedevaartsoord. Verspreid over drie wadi's liggen echter honderden steengroeven, rijk aan inscripties uit de Amarna periode. In het voorjaar van 2010 werd de exploitatie van deze groeven in het Nieuwe Rijk voor het eerst nauwkeurig onderzocht. De duizenden inscripties gaven intussen al een deel van hun geheimen prijs, maar roepen minstens evenveel nieuwe vragen op. Deze lezing brengt een overzicht van de eerste resultaten van dit onderzoek en gaat dieper in op de relatie met Amarna, de betekenis van de inscripties en de moder-ne factoren die het gebied bedreigen.
Leuven: dinsdag 7 december 2010 Gent: donderdag 16 december 2010 De lezingen in Gent vindt plaats in de auditoria economie, auditorium VIII (behalve de novemberlezing, waarvoor we uitzonderlijk moeten uitwijken naar auditorium V), aan het Sint-Pietersplein
(het auditorium is te bereiken via de Sint-Pietersnieuwstraat en dan het eerste straatje rechts, de Hoveniersberg); in Leuven traditiegetrouw in het Monseigneur Sencie Instituut (Erasmusplein 2, achter de centrale bibliotheek van de KULeuven). De lezingen starten telkens om 20 uur.
HAARLEM (ANP) Tweehonderd jaar geleden bezocht Napoleon Bonaparte het Teylers Museum in Haarlem.
Naar aanleiding van deze bijzondere visite is volgend jaar vanaf 22 januari een tentoonstelling over Napoleons veldtocht in Egypte te zien.
Dat maakte het museum donderdag bekend. Napoleon trok in 1798 met 40.000 manschappen Egypte in om het te veroveren, wat mislukte. Voor de meer dan 160 kunstenaars en wetenschappers die deelnamen aan de missie ging een nieuwe wereld open. Hun ontdekkingen werden vastgelegd in het boek Description de lEgypte, dat in 23 delen vanaf 1809 uitkwam. Het museum bezit de enige complete eerste druk van het 23-delige boek, dat centraal staat in deze expositie. De tentoonstelling laat ook zien welk beeld Europa tot die tijd van Egypte had.
Touroperators Thomas Cook en Neckermann noteren de afgelopen weken een stijging van meer dan 10 procent van het aantal vragen en boekingen voor wintervakanties, ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Ook touroperator Jetair bevestigt de groeiende vraag naar wintervakanties. Zonzekerheid blijkt een belangrijke troef.
Bij touroperator Thomas Cook is er reeds een stijging van meer dan 10 procent te noteren. Dit bij reizen naar alle aangeboden bestemmingen. 'Er is het pure beach-verhaal, maar ook bij de culturele reizen is er een groei', aldus woordvoerder Koen van den Bosch.
Volgens Neckermann, dat deel uitmaakt van de Thomas Cook groep, is er een grote vraag naar Egypte als reisbestemming. In dat land gaat de interesse uit naar de Rode Zee, met in de eerste plaats kuststeden als Hurghada, Sharm el Sheikh en Marsa Alam. Cultuur en geschiedenis zijn een tweede reden voor een Egyptevakantie volgens de reisorganisatie.
Ten slotte bevestigt ook Jetair de stijging van meer dan 10 procent ten opzichte van 2009. Dat komt volgens de touroperator in de eerste plaats door de tendens van vroegboekingen. Daarnaast werden in augustus een kwart meer wintervakanties geboekt. Het tegenvallende zomerweer wordt hiervoor als reden opgegeven.
AMSTERDAM - De reiziger is zelf schuldig als zijn koffer zoek raakt. Stond nota bene in de krant. Beter kun je helemaal niet op reis gaan en zeker niet met een koffer, want dan kan zo'n koffer ook niet zoek raken. Logisch toch? Ik ben benieuwd hoe u hier over denkt.
Het slachtoffer heeft het weer gedaan!, is tegenwoordig mode.
'Verdwenen koffer eigen schuld', kopte de krant. Is het dan niet meer zo dat je in goed vertrouwen bij de incheckbalie je koffer afgeeft aan de luchtvaartmaatschappij? Die belooft je die koffer bij aankomst toch weer terug te geven? Daar was toch voor betaald?
Natuurlijk moet je verstandig zijn en een adreslabel aan die koffer hangen. Ofschoon de politie daar ook weer tegen waarschuwt, want je hebt doortrapte criminelen die adressen met hun mobieltje fotograferen, in de wetenschap dat daar de komende weken waarschijnlijk niemand thuis is.
Wat moet je dan?
Opeens moet ik denken aan de jaren dat ik correspondent was van deze krant in het Midden-Oosten en ik in Caïro woonde.
Van de krant mocht ik daar niet zelf autorijden. De Egyptische autoriteiten redeneerden namelijk: bij een aanrijding draagt altijd de buitenlander alle schuld, want was die niet naar Egypte gekomen, dan was het hele ongeluk niet gebeurd!
Geen speld tussen te krijgen.
Vaak nog denk ik terug aan mijn chauffeur Mahmoud en de motorkap van zijn zwart-witte Peugeot 405, waarop we in de woestijn onderweg menig eitje hebben gebakken.
David Gering van Charleroi Airport, volgens wie zeker 30 procent van alle reizigers zelf oorzaak is van verloren bagage doordat er geen adreslabel aan hing, vergeet dat de luchtvaartmaatschappijen alleen bagage accepteren van met naam en toenaam bekende passagiers.
Die gegevens zijn verwerkt in het label dat de maatschappij aan de koffer hangt. Als dát zoek raakt, is dat dus hun schuld, of die van Gering! Geef die incheckzus een schaartje, zodat ze eventuele oude labels kan afknippen!
Schiphol is het maar wat graag met Gering eens. Ik totaal niet! De oorzaak ligt op die vliegvelden, aan de afhandeling. Het kan in redelijkheid toch niet de reiziger verweten worden dat het mogelijk is om met de koffer van een ander aan de haal te gaan bij zo'n ongecontroleerde bagageband.
(Novum/AP) - Egyptische archeologen hebben het bovenste gedeelte van een dubbel beeld van een machtige farao die bijna 3400 jaar geleden aan de macht was blootgelegd. Dat heeft Egyptische ministerie van cultuur zaterdag bekendgemaakt.
Het kalkstenen beeld van Amenhotep II werd blootgelegd in Kom el-Hittan, de plek van de dodentempel van de farao in de zuidelijke stad Luxor. De tempel is een van de grootste op de westelijke oever van de Nijl in Luxor.
Amenhotep II was de grootvader van de bekende jonge farao Tutankhamun, die in veertiende eeuw voor het begin van onze jaartelling heerste over een gebied van Nubia in het zuiden tot Syrië in het noorden.
De tempel was grotendeels verwoest, wellicht door overstromingen, en er is weinig over van de muren. De archeologen hebben desalniettemin een schat aan kunstvoorwerpen kunnen blootleggen, waaronder twee beelden van Amenhotep van zwart graniet die in 2009 werden gevonden.
Meer dan 1.600 jaar oud en met de hand geschreven. En toch staat de eerste christelijke bijbel sinds kort online op codexsinaiticus.org. Zon 800 van de in totaal 1.460 paginas, mét vertaling. Helaas is de pagina momenteel overbelast.
Fragmenten van het document, dat geschreven was op perkament, zijn uitgewerkt door bibliotheken in Engeland, Duitsland en Egypte.
In 1844 en 1859 vond de Duitse geleerde Konstantin von Tischendorf tijdens twee bezoeken aan het klooster van St. Catharina op de berg Sinaï het oudste bekende manuscript van het complete Nieuwe Testament. En belangrijker nog: Tischendorf wist de monniken zover te krijgen dat hij deze vierde-eeuwse Codex Sinaïticus mocht meenemen (de belofte dat hij hem weer terug zou brengen heeft hij echter gebroken). Aan deze locatie dankt de oude bijbel haar naam.
Het klooster van St. Catharina. Foto: wikipedia.org
De bijbel had 1.500 jaar onaangeroerd in het klooster gelegen. De woestijnlucht was ideaal voor het bewaren van de bijbel waardoor het de lange periode kon overleven, zo wordt gezegd.
De originele afmeting van de bijbel is volgens Scot McKendrick van de British Library 40 bij 35 centimeter. De British Library kwam enige tijd geleden met het voorstel de bijbel in zijn geheel op internet te plaatsen zodat onderzoekers de bijbel dan eenvoudig online kunnen bestuderen.
Google Earth ontdekt krater van meteoriet in woestijn
Google Earth ontdekt krater van meteoriet in woestijn
Screenshot via Google
In de woestijn van Egypte is een krater van een meteoriet ontdekt die voordien onbekend was. De Kamil-krater is 16 meter diep en 45 meter breed. Het blijkt bovendien één van de best bewaarde sites ter wereld.
De impact van de meteoriet zou destijds een vuurbal veroorzaakt hebben die meer dan 1.000 kilometer verder zichtbaar was. Volgens wetenschappers is de impact nog redelijk recent - mogelijk minder dan een paar duizend jaar oud. Het is dus heel waarschijnlijk dat de eerste mensen de inslag meegemaakt hebben.
De krater ligt op de grens tussen Egypte, Soedan en Libië en werd in 2008 door Vincenzo De Michele ontdekt. Hij stootte op de krater toen die plots op zijn computerscherm verscheen. Hij contacteerde Dr. Mario Di Martino van het INAF (National Institute for Astrophysics). Samen organiseerden ze eerder dit jaar een expeditie naar de krater. De hele organisatie duurde meer dan een jaar. Veertig mensen reden drie dagen lang in temperaturen van 40 graden naar de site.
Uit tests blijkt dat de krater in opmerkelijk goede staat is. Met de hulp van archeologisch onderzoek kan de datum van de inslag misschien worden vastgesteld. Voor ESA, het Europese ruimteagentschap, zijn de gegevens bovendien van groot belang om het risico van kleine asteroïden in de buurt van de Aarde te berekenen. (gb)
Voor velen van ons opende National Geographic de wereld en nu kunt u deze zelf gaan ontdekken in het gezelschap van gelijkgestemde reizigers. Dankzij het netwerk van National Geographic worden deuren geopend die voor anderen gesloten blijven. Elke reis wordt begeleid door een expert (een archeoloog, natuurbeschermer, fotograaf of wetenschapper), die zijn/haar kennis graag met ons deelt en de bestemming tot leven brengt.
Voor de avontuurlijke reiziger hebben National Geographic en Thika Travel hun expertise gebundeld om u een gevarieerd aanbod van exclusieve en bijzondere reizen te bieden. De authentieke beleving loopt parallel met onze inzet om de impact op de natuur en haar bewoners te minimaliseren. Respect voor de cultuur en het erfgoed van onze gastheren is even vanzelfsprekend als de maximale ondersteuning van de lokale economieën. Op deze wijze kan uw reis een cruciale bijdrage leveren aan een duurzaam behoud van natuur en cultuur.
Egypte, rotskunst, religie en Ra Egypte: het land van Ra, graftombes, tempels en Faraos. Toegang tot bijzondere opgravingen, exclusieve opening van de tombe van Nefartari.
Bezoek ook de bekende culturele hoogtepunten en vaar over de Nijl. » Meer informatie.
Honderden jaren geleden sloot Cleopatra een weddenschap af met Marcus Antonius. De ingrediënten? Geld, een parel, azijn en sluwheid. Cleopatra won de weddenschap en wetenschappers denken nu eindelijk te weten hoe ze het m flikte.
Cleopatra wedde met Marcus Antonius dat zij tien miljoen sestertiën aan het diner kon spenderen. Hij geloofde haar niet. Maar Cleopatra beloofde het de volgende dag te laten zien. De dag erop gingen ze samen dineren. De eerste gang was heel gewoontjes en relatief goedkoop. Marcus Antonius lachte er dan ook om. Maar toen kwam de tweede gang: een kopje sterke azijn. Cleopatra haalde de parel van één van haar zeer dure oorbellen af en gooide deze erin. De parel loste onmiddellijk op en Cleopatra dronk het kopje leeg. Daarmee won ze in enkele slokken de weddenschap.
Vergezocht Wetenschappers betwijfelden eeuwenlang of deze legende wel klopte. Het is namelijk onmogelijk dat een parel zo snel in azijn oplost. Maar volgens onderzoeker Prudence Jones maakt dat de legende niet direct onwaar. Ik geef oude verhalen liever het voordeel van de twijfel en neem niet aan dat zon vergezocht verhaal direct fictie is.
Kunde
In het blad Classical World doet Jones uit de doeken hoe het er volgens hem aan toe is gegaan. Hij stelt voorop dat Cleopatra wist wat ze deed. Ze wist hoe ze met medicijnen en giffen moest werken, dus het is aannemelijk dat ze ook van chemische processen kaas had gegeten. Ik denk dat ze in de oude wereld redelijk veel verstand hadden van praktische chemie. Zo is het bekend dat de oude Romeinen gebruik maakten van meststoffen en giffen maakten om parasieten tegen te gaan.
Kan dat? De Egyptenaren en Romeinen zouden als het kan dus geweten hebben hoe ze een parel moesten oplossen. Grote vraag was echter: kan het wel? Vele chemici beweren al jaren van niet, maar Jones besloot de proef op de som te nemen. Hij vulde een kopje met azijn en gooide de parel erin. Er ontstond een reactie, maar deze verliep langzaam. Het kostte maar liefst 24 tot 36 uur om een parel op te lossen. Volgens de legende hebben Cleopatra en Marcus Antonius zolang niet gewacht.
Tien minuten Daarom besloot Jones verder te kijken. Hij kookte de azijn eerst. Dat versnelde het proces aanzienlijk. Ook het verpulveren van de parel zorgde ervoor dat het een stuk sneller ging. Door zowel gekookte azijn en een verpulverde parel te gebruiken, duurt het proces helemaal kort. Zon tien minuten later is de parel verdwenen.
Snel
Het kan dus. Maar daarmee is de legende nog niet waar. Cleopatra verpulverde haar parel niet, maar gooide deze in zijn geheel in de azijn. Hoe kan deze dan zo snel oplossen? Chemici hebben wel een idee: misschien heeft Cleopatra de parel voor het diner eerst al een tijdje in de azijn gelegd. Of ligt het aan de geschiedschrijver die het verhaal optekende? De meest aannemelijke verklaring voor de verschillen tussen het experiment en de legende die door Plinius wordt beschreven is dat het verhaal de gebeurtenissen comprimeert, meent Jones. Zo ontstaat een dramatisch effect. Dat zou betekenen dat Cleopatra in tegenstelling tot wat Plinius beweert langer heeft gewacht om de cocktail te nuttigen. Of dat Cleopatra de cocktail opdronk toen de parel nog niet helemaal was opgelost. En dan is er ook nog een andere, veel eenvoudigere mogelijkheid die met het oog op Cleopatras iintelligentie niet mag worden uitgesloten: ze kan Marcus Antonius en vele chemici na hem beduveld hebben.
Jones ontdekte tijdens zijn experimenten dat een hogere concentratie azijn het oplossingsproces vertraagt. En dat zou verklaren waarom zoveel andere chemici beweren dat het onmogelijk is om een parel in azijn op te lossen: ze gebruiken een te hoge concentratie. Er is ook een zekere hoeveelheid water nodig om de chemische reactie die Cleopatra dus zeker kon bewerkstelligen, op te roepen.
Tombs of the Nobles Rotsgraven uit de faraotijd, van opzichters van het zuiden uit het Oude en Middenrijk. Ze moesten de zuidgrens bewaken en op handelsverkeer met Nubië toezien. Enkele tombes zijn in goede staat. Qubbet al-Hawa Het graf van een plaatselijke heilige. Het heet letterlijk het torentje van de vier winden". Het is een flinke klim, maar u wordt beloond met een fantastisch uitzicht over de Nijlvallei. Nubisch museum Pas in 1997 kreeg de Nubische beschaving de erkenning die het verdient. Een bezoek aan het museum en de kunstschatten van het 'verdronken land' van de Nubiërs (het oorspronkelijke leefgebied, dat verdween bij de aanleg van de Aswandam en het Nassermeer) is zeer aan te raden, te meer daar alle voorwerpen voorzien zijn van een zeer heldere uitleg. Ook de museumtuin is prachtig. De botanische tuinen op Kitchener eiland Wie van planten en bloemen houdt, moet dit eiland gezien hebben.Het idee kwam van de Engelse generaal Kitchener.Hij kreeg het eiland cadeau na succesvolle campagnes die het Egyptische leger onder zijn leiding voerde tegen Soedan. Hij plantte het eiland vol met exotische planten en bomen uit de hele wereld. Elephantine Eiland Het Olifantseiland. Dit eiland was vroeger de belangrijke stad Abu, en daar kan je nog enkele restanten van ontdekken. In de oudheid was Elephantine het centrum van een sterk bloeiende ivoorhandel. Op het eiland is een Nijlmeter te bezichtigen, de ruïnes van de tempel van Chnoem en het Elephantine-museum. Animalia op Elephantine eiland is een aanrader: het particuliere initiatief van gids Mohamed, die met veel toewijding in zijn huis een museum heeft ingericht over het planten- en dierenleven in en rond het Nassermeer, met typisch Nubische producten etc. Waar mogelijk heeft hij in de beschrijvingen zelfs de verbinding gelegd met leefgewoonten uit de faraotijd.
Mausoleum van de Agha Khan Het vierkante gebouwtje van lichtbruine steen is de bedevaartplaats van Ismaïli-moslims, een sekte met 20 miljoen aanhangers, waarvan de schatrijke Agha Khan het geestelijk hoofd was. St. Simeonklooster In de 7e eeuw door Koptische monniken op een heuveltje gebouwd. De monniken moesten in de 13e eeuw het klooster verlaten door watergebrek en aanvallen van bedoeïenstammen. U ziet goed hoe de Koptische kloosters in de eenzaamheid van de woestijn liggen. De Aswan Dam De stuwdam die het grootste stuwmeer van Afrika heeft doen ontstaan; het Nassermeer. De aanleg was een economische noodzaak in de strijd tegen honger en armoede. De dam moest welvaart brengen door irrigatie en energievoorziening Groot nadeel is o.a. dat het Nijlslib niet meer in het Nijldal komt, maar achter blijft de dam. Daardoor is het Nijldal minder vruchtbaar dan vroeger. Onvoltooide obelisk Deze obelisk zou met een lengte van ruim 41 m en gewicht van meer dan 1000 ton één van de grootste obelisken uit de faraotijd zijn geworden. Toen men bij het uithakken echter een spleet in het graniet vond, heeft men de obelisk laten liggen waar hij ligt. Abu Simbel;beroemde tempels van Ramses Het mooiste tempelcomplex in Zuid-Egypte. 4 beelden van Ramses bewaken de ingang. Ramses was niet alleen een farao die het verdeelde Egyptische Rijk weer tot een machtig geheel smeedde, hij hield ook van imposante bouwwerken. Was er niets gedaan, dan zou de tempel in het Nassermeer zijn verdwenen. Met financiële hulp van UNESCO zijn pylonen steen voor steen afgebroken en beelden met chirurgische precisie in stukken gezaagd en hoog boven het Nassermeer weer opgebouwd.
Tempel van Isis op het eiland Philae Philae bestaat uit verschillende grote en kleine tempels. De monumenten zijn een mix van Egyptische en Grieks-Romeinse architectuur. Ook de Isis tempel is met hulp van UNESCO naar hoger gelegen gebied verplaatst. Kalabsha tempel aan het Nassermeer In Kalabsha staat de grootste en best bewaarde tempel van Nubië: de Mandoelistempel, gebouwd in de tijd van de Romeinse keizer Augustus en gewijd aan de lokale god Mandoelis (=Horus in Nubië). De tempel bevond zich 60 km zuidelijker. Het werd in 1963 verplaatst o.l.v. Duitse archeologen, naar een eilandje op 1 km van de Hoge Dam. De dubbeltempel van Kom Ombo Deze Oud-Egyptische tempel is zeer uitzonderlijk, omdat de tempel uit twee delen bestaat. De dubbeltempel is gewijd aan enerzijds de valkengod Horus en anderzijds de krokodillengod Sobek. De tempel ligt aan de oostoever van de Nijl; 45 km ten noorden van Aswan. Kamelenmarkt Daraw, een dorp 8 km ten zuiden van Kom Ombo, is bekend vanwege de kamelenmarkt. Elke zondag worden op de grote marktplaats kamelen afkomstig uit Soedan - verhandeld.
ACTIVITEITEN & BEZIENSWAARDIGHEDEN in en rond Aswan
ACTIVITEITEN & BEZIENSWAARDIGHEDEN in en rond Aswan
Fietstochten:ontdek zelf West Aswan; de groene landbouwgronden, de dorpjes, de woestijn: beleef alles in uw eigen tempo. Onderweg wordt u zeker uitgenodigd op de thee: de Nubische gastvrijheid.
Zeiltochtjes naar Elephantine Island, de botanische tuinen op Kitchener Eiland en het Mausoleum van de Agha Khan.
Kamelentochten in de woestijn, met adembenemend uitzicht Kubbet al Hawa
Per paardde omgeving verkennen
Een dagtocht op zoek naar woestijnvossen
Vogels kijken in de natuurgebieden met gids
Wilt u eens lunchen bij een Nubische familie? U wordt warm onthaald en het eten is heerlijk!
Voetballen met het locale voetbalteam: zij zijn er helemaal klaar voor!
Hennaschilderingen op uw handen
Dilka: een in Arabische landen veel gebruikte massagemethode met geurige oliën op bloemen- en kruidenbasis, die de huid schoon en zacht maakt en nieuwe energie geeft. Afgewisseld met dukhan, het verwarmen van het gebalsemde lichaam met rook van geurig hout. Ook veel gebruikt bij reumatische pijnen.
Een Nubischekookworkshop
Een muziekworkshop met Nubische instrumenten (tar, oud, tabla, tambour)
Het boek Egyptische Magie. Op zoek naar het toverboek van Thot van de hand van Maarten J. Raven conservator Egypte van het Rijksmuseum van Oudheden (RMO) in Leiden gaat over de zoektocht naar wijsheid. Het beschrijft hoe de Egyptische magiërs hun kennis gebruikten om de zwaksten van de samenleving te beschermen, de goden bij te staan in hun strijd tegen het kwaad, en de doden eeuwig te laten voortleven. In onze moderne maatschappij is geen plaats meer voor dit soort bijgeloof. Wij hebben goede medische voorzieningen, psychiaters en verzekeringen. We denken vaak dat we het wel zonder hogere machten kunnen stellen. Maar is dat wel zo? Geloven we heimelijk niet nog steeds in die overzichtelijke wereld van de Egyptenaren?
Het boek wordt officieel gepresenteerd bij de opening van de gelijknamige tentoonstelling in het RMO op vrijdag 15 oktober 2010. De oude Egyptenaren geloofden heilig in de zin van tovenarij. Magie was tegelijkertijd een bron van bovenaardse wijsheid en een middel om je lot in eigen handen te nemen. Voor hen was het bestaan van tovenarij de meest plausibele verklaring van de manier waarop de kosmos in elkaar zit. Hoe is het anders te verklaren dat de zon en maan niet op de aarde vallen, dat dag en nacht elkaar afwisselen, dat mensen ziek worden of weer genezen, en dat (naar men aannam) op de dood weer een nieuw leven volgt? Magiërs waren geen achterlijke bedriegers maar onmisbare beschermers van de door de goden gewenste wereldorde en erudiete wetenschappers, altijd op zoek naar het toverboek van Thot de god van de schrijfkunst, de wijsheid en de toverkunst met verklaringen voor de wonderen der natuur.
De goden zelf gebruikten magie om de wereld te scheppen. Aan de mens schonken ze magische vermogens om hem te helpen in de strijd om het bestaan. Magie was niet alleen de olie die de kosmos draaiende hield, maar ook een bindmiddel tussen mensen, goden en doden. De knapste koppen van het Oude Egypte zochten hun hele leven naar kennis van het hogere. Alles staat in het toverboek van de god Thot, maar waar ligt dat verborgen?
Egyptische Magie. Op zoek naar het toverboek van Thot is een uitgave van Uitgeversmaatschappij Walburg pers in samenwerking met het RMO en verschijnt bij de gelijknamige tentoonstelling in het museum van 16 oktober 2010 tot en met 13 maart 2011. Te bewonderen zijn meer dan 300 objecten uit de tijd van de faraos, afkomstig uit de Egyptische collecties van onder andere het RMO zelf, het British Museum en het Louvre.
Maarten J. Raven, Egyptische Magie. Op zoek naar het toverboek van Thot, Uitgeversmaatschappij Walburg Pers rijk geïllustreerd in kleur, genaaid gebonden, ISBN 978.90.5730.677.8, prijs 29,95 208 paginas.
Egypte houdt niet op in Aswan. Bent u de drukte van de Nijlcruises beu? Scheep dan in voor een bezoekje in stijl aan het Nassermeer.
Dit is pas exclusief: de rotstempels van Aboe Simbel, om halfzes 's morgens. De zon komt op boven het Nassermeer en kleurt de reusachtige zittende standbeelden van Ramses II, de farao die dacht dat hij God was. Hier kan geen sound and light show tegenop. Dit is onversneden magie, gereserveerd voor een dozijn vroege opstaanders van het cruiseschip MS Eugénie.
Anderhalf uur lang vergapen we ons aan de weergaloze muurschilderingen: oorlog en glorie in de tempel van de farao, liefde en lotusbloemen in die van zijn gade Nefertari, de mooiste vrouw op aarde'. Dan is het plots afgelopen met het wonder. Met veel geraas rijdt het eerste konvooi van toerbussen uit Aswan de parking op. Ze hebben tegen de klok geracet door de woestijn om als eerste bij de tempels aan te komen. Want het kan hier akelig druk worden in het hoogseizoen. Italianen, Japanners, Fransen, Russen: de hele wereld loopt tegenwoordig te hoop om het achtste wereldwonder' te zien.
Je hebt bussen, je hebt vliegtuigen, maar de beste manier om Aboe Simbel te bezoeken is nog altijd per boot vanaf het water, zoals in de oerdagen voor Egypte ten prooi viel aan het massatoerisme. De MS Eugénie is een replica uit die periode: een drijvend luxehotel met vijftig van een privéterras voorziene kajuiten in fin-de-sièclestijl, één en al hout en leer. In de Safari Lounge verwacht je elk ogenblik Hercule Poirot, de gezette detective uit Agatha Christie's Death on the Nile, te kruisen.
De MS Eugénie pendelt tussen Aswan en Aboe Simbel over het Nassermeer, het op twee na grootste stuwmeer op aarde, vijftig jaar geleden ontstaan door de bouw van de Aswandam. Hier geen lange files zoals op de Nijl, waar zo'n 250 cruiseschepen elkaar verdringen tussen Luxor en Aswan. Daar moet je op populaire stopplaatsen soms over vijf, zes boten heen lopen om de wal te bereiken. Op het Nassermeer varen hoop en al een half dozijn cruisers. Ze zijn de enige manier om de afgelegen tempels van de farao's in de Nubische woestijn te bezoeken.
Gered uit het water
Door de bouw van de Aswan-dam, in 1960, dreigde dit unieke stukje erfgoed voorgoed onder water te verdwijnen. Egypte had andere zorgen, zoals de hongerige magen van zijn snel toenemende bevolking vullen. Dus zette de Unesco een internationale reddingsoperatie van nooit geziene omvang op het getouw. Veertien tempels, zoals die van Aboe Simbel, werden steen voor steen ontmanteld en vervolgens tientallen kilometers verderop, aan de rand van het stuwmeer, opnieuw in groepjes opgebouwd. De Fransen presteerden het zelfs één tempeltje in zijn geheel op te krikken en per zelf aangelegd spoor door de woestijn te verplaatsen.
De beelden van de operatie spreken ook vandaag nog tot de verbeelding, zo blijkt tijdens de filmvoorstelling aan boord van de MS Eugénie. Stel u het weggezaagde gezicht van Ramses II voor, dat bungelend aan een kraan als een geestesverschijning door de lucht zwiert. Het lijkt een schilderijtje van Salvador Dalí.
Ramses de Grote' bouwde zes rotstempels in de leegte van de Nubische woestijn, tot meerdere eer en glorie van zichzelf. Overal is hij in dezelfde afschrikwekkende pose vereeuwigd: zijn vijanden Nubische negers, bebaarde Hittieten bij hun haar op de knieën dwingend, alsof hij hen gaat scalperen. Ook drieduizend jaar geleden was kunst al propaganda.
En Ramses had nu eenmaal een buitenmaats ego, even groot als zijn beelden in Aboe Simbel. Hij regeerde tot 92, geen farao kwam dichter bij het eeuwige leven. In zijn Nubische tempels laat hij zich zonder gêne als gelijke van de goden Amon-Ra en Horus afbeelden. En zelfs als hij zijn vrouw Nefertari een tempel cadeau doet, domineert hijzelf de voorgevel.
Krokodillentanden
Aboe Simbel is het onbetwiste hoogtepunt van de Nubische tempelcruise. Draag er dus zorg voor dat tot het einde op te sporen en boek een trip vanuit Aswan. Maar ook de kleinere tempels onderweg hebben heel wat sfeer te bieden, ook al behoren ze niet tot de highlights van Egypte. Geen horden toeristen hier, geen souvenirshops. De tempelbewakers venten met krokodillentanden of proberen een fooi te versieren door met een schorpioen op hun gezicht voor de camera's te poseren. Zo moet het tachtig jaar geleden nog overal in Egypte geweest zijn.
Verrassende beelden volgen elkaar op. In het kleine maar kleurige rotstempeltje van Beit-el-Wali krijgt farao Ramses zowaar de borst van de godin Isis. Elders defileert hij samen met zijn kinderen: 106 zonen en 96 dochters. Ramses stond ook als hengst zijn mannetje. Hij had naar verluidt acht echtgenotes en nog een honderdtal bijvrouwen, trouwde met een zus en zelfs met een van zijn eigen dochters.
Sommige tempels zijn later door Koptische christenen omgebouwd tot een kerk. Ze hebben de gezichten van de Egyptische afgoden verminkt of weggepleisterd. In de met een sfinksenlaan versierde tempel van Wadi es Seboua heeft dat een komisch effect. In het heilige der heiligen lijkt Ramses een boeketje bloemen te offeren aan de kerkvader Petrus.
Overal vallen ook de gaten in de muren op. Bijgelovige Nubiërs kerfden in de schilderingen om met het vermalen gruis geneeskrachtige drankjes te brouwen. Zo meenden ze de kracht van de oude goden over te nemen. Al liet hun geloof her en der ook te wensen over. Op een muur van de tempel van Kalabsha, nog gebouwd door keizer Augustus, kun je nog een bevel van de Romeinse gouverneur lezen: op straffe van zweepslagen moeten alle varkens uit de tempel verwijderd worden.
Geen gsm-bereik
Stresslijders komen tijdens deze cruise aan hun trekken: op het grootste deel van het Nassermeer is er geen gsm-bereik. En aan boord van de MS Eugénie vind je ook geen disco of ander opgepept vermaak. Naar de woorden van de dichter Baudelaire lijkt luxe, calme et volupté' het enige motto van de reis te zijn. Afgewisseld met voortreffelijke maaltijden, uiteraard. En af en toe een officiële cocktail, als we de Kreeftskeerkring passeren, bijvoorbeeld. De Libanees-Egyptische keuken behoort tot de beste van de wereld. Proef alleen maar de overheerlijke tahin, een pasta van geplet sesamzaad. Of baba ghanoesj, een mengsel van tahin, aubergine, erwten, knoflook en citroensap.
Wie de drukte van het zonnedek schuwt, vindt een rustiger plekje op de boeg, in de schaduw van de stuurmanshut. Laat vanuit een leunstoel de tijd voorbijglijden, terwijl je over de weidse leegte van het meer tuurt. Veel gebeurt hier niet. Als hoog in de lucht een vlucht pelikanen voorbijwiekt, is dat al een gebeurtenis. Zelfs de Nubische stuurman (tulband en witte tabbaard) lijkt zoetjesaan achter het stuur in slaap te sukkelen. Geen wonder, met een temperatuur van 47 graden Celsius.
De omgeving van het Nassermeer is op het eerste gezicht nogal saai: een woestenij van oker, grauw en lavazwart. Tot je beseft dat je naar de toppen van door het stuwmeer verzwolgen bergen zit te kijken. Eigenlijk varen we boven op het landschap.
Echt magisch wordt het meer pas 's nachts, in de koele mystiek van het maanlicht. Nergens zie je zo veel sterren, het lijkt wel een worp glitterende confetti. Lig op je rug op het bovendek, met een glas ijsgekoeld hibiscussap in de hand, en verzin er naar believen verhalen bij. Zoals de Nubiërs doen: ze hebben voor elk sterrenbeeld een lang verhaal.
Uiteindelijk blijkt drie dagen veel te kort. Om echt helemaal naar slow mood terug te schakelen, had deze cruise best een hele week mogen duren.
Wetenschappers ontdekken haven bij Snofroe's piramide
Wetenschappers ontdekken haven bij Snofroes piramide
GESCHIEDENISAuteur: Caroline Hoek
Archeologen hebben nabij de 4600 jaar oude knikpiramide van Snofroe de restanten van een enorm bouwsel gevonden. Het gaat hoogstwaarschijnlijk om een haven. Een 140 meter lange weg verbindt de haven met één van de tempels bij de piramide. De haven is 60 bij 145 meter groot en heeft aan de oostelijke kant geen muur. Dat meldt Heritage-key.com.
Misschien kunnen we dit interpreteren als een haven of zoiets, meent onderzoeker Nicole Alexanian. In dat geval moet hier ooit water zijn geweest. Het is mogelijk dat schepen dit gebied middels een kanaal binnenkwamen.
Haven Het is niet ongewoon dat zich dichtbij een piramide een haven bevindt. Latere Egyptische piramides beschikten soms over zon haven en het is aannemelijk dat het lichaam van de farao via het water naar de laatste rustplaats werd gebracht. De kans dat ook farao Snofroe op die manier in de piramide werd gelegd, is klein. Archeologen vermoeden namelijk dat Snofroe niet in de knikpiramide, maar in de Rode Pyramide werd begraven. Deze bevindt zich op twee kilometer afstand van de knikpiramide.
Tunnel De weg die van de haven naar de tempel loopt, was overdekt met een gewelfd dak. De muren zijn verbazingwekkend hoog: bijna drie meter. Het was een soort tunnel die ook nog eens heel steil was. In de tunnel ligt een 2,5 meter brede weg. De muren zijn herhaaldelijk bepleisterd. De archeologen denken dat de tunnel zeker veertig jaar lang gebruikt is.
Voor fotos van de tunnel en haven kunt u hier terecht. Wanneer u op de panoramas aan de linkerkant klikt, kunt u de fotos groter bekijken.
Bijna gelijktijdig verschenen twee boeken over Napoleons avonturen in Egypte : het relaas van de mislukte militaire expeditie (1 ) en dat van de meer succesvolle wetenschappelijke activiteiten ( 2). Paul Strathern (1 ) is Brits historicus en tegelijk romanschrijver. Dit laatste merk je aan zijn vloeiende en bloeiende stijl en zijn meeslepende verteltrant, het eerste aan zijn gedetailleerde vakkennis en zijn manier van omgaan met historische bronnen uit een langgerekte periode van Herodotos tot vandaag. De motieven waarom de jonge, kleine (1m62), toen nog magere, maar al megalomane Napoleon in mei 1798 naar Egypte trok, zijn nooit helemaal duidelijk geweest.
Het is ook niet zeker of hij op zijn relatief jonge leeftijd (29 à 30 ) al precies wist wat hij ging doen en waar zijn expeditie moest uitmonden. Ook zijn directe omgeving was nooit bij machte de volgende stap van de onberekenbare en ondoorgrondelijke Corsicaan te voorspellen. De Franse ambassadeur in Istanbul, Raymond Verninac, had Napoleon kunnen overtuigen dat Frankrijk niet enkel Egypte, maar heel het Osmaanse rijk kon veroveren, want het stond volgens hem op instorten. En als Frankrijk het niet zou doen, zouden Oostenrijk of Engeland het zeker inpalmen. Ook Talleyrand, de gladde minister van buitenlandse zaken tijdens het Directoire, stelde voor om Egypte te koloniseren.
Strathern meent dat hij Egypte wou bevrijden van de Ottomanen, er een Franse kolonie van maken en er de ideeën van de Verlichting en van de Westerse techniek binnenbrengen. Vervolgens zou Napoleon, naar het voorbeeld van Alexander de Grote, zijn campagne verder zetten in het Oosten, om uiteindelijk de Britten te verdrijven uit hun kroonkolonie Indië, waar ze hun katoen, één van de pijlers van hun textielindustrie, grotendeels haalden.
Volgens Strathern hield Napoleon ook rekening met de mogelijkheid dat zijn Oosters rijk onafhankelijk zou worden van het Franse moederland, zoals de Amerikaanse kolonies onafhankelijk waren geworden van Engeland. Het zou dus een Amerika van het Oosten worden, met de nieuwe Alexander als president.
Egypte hoorde in 1798 bij het rijk van de sultan van Istanboel. Die had er een onderkoning. Deze steunde volledig op de Mammelukken. Deze krijgers werden uit de Kaukasus of uit het Turkse rijk als slaaf ingevoerd en opgeleid tot de elite ruiterij. Met hun karabijn, pistolen en korte lans vochten ze zeer efficiënt. Ze waren berucht en beroemd om hun militaire vaardigheden. In een veel vroegere periode, nl. tussen 1250 en 1517, waren ze de baas in Egypte en Syrië en vochten ze met succes tegen de Mongolen en de Kruisvaarders.
De Fransen versloegen hen bij de Piramiden, maar zij verloren de zeeslag in de baai van Aboukir bij de Nijlmonding tegen de Brit Nelson. De Britten blokkeerden dan de Egyptische kust, waardoor contact met Frankrijk en hulp vanuit Frankrijk onmogelijk werd. Het Franse leger kreeg dan te kampen met ontoereikende bevoorrading en allerlei ziektes.
De pogingen van Napoleon om de steun van de inheemse bevolking voor zich te winnen door zichzelf voor te stellen als hun bevrijder van de Mammelukken en door ze wijs te maken dat de Fransen zeer moslimgezind waren, faalden. Hij beweerde zelfs dat ze vijanden waren van het Christendom en dat hij zelf moslim wou worden. Onder weg naar Egypte had hij wel delen van de koran gelezen. Het baatte niet : in Caïro brak een volksopstand uit, die door Napoleon bloedig onderdrukt werd.
Napoleon koos dan voor de vlucht vooruit. Met een deel van zijn leger probeerde hij in 1799 het Heilig Land te veroveren en koning van Jeruzalem te worden. Dit is een minder bekend onderdeel van zijn expeditie. Zijn soldaten begingen hier allerlei wreedheden. De ergste was de moord op 4.000 Turkse krijgsgevangenen bij Jaffa. Palestijnse vrouwen en kinderen werden verkracht en vermoord.
De opmars kwam tot stilstand bij Akko. Hier kreeg Napoleon zware klappen in de strijd tegen de Turken en de Engelsen. Nu besefte Napoleon dat zijn Aziatische droom mislukt was. Hij droop op slinkse wijze af en keerde terug naar Egypte. De zieke soldaten ( pest ) probeerde hij eerst d.m.v. een overdosis opium te doden, maar uiteindelijk liet hij ze hulpeloos sterven. In Alexandrië en Caïro deed hij alsof zijn tocht een groot succes was en liet hij zich inhalen als triomfator. Hij besefte maar al te goed dat zijn campagne mislukt was. De onrust in Parijs greep hij aan om te deserteren. Bij zijn latere tocht naar Rusland bleek hij weinig geleerd te hebben uit zijn Egyptisch en Palestijns debacle. Behalve dan hoe hij kon deserteren en een leger hulpeloos achterlaten. Ook in Rusland speelden onderschatting van de tegenstander, onaangepaste kledij, mank lopende bevoorrading en verzorging een cruciale rol. Opmerkelijk is wel hoe hij er telkens in slaagde om honderdduizenden nieuwe soldaten te ronselen.
In Egypte liet hij het commando over aan generaal Kléber, een Elzasser. Deze werd ongenadig bestookt door Britse en Mammelukse troepen. Uiteindelijk sneuvelde hij niet op het slagveld, maar op het terras van zijn hoofdkwartier. Een fanatieke Syriër, Soliman, stak hem dood met zijn mes op 14 juni 1800. De rechtbank veroordeelde de moordenaar meteen : zijn rechterhand moest worden verbrand en zijn lichaam moest worden gespietst. Voor deze moslimbroeder was er dus geen guillotine, die in Frankrijk gebruikt werd in naam van de fraternité, om de pijnlijkere doodstraffen van het Ancien Régime te vervangen. Kléber werd voorlopig begraven op de christelijke begraafplaats buiten de muren van Caïro, tot het in juli 1801 mee naar Frankrijk werd genomen. Soliman werd op gruwelijke terechtgesteld : een staak van drie meter werd door een beul via een insnijding in zijn anus in zijn lichaam gedreven tot aan zijn borstbeen en dan rechtop gezet. Soliman gaf geen kik tijdens de foltering, maar eens hij boven hing, schreeuwde luidkeels tegen de toeschouwers : Er is geen andere god dan Allah en Mohammed is zijn profeet (416).
In 1801 kon het overblijvende restant van het leger evacueren, roemloos, vernederd en met een tragisch verlies van 15.000 à 20.000 manschappen op 40.000 à 50.000. Hoewel er bij de tegenstanders nog meer doden gevallen waren, draaide de expeditie uit op een groot fiasco. Britse schepen repatrieerden de Franse soldaten en geleerden, met hun materiaal, stenen en opgezette dieren, maar de Steen van Rosette namen ze mee naar Londen, ondanks felle protesten van de Fransen.
Op Sint-Helena kwam Napoleon nog dikwijls terug op zijn oriëntaalse droom : keizer worden van het hele Oosten en van Afrika, er beschaving en welvaart brengen, de Middellandse zee verbinden met de Rode Zee ( Gaspard Gourgaud, Journal de Saint-Hélène, 1815 1818,Paris, 1899, vol.I, p. 63). Deze laatste droom werd in 1869 verwezenlijkt door een andere Fransman, ingenieur Ferdinand de Lesseps (420 422).
De overdracht van de Franse cultuur, wetenschap en techniek was evenmin een succes. De 151 à 167 geleerden , wiskundigen, wetenschapsmensen, biologen, schrijvers, kunstenaars, archeologen, taalkundigen, geronseld door en onder leiding van de scheikundige graaf Claude Louis Berthollet en de wiskundige Gaspard Monge , deden er zelf meer kennis op dan dat ze er verspreidden. Zij maakten kennis met de rijke overblijfselen van de oude Egyptische beschaving.
Hun ervaringen en prestaties zijn uitvoerig beschreven door Nina Burleigh ( 2 ). Haar boek ontbreekt in de bibliografie van Strathern, omdat beide publicaties ongeveer gelijktijdig verschenen. In haar Mirage ( droombeeld, luchtspiegeling) vertelt ze eerst over het militair fiasco van een leger dat totaal onvoorbereid vertrok, niet in staat was om te communiceren met de lokale bevolking en niet besefte hoe gevoelig die moslims waren voor een inval in een moskee, na een opstand in Caïro.
De geleerden dan. Ze bleven drie jaar in Egypte en ze ondervonden er dezelfde ongemakken als de soldaten. Een schip dat wetenschappelijke apparatuur moest aanvoeren, overleefde de zeetocht niet. Napoleon was boos omdat zoveel materiaal nu op de bodem van de zee lag, maar de over getalenteerde scheikundige Nicolas-Jacques Conté repliceerde dat ze alle gereedschappen daar wel zouden namaken. Waarop Napoleon met hetzelfde geloof in de vooruitgang hem vroeg om uit te zoeken hoe ze dan ook bier konden maken zonder hopplanten. Hij had even goed naar wijn zonder druiven kunnen vragen. Conté kon wel wat. Hij slaagde erin met uitsluitend inheemse materialen allerlei machines te maken, zoals een drukpers, een pers om muntstukken te maken, geometrische toestellen, ingenieursmateriaal en trompetten voor het leger. Hij bouwde een smeltoven en produceerde er sabels.
En de stad Alexandrië viel enorm tegen : ze keken uit naar een rijke bibliotheek, een paradijs van menselijke kennis, een haard van de Verlichting, maar ze vonden ruïnes, barbaren, armoede en verval. Zij ( officieel Napoleon) richtten het Egyptisch instituut op, waar ze zelf lezingen gaven en discussies organiseerden over de loop van de maan, Egyptische muziek, de eigenschappen van opengesneden mummies en een tijdschrift uitgaven (Décade). Het is niet duidelijk wie hun doelgroep was en of ze die ook bereikten. Idem voor de eerste Egyptische krant die door natuurkundige Joseph Fourier uitgegeven werd.
Ze maakten een stratenplan van Caïro, de ingenieurs probeerden de weerspannige Nijl onder controle te brengen en ze brachten de dierenwereld in kaart. Ze zeilden de Nijl af naar Thebe en Karnak, waar ze opgravingen deden en zorgvuldige tekeningen maakten. Het waren heerlijke momenten voor de wereldvreemde geleerden.
Een enkeling leerde Arabisch, een Fransman trouwde met een moslimvrouw, bekeerde zich tot de islam en noemde zich voortaan Abdullah, anderen zagen hun gezondheid en hun geest achteruitgaan door het ruwe klimaat.
Kunstenaar Dominique-Vivant Denon schilderde en tekende terwijl de kogels rond zijn hoofd vlogen. Het boek dat hij in 1802 bij zijn terugkeer publiceerde (Voyage dans la basse et la haute Egypte), werd een bestseller in Europa. Hij zelf werd beloond met het directeurschap van het Louvre.
Een andere, Savigny, raakte geobsedeerd door insecten en stelde een catalogus op van de Egyptische kevers en vlinders. Zijn ijver werd niet beloond : hij hield een oogziekte over aan zijn observaties van de lieve beestjes.
Een derde, Geoffroy Saint-Hilaire, werd hoofdredacteur van de Description de lEgypte, een encyclopedie in 23 delen van abnormaal groot formaat, die tussen 1809 en 1828 verscheen. Alles stond er in : geschiedenis, monumenten, rotsen, de Nijl, dagelijks leven, handel, landbouw, planten, dieren, vogels, vissen, . Geen enkel boekwerk verzamelde in de 19° eeuw zoveel gegevens over Egypte uit zoveel bronnen , in zoveel vormen ( teksten, tekeningen, plattegronden, kaarten) en over zo uiteenlopende onderwerpen. Hoewel het slechts betaalbaar was voor de uiterst kapitaalkrachtige elite, had het een enorme impact in Europa. In een goedkopere editie is het nog altijd het basiswerk voor de huidige studenten egyptologie en dus ook aanwezig in universitaire bibliotheken.
Het veroorzaakte een ware Egyptomanie, die tientallen jaren zou duren en die ongewild ook leidde tot rooftochten, met als resultaat de obelisk van Luxor op de Place de la Concorde, een Egyptische tempel in een park in Madrid en de vele mummies die in Parijs, Londen en New York belandden. De vele prenten en gravures tonen ook tempels die inmiddels verdwenen zijn.
De overbekende steen van Rosette tenslotte, een donkere granieten blok van 1 m 12 bij 76 cm, met hiëroglyfen, demotisch en Grieks schrift, werd in juli 1799 gevonden door Franse genietroepen o.l.v. ingenieur Pierre-François Xavier Bouchard, bij werkzaamheden aan het fort Saint Julien ( nu Quaitbay) bij El Rashid op de westelijke oever van de Nijl. De geleerden geloofden meteen dat deze steen zou helpen om het mysterie van het oude Egyptische schrift te ontsluieren. Ongelukkiglijk kwam de steen in 1801 in Britse handen, volgens Burleigh, als onderdeel van het akkoord bij de overgave, omdat de Franse militaire leiders daarmee hun aftocht afkochten. Gelukkig slaagde de Fransman Champollion erin de hiëroglyfen te ontcijferen (1822) aan de hand van een kopie die in zijn geboortedorp Figeac bewaard wordt. In Leiden bevindt zich ook een kopie in het Rijksmuseum van Oudheden.
Het resultaat voor de wetenschap in Europa en Amerika was dus groter dan de militaire prestatie en ook groter dan de mislukte overdracht van de Verlichte ideeën naar Egypte. Voor vrijheid en gelijkheid was er geen vruchtbare bodem in de Egyptische woestijn.
Egyptenaren, Turken en Palestijnen hielden aan de militaire expeditie geen goede herinneringen over. De Franse geleerden waren enthousiast, maar bij hen lag de dodentol in verhouding bijna even hoog als bij de militairen : 25 op 150 of één op zes.
Zowel Burleigh als Strathern zijn begenadigde vertellers. Ze kennen niet enkel de grote lijnen, maar ook de kleine anekdotes. Ze beschikken over een enorme eruditie, van Oudheid tot 19° eeuw, van geschiedenis, wetenschappen, wiskunde. De sterkte van hun boeken zit in de vervlechting van die grote lijnen met details over het leven van de generaals, hun vrouwen te velde of met anderen in bed in Parijs, de geleerden die hun cultureel missioneringswerk verder zetten alsof er geen gevaar aanwezig was, de soldaten voor wie het militair avontuur een pijnlijke zaak was. Ongeveer 40 % sneuvelde op zee, in het zand of door ziektes.
Strathern heeft veel aandacht voor deze sukkelaars. Ze kwamen daar aan in onaangepaste wollen (! ) kledij, ze kregen te kampen met builenpest en andere ziektes, door taalproblemen kregen ze geen contact met de lokale bevolking, kortom : het werd een calvarietocht in plaats van een zegeroes. De verteltrant en het relaas van Strathern vertonen veel gelijkenissen met het succesverhaal van Adam Zamoyski : 1812. Napoleons fatale veldtocht naar Moskou ( Balans / WPG, 2005). Beide auteurs zijn sterk in het begrijpelijk weergeven van het militaire en het menselijke aspect. De sneeuw, de koude en de kozakken van Zamoyski worden hier vervangen door zand, hitte, dorst en even ongenadige Mammelukken, Turken en Britten. De landkaartjes van Egypte ( 75, 90,125,139,162,282) en Palestina (322) zijn duidelijk, maar bij Palestina staat geen route, wat wel het geval is bij de kaart van de Middellandse Zee ( 67). Een register van de plaatsnamen ontbreekt helaas. Idem voor een begrippenlijst; ik noem er enkele die niet alledaags zijn : bei(s), fellah, ferman, funduk, miry, pasja, serradj.
Strathern stipt geregeld vergissingen aan van Napoleon, o.a. zijn onwil om de luchtballons van Montgolfier in te zetten als hulpmiddel voor spionage achter de vijandelijke linies ( 49).
Anderzijds spreekt hij niet over de toch wel belangrijke economische bijbedoeling van Napoleon, nl. de Engelsen afsnijden van hun katoen in Egypte en India. Want ook deze werd via Egypte, dus deels over land, naar Engeland gebracht. Het Suez-kanaal werd pas 70 jaar later aangelegd. Burleigh heeft het hier wel over.
In 1806 1812 zou Napoleon nog eens tevergeefs proberen om Engeland te verslaan door middel van economische oorlogsvoering, nl. met zijn Continentale Blokkade. De Engelsen reageerden hierop door het continent af te sluiten van zijn kolonies, waardoor men surrogaten moest bedenken voor rietsuiker, tabak, specerijen en andere overzeese voedings- en genotsmiddelen. Het leverde Napoleon veel tegenstanders op, o.a. zijn eigen broer in Holland, de paus en de tsaar. Strathern haalt er ook onbeduidende details bij zoals het feit dat Napoleon bij het begin van elke veldslag masturbeerde om zijn zenuwen onder controle te houden (34) en dat eten en seks niet langer dan een kwartier mochten duren ( 34). De portretten van de generaals(42-49) mochten ook wel wat beknopter zijn. Idem voor het seksleven van de militairen in Egypte en de ontrouwe thuisblijvers zoals echtgenote Joséphine in Parijs.
Het boek van Burleigh is ook voorzien van 16 paginas met prenten van negen geleerden en van de dodelijke aanslag op generaal Kléber; verder zijn er afbeeldingen van het toenmalige Alexandrië en Caïro, huizen van Napoleon en van geleerden, mammelukken, schaars geklede dansers en danseressen, allerlei soorten dieren en uiteraard de steen van Rosette. De epiloog gaat over de Egyptomania en de Egyptologie in de 19° en 20° eeuw en het verzoek van Egypte in 2003 aan de Britten om de steen terug te geven. Het register is allesomvattend : personen, plaatsen, inhoudelijke elementen.
Tot slot nog dit voor de liefhebbers van thrillers : de tocht van Napoleon naar Egypte en naar Palestina is door William Dietrich ( 3 ) verwerkt in een spannende roman, die zich focust op de grote geheimen die onder de grote piramides (zouden) liggen en op allerlei bedrog en intriges daarom heen. Het kaartje vooraan met de zeeroute naar Alexandrië is alvast correct.
1. Paul Strathern, Napoleon in Egypte.
Uitgeverij Mets en Schilt, Adam / Roularta, Roeselare, 2008
Archeologen hebben in de oude dodenstad Saqqara twee kleurrijke tombes gevonden. In de ene tombes ligt Shendwa. Hij was 4300 jaar geleden een zeer belangrijke ambtenaar in Egypte. De andere tombe behoort toe aan de zoon van Shendwa: Khonsu. Hij volgde zijn vader na diens dood op.
Foto: Supreme Council of Antiquities
De tombe van Shendwa heeft een prachtige nepdeur waarop hij zelf staat afgebeeld. Op de deur is te zien hoe hij voor een tafel vol offers zit. De grafkamer bevindt zich direct onder de nepdeur. De houten kist van Shendwa is daar in een twintig meter diep gat geplaatst om te voorkomen dat dieven erbij konden komen.
Dat laatste is gelukt: de tombe is niet bestolen. Wel is deze door de vochtigheid grotendeels vergaan. Naast de sarcofaag hebben de archeologen een aantal kalkstenen vazen gevonden, waaronder vijf offervaten in de vorm van een eend. In de vaten bevonden zich de nog intacte botten van de dieren.
Ook bevond zich in de tombe een dertig centimeter hoge obelisk. Deze obelisk symboliseert de aanbidding van de zonnegod Re, vertelt archeoloog Zahi Hawass.
Achter een tweede nepdeur vonden de archeologen de tombe van Khonsu. Hij erfde de titels van zijn vader en werd daarmee eveneens een belangrijke ambtenaar in het Egyptische rijk. Zo werd hij net als zijn vader het hoofd van de secretarissen van de farao. Boven de nepdeur naar Khonsus tombe bevindt zich een felgekleurde afbeelding waarop de overledene in diverse posen te zien is.
De tombes bevinden zich ten westen van de beroemde piramide van Djoser en stammen uit de periode van 2374 tot 2191 voor Christus. Volgens Hawass gaat het om de meest bijzondere tombes die ooit in het Oude Rijk vervaardigd zijn.
GESCHIEDENIS15 september 2010 om 15:13 uurAuteur: Caroline Hoek
Archeologen hebben in Egypte de grafkamer van een priester blootgelegd. Het graf is 2800 jaar oud en zou de laatste rustplaats van Karakhamun zijn. De grafkamer is prachtig beschilderd en nog in relatief goede staat. Op het plafond staat de godin van de hemel Noet afgebeeld. Ook zijn er diverse astrologische taferelen te zien.
Bij de ingang van de grafkamer bevindt zich een afbeelding van Karakhamun zelf. Het graf op de westelijke oever van de Nijl is indrukwekkend, zeker als men in het achterhoofd houdt dat Karakhamun voor zover we weten een hele gewone priester was. Het graf heeft twee hallen met pilaren en vijf kamers. Archeologen vermoeden dat Karakhamun bevriend was met het hof of de koninklijke familie zelf. Dat zou verklaren waarom een simpele priester zon graf kreeg.
Het is niet voor het eerst dat archeologen op het graf stuiten. In 1820 werd de grafkamer voor het eerst ontdekt. Kort daarna raakte het graf bedolven onder het woestijnzand. In de jaren 70 kwam het graf weer boven, maar enige tijd later stortte het plafond ervan in en verdween het complex onder een dikke laag zand. Men nam aan dat het graf voorgoed verloren was gegaan. Maar tijdens restauratiewerk in de buurt van het graf kwamen Egyptische en Amerikaanse archeologen het graf toch weer tegen.
Voor fotos van de wand en het plafond van het graf, kunt u hier terecht.
GESCHIEDENIS
Auteur: Caroline Hoek
![](javascript:fotovenster("http://images2-telegraaf.nl/multimedia/archive/00325/Vignet_Van_Noord_325686d.jpg"," ","null ",152,160);)
