Omgaan met dementie
"Oma wordt een beetje dement." Het woord 'dement' heeft in onze taal bijna dezelfde betekenis gekregen als 'vergeetachtig'. Maar dementie houdt meer in dan alleen geheugenverlies. Hoe weet je of iemand dementeert en kan je er iets aan doen?
Het woord dementie geeft aan dat er een achteruitgang is in het functioneren van de hersenen. De verschillende taken die de hersenen hebben, de zogenaamde cognitieve functies, worden niet meer goed uitgevoerd. Niet alleen het geheugen is aangetast, maar ook bijvoorbeeld het taalgebruik (afasie), de motorische planning (apraxie) en de herkenning van mensen en voorwerpen (agnosie). Iemand met dementie heeft last van deze symptomen tijdens normale dagelijkse bezigheden.
Verschillende soorten dementie
De achteruitgang in cognitie kan het gevolg zijn van vele aandoeningen. De ziekte van Alzheimer is het meest bekend. Maar ook Parkinson, Creutzfeld-Jakob, Huntington en zelfs AIDS kunnen dementie veroorzaken. Allen hebben ze tot gevolg dat de patiënt minder goed kan functioneren, maar op welke manier precies, ligt aan de locatie en aard van de dementie.
Verloop
Een beginnende dementie, met name Alzheimer, is zo sluipend dat ze vaak onopgemerkt blijft. Dementerende ouderen kunnen vaak goed smoezen verzinnen en hun partners vangen vaak veel problemen voor ze op. Ze helpen ze met spullen die ze kwijt zijn en nemen taken van ze over. De problemen worden vaak ineens zichtbaar in onverwachte situaties. Bijvoorbeeld als de partner overlijdt of de patiënt een heup breekt. Aan deze nieuwe situatie kunnen dementerenden zich slecht aanpassen. De achteruitgang wordt dan ineens schrijnend duidelijk.
Er kunnen rare situaties ontstaan. De bril die je al dagen kwijt bent, wordt teruggevonden in de diepvries. De koelkast puilt uit met een voorraad melk die elke dag wordt aangevuld. De patiënt vraagt naar mensen die al jaren dood zijn, of weet ineens niet meer hoe hij moet koffiezetten. De eens zo beschaafde man tapt de ene schunnige mop na de ander, in een situatie waarin dat helemaal niet past.
Veel mensen raken ook gedesoriënteerd. Dat wil zeggen dat ze niet meer weten waar ze zijn en in welke tijd ze leven. Ze zien hun kind bijvoorbeeld aan voor hun moeder.
Doordat deze dementerende ouderen zelf ook merken dat er iets mis is, worden ze vaak achterdochtig. Ze denken dat anderen dingen verplaatsen of dat ze voor de gek worden gehouden. Of erger nog; dat andere mensen van hen denken dat ze gek worden.
Langzamerhand zullen er zoveel functies uitvallen, dat de patiënten steeds meer hulpbehoevend raken. Ze lopen het risico om contact te verliezen. De wereld om hen heen is niet meer herkenbaar. Ze zitten liever in hun hoofd, met hun eigen herinneringen.
Oorzaak
Voor de meeste soorten dementie spelen de genen een grote rol. Deze bepalen hoe de hersenen zich ontwikkelen. Bij Alzheimer valt een afwijking in de eiwitproductie op. In de hersenen ontstaan eiwitophopingen, zogenaamde tangles en plaques, die de overdracht van informatie bemoeilijken. Andere mogelijke oorzaken, gebrek aan vitamines of blootstelling aan zware metalen, zijn nog steeds niet bewezen.
Diagnose
Om zeker te zijn van dementie is het verstandig een arts te raadplegen. Die kan met zekerheid vaststellen of het om een dementie gaat en van welk type. Ook kan hij andere oorzaken van de problemen uitsluiten. Veel van de symptomen kunnen namelijk ook wijzen op een delirium, normaal geheugenverlies, een depressie of angststoornis. Op www.tijdwinnenopalzheimer.be kan je een test doen die je al een idee geeft of het om ernstige problemen gaat of niet.
Behandelwijzen
Er bestaat geen geneesmiddel voor dementie. Het is een neurodegeneratieve aandoening. Dit wil zeggen dat het verloop zich niet kan verbeteren, je kan het hooguit vertragen. Door gezond te leven, zowel geestelijk als lichamelijk, kan het lichaam de gebreken die dementie met zich meebrengt, beter opvangen. Hierdoor zijn bijvoorbeeld de hersenen getraind in het zoeken van informatie en zorgt het hart voor een goede doorbloeding van alle zenuwcellen in het brein.
Vaak worden vitamines aangeraden: Vitamine B12, B6 en foliumzuur. De effecten ervan worden onderzocht, maar zijn nog steeds niet bewezen.
Ook kan de kwaliteit van leven zo lang mogelijk worden behouden. Geheugensteuntjes of hulpmiddelen in huis kunnen bijdragen aan de zelfredzaamheid. De omgeving kan leren hoe ze het beste de dementerende kunnen helpen en benaderen.
Begrijpen wat dementie inhoudt, is een belangrijke eerste stap.
bron:gezondheidsnet
Door: Redactie
**********
|
