Ook in de schaduw kan je exoten kwijt ! Hier is het meer te doen om de spectaculaire bladvormen en niet om bloemen ! Rechtsachter staat een boomvaren (Dicksonia fibrosa) Die overwintert in de veranda net als de Alocasia gageana (midden). Links zie je de volledig winterharde Trachycarpus wagnerianus. Die staat in de volle grond en kan -18°C aan ! Moest het toch ooit nog eens zo koud worden bescherm dan de groeipunt waar de nieuwe bladeren uitkomen. Met wat geluk loopt de plant dan de volgende zomer terug uit. In tegenstelling met T. fortunei is dit een trage groeier waardoor zulke plantjes behoorlijk duur kunnen zijn. Dit exemplaartje staat hier al zo'n 20 jaar. In de handel mag je al vlug aan een paar honderd euro denken voor zo'n palmpje !
Elk jaar opnieuw heb ik de discussie met iemand uit de buurt die zich ook tuinier noemt. Volgens hem is de uit Zuid-Afrika afkomstige Clivia duidelijk een kamerplant. Bij mij staat de Clivia echter in de tuin van begin mei tot begin november op een plaatsje in de schaduw. Da's dus 6 maanden tuinplant! En wat nu? Net zoals veel andere exoten gaat Clivia hier op zomervakantie in de tuin. Zelfs een enkele graadje vorst deert de plant niet! In Stellenbosch, de botanische tuin van Kaapstad, heb ik ze zelf in de volle grond zien staan! En in wat ze ginder een 'strenge' winter noemen durft het, zeker tegen de hoger gelegen hellingen van de Tafelberg ook al eens een enkele keer vriezen of zelfs sneeuwen!
Vroeger zag je deze plant bij de bomma in de 'mooiste'kamer staan. Meestal niet al te licht en in de winter werd er enkel in de eetkamer en de keuken gestookt! Gevolg was elk jaar een uitbundige bloei. Met de komst van de centrale verwarming was het gedaan met bloeien en werd de plant afgevoerd als oubollig. Deze plant heeft namelijk een koudeperiode nodig om te bloeien! Jammer, want het zijn heel sterke planten die heel oud kunnen worden! Hier staat onze Clivia in de veranda tussen de andere overwinteraars bij temperaturen tussen 10-15°. Gevolg is elk voorjaar een uitbundige bloei.
Wist je dat deze plant soms ook de Sint-Jozefsplant genoemd wordt? Dat komt omdat de bloei samenvalt met de naamdag van de H. Jozef, ergens rond 15 maart als ik het goed heb!
Nu mag je hem van mij nog even kamerplant noemen maar binnen een maand is het een tuinplant! Jammer dat ie dan uitgebloeid is! (al durft er soms een bescheiden herbloei komen in de nazomer).
Deze plant uit Z-Afrika zag je vroeger in elke woonkamer staan. Nu zijn ze totaal uit de mode geraakt. Het is nochtans een makkelijke plant die rond deze tijd van het jaar rijkelijk bloeit als je hem de juiste condities geeft.
Vijftig jaar geleden hadden de meeste huizen geen centrale verwarming waardoor het er in de winter afkoelde naar 10-15°. Dat was ideaal voor onze Clivia, die heeft immers graag een koudere rustperiode tijdens dewelke de bloemknoppen gevormd worden. De plant moet op dat moment zeer droog gehouden worden. Pas als de bloemknoppen beginnen te vormen mag je terug meer water geven.
Voorts gaat de plant hier na de IJsheiligen in mei de tuin in. Een schaduwplekje wordt op prijs gesteld en dan heeft de plant wel graag redelijk wat water. In november gaat ie dan terug de veranda in waar het 's winters 10-15° is. De beloning is elk voorjaar een rijkelijke bloei.
Als je deze plant het hele jaar in een droge warme woonkamer zet met constante temperatuur zit de kans er dik in dat je weinig of geen bloemen zal zien.
En in of uit de mode, het blijft een mooie plant. Dahlia's waren een paar jaar geleden ook "passé" en kijk nu, hotter dan hot !!!
Het was met momenten best hard werken. De bedoeling was de nieuwe tropenborder tegen Pasen af te krijgen. En het is gelukt!
Uiteraard moeten er tussenin nog vaste planten gezet worden. maar Crocosmia's, Kniphofia & Co staan nog niet boven de grond. Dat wil zeggen; de bestaande populatie die er al jaren staat in de prairieborder komt al wel piepen maar als je in het tuincentrum gaat kijken is het nog veel te vroeg op het seizoen. Ofwel staat er nog niets ofwel vind je potjes waarvan dan later wel zal blijken of er een levend plantje inzit of niet. En ik ben van nature een beetje achterdochtig, dus nog effe wachten. Om de ingegraven potranden te maskeren wordt er nog een dek van houtsnippers voorzien.
De exoten gaan straks terug de serre in voor de volgende paar weken. Ik had ze er uitgehaald om een zicht te krijgen wie waar moest terechtkomen wel wetende dat er waarschijnlijk nog nachtvorst zat aan te komen. En die nachtvorst komt ! Vanaf morgen neemt de lente wat gas terug. Maximum temperatuur overdag 4-5° en flinke aprilse grillen. Vergeleken met de 22-23° van enkele dagen geleden niet echt grote vooruitgang ! Die voorspelde regen en stofhagel is overigens welgekomen want de grond is nu al redelijk droog. Dat belooft weer voor de komende zomer ! We zullen de pomp binnenkort weer nodig hebben ! En als het weer de volgende dagen te slecht is om buiten bezig te zijn hebben we tenminste tijd om rustig onze paaseitjes op te eten!
Na de grote Miscanthus opruimactie wordt het tijd om iets nieuw te voorzien op de vrijgekomen plek. Dat wordt dan de tropenborder. Hier worden een aantal soms nieuwe, soms stekelige, vriendjes, geplant. Niet dat het allemaal nieuwe planten zijn. Een aantal stonden de vorige jaren 's zomers in de prairieborder. Die prairieborder blijft maar dan wel met wat minder exoten ertussen. Dat klinkt een beetje gek want zo'n prairieborder is per definitie ook exotisch. Het verschil met de tropenborder is dat de prairieborder wel 100% winterhard is !
Op de foto's zie je stilaan hoe het zal worden. De potten worden ingegraven, dat oogt natuurlijker en de planten waaien niet om. Zo'n pot komt in een andere pot te staan zodat het heel makkelijk wordt om planten uit te wisselen. In de winter zie je dan de ingegraven "buitenpot" wat niet zo mooi is. Dat kan je oplossen door vanaf november bvb. tulpenbollen in potten tijdelijk op die plaats te zetten. Tijdens de winter kan je gerust boven de tulpen viooltjes planten. In de zomer verhuizen die tulpenpotten dan ergens achteraan de tuin op een schaduwrijk plekje.
Nu ongeveer vastligt waar de palmen, yucca's en andere stekelvriendjes zullen komen kunnen we daartussen gaan opvullen met bvb. crocosmia, (winterharde) agapanthus, ... .
Uiteraard volgt er nog een laagje schors om het onkruid wat te onderdrukken en uitdrogen te voorkomen. Ik ben zelf ook benieuwd hoe het er volgende zomer allemaal gaat uitzien.
Gisteren zijn we naar een tuincentrum gereden dat gespecialiseerd is in (sub)tropische planten waarvan er een aantal zelfs de winter bij ons overleven mits enkele voorzorgen te nemen.
Eerste op het lijstje was een Dasylirion texanum. die zoals de naam al doet vermoeden inheems is in Texas en Chihuahua (Mexico). Deze soort heeft lichtgroene bladeren en een korte stam, en spectaculaire bloemstelen van 2.70 m tot wel 4.50 m hoog. De bladeren hebben gevaarlijke scherpe tanden langs de zijkanten, zodat ze beter niet langs een pad geplant moeten worden. Zoals alle Dasylirions, hebben ze goed drainerende grond nodig en volle zon om te groeien. Afhankelijk van de bron zijn ze koudebestendig tot -15°C, bescherm ze als ze nog klein zijn wel tegen strenge vorst. Hier zullen ze de eerste jaren overwinteren in de koude onverwarmde muurserre. Hier vriest het ook maar we hebben de vochtigheid onder controle. Zoals met alle planten in dit genre doet nat meer kwaad dan wat kou !
Hesperoyucca whipplei (chaparral yucca, our Lord's candle,Spanish bayonet) is een soort die zeer nauw verwant is aan de yucca familie. Ze komen oorspronkelijk uit Z-Californië en Baja California (Mexico). Ze komen daar voor in zeer droge streken op hoogten tussen 0 en 2500m boven zeeniveau. Ze groeien daar zeer snel uit en na een jaar of vijf komen ze in bloei, de bloeistengel kan tot 5m hoog worden, daarna sterft de plant af. Naar het schijnt zijn het buiten hun natuurlijke habitat nogal lastige klanten. We zien wel. Winterhardheid ergens tussen -7 en -10°C mits droog. Nog een klant voor de koude serre dus.
Terwijl het de laatste week buiten stenen uit de grond vroor is de temperatuur in de veranda nooit onder de 12° gezakt. Gelukkig is deze redelijk goed geïsoleerd want anders was dit onbetaalbaar. Er staat dan ook een klein assortimentje uit de tropen verzameld. Strelitzia, Ethiopische banaan, palmvaren (Cycas), Alocasia, boomvaren (Dicksonia fibrosa) en Wollemia nobilis zijn maar een kleine greep uit de collectie. Vooral de Wollemia wordt vertroeteld. Deze soort is dan ook de één van de oudste nog voorkomende planten op aarde en komt uit O-Australië. Men is vooruitziend geweest na de ontdekking zo'n 25 jaar geleden door jonge planten zoveel mogelijk over de wereld te verdelen via botanische tuinen want vorig jaar heeft het niet veel gescheeld of hun natuurlijke habitat viel ten prooi aan de gigantische bosbranden die Australië toen teisterden. De vuurzee is toen dankzij inzet van de grote middelen met heel veel moeite op het nippertje tegengehouden. Deze boompjes waren er reeds toen de dino's hier nog vrolijk rondhuppelden!
Mijn exemplaar heeft dat niet zelf meer meegemaakt, net zoals ik trouwens!
Terwijl er enkele dagen geleden buiten een dun sneeuwtapijtje gevormd werd en het er winters begon uit te zien waren er in de vorstvrije serre al volop tekenen van de lente zichtbaar. De Acacia dealbata met origine in Australië staat nu volop in bloei. De naam zegt je misschien niet direct iets maar de bloemen staan hier bekend onder de naam "mimosa" en die kent waarschijnlijk bijna iedereen ! Deze Acacia zou redelijk winterhard zijn maar het probleem is dat deze ook redelijk snel groeit en makkelijk 2 à 3 meter hoog kan worden na een paar jaar. Zet dat maar eens ergens binnen als er dan toch eens strenge vorst van komt ! Hier staat deze struik dus in volle grond maar in de serre. Als hij tegen het dak zit knip je er gewoon een stuk af waardoor er nieuwe scheuten ontstaan.Volgens het boekje hebben ze graag volle zon maar onder glas is dat misschien wat veel van het goede. Hier moet onze acacia het stellen met halfschaduw maar dat weerhoudt hem niet om uitbundig te bloeien.
Hoe mooi de bloemen ook zijn, ze zijn ongeschikt als snijbloem. Na een uurtje in de huiskamer verschrompelen de pluizige bolletjes zienderogen. Aan de plant daarentegen heb je er enkele weken plezier aan. Je moet er dan wel even voor door de sneeuw naar de serre maar ja, de wereld is niet ideaal (maar wel mooi) !
Nadat de Sundavilla (Mandevilla) al heel de zomer het terras aan de tuinvijver in vuur en vlam gezet heeft met z'n knalrode bloemen gaat deze tropische plant ook nu nog in de veranda vrolijk door met bloeien. De laatste weken zijn er wel duidelijk minder bloemen maar stoppen doet hij nog niet. Aan de temperatuur zal het niet liggen, momenteel is het daar zo'n 15° en als het vriest zoal een paar dagen geleden wordt dat rond de 12°. Waarschijnlijk is er nu gewoon onvoldoende daglicht beschikbaar, het zijn de kortste dagen en het is bovendien ook al redelijk somber geweest de laatste weken. Als de bloei binnenkort helemaal gedaan is kan je de plant wat gaan bijsnoeien. Ze vormen anders een onhandelbaar kluwen van lange scheuten. Als het in mei of juni voldoende warm weer is kan de plant terug naar buiten. Doe dit niet te vroeg en kijk vooral naar de nachttemperatuur, die is belangrijk, liefst niet onder de 10° ! Dan krijgen ze van mij ook verse potgrond met extra voeding en elke week wat vloeibare meststof.Het zal dan nog tot juli duren voor de eerste bloemen zich zullen tonen maar dan is het weer terug feest tot lang voorbij Kerstmis !
Onlangs heb ik hier een aantal foto's gepost van de veranda waar je amper nog door kan omdat ze vol met exoten staat die hier overwinteren tussen 10-15°.
Nu wil ik het even hebben over de serre die met behulp van een elektrische warme lucht blazertje net vorstvrij gehouden wordt. De temperatuur daalt normaal niet lager dan +1 of +2°C. Vermits dit enkel glas is is een hogere temperatuur aanhouden niet aan te bevelen want dan gaat mijn bankrekening snel onder nul ! Hogere temperaturen zijn voor de Chamaerops palmen, agave, phormium en yucca & co ook niet nodig. Ik hou alles hier ook aan de droge kant zodat een enkel nachtje -1° ook weinig kwaad kan. Deze serre staat ook achterin de tuin en grotendeels in de schaduw. Dan kan gek klinken maar dat is het (volgens mij) niet. Moest ze namelijk in de zon staan wordt het temperatuursverschil tussen dag en nacht op een zonnige winterdag veel te groot. Dan kan het overdag makkelijk 20° of meer worden en 's nachts valt de temperatuur de dieperik in. Bij 20° moet je wel meer water geven en dan kan het 's nachts wel kritisch worden als de temperatuur richting vriespunt gaat ! Met een serre in de schaduw zijn de temperatuursverschillen tussen dag en nacht veel kleiner en blijven de planten in rust. Dat ze iets minder licht hebben is in de praktijk niet zo erg ze groeien toch niet of nauwelijks.
PS : vergeet je schoentje vanavond niet klaar te zetten voor de Sint !!!
Een tuin met hier en daar enkele exoten is mooi in de zomer maar je moet wel ergens een ruimte hebben om ze te overwinteren ! Hier op Bernerhof hebben we sinds vorige winter 3 mogelijkheden waar telkens een andere minimumtemperatuur wordt gehandhaafd. Het meest dure of gevoelige spul gaat de veranda in. Dankzij dubbel glas kunnen we hier een minimumtemperatuur van zo'n 12-15° aanhouden mits elektrisch een beetje bijverwarmen. Hier staan orchideeën, boomvaren, Wollemia, hibiscus, dioon, cycas banaan en anderen.
Jammer genoeg is in de veranda gaan zitten op een mooie winterdag praktisch onmogelijk want je kan er niet draaien of keren wegens een overdaad aan groene jungle zoals je kan zien op onderstaande foto's.
Voorts hebben we achterin de tuin de serre waar we er voor zorgen dat het altijd zeker 1 of 2° boven nul blijft. Daar gaan o.a. de palmen, yucca's en de pelargoniums overwinteren. Hier komen we later nog op terug.
Tenslotte hebben we sinds vorige winter nog een kleine muurserre die niet verwarmd wordt maar waar het wel droog en licht is. Hier overwintert de oleander, bepaalde cactussen en de minihosta's en arisaema's. Die twee laatsten zouden in principe ook buiten in de volle grond kunnen overwinteren maar met het risico dat ze in het voorjaar bij het terug uitlopen ten prooi vallen aan de slakken. Ik vind dat je ze sowieso in kuipen in de serre veel beter kan bewonderen tijdens de zomermaanden.
Eén uitzondering is de driehoekspalm uit Madagaskar. Deze overwintert binnenshuis in de inkomhal want dit boompje kan niet veel minder dan 15-20° verdragen !
Wie herinnert zich Hot Lips nog ? De blonde vamp uit MASH, de TV reeks naar de gelijknamige film die zich afspeelde in een veldhospitaal tijdens de Koreaanse oorlog. Of Salvia "Hot Lips" daar naar genoemd is weet ik niet. Wat ik wel weet is dat deze Salvia volgens de boekjes niet winterhard is maar in de echte wereld wel! Hier staat deze schoonheid al ruim vijf jaar op een zonnig maar beschut plekje zonder enige winterbescherming. De bloei begint in mei en gaat door tot november-december. Elk jaar snoei ik wat terug want het is een forse groeier.
Geen twee bloemetjes zijn gelijk van kleur. Sommige zijn bijna geheel rood, andere bijna volledig wit en dan heb je nog oneindig veel combinaties van deze twee kleuren. De bloemetjes werken als een magneet voor hommels. Die verdwijnen soms volledig in de bloem om dan even later half bedwelmd weg te vliegen op weg naar de volgende bloem.
Deze orchideetjes smukken al enkele jaren na mekaar in de herfst de veranda op. Ze staan redelijk licht maar nooit rechtstreeks in de zon en in de winter hebben ze een rustperiode van enkele maanden waarbij de temperatuur schommelt tussen 10 en 15°C met de hulp van elektrische verwarming. Dankzij dubbele beglazing en acrylaat op het dak is dat nog net financieel haalbaar. Nu er nog plaats is om te zitten kan je er nog van de tuin genieten bij regenweer. Het heeft wel iets als je de druppeltjes op het dak hoort tikken en zelf toch droog en uit de wind kan blijven. Binnen een paar weken echter kan je jezelf nog net een weg door de jungle banen want dan staat deze plaats helemaal vol met tropisch spul dat nu nog buiten staat. Onze rode banaan neemt de meeste plaats in maar er zijn nog talloze andere planten die hier komen overwinteren. De palmen, oleander en yucca's gaan de serre in, die zijn al blij als het daar net niet vriest. Dan is er nog de ondertussen flink uit de kluiten gewassen driehoekspalm die naar de inkomhal moet omdat geen enkele andere plaats hoog genoeg is! En al de rest gaat dus de veranda in! De winter heeft ook z'n charmes maar de zomer is toch veel leuker!
Eucomis komt oorspronkelijk uit Zuid-Afrika en kent ongeveer 15 soorten. Ze bloeit daar in de vochtige weiden van berghellingen op een hoogte van 1000-3000 meter. Op één soort na, de Eucomis regia, zijn het allemaal zomerbloeiers. De Nederlandse naam is Kuiflelie of Ananaslelie, omdat de bloeiwijze en de kuif op de top lijkt op een ananas. Eucomis betekent in het Grieks, eu: prachtig, en coma: haar of een knotje, dus een prachtig knotje of mooi geknot. Dit verwijst naar de top van de plant. Eén van de Bantoevolkeren, de Xhosa, gebruikten de bollen als geneesmiddel tegen reuma. De bollen zijn winterhard tot -5°C maar op een beschutte plaats kan je ze rustig in de grond laten zitten, dat doe ik ook!
Ik heb er nog over geschreven aan het begin van de zomer. De verhakkelde Musa ensete van toen is uiteindelijk gerecupereerd met dank aan de warme zomer en vele emmertjes water. Binnen een maand ongeveer kan de grote verhuis weer beginnen van onze exoten naar warmere oorden. Deze roodbladige schoonheid is één van de eerste die naar binnen mag. Een stuk van de bladeren moet er af want anders kan ie niet binnen wegens te hoog!
Volgend jaar na de ijsheiligen mag ons Ethiopisch vriendje terug naar buiten met verhakkeld bladeren en begint de cyclus opnieuw. Ik moet dringend eens Euromillions gaan winnen zodat we dit eleganter kunnen oplossen. Bill Gates als schoonvader zou ook kunnen helpen maar daar kleven dan weer nadelen aan, we zullen maar gewoon doordoen zeker!
Gisteren had je niet veel fantasie nodig om je in de tropen te wanen. Met nooit geziene temperaturen van 33-34°C half september was het weer puffen en zweten. Ik wil de pret niet bederven maar binnen een week of 6 (of vroeger) komt de eerste nachtvorst eraan. Daarom snel nog wat genieten van al het exotisch spul in de tuin. Je hebt niet altijd bloemen nodig om een tropensfeertje te creeëren. Met enkele bladplanten kan het ook. Je kan dan combineren op kleur of op verschillen in vorm van het blad. Veel groter dan hier kan het bladcontrast niet worden! Enerzijds de gigantische bladeren van de Tetrapanax papyrifer en rechts het smalle varenachtige blad van Dioon. Beide komen uit de tropen maar daar stopt elke gelijkenis. Tetrapanax staat hier in volle grond, het blad sterft af bij de eerste vorst en in het voorjaar loopt de plant terug uit. Dit is slechts een jonge plant die nu zijn derde zomer heeft gehad. Bij zeer strenge vorst kan je de stam inwikkelen met buisisolatie uit de doe het zelf zaak waarmee je de waterleiding kan beschermen. Makkelijker kan niet! Vliesdoek is ook ok maar is wat meer geprul om te beletten dat alles wegvliegt met de wind. Binnen enkele jaren kunnen de bladeren makkelijk 1 meter groot worden. De Dioon is een ander verhaal, die behandel je best zoals een Cycas revoluta (familie overigens). D.w.z. naar binnen en overwinteren tussen 10 en 15° waarbij de plant zijn blad houdt. Zowel Dioon als Tetrapanax zijn schaduwplanten, in de volle zon verbrandt het blad snel (vooral bij tetrapanax)
Eucomis vandermerwei 'Octopus' komt uit Z-Afrika en heeft smalle, groen met paars gespikkelde bladeren met een roodpaarse bloeiaar en is net niet winterhard genoeg om het bij ons te redden in volle grond. Ze zouden tot -6 à -7°C kunnen verdragen maar ik ga het risico niet lopen, temeer daar deze soort niet algemeen verkrijgbaar is in tuincentra. Ik vind dit één van de meest exotische van alle Eucomis en het is ook één van de kleinste !
Je kan de bollen dus best uit de grond halen na de eerste nachtvorst ofwel ze als een kuipplant in de serre overwinteren. de plant zal bovengronds afsterven maar in het voorjaar terug uitlopen.
Plant hem op een zonnige warme plek doch niet in de hete middagzon, liefst in een vochtige goed doorlatende en humusrijke grond. Met wat goeie wil kan je zien dat ze verre familie zijn van onze hyacinten.
Hyophorbe lagenicaulis is een traaggroeiende palm die door zijn flesvormige stam wellicht de populairste soort is van dit geslacht. Zelfs volgroeide exemplaren hebben gewoonlijk minder dan 10 bladeren, wat de planten een attractief en elegant silhouet verleent. Deze vorstgevoelige palmen prefereren het klimaat in laaggelegen gebieden van de tropen en de subtropen. In hun oorspronkelijke leefgebied groeien ze in vruchtbare, vulkanische grond. The flessenpalm is afkomstig van Round Island voor de kust van Mauritius in de Indische oceaan. Daar zijn ze in het wild vrijwel uitgestorven door vernieling van hun habitat. Door woudkap is hun leefgebied grotendeels vernield en de jonge boompjes worden opgevreten door geiten die geïmporteerd werden door de Europeanen. Gelukkig zijn ze in tropische tuinen zo populair dat hun voortbestaan gewaarborgd is. Deze palm kan je best niet onder 10°C houden. Ze kunnen absoluut geen vorst verdragen! Het is een (traaggroeiende) decoratieve kuipplant of huiskamerplant. Deze morgen was het hier een frisse 9°, dat is dus al op het randje voor onze flessenpalm!
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
