Vanavond is de teller op dit blog de kaap van 1000 pageviews gepasseerd, er zijn tevens al 500 unieke bezoekers langs geweest in de voorbije 6 weken. Dit doet plezier en geeft de motivatie om door te gaan. Bedankt aan allen die ons reeds een bezoekje brachten en hopelijk dit zullen blijven doen. Ikzelf zal trachten nog vele artikeltjes en foto's te blijven produceren die het reilen en zeilen van de tuin in de verschillende seizoenen in beeld brengen.
Geranium maderense is één van de grootste geraniums ( niet te verwarren met pelargoniums) en zoals de naam reeds laat vermoeden afkomstig van het eiland Madeira. Diegenen die ooit het geluk hebben gehad om Great Dixter van Christopher Lloyd te bezoeken hebben deze planten misschien gezien bij de toegang naar het hoofdgebouw. Jammer genoeg luidt de bloei tevens ook het einde van de plant in, ze bloeien slechts éénmaal en sterven dan af. Gelukkig is het blad op zich ook al mooi. Als je een plant wil aankopen heb je wat geluk nodig want je ziet ze niet veel. Als je ze wil zaaien (zaden vindt je makkelijker op internet) hou dan wel rekening dat deze een temperatuur van minstens 25-26°C nodig hebben om te kiemen. Na een tweetal weken kunnen ze naar een koelere plaats (10°C).
Geranium maderense in bloei is een prachtige verschijning, de “Barbie”roze bloemen verschijnen met honderden tegelijk. Ook merkwaardig is de voet van de plant, het lijkt of de plant op een soort verzameling van wortelstokken staat (dit zijn de stengels van afgestorven bladeren). Als je bij ons Geranium maderensis tegenkomt is dat bijna altijd onder glas en daar is een goede reden voor. Deze plant verdraagt namelijk nul komma nul graden vorst ! Eén zuchtje koude en de bladeren zullen al vergelen, op zich gaat de plant hier niet dood aan zolang de kroon maar beschermd is en intact blijft. De nagel aan de doodskist is rot, eens dit gebeurd is sterft de ganse plant van zodra de temperatuur terug stijgt in het voorjaar. Een andere vijand (vooral bij planten in pot) zijn de gegroefde lapsnuitkever (of taxuskever) die heel het wortelgestel van de plant vernielen. Hiertegen zijn vloeibare insecticiden verkrijgbaar maar dan zijn we niet meer ecologisch bezig !
Monnikspeper werd reeds in de Oudheid gebruikt bij allerhande rituelen. In het oude Athene, werden de bloemen reeds gebruikt door vrouwen die deelnamen aan de achtdaagse Thesmophoriën, een vruchtbaarheidfeest om de godin Demeter te eren. Zij smukten zichzelf op met bloemen van de plant en legden de bladeren ervan op hun bed om hun kuisheid te bewaren. In de Middeleeuwse kloosters werden de vruchten van de struik als vervanging van peper voor het onderdrukken van de vleselijke lusten (= anaphrodisiacum) gebruikt. In het Duits noemt de plant nog steeds "Mönchspfeffer" (monnikenpeper). De monniken strooiden het kaf van Agnus castus op hun bedden en de gewoonte om voor de novicen de wegen naar de kloosters met Agnus-castus-bloemen te bestrooien, zou in Italië tot de dag van vandaag nog in gebruik zijn. De Latijnse benaming vitex komt van vitilium, dat "vlechtwerk" betekent. Tegenwoordig worden de taaie, harde twijgen nog steeds voor gevlochten afrasteringen gebruikt. Monnikspeper vormt een 3 tot 5 meter hoge struik of boompje. Deze produceert kleine blauwe, rozekleurige of witte bloemen in dichte eindstandige bloeiwijzes. Vervolgens ontwikkelen zich kleine, donkerbruine vruchten. De hele plant heeft een peperachtige geur en smaak. Deze struik bloeit pas in de nazomer, zo vanaf half augustus tot een heel eind in september. Vanwege de late bloei en zijn aangename geur is het verwonderlijk dat je deze struik niet zo dikwijls tegenkomt in onze tuinen. Bij strenge vorst kan de plant invriezen maar zal in het voorjaar steeds terug uitlopen. Staat graag in de zon maar bij mij staat deze struik in de halfschaduw en bloeit ook rijkelijk. Hij staat wel beschermd tegen de koude noorden- en oostenwind In de vrije natuur is de struik te vinden langs het ganse Middellandse Zeegebied en in Azië tot aan Noordwest-India.
Dit is een voorjaarsbloeier uit de Aronskelk familie. De zaden van Arisaema tortuosum beginnen nu aan te rijpen. De volgende weken worden ze oranjerood. Dit is een echte bosplant, helaas niet 100% winterhard. Oorspronkelijk komen ze uit N-India waar ze in bossen op de lagere flanken van het Himalayagebergte bloeien. Omdat ze nogal moeilijk te verkrijgen zijn overwinter ik deze plant in de serre waar het nooit kouder dan 0°C wordt. De bloem is redelijk spectaculair, de foto van de bloem dateert van juni. De lange gevlekte bloemstelen doen een beetje aan een slang denken, vandaar de naam. In het voorjaar wijd ik een artikeltje aan deze interessante plantenfamilie, beloofd !
Volgens het weerbericht vandaag nog wat warmer dan gisteren, tot 31°C in de Kempen. Als daar maar geen gedonder van komt ! Deze namiddag even gaan afkoelen in de vijver, de kikkers zullen even moeten plaatsmaken.
Fatsia japonica, in het Nederlands vingerplant genoemd is een wintergroene grote heester uit de klimopfamilie. Deze plant komt uit het zuiden van Japan. De grote, donkergroene bladeren hebben (meestal) acht lobben, en daaraan dankt de plant zijn naam : 'Fatsi' is een oude Japanse benaming voor acht. De donkergroene, glanzende bladeren blijven het ganse jaar groen. Bij langdurige vorst krullen ze wat om (vergelijkbaar met wat een rododendron doet), Dit is een verdedigingsmechanisme van de plant om het bladoppervlakte te beperken en zo minder water te verdampen. Wat die vorstbestendigheid betreft, dat valt best mee. Tot -10°C is er geen enkel probleem. Ik heb zelf meerdere planten in de volle grond staan, eentje reeds meer dan 15 jaar. De temperatuur hier in de Kempen kan in de winter laag zakken, tot -15°C is geen zeldzaamheid. De plant speelt dan wel een deel van zijn blad kwijt maar zal telkens terug uitlopen. In de herfst bloeit hij met mooie roomwitte bloempjes in bolvormige trossen, later gevolgd door bolronde groene vruchten die tijdens de winter zwart worden en tegen het einde van de volgende lente rijp zijn. Fatsia japonica staat niet graag in de volle zon. Een plaatsje in de (half)schaduw en wat bescherming tegen oostenwind houdt de plant in conditie. Er zijn tegenwoordig ook bontbladige cultivars op de markt maar ik heb de indruk dat deze trager groeien en compacter blijven. Dat kan dan weer een voordeel zijn in een klein tuintje want de groene vorm kan op 5 jaar meer dan 2 meter hoog worden en bijna even veel plaats in de breedte innemen. Het grote blad geeft wel een exotisch tintje aan de tuin. Fatsia doet het goed in elke grondsoort zolang er niet te veel kalk in aanwezig is. Ik heb dus weer geluk met mijn dennenbomen !
Trachycarpus fortunei (Chinese henneppalm, waaierpalm of windmolenpalm) is in onze streken één van de meest winterharde palmen. Deze palm met zijn opvallende grote, waaiervormige bladeren is van oorsprong afkomstig uit Zuidoost-Azië (China). Deze groeien daar aan de uitlopers van het Himalayagebergte tot op 2500m hoogte. Op die hoogte kan in de winter ook sneeuw vallen. Deze palm is dan ook makkelijk bestand tegen vrieskou tot -15°C. Het is dan ook een van de bekendste, populairste en makkelijkste palmen om de tuin een tropisch sfeertje te geven. Wat veel mensen niet weten is dat de plant wel goed ingeworteld moet zijn om in volle grond de winter door te komen. Plant dus nooit een exemplaar uit pot na augustus nog uit in de volle grond, veel kans dat deze de winter niet zal overleven. Doe dit best aan het begin van de zomer (juni), de plant heeft dan ruim de tijd om zijn wortelgestel te ontwikkelen. De planten hebben van nature al een goede bescherming tegen de vrieskou door de vezelachtige, behaarde stam met de stekelloze bladstelen. Het is wel belangrijk dat de plant niet heel de winter met natte voeten staat. Het eerste jaar kan de plant bij extreme koude wat winterbescherming gebruiken (een rieten mat rond de stam en wat vliesdoek rond de bladeren doen wonderen). Ook de groeipunt bovenop de stam kan beschermd worden met wat vliesdoek. Neem deze wel weg als de vorstperiode voorbij is en laat dit niet gans de winter zitten om schimmels en rotting te vermijden. Een aantal jaar geleden hadden we een heel strenge winter met wekenlang temperaturen ’s nachts tot -15°C en lager. Omdat de grond toen ook vrij diep bevroren was kon de plant geen water meer opzuigen, de groene bladeren verdampen echter wel constant water waardoor de plant helemaal uitdroogde en alle bladeren bruin werden. Snoei deze dan weg in het voorjaar en geef de plant wat extra water en meststof. In juni kwamen er voorzichtig terug nieuwe groene punten kijken en 2 jaar later was er van de opgelopen schade weinig meer te zien. Plant ze op een zonnige plek waar toch liefst nog enkele uren schaduw is. Het zijn dan wel palmen maar ze komen niet uit de woestijn, wel uit gebieden waar andere bomen ook voor schaduw zorgen. Een probleempje bij Trachycarpus fortunei is de wind. De lange bladeren kunnen bij stormwind makkelijk gekneusd worden en gaan knikken. Trachycarpus wagnerianus is dan een beter alternatief, de bladeren zijn korter en stijver en zijn vrijwel ongevoelig voor de wind. T. wagnerianus is zelfs nog iets beter bestand tegen de kou. Nadeel is wel dat deze, zeker de eerste jaren, een zeer langzame groeier is. Dit vertaalt zich dan ook in de aankoopprijs, ze zijn merkelijk duurder dan T. fortunei en je vindt ze ook lang niet overal. Als de planten het naar hun zin hebben, maak je veel kans dat ze elk jaar opnieuw bloeien met grote trossen vol gele bloemen. Voor zaadvorming heb je zowel een vrouwelijke als een mannelijke plant nodig.
foto's : Trachycarpus fortunei (boven) en Trachycarpus wagnerianus (onder)
Bij het horen van de naam Salvia denken we meestal direct aan de knalrode éénjarigen die vooral vroeger erg populair waren om de borders kleur te geven. Er zijn echter zoveel doorlevende salvia’s die zoveel mooier zijn. Spijtig genoeg zijn de meeste bij ons niet echt winterhard te noemen. Enkele zijn toch redelijk vorstbestendig : “Hotlips” is er zo eentje. Dat komt omdat Salvia microphylla in zijn thuisland (Mexico) op grote hoogte groeit (1500-2800m). Salvia microphyllla “Hot Lips” is een leuke plant met vrolijke tweekleurige rood en witte bloemen die bovendien heel de zomer doorgaat met bloeien. Je kan ze op een min of meer beschermde plaats met veel zon gewoon in de vaste grond zetten. Deze mag in de winter niet te nat blijven, een vruchtbare niet te droge zandgrond is ideaal. Tot -10°C is er geen probleem. Bij mij staan ze reeds de 4de zomer op rij mooi te wezen. Normaal blijven ze het hele jaar groen maar bij strenge vorst vallen de blaadjes af. In het voorjaar terug een beetje in model snoeien wordt goed verdragen. Als je echt zeker wil spelen kan je ze ook als kuipplant behandelen. Vanaf juni begint het bloemenfestijn en dit gaat door tot ver in oktober. De plant is een magneet voor bijen. Deze vaste plant ( eigenlijk is het meer een klein heestertje) wordt ongeveer 70 cm hoog, als hij in bloei staat dan kom je met de bloemen erbij tot een hoogte van 1 meter.
Geen plantje deze keer maar wel een vliegende voorbijganger. Ondanks wat zijn naam doet vermoeden worden hier gelukkig geen paarden gebeten. Deze libel, want daar gaat het over, komt aan zijn naam omdat deze soort dikwijls op jacht gaat naar insecten die zich ophouden bij paarden of andere dieren. Het lijkt of ze de paarden aanvallen terwijl ze in werkelijkheid een aantal plaagdieren van deze edele viervoeters weghouden.
De paardenbijter of Aeshna mixta komt voor in grote delen van Europa, maar niet in Ierland, Schotland, Midden- Scandinavië en de zuidelijke Balkan. De soort komt behalve in Europa ook voor in Klein Azië, de Kaukasus en het gebied rond de Kaspische Zee, oostwaarts tot China en Japan. Deze soort is eveneens aanwezig in Noord- Afrika (Marokko tot Tunesië). De paardenbijter komt regelmatig op bezoek bij tuinvijvers en wordt ook ver van het water waargenomen.
Voor Bernerhof is dit de tiende libellensoort die deze zomer wordt waargenomen, en ik heb nog andere soorten gezien, ik moet ze alleen nog africhten om te willen poseren voor de lens.
In juni zaten we allemaal te puffen en te jammeren dat het veel te warm was. Om de tuin enigszins groen te houden zat er dikwijls niet veel anders op dan extra water te sproeien. Liefst geen drinkwater, veel te goed en te duur om aan de tuin te geven. Maar je kan toch niet alles laten verdorren? Hier komt dan weer één van de voordelen van een tuinvijver kijken. Ik heb het geluk dat mijn vijver redelijk royaal van afmetingen is (ongeveer 35m³ waterinhoud). Als je hier een gietertje water uithaalt zie je het waterniveau niet direct dramatisch zakken. Alle kuipplanten en sommige vaste planten kregen zo regelmatig een frisse douche met vijverwater. Ok, het waterpeil in de vijver zal langzaam dalen maar dat doet het sowieso toch door verdamping. Op het einde van de droogteperiode stond het water ongeveer 10cm lager dan normaal. So what? Dit jaar heb ik niet meer de stommiteit van vorig jaar herhaald! Toen had ik het lumineuze idee om de vijver bij te vullen tot zijn normaal peil met putwater, uren zitten water pompen. Toen was ik terug een tevreden mens. De volgende dag kregen we een hevig onweer met wolkbreuk waardoor de vijver vrolijk overliep in de borders errond. Allemaal werk voor niets geweest en een elektriciteitsmeter die ook overuren moest maken. Nee, laat het peil nu maar zakken, zolang er geen moerasplanten komen droog te staan, geen probleem. Dit jaar staat het waterpeil na de verschillende buien of buitjes van augustus bijna terug even hoog als pakweg ergens in mei (en bovendien nog gratis ook). Als je je gazonperk groen wil houden kom je er natuurlijk niet met de inhoud van je vijver maar da’s weer een ander verhaal.
Cyrtomium falcatum (Ned. ijzervaren) is een mooie middelgrote, wintergroene, uit Oost Azië afkomstige varen (familie niervarens) die recentelijk ook in Nederland en België in de natuur aangetroffen werd (ontsnapt uit een tuin?). Deze kruidachtige varen heeft geveerde, glanzende, lichtgroene bladeren. IJzervaren houdt van een beschutte standplaats in de halfschaduw of schaduw en een goed doorlaatbare, humusrijke, vochtige grond. Deze varen is bij ons goed winterhard en blijft groen tot -10°C. Kouder wordt ook nog overleefd maar de plant moet dan volledig terug uitlopen in het voorjaar. Eens goed geworteld kan deze varen ook drogere periodes aan. IJzervaren heeft weinig last van ongedierte en is ook weinig ziekte gevoelig. Cyrtomium kan toegepast worden als onderbeplanting in de bostuin, informele tuin of cottage tuin. Knip eventueel bruin blad in het voorjaar weg, de plant zal snel terug uitlopen.
De Spaanse margriet (Osteospermum ecklonis) uit Zuid-Afrika wordt in België en Nederland vooral verkocht als éénjarige perkplant. Eigenlijk is het een vaste plant, behorend tot Aster familie, waarvan de basis kan verhouten. Er is een grote verscheidenheid aan bloemkleuren en plantvormen. Ze bloeien van juni tot oktober. Ze staan het liefst in een niet te rijke zandachtige bodem. Als de winter niet te streng is kunnen ze die doorkomen. Als je echter zeker wil zijn volgend jaar dezelfde soort over te houden kan je best stekken nemen en daar is het nu de ideale tijd voor ( de grond is nog goed warm). Als stekgrond neem je een mengsel van 2/3 tuinaarde en 1/3 potgrond De plantjes zijn makkelijk te stekken, neem wel stekken van takjes die niet bloeien. Snij stukjes van 5-6 cm af en dip de onderkant in stekpoeder. Verwijder alle blaadjes behalve enkele bovenaan, dit vermindert de kans op uitdrogen. Je kan heel makkelijk mini serretjes maken van in 2 gesneden PET flessen. De bovenste helft is hiervoor aangewezen, laat de dop eraf zodat er toch een klein beetje luchtcirculatie mogelijk is . Bij een bodemtemperatuur van 15-20°C zouden deze stekjes moeten wortelen binnen de twee weken. Je kan ze dan verplanten naar een grotere maat pot. Eens je ziet dat de groei erin zit kan je best de bovenste blaadjes weghalen, hierdoor zal de plant zich vertakken en voller blijven. Overwinter op een lichte vorstvrije plaats. Geef af en toe wat water en een beetje algemene meststof. Na de IJsheiligen (half mei) kunnen ze dan naar hun vaste standplaats. Je kan ze natuurlijk ook elk jaar terug als éénjarige kopen of hopen dat de oude planten de winter overleven.
Zo’n lieveheersbeestje ziet er eigenlijk wel best schattig uit op het eerste zicht. Schatjes zijn het echter alles behalve. Het zijn vraatzuchtige rovertjes die zich, gelukkig voor ons, gespecialiseerd hebben in bladluizen. De larven van deze lieverdjes zijn wat dat betreft nog erger. Het schatje op de foto is een Aziatisch lieveheersbeestje, hier ooit in de jaren negentig doelbewust ingevoerd werden om in de serres (“kassen” voor onze Ned. vrienden) van tuinbouwers de bladluizen te lijf te gaan. Ze voerden hun opdracht feilloos uit maar toen ging het mis : er ontsnapten er een aantal de vrije natuur in. Behalve bladluizen eten ze ook heel graag de larven van onze inlandse lieveheersbeestjes waardoor deze laatsten nu in de minderheid aan het komen zijn. Ze worden ook teruggevonden op druiven in wijngaarden waar ze de smaak van de druiven verpesten zodat de wijn die hiervan gemaakt wordt waardeloos is. Men denkt er nu aan om vleugelloze lieveheersbeestjes te gaan inzetten in de tuinbouw, afwachten maar of het ditmaal wel goed gaat.
Anemone 'Honorine Jobert' is een bladverliezende vaste plant met een polvormige groeiwijze en diepgelobde, ruw getande, donkergroene bladeren. Deze prachtige herfstanemoon bloeit van half augustus tot oktober met grote zuiver witte, enkelvoudige bloemen . De plant houdt van een zonnige standplaats en een neutrale, goed doorlaatbare grond. Halfschaduw of een plek met gefilterd zonlicht van een boom wordt ook goed verdragen. Deze planten zijn in ons klimaat perfect winterhard. Eens de plant is aangeslagen kan hij ook nog eens goed tegen droogte (van belang op zandgrond). Deze planten worden ongeveer 60 tot 120cm hoog. De bloemen zijn zuiver wit met duidelijk zichtbare goudgele meeldraden. De enkelvoudige bloemen lokken ook veel bijen en vlinders . Kortom, een plant die niet mag ontbreken om de grote herfstfinale kracht bij te zetten!
In Madagaskar waar deze palm oorspronkelijk vandaan komt is de boom bijna uitgestorven wegens massale houtkap. Deze palm groeit op een smalle strook in zuidoost Madagaskar in droge bossen op arme grond. Als je de stam van deze palm bekijkt zie je direct hoe deze aan zijn Nederlandse naam driehoekpalm gekomen is. De bladbasis verspringt telkens onder een hoek van 120° waardoor de typische driehoekvorm ontstaat. De bruinzwarte stipjes op de stam zijn geen ziekte of aantasting maar zijn volledig natuurlijk. Probeer ze dan ook niet te verwijderen (iets wat sommige mensen ooit al wel geprobeerd hebben). Deze kuippalm is een sensationele verschijning op een ruim terras of als solitair in uw tuin. Is niet makkelijk te verkrijgen, en wordt in België en Nederland meestal als kamerpalm aangeboden. Deze soort is absoluut niet winterhard (niet onder 0°C). Omdat deze soort niet zo goedkoop en ook niet makkelijk te vinden is speel ik op veilig en zet de plant in de inkomhal als de temperatuur ’s nachts onder 5° uitkomt. De sierlijke bladeren groeien bijna verticaal wat een voordeel is want zo neemt de plant minder plaats in tijdens de winterberging. Deze palm is goed droogte resistent, maar een licht vochtige bodem bevordert de groei. De driehoekpalm staat graag in de zon maar verdraagt ook lichte schaduw. Enkele uurtjes schaduw zorgen ervoor dat de potgrond minder snel uitdroogt. Verder stelt deze palm geen speciale eisen aan de grondsoort, licht zuur is optimaal. Het is een zeer makkelijke palm die ook binnenshuis of op kantoor als kamerpalm gebruikt kan worden, mits hij voldoende licht heeft en genoeg luchtcirculatie. Als je wil weten waar deze mooie niet winterharde palmen verkrijgbaar zijn kan je reageren op dit artikeltje of iets in het gastenboek achterlaten.
De kuiflelie, soms ook ananasplant genoemd, komt uit Afrika. Het is een bolgewas, dat een licht vochtige grond wenst met veel zon. Bovenop de plant staat een soort kuif die wat op een ananas lijkt, vandaar ook de Nederlandse naam. De kuiflelie behoort tot de familie van de Liliaceae. In het late voorjaar (mei-juni) groeit uit de bol een rozet met glanzende groene bladeren (een beetje vergelijkbaar met de rozet van een Bromelia). In de loop van de zomer verschijnt dan een stengel met daarbovenop de “ananas”. In de meeste literatuur vind je dat Eucomis binnen in pot moet overwinteren. Bij mij staat deze reeds een drietal jaren in de volle grond (weliswaar op een tegen oostenwind beschutte plaats). De plant staat wel op een goed gedraineerde plaats. Zoals dikwijls met planten uit (sub)tropische oorden is het vooral de combinatie van kou en vocht die voor de plant dodelijk is. De plant komt tot nu toe elk jaar vrolijk terug en elke keer steeds uitbundiger. In de handel vind je meestal Eucomis bicolor met groenachtig witte bloemen op een gespikkelde steel. Soms ook Eucomis comosa die hoofdzakelijk paars gekleurd is.
In dit artikeltje wou ik het even hebben over een ernstig onderwerp dat ik zelf deze week heb meegegemaakt (of beter gezegd één van de honden heeft het meegemaakt) : de ziekte van Lyme. Het is veel minder algemeen geweten dat onze honden of katten dit ook kunnen krijgen.
Hoe wordt de bacterie overgedragen?
De ziekte van Lyme wordt overgedragen door de Ixodes teek. Het is niet de teek zelf die de ziekte veroorzaakt maar wel de Borellia bacterie. Deze bacterie leeft o.a. in herten, reeën en everzwijnen. Een teek die hier bloed gaat zuigen kan zo besmet raken en de bacterie doorgeven aan zijn volgend slachtoffer. Teken zijn miniscule kleine parasitaire spinachtigen van enkele mm groot. Ze zitten ergens in het gras of struikgewas te wachten op een passerend slachtoffer waar ze op meeliften. Ze zoeken zich dan een warm plaatsje waar ze de huid doorboren en zich vastzetten om zich tegoed te doen aan een bloedmaaltijd. Wanneer ze voldaan zijn laten ze zich vallen en zijn dan zo groot als een erwt. Onderzoek heeft uitgewezen dat de teek zich minimaal 24 uur moet voeden om voldoende bacteriën over te dragen om de ziekte te veroorzaken. Vroege verwijdering van teken verkleint dus de kans op ontwikkeling van ziekte. Wordt Lyme bij uw huisdier vastgesteld dan loopt uzelf geen kans op besmetting via uw huisdier.
Symptomen bij een hond (of kat) met de Ziekte van Lyme
De ziekte gaat progressief en in het begin zijn de verschijnselen niet erg duidelijk. Komt er nog bij dat de hond of de kat ons niet kan vertellen wat er fout loopt. Bij mijn hond (4 jaar) was het meest opvallende naast hijgen en kortademig zijn dat zij veel minder actief was, spelen was er niet meer bij en wandelen vond ze niet zo leuk meer. Ze maakte ook koorts, had verminderde eetlust (voor het eerst in haar leven). Ik had ook de indruk dat ze last had van spier- of gewrichtspijnen. Bij mensen ontstaat meestal een rode plek na een besmetting met Lyme, bij onze viervoeters zie je dit niet vanwege de vacht. Het ontwikkelen van een bultje op de plaats van de beet zegt niets over het wel of niet ontwikkelen van Lyme maar is eerder een reactie op de tekenbeet zelf.
Diagnose
De ziekte van Lyme vaststellen is niet zo voor de hand liggend. De symptomen kunnen passen bij een groot aantal andere (wellicht meer voor de hand liggende) aandoeningen. Ik zelf had bij het eerste consult aan de dierenarts het idee geopperd maar die vond het hoogst onwaarschijnlijk : “nog niet meegemaakt in zijn carrière”. Enkele weken en onderzoeken later bleek uit bloedanalyse dat het toch Lyme was. Om positief te testen moet de besmetting al een tijdje aanwezig zijn.
Behandeling van de Ziekte van Lyme
De Ziekte van Lyme wordt behandeld met specifieke antibiotica. Het actieve bestanddeel hiervan is Doxycycline. Mijn hond kreeg ook nog een ontstekingsremmer (geen cortisonen) in druppelvorm erbij om de gewrichtspijnen te verlichten. Na enkele dagen is nu reeds een verbetering zichtbaar. Als de ziekte niet snel genoeg wordt opgespoord kan deze chronisch worden en ernstige nierschade veroorzaken.
Wat nu ?
De hond zal vermoedelijk wel volledig herstellen maar dient in de toekomst opgevolgd te worden, de ziekte kan later terugkomen zelfs zonder nieuwe tekenbeet en er wordt geen immuniteit opgebouwd. De ziekte is niet overdraagbaar van hond op mens of naar andere honden (besmetting gebeurt enkel via de bloedbaan).
Voorkomen
Er zijn middeltjes op de markt (vlooien en tekenbanden, pipetjes, …) maar 100% effectief of onschadelijk voor woef zijn deze niet. Ik had vorige zomer de vacht van mijn momenteel zieke hond behandeld met vloeistof uit zulk pipetje en het beest kreeg na enkele uren een soort epileptische aanval die ze nadien gelukkig nooit meer heeft ontwikkeld !
Opmerkingen
Ondanks wat men beweert zijn er volgens mij de laatste meer jaren beduidend meer teken dan vroeger. Wij speelden 50 jaar geleden de ganse dag buiten en ik heb nooit gehoord van iemand met een tekenbeet. Enkele jaren geleden waren 5% van de teken besmet met Lyme, tegenwoordig denkt men eerder aan 20-30% ! Mijn oudste hond heeft ook reeds vele tekenbeten meegemaakt maar is gelukkig nog nooit besmet en ziek geworden. Dus niet overdrijven maar wel alert blijven. En van de tuin blijven genieten!
We kennen venkel waarschijnlijk wel als groente uit de supermarkt maar deze plant kan met zijn bloemetjes ook een border opfleuren.
Venkel (Foeniculum vulgare) is een plant uit de schermbloemenfamilie (Apiaceae). De plant smaakt naar anijs, de draadvormige vertakkingen van de bladeren worden als keukenkruid en de zaden als specerij gebruikt. Niet te verwarren met knolvenkel (Foeniculum vulgare Azoricum). Deze laatste is een aparte cultivar met verdikte bladscheden die tezamen een bovengrondse bol achtige structuur vormen, de venkelknol, die als groente wordt gebruikt. Bij bladvenkel ontbreekt de knol. De venkelplant kan tot boven manshoogte groeien. Ze komen van origine uit het Middellandse Zee gebied. De plant kan heel goed als weefplant gebruikt worden, zowel het blad als de gele bloemetjes zijn zeer fijn , je kijkt er dwars doorheen. Ze worden ongeveer 1.5 m hoog.
Venkel groeit zowat eender waar, al wordt een beetje zon wel op prijs gesteld. Ze zaaien zich vrolijk uit zonder echt opdringerig te worden en bloeien de hele zomer lang. Een plant waar je weinig of geen zorgen moet aan besteden.
Dit beestje passeerde vanochtend vroeg voor de lens van de fotocamera. Kon het eerst niet goed thuisbrengen maar het is een vrouwelijke buxusmot ! De foto is niet 100% vanwege wat weinig licht. Op internet vind je betere foto's (meestal van mannelijke exemplaren) maar deze heeft voor mij een emotionele waarde. Deze mevrouw haar kroost heeft mijn buxushaag helemaal kaalgevreten!
Dicksonia fibrosa (Ponga tree) is een boomvaren die misschien iets minder bekend is dan zijn neefje Dicksonia antarctica. D. fibrosa blijft wat kleiner en compacter wat zo zijn voordeel heeft om ze te overwinteren. In Groot-Brittannië zouden ze buiten kunnen overwinteren en temperaturen tot -5°C aankunnen mits winterprotectie. In onze Kempen kan het echter wel een pak kouder worden! Die -5° kan misschien wel kloppen in een klimaat waar het eens één of twee nachten vriest maar bij ons duren die koude periodes meestal iets langer. De stam moet dan volledig ingepakt worden en de bladeren gaan verloren. Vooral de combinatie van kou en vocht blijkt de plant fataal te zijn. Gezien de nogal forse aankoopprijs overwinter ik ze in de veranda op ongeveer 10°C. Ze krijgen dan zeer spaarzaam water (1 keer per week) maar de groeipunt boven op de stam wordt wel regelmatig vochtig gehouden (door wat water te vernevelen). Ze houden dan bijna al hun blad zodat, als ze terug naar buiten kunnen half mei, al direct een aandachtstrekker in de tuin zijn en je niet eerst een paar weken op een kale stronk zit te kijken. Zet ze niet in de volle zon, het blad zal verbranden. Bij mij staat de plant in een schaduwhoekje onder de dennenbomen en heeft het daar best naar zijn zin. Bij heel warm weer zoals onlangs in juni heeft de plant baat bij een dagelijkse sproeibeurt. In Nieuw-Zeeland waar ze vandaan komen kunnen ze 10-15 meter hoog worden maar zo’n vaart loopt het bij ons niet.
Misschien hebben jullie het ook gelezen : aan de Universiteit van Gent is een wel erg opmerkelijke ontdekking gedaan. Bio-ingenieurs zijn erin geslaagd om tarwe en rijst te beschermen tegen ziektes door ze bloot te stellen aan stoffen die de geur van vers gemaaid gras verspreiden. De geur van vers gemaaid gras doet waarschijnlijk denken aan het begin van de lente. Toch heeft deze specifieke geur een heel andere functie. Planten maken een stof aan wanneer zij worden aangevallen door bijvoorbeeld een insect, een schimmel- of een grasmachine. Door deze stof te verspreiden, laat de plant aan zijn buren weten dat er gevaar dreigt. Het was al langer bekend dat planten communiceren wanneer ze bvb. worden aangevallen door bladluizen. Dat dit ook opgaat voor de geur van gazonmaaisel is wel nieuw. Volgens Maarten Amaye, die er vier jaar doctoraatsonderzoek naar deed blijkt uit de resultaten van het nieuwe onderzoek dat bepaalde chemische stoffen, groenbladvolatielen (GLV’s) genaamd, de weerstand van de andere planten verhogen. “Je zou het kunnen beschouwen als een soort biologische vaccinatie van een plant. Net als bij een vaccinatie prikkelt de chemische stof het verdedigingsmechanisme van de plant ”. Voor het onderzoek werden tarwe en rijst behandeld met de stoffen. “We zagen effectief dat tarwe en rijst een hogere weerstand hadden tegen een aantal ziekten en schimmels, nadat we hen hadden blootgesteld aan GLV’s ”, zegt Ameye. Het onderzoek biedt heel wat nieuwe mogelijkheden voor de toekomst. Zo kan men simpelweg een grasstrook aanbrengen op bijvoorbeeld een tarweveld om de gewassen te beschermen. “Door die stoffen toe te dienen aan planten, komen we alweer een stap naar een meer innovatieve en duurzame manier om gewassen te beschermen, en naar een groenere landbouw in het algemeen”, besluit Ameye. In mijn inmiddels op hol geslagen fantasie lopen de bladluizen en meeldauw weg telkens de maairobot passeert. Dat zou pas mooi zijn, toch?
Bloedooievaarsbek (Geranium sanguineum) behoort tot de familie van de Geraniaceae. De bloemkleur is karmijnrood en de bloeitijd loopt van juni tot en met juli met nog wat nabloei in augustus en september. De bladeren zijn groen en ongeveer 20 cm. hoog. De volwassen hoogte van deze vaste plant is ongeveer 25 cm. Volledig winterhard, verdraagt temperaturen tot -25°C. Deze plant staat graag vrij zonnig maar doet het ook nog goed op een plek met enkele uren wat lichte schaduw van bomen. De bodem moet voedselrijk, doorlatend en vochthoudend zijn, al wordt een droge standplaats ook goed verdragen. Kan gebruikt worden als bodembedekker.
Leverkruid (Eupatorium purpureum) heeft zijn bakermat op het Amerikaanse continent. Deze planten houden van een vochtige tot natte grond. Deze moet goed water doorlatend zijn en anderzijds toch ook weer ruimschoots water kunnen vasthouden. Koninginnekruid doet het goed in de zon, halfschaduw wordt ook nog getolereerd. Het koninginnenkruid behoort tot de familie van de asterachtigen (Asteraceae). Er zijn ongeveer een 40 soorten, slechts een beperkt aantal daarvan zijn in onze tuinen terug te vinden. Meestal gaat het dan om cultivars van Eupatorium purpureum. Eupatorium bloeit met roze tot paarsroze (soms witte) bloemschermen. Afhankelijk van de soort kunnen ze meer dan twee meter hoogte halen. Een soort die bij ons ook in het wild voorkomt is Eupatorium cannabinum (zo genoemd vanwege de vorm van het blad). De bloemen hiervan zijn iets lichter van kleur.
Met hoge siergrassen (Miscanthus) op de achtergrond komen ze zeer mooi tot hun recht. De bloemen die verschijnen tussen eind juli tot oktober zijn een echte bijenmagneet. Plant leverkruid samen met Verbena bonariensis en vlinderstruik in de border en je hebt een hele zomer gezoem en gefladder van bijtjes en vlinders. Bij een lange droogteperiode wordt een emmertje water af en toe op prijsgesteld. De planten zijn volledig winterhard, best snoei je de bloemstengels pas in het volgende voorjaar af.
De Amerikaanse kolonisten in de 19de eeuw trokken thee van de bladeren tegen griep en koorts of gebruikten het ook als laxeermiddel. Opgelet, zoals met veel natuurproducten zijn grote hoeveelheden giftig ! (kan leverschade veroorzaken).
Op de foto's (van boven naar onder) : E. purpureum en E. cannabinum
De Chinese vernisboom Koelreuteria paniculata (gele zeepboom, lampionboom of blazenboom) is een kleine boom uit de zeepboomfamilie (Sapindaceae). Het geslacht waartoe deze boom behoort is genoemd naar Josef Gottlieb Kölreuter. De boom komt van nature voor in O-Azië (China en Korea).
We hebben hier enkele weken geleden al eens een artikeltje over geschreven. Toen stond dit boompje in bloei, nu is hij bijna uitgebloeid en verschijnen de eerste zaaddozen. Deze doen wat denken aan de opgeblazen zaaddozen van de lampionplant. Later op het seizoen verkleuren deze naar een kleur ergens tussen geel en roze. In de zaaddozen zitten de zwarte zaden zelf die 5-8 mm groot en geroosterd eetbaar zijn. Of deze lekker zijn heb ik nog niet geprobeerd.
Ik ga wel eens proberen er een aantal te zaaien om te zien of er iets van voortkomt. We houden jullie op de hoogte.
Stokrozen (Alcea rosea) hebben niets met rozen te maken, ze behoren tot de malva familie (kaasjeskruid). Ze komen oorspronkelijk uit Turkije en Palestina.
Gezien de hoogte van de bloemstelen (tot 2 m en meer) staan ze graag wat beschut tegen de wind. Om ze rijkelijk te laten bloeien hebben ze graag enige uren per dag zon. Meestal worden ze beschouwd als tweejarige maar onder goede condities komen ze meerdere jaren na mekaar terug. Bij mij komt deze plant reeds voor het vierde jaar in bloei. De grote, enkelvoudige bloemen hebben een grote aantrekkingskracht op bijen en hommels. Ze bloeien redelijk lang (juli-september).
Ze groeien graag in niet te zware maar wel vruchtbare grond. bij mij groeien ze in Kempense zandgrond die wel is aangerijkt met compost. De grond mag niet te droog worden, daarom staan ze bij mij in de halfschaduw. Elk jaar in het voorjaar wat verse compost rond de plant en je houdt ze perfect gelukkig. Qua kleuren betreft ben je bijna onbeperkt in keuze.
Ze hebben soms last van roest. Dit geeft bruine vlekken op de bladeren, de plant gaat er niet direct dood van maar mooi is het niet. Dit is een schimmelinfectie. Vermits ik ecologisch tuinier en niet wil spuiten moet de plant zichzelf maar zien te redden, een koperen draad in de grond steken juist naast de plant zou helpen. Je krijgt de schimmel er niet mee weg maar het zaakje blijft er wel mee onder controle.
De naam van mijn cultivar ben ik jammer genoeg kwijt geraakt met de jaren. Ik vermoed dat één of andere vogel het labeltje heeft meegepikt om er zijn nest mee te versieren.
Deze namiddag een achtste libellensoort tegengekomen rond de tuinvijver.
Als je weet dat er in heel België ongeveer 70 soorten voorkomen vind ik dat ze met die 8 hier redelijk goed vertegenwoordigd zijn. Temeer daar ik er eigenlijk pas een maand geleden mee begonnen ben om er specifiek op te letten.
De (voorlopig) laatste in het lijstje is de koraaljuffer.
Ik realiseer mij maar al te best dat ik absoluut niet kan concurreren met de waterlelies van Monet in Giverny(F). En ze schilderen kan ik al helemaal niet. Er van genieten daarentegen wel !
Waterlelies houden van zuiver, stilstaand tot traag stromend water. In een klein vijvertje met fonteintje zullen ze het meestal minder goed doen. De drijvende bladeren zijn een prima schuil- en rustplaats voor allerlei beestjes, zowel boven als onder water.
Kikkers komen graag op een waterlelieblad zitten om van daar uit de boel te kunnen overkijken. In onze streken zijn er een 100 tal cultivars die winterhard zijn, in de tropen zijn nog veel meer.
Naast bescherming bieden zijn ze ook van belang voor het biologisch evenwicht in de vijver. Door hun grote drijvende bladeren geven ze schaduw in het water wat er voor zorgt dat de temperatuur niet te hoog oploopt op warme dagen. Tevens halen ze voedingsstoffen uit het water waardoor algen minder kans hebben om zich te vermenigvuldigen.
Vanaf juni komen regelmatig bloemen tevoorschijn die gemiddeld 3-4 dagen bloeien. Daarna blijft de bloem dicht en verdwijnt onder water. De meest voorkomende kleuren gaan van wit over rose tot rood maar gele zijn ook te vinden. Sommige geuren bovendien nog heerlijk.
Soms worden de bladeren aangetast door de larven van de waterleliekever. Hier is weinig tegen te doen als je geen insecticides wil gebruiken. Sommige vissen ( goudvissen, koi, ...) willen wel eens aan de stengels knabbelen maar voor de rest zijn ze redelijk probleemloos. Wel erg mooi!
Zien jullie soms ook op tegen het maaien van het grasperk?
Ik vroeger wel, en om verschillende redenen. Je bent er zo een uurtje of meer mee zoet, een uurtje waarin je een heleboel andere leukere dingen had kunnen doen! En waar blijft een mens met al dat maaisel? Composteren? Allemaal goed en wel maar in de zomer heb ik veel meer maaisel dan takjes e.d. om een goede compost te maken. De GFT container dan maar, die zit natuurlijk direct vol. Containerpark? Als ik daar kom ben ik meestal ook niet de enige die op dat idee kom, aanschuiven dus. En betalen, 9 cent per kilo, en een kilootje grasmaaisel is niet veel. Dan wil je nog niet weten dat het eigenlijk voor 90% uit water bestaat!
Ik heb sinds een aantal jaar een andere oplossing gevonden. Ik noem het mijn tuinslaafje, in de literatuur vind je deze terug onder de naam maairobot. Ze kosten nog relatief veel maar wat een genot. terwijl mijn slaafje bezig is kan ik me met het aperitief bezig houden. Regen of geen regen, rijden maar.
Je hebt er zelfs met regensensor. waarvoor die dient weet ik ook niet. Als het over is met regenen gaat het ding terug op pad maar de gazon is wel nog een halve dag nat!
Doordat mijn slaafje elke dag zijn ronde maakt zijn de grassprietjes maar millimeter groot. Daardoor hoeven deze niet opgevangen te worden en worden op het gazon verspreid. De pieren en andere beestjes weten er wel raad mee. Het maaisel wordt eigenlijk ter plaatse gecomposteerd. Bijkomend voordeel : de reisjes richting containerpark worden veel minder frequent.
Nog een voordeel, ons slaafje maakt bijna geen geluid. Na ongeveer een uur of 2 even de batterij opladen (gaat allemaal automatisch) en hup hup! Dat opladen van de batterij gebeurt trouwens met stroom uit de zonnepanelen, is dat niet ecologisch?
Laat de buurman (vrouw) maar achter de benzinewalmen van zijn grasmachine lopen.
“Becky Towe” is de naam van deze bonte schoonheid.
Bij de grote tuincentra ga je deze waarschijnlijk niet vinden, deze komen uit Nederland van bij de kleine Oase in Weert vlakbij de grens met België. Net als alle andere phloxen is dit een makkelijke plant voor een plaatsje in de zon of halfschaduw. Bloeit redelijk laat (zo vanaf begin augustus). Zelfs voor de bloei is deze toch reeds opvallend vanwege zijn bonte blad. Ze worden ongeveer 70 cm hoog en zijn goed winterhard. Of deze plant meeldauwresistent is kan ik nog niet zeker stellen maar gezien de uiterst droge maand juni en nu vocht in overvloed ziet het er zeer veelbelovend uit (geen vlekje meeldauw te bespeuren). Ze prefereren een neutrale bodem maar bij mij is deze licht zuur en dit schijnt ze niet te deren. Als je de uitgebloeide bloemstelen wegknipt heb je kans op een tweede bloei later in het seizoen (dit geldt voor de meeste phloxen). Een hebbeding !
Ik zal eerlijk zijn, tot gisteren had ik er zelf ook nog nooit van gehoord!
Het is een piepklein spinnetje van enkele millimeter groot dat soms in onze tuinen voorkomt. Net als een kameleon kan ze van kleur veranderen naargelang de ondergrond, alleen niet zo snel. Een kameleon kan in enkele minuten van kleur veranderen, ons spinnetje doet er enkele dagen over. Naargelang de kleur van de bloem waar ze op zit kan ze van kleur wisselen tussen wit en geel om zichzelf te beschermen tegen belagers. Waarom dit exemplaar dan op een blauwpaarse vlinderstruik gaat zitten is me een raadsel. Wou deze persé op de foto? Ik weet het ook niet. Ze behoren tot de familie van de krabspinnen omdat ze net als krabben zijwaarts lopen. Deze soort maakt geen web maar zit roerloos te wachten op een argeloos insect dat voorbijkomt. Bliksemsnel wordt er gif geïnjecteerd waarna het slachtoffer wordt leeggezogen. Door hun formaat moeten wij mensen echter geen schrik hebben.
Ongeveer een week geleden hebben we het al eens gehad over hibiscus, met name Hibiscus Syriacus (of tuinhibiscus).
Nu heb ik het over een familielid die jammer genoeg bij ons niet winterhard is en bijgevolg in de winter naar binnen moet : Hibiscus rosa chinensis. Er zijn zeer grote gelijkenissen in de bloemvorm, alleen is deze groter en kleurrijker dan de tuinversie. Ze bestaan in alle mogelijke kleuren, de één al fantastischer dan de andere.
Ze bloeien de ganse zomer lang en net als bij de tuinhibiscus blijft een bloem maar één dag mooi. Dit wordt gecompenseerd door een opeenvolging van bloemen van juni tot in november.
Ik overwinter ze op een lichte plaats op ongeveer 10°C. De ganse winter krijgen ze slechts mondjesmaat water (om de week een beetje).
Ze houden hun blad grotendeels maar tegen het voorjaar als de temperatuur begint te stijgen laten ze het meeste toch vallen. Dan is het tijd om ze te verpotten, eventueel een beetje toppen om ze compact te houden en nu mogen ze ook stilaan meer water krijgen. Half mei, na de laatste nachtvorst, mogen ze naar buiten op een zonnig beschut plekje. Om de 2 weken wat kuipplantenmeststof wordt beloond met een rijkelijke bloei.
Officieel heet deze merkwaardige schoonheid Echinacea “Green Jewel”. Zonnehoed is afkomstig van de prairievlaktes van N-Amerika waar het in de winter serieus koud kan zijn. Met andere woorden : bij ons dus perfect winterhard.
Net zoals zijn gele en roodbloemige familie bloeit deze van begin augustus tot een stuk in oktober. De groene bloemen staan op ongeveer 50 cm lange stevige stelen en zullen niet snel omwaaien. Geef ze een zonnig plaatsje op een niet te zware grond en je wordt rijkelijk beloond met bloemen. Zonnehoed is trouwens ook in trek bij bijen en hommels.
Ik ben waarschijnlijk rijker dan ik zelf besef ! Nu er de laatste dagen regelmatig regenbuien passeren komen ze weer regelmatig langs.
Dan heb ik het over de glibberige gluiperds die het op mijn tuinplanten gemunt hebben. Vooral Hosta's, Veratrum californicum, Lobelia's & Co staan hoog in hun culinaire top 10. Ik weet niet of slakken buikpijn kunnen krijgen want Veratrum is behoorlijk giftig, het zal ze leren !
Naast naaktslakken en kleinere huisjesslakken zie ik regelmatig ook deze soort de revue passeren : de segrijnslak. Ze behoren tot de familie van de wijngaardslakken.
Regelmatig zie ik er wel enkele langskomen. Wist je dat ze eigenlijk van nature uit N-Afrika komen en waarschijnlijk reeds door de Romeinen zijn meegebracht omdat deze graag een slakje lustten?
Sindsdien zijn ze de mee van de grootste huisjesslakken in onze contreien.
In Frankrijk worden ze "petit-gris" genoemd. De Fransen zijn er dan ook dol op, ik zelf iets minder.
Wie ze wil hebben mag ze komen vangen, voor lookboter moet je wel zelf zorgen !
Calla’s zijn van origine moerasplanten uit Zuid-Afrika die behoren tot de familie van de Aronskelken. Dit is duidelijk te zien aan de typische vorm van de bloem. Ze worden soms ook bekerplanten genoemd. Je kan ze zowel als moerasplant in de vijver behandelen alsook als vaste plant in de border. Het zijn eigenlijk knollen die in de winter bovengronds afsterven en in het late voorjaar terug uitlopen. Bij mij staan ze op een beschut plekje in de volle grond met redelijk wat zon naast de vijver, hierdoor staan ze in een voor hen natuurlijke omgeving. Als moerasplant moet je ze ergens vorstvrij overwinteren. In de vaste grond is het nog makkelijker : ik doe er eigenlijk niets aan behalve wat blad dat er in de herfst op valt (van de bomen in de omgeving) te laten liggen tot in het voorjaar. Ze komen nu toch al enkele jaren telkens terug in mei-juni. Zo rond einde juli komen de bloemen tevoorschijn die redelijk lang mooi blijven. Bij sommige cultivars is ook het blad wit gespikkeld wat ook een meerwaarde geeft. De Griekse goden dronken uit de kelk van deze bloemen, of dit laatste waar is heb ik niet kunnen achterhalen. Ik zal mijn wijntje wel uit een glas drinken, lijkt me iets praktischer !
Met het mooie weer van gisteren nog enkele vliegende bezoekers gespot boven en rond de vijver. Van boven naar onder een Houtpantserjuffer en een Lantaarntje. Met de regen van vandaag was er veel minder activiteit te bespeuren !
Normaal zou een mens blij worden na deze vriendelijke woorden. Maar ik zag aan het gezicht van de buurvrouw aan de andere kant van de haag dat dit slechts de inleiding was tot een veel belangrijker boodschap.
“Ik heb nog een heel goed recept voor Coq au vin, interesse?” De kippen die mee stonden te luisteren krompen ineen. Ik zag een vorm van lichte paniek in hun oogjes. “Wij kunnen ’s morgens nooit uitslapen door het kabaal van meneer de haan”. Dat de familie Tok de nacht in een afgesloten nachthok doorbracht vanwege de vossen en marters in de buurt was haar blijkbaar ontgaan. Ik probeerde nog op subtiele wijze duidelijk te maken dat mijnheer de haan in een pikdonker nachthok, afgesloten tot 8 uur ’s morgens, weinig kabaal zou maken. Misschien wel af en toe eens reageren op het gekraai van een collega haan enkele tuinen verderop maar door het gesloten hok komt er weinig lawaai naar buiten. De buurvrouw was echter onverbiddelijk, dat beest was verantwoordelijk !
Gelukkig kwam net op dat moment een andere buurman redding brengen. Hij had wel een “ietsiepietsie” klein probleempje. Hij zocht naar de juiste woorden om het aan te brengen. De brave man was gestuurd op orders van mevrouw die ’s avonds moeilijk in slaap kon geraken vanwege het gekwaak van kikkers in de vijver. Ik merkte op dat die kikkers spontaan naar het water waren gekomen amper één week nadat er water in stond. Bovendien zijn kikkers een beschermde soort in België (het betreft hier inlandse exemplaren en geen ontsnapte Amerikaanse brulkikkers) en ik zou niet weten hoe ze weg te krijgen zonder de artillerie te laten komen. Er waren nog problemen : ’s morgens vroeg zaten de duiven “roekoe roekoe” te doen in de berkenboom, vervelend toch! Ik vroeg me spontaan hardop af wat daarvoor de beste oplossing zou zijn : de duiven afknallen of de boom omhakken! Misschien allebei, dan zijn we van die vervelende vallende blaadjes af in het najaar. Ik antwoordde dat ik dacht de telefoon te horen en haastte me naar binnen. Ik heb eraan gedacht om alles plat te gooien en van de tuin een parking te maken, heel eventjes maar. We zijn nu 3 jaar later : de kippen, kikkers en duiven zijn er nog steeds. De buren ook !
Het horen van de naam duizendknoop veroorzaakt bij een aantal tuiniers reeds hartkloppingen. We hebben het hier echter niet over de beruchte Japanse duizendknoop die alles op zijn weg overwoekert en niet meer weg te krijgen is. Als het een geruststelling kan zijn : deze komt helemaal niet uit Japan !
Dit lid van de familie gedraagt zich heel netjes en woekert absoluut niet, een enkele zaailing op een seizoen, meer last heb je er niet van. Je plant deze mooie bladplant best ergens in de (half)schaduw. Het mooie driekleurig gevlamde blad licht ook de donkerste hoekjes op.
Voor de bloemen moet je deze plant niet aanplanten. Enkel bij een warm najaar heb je kans op kleine rode bloemetjes maar deze zijn eigenlijk onbeduidend, het blad zelf is zoveel mooier ! Ze worden 50-60cm hoog en zijn in de winter bladverliezend.
Graag gladiolen in de tuin maar geen zin om elk jaar de bollen uit te halen en terug te zetten na de winter? Dan is dit er ééntje voor jou!
Gladiolus papilio "Ruby" komt uit Zuidoost-Afrika maar is mits een beetje afdekking in de winter toch winterhard genoeg om hier in de Kempen te overleven.
Eind juli komen de mooie roodpaarse bloemen te voorschijn. Ze ogen natuurlijker dan de ontelbare cultivars die op de markt zijn. De bloemstengels worden ongeveer 80cm hoog. De bloemen zijn zeer in trek bij insecten. Ze zijn redelijk goed bestand tegen de wind, alleen krijgen ze niet graag een stortbui eens de bloemen open staan, de stengels worden dan topzwaar.
Soms vragen mensen mij, "honden en bloemen en planten, dat gaat toch niet samen ?". Het gaat dus wel. In de borders, daar waar ik geen viervoetige bulldozers tussen de bloemen wil hebben is de border afgeschermd met een sierdraad (slechts 40cm hoog).
De honden zijn zo opgeleerd dat ze hier niet over gaan, alhoewel ze dat makkelijk zouden kunnen. 40cm is een mooie hoogte, ik kan er zelf nog makkelijk over (ik ben ook geen 20 meer) en het valt niet te erg op.
Hier en daar heb ik onderaan één stukje verticale draad weggeknipt uit het geheel zodat egeltjes via deze doorgangen nog wel in en uit de borders kunnen en zo is iedereen tevreden!
Simpel toch, slecht één keer wat extra werk maar nadien jaren plezier van, iedereen tevreden!
Coreopsis verticillata (meisjesogen) groeide 50 jaar geleden ook al bij "de bomma" in de tuin. Dit is een vrijwel onverwoestbare plant. zet hem in de grond die zandig en vrij droog mag zijn en je wordt beloond met bloemen van juli tot oktober. En de bijtjes zijn er nog dol op ook.
Komt oorspronkelijk uit het midden en oosten van de VS.
Een wat minder lieflijke naam voor de plant is luizenbloem. Hoewel het geslacht behoorlijk wat soorten kent, wordt meestal alleen maar Coreopsis verticillata verkocht. Tegenwoordig zijn er cultivars in bleekgele en roodtinten maar deze blijken veel gevoeliger te zijn in de winter. Meisjesogen houdt niet van blijvend natte voeten. Een goed ontwaterende grond of grond die wat aan de droge kant is, is een ideale uitgangspositie. Ideaal dus voor een zonnig plekje in Kempische zandgrond!
Hibiscus zijn er in veel soorten, maar slechts één ervan kan bij ons het ganse jaar buiten overleven : Hibiscus syriacus. Hibiscus is één van de oudste cultuurplanten. Ze komen van nature voor in grote delen van Azië. In Zuid-Korea is het de nationale bloem. Als tuinplant vind je ze over de hele wereld, zowel in de (sub)tropen als in gematigde klimaten. Er zijn veel kruisingen bekend met als bedoeling andere bloemkleuren te verkrijgen.
Als tuinplant heb je er eigenlijk weinig of geen omzien naar. Hibiscus groeit eigenlijk overal behalve op zware kleigrond die in de winter vaak te nat blijft. Wat extra compost of humus en de plant is tevreden. Deze struik heeft graag redelijk wat zon om rijk te kunnen bloeien maar staat liefst niet de ganse dag in de volle zon. Wat ochtendzon en de rest van de dag wat halfschaduw en beschutting tegen noorden of oostenwind is prima. Hibiscusstruiken worden tot ongeveer 3 meter hoog. De struik groeit van nature in een mooie vorm. waardoor snoeien overbodig is tenzij de struik wat te groot wordt. Snoei dan in het late voorjaar voor de plant in blad komt. Hibiscus is bladverliezend. Ze komen vrij laat terug in blad (half mei tot begin juni).
De meeste variëteiten bloeien van juli tot oktober. Elke bloem bloeit meestal slechts één dag maar er zijn er zo veel dat dit weken lang doorgaat (soms tot in oktober). Regen wordt slecht verdragen, de bloemen sluiten zichzelf soms als voorzorg! Ze komen in verschillende kleuren voor, in pasteltinten gaande van wit over blauwviolet en roze. Er zijn ook cultivars met gevlamde bloemen (wit met bordeaux-rood hart). Vermeerderen kan door stekken maar soms vind je onder de moederplant ook zaailingen terug.
Herfstanemonen of Japanse anemonen zijn sterke planten die snel grote pollen vormen. Wanneer veel andere planten over hun hoogtepunt zijn in augustus beginnen de herfstanemonen aan hun bloemenoffensief. Ze gaan hiermee door tot diep in de herfst. zorgen op dat moment toch voor wat kleur in de plantenborder. Je kan ze ook als snijbloem gebruiken maar persoonlijk vind ik ze het mooist in de tuin zelf. Ze horen dan ook thuis in elke tuin. Er zijn vele cultivars en elk jaar komen er nieuwe bij. Deze verschillen niet alleen qua bloeikleur maar vaak ook in hoogte. De planten zijn makkelijk en snel te vermeerderen door het nemen van wortelstekken.
Anemone hupehensis 'Splendens' staat graag op een plekje in de zon of halfschaduw maar zoals alle herfstanemonen graag in een vochthoudende, voedselrijke bodem. In het voorjaar kan je de stengels van vorig seizoen snoeien tot tegen de grond.
Het zijn makkelijke en dankbare planten die weinig last hebben van ziektes of belagers. Ze worden 60 tot 100cm hoog. Herfstanemonen zijn perfect bestand tegen onze winters.
Het zijdehoen heeft een vacht, die meer lijkt op haar of wol dan op veren. Ze bezitten ook vijf tenen aan de voeten in plaats van de gebruikelijke vier.
Het meest opvallende kenmerk van dit ras, met zijn aan alle kanten afgeronde lichaam, is zijn vacht. De vacht (veren) is erg zacht en voelt aan als zijde, vandaar ook de naam zijdehoen. Doordat ze geen echte veerstructuur hebben kunnen ze ook nauwelijks vliegen, een afscheiding van 50cm hoog is ruim voldoende om ze achter te houden.
De huid is zwart tot blauw en zelfs paarsig van kleur. Ook het vlees, de botten en bloed zijn zwart. Deze hyperpigmentatie is het gevolg van een genetische afwijking die fibromelanose wordt genoemd, en die behalve bij zijdehoenders ook bij enkele andere kippenrassen voorkomt.
Zijdehoenders zijn taaie beestjes die bestand zijn tegen extreem lage temperaturen. Ze komen waarschijnlijk oorspronkelijk uit het Himalaya gebergte. Het is een zeer rustig, aanhankelijk en lief hoender, die zich makkelijk laat aaien.
Hoewel Aristoteles al zijdehoenders vernoemde, hoorde men in Europa voor het eerst van het zijdehoen door de Italiaanse ontdekker Marco Polo die ze China aangetroffen had. In de middeleeuwen werden ze door zwendelaars en zakenlui verkocht als een kruising tussen een konijn en een hoen!
Dit koppeltje zijn al bijna 3 jaar de vaste bewoners van het Bernerhof. Eitjes leggen is er niet veel meer bij maar ze mogen rustig van hun pensioen genieten. Mijn jongste Berner Sennen gaat elke ochtend mee naar de kippenren om te kijken als ze uit hun nachthok komen.
Cyclamen hederifolium behoort net als zijn grotere neef Cyclamen persicum (de bekende kamerplant) tot de Primula familie. Deze miniatuurversie wordt slechts 10 tot maximum 15 cm groot en is winterhard tot -20°C. Voorwaarde is dan wel dat de grond niet te nat is! Geef ze een plaatsje ergens in de halfschaduw, in de buurt van een boom en je voldoet meteen aan deze voorwaarden (zeker op onze Kempense zandgrond). Ze houden wel van wat kalk in de bodem. Omdat mijn tuingrond te zuur is vanwege de dennennaalden krijgen ze hier elk jaar voor en na de winter een handjevol extra kalk. Dit plantje heeft een iets of wat afwijkende levenscyclus. Tijdens de winter behouden ze hun blad en blijven groen. In het voorjaar sterft het blad af en lijkt de plant verdwenen. Dan plots, eind juli, komen de roze bloemetjes boven, het blad volgt pas later.
Ze bloeien van eind juli tot in oktober. Als ze het naar hun zin hebben komen ze elk jaar talrijker terug.
Je zou ze ook in een schaal kunnen houden om de tuintafel te versieren. Dan zou ik in de winter als het echt koud is wel enige bescherming voorzien tegen de ergste vorst en nattigheid.
Ik zou eigenlijk blij moeten zijn, weken hebben we zitten jammeren dat het veel te droog was. Nu er eindelijk wat hoogstnoodzakelijk vocht uit de lucht valt is het toch weer niet goed. Moet dat regenen nu echt in het weekend gebeuren? Ik was gisteren nog wat plantjes gaan bijkopen. Ze zullen nog enkele uurtjes in hun potjes moeten wachten vooraleer ze een vast plekje krijgen. Dat geeft mij de kans om er nog eens goed over na te denken waar wat moet komen. Toen ik de kippen deze morgen ging buitenlaten (in de Kempen zitten vossen en marters die 's nachts kippetjes lusten) keek meneer de Haan mij aan met een blik van " dit meen je niet, ga jij maar zelf in de regen rondhossen als je dat leuk vindt". Maar tja, hoe was dat spreekwoord nu weer? Na regen komt zonneschijn, en 't is nog 2 dagen weekend! Komt allemaal wel goed!
Dan is het nu het moment om te gaan kijken, ze komen nu stilaan op hun mooist te staan. Noteer welke soorten je mooi vindt maar hou je nog even in vooraleer aan te kopen. Grassen plant je eigenlijk best in het voorjaar als de kans op nachtvorst praktisch weg is, ze slaan dan het beste aan. Nadeel is dat je dan niet goed kan beoordelen wat je op dat moment aankoopt omdat ze pas beginnen uit te lopen.
Nu zie je dat duidelijk wel, maar na half augustus zou ik af raden ze nog aan te planten. Ze moeten namelijk goed aangeslagen zijn om de eerste nachtvorsten aan te kunnen. Dat kan eind november zijn maar soms ook reeds half oktober! Een kristallen bol zou soms toch wel handig zijn om in de toekomst te kijken.
De klassieker onder de crocosmia's. Een betrouwbare plant die jaar na jaar terugkomt en goed tegen de vorst kan ondanks zijn afkomst uit Zuid Afrika. Is één van de eerste crocosmia's die in bloei komt vanaf de tweede helft van juli. Veel vlammender van kleur dan dit kan je niet hebben, maar toch komtdeze plant niet schreeuwerig over.
De crocosmia is gelukkig op een een voedzame, zandige, losse tuingrond. Prachtig in combinatie met hoge siergrassen!
Het is de nationale boom in China, heilig voor boeddhisten en in de westerse wereld wordt hij gezien als de ‘boom van hoop’. Hij is niets veranderd sinds de tijd van de dino's.
De boom wordt gezien als levend fossiel, omdat het de enige soort is die overbleef van een aparte orde van bomen die tijdens de Jura-periode (200 tot 145 miljoen jaar geleden) op aarde bestond.
Rond het begin van onze jaartelling was de boom bijna uitgestorven, in Noord-Amerika en Europa kwam hij al miljoenen jaren niet meer voor. Enkel in het verre oosten (China) waren ze nog te vinden.
Momenteel komt hij in de natuur niet meer voor. In 800 na Christus kwam de boom, samen met het Boeddhisme, over van China naar Japan. De ‘heilige’ boom werd bij tempels gekweekt en kreeg daardoor de bijnaam ‘Japanse tempelboom’. Voor de boeddhisten is het de ‘boom van kennis’, ook vanwege de geneeskracht die al sinds 2800 voor Christus word beschreven in de Chinese literatuur. De bladeren zouden goed zijn voor de bloedcirculatie, het geheugen en de longen.
De Japanse notenboom is tweehuizig. Wereldwijd zijn er minder vrouwelijke exemplaren dan mannelijke. De mens plant selectief mannelijke bomen aan omdat de 'vruchten' een onaangename geur verspreiden. Het verschil tussen beide geslachten is alleen te zien als de boom in bloei staat of 'vruchten' heeft (wat hier vrij zelden gebeurt). De boom groeit onregelmatig en min of meer kegelvormig en kan circa 40 meter hoog worden. In Nederland en België worden kweekvormen gebruikt waardoor de boom hier nooit zo hoog wordt.
Als ik in de buurt rondkijk staan er regelmatig huizen te koop. Als deze dan verkocht zijn dan komen de graafmachines om de volledige tuin ondersteboven te zetten. Alles moet er aan geloven : hagen struiken, bomen. Alles eruit, zwembad erin. In plaats van een groene afscherming een betonnen, in het beste geval een houten afscheiding. Driekwart van de overblijvende ruimte wordt terras. Oh ja, ik vergeet de "buitenkeuken" nog, een gewone BBQ is zo passé. In het beste geval, om het groene geweten te sussen nog enkele potten met een palm- of bananenboom. Waar die dan in de winter moeten blijven zien ze later wel!
De overblijvende 10% van de grondoppervlakte kan "beplant" worden met kunstgras, voilà, nooit meer werken in de tuin. Af en toe eens stofzuigen en klaar is de klus!
Nu doet iedereen in zijn tuin wat hij/zij zelf graag wil maar ik denk bij het woord tuin nog steeds in eerste instantie aan een groene ruimte waar iedereen zich kan ontspannen.
Is het niet zalig 's avonds nog eens buiten te zitten tussen het groen en naar de vogeltjes te luisteren? Met een parasol kan je desnoods ook in de schaduw zitten bij 30° maar onder een boom is het toch 5° koeler!
Hydrangea quercifolia (eikenbladhortensia) is afkomstig uit Amerika. Sommige cultivars kunnen tot 2,5 meter hoog en breed worden en met behulp van uitlopers tot 3 meter. Door die uitlopers weg te halen kun je de plant in toom houden. Het zijn bladverliezende struiken met opvallende diep ingesneden donkergroene bladeren. In de nazomer beginnen ze al snel te verkleuren naar allerlei oranjerode en paarse herfsttinten. Ze verkiezen een plekje in de halfschaduw of op een standplaats met gefilterd zonlicht. Naast het prachtig gevormde blad verschijnen er ook vanaf half juli langwerpige bloempluimen met witte bloemblaadjes. De bloempluimen bestaan hierbij uit kleine fertiele bloempjes die worden omgeven door prachtige grote witte steriele bloemen om insecten aan te trekken. Deze laatste verkleuren na verloop van tijd naar roze en blijven aan de struik hangen waardoor de bloei zeer lang aanhoudt. Al bij al een mooie aanwinst voor de tuin waar je lang plezier van hebt. Deze heesters zijn perfect winterhard, enkel de eerste winter zijn ze iets meer vorstgevoelig (een vliesdoek erover bij strenge vorst doet wonderen). Door ze in de halfschaduw onder grotere bomen te zetten zijn ze sowieso al iets beschermd tegen de strengste vorst door het microklimaat daar.
Deze waterjuffers fladderen rond zoals vlinders. Ze leven in een klein groepje aan de rand van een stromend beekje vlakbij. Af en toe komt er eentje op verkenning aan de vijver.
Vermoedelijk zijn het weidebeekjuffers die redelijk zeldzaam zijn in Vlaanderen (ze hebben zuiver stromend water nodig).
Itea virginica is een bladverliezende sierheester. Zoals de naam laat vermoeden is deze plant afkomstig uit Virginia (VS). Op een beschutte plaats in de halfschaduw is deze plant bij ons volkomen winterhard. Deze struik verkiest een een neutrale of lichtzure grond. In juni-juli-augustus verschijnen de witte bloemen in opstaande, iets geknikte katjesachtige trossen die druk bezocht worden door bijen en hommels. De bloemen geven een aangename geur die vooral 's avonds zeer ver draagt. De maximum hoogte na 10 jaar is ongeveer 1.5m.
Snoeien : Om de heester in vorm te houden kan men na de bloei de uitgebloeide scheuten terugsnoeien tot een sterke groeiknop. Bij volwassen planten kunnen elk jaar een op vier oudere takken tot bij de basis worden terug geknipt.
Trachycarpus wagnerianus is nauw verwant aan de bekende Trachycarpus fortunei. T. wagnerianus heeft kleiner maar steviger blad dan T. fortunei waardoor hij beter tegen de wind bestand is. Zelfs bij een hevige najaarsstorm lopen de bladeren weinig of geen schade op. T. wagnerianus is zelfs nog iets beter tegen vorst bestand dan T. fortunei (tot -16°C.). Kan dus bij ons in de volle grond zonder extra winterbescherming. Zeker de eerste paar jaren traaggroeiend. Daardoor is deze plant ook duurder in aanschaf !
Staat bij voorkeur op een lichte plek maar moet niet de ganse dag volle zon hebben. Trachycarpus komt uit China en groeit daar als ondergroei in bosrijke gebieden.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
