De bosbijvlieg leeft niet in het bos en is geen bij! Volgen wie volgen kan.
Deze zat zich met tientallen soortgenootjes wel vol nectar te slurpen op de bloemen van Fatsia japonica. Sommige exoten zijn dus best wel nuttig in de tuin voor onze inheemse beestjes.
Vanavond is het Halloween. Tot de jaren 80 van de 20ste eeuw hadden weinigen hier er waarschijnlijk ooit van gehoord. Dat veranderde o.a. mede door de gelijknamige horrorfilm uit 1978. De commerce sprong hier gretig op om allerlei artikelen aan de man te brengen.
De naam "Halloween" is afgeleid van Hallow-e'en, oftewel All Hallows Eve (Allerheiligenavond), de avond voor Allerheiligen. Bij de Kelten begon het jaar op 1 november, dus 31 oktober was oudejaarsavond. De oogst was binnen, het zaaigoed voor het volgende jaar lag klaar en dus was er even tijd voor wat ontspanning, het Keltische Nieuwjaar of Samhain.
In Groot-Brittanië werd Halloween vooral door de Kelten gevierd, die geloofden dat op die dag de geesten van alle gestorvenen van het afgelopen jaar terugkwamen om te proberen een levend lichaam in bezit te nemen voor het komende jaar. De geesten die uit dode mensen zouden oprijzen, werden aangetrokken door voedsel voor hen neer te leggen voor de deuren. Om echter de boze geesten af te weren droegen de Kelten maskers.
In ieder geval ga ik er niet wakker van liggen. Misschien wel best losstaande bezems even binnenzetten, er kunnen misschien wel hooligans onder de geesten zitten die aan "broom-jacking" doen!
Eén van de mooiste bananenplanten vind ik persoonlijk : Ensete ventricosum (Abbesijnse banaan) .
Mijn Abessijnse banaan is gisteren naar zijn winterstandplaats verhuisd. In tegenstelling met een aantal Musa soorten, die mits goed ingepakt, de winter bij ons in volle grond kunnen overleven kan deze absoluut geen vorst verdragen. Van zodra de nachten koeler worden dan 5-6° gaat hij naar binnen. Die verhuizing is geen kleinigheidje, de plant is meer dan 3 m hoog en weegt behoorlijk zwaar. We trachten zo veel mogelijk blad aan de plant te laten, dat is niet strikt noodzakelijk, zonder blad loopt de plant ook wel terug uit maar het duurt dan wel veel langer vooraleer je terug iets hebt dat het bekijken waard is. Ik heb Monty Don op Gardener's World (BBC) ooit zulke bananenboom zien "onthoofden" en de stronk (zonder grond) in een jute zak ergens in een vorstvrij schuurtje laten overwinteren. In hun land van herkomst worden ze overigens tot 6 m groot.
Wist je trouwens dat een "bananenboom" eigenlijk geen boom is maar een uit de kluiten gewassen vaste plant?
Er zijn geen houtachtige delen aan de plant, dus per definitie is dit geen boom.
Veel mensen hopen ook dat hun "bananenboom" snel bloeit en banaantjes krijgt, ik dus niet.
Deze bananenboom is "monocarp", dat wil zeggen dat éénmaal er banaantjes zijn geproduceerd, de plant zijn werk in de natuur gedaan heeft en afsterft. Er is voor nakomelingen (zaad) gezorgd dus de plant is verder niet noodzakelijk meer, zo zit de natuur nu éénmaal ineen. Ze vormen geen uitlopers dus vermeerderen kan enkel via zaad (of tegenwoordig met weefselkweek). Die kleine banaantjes zijn wel eetbaar maar absoluut niet lekker! Ze bevatten harde zwarte ronde zaden.
Hun donkergroen blad met rode nerf is wel een blikvanger en maakt ze zeer gegeerd. Zorg er wel voor dat ze ergens een plekje krijgen waar ze niet teveel in de wind staan. Hun gigantisch blad wordt er niet mooier op na een zomerstormpje. Enkele jaren geleden was er hier een zomeronweer met dikke hagelbollen, de plant was zwaar toegetakeld. Gelukkig maken ze redelijk snel terug nieuw blad en was er na een maand of twee niet veel meer van de schade merkbaar.
Zon wordt uiteraard op prijs gesteld maar ze hoeven niet persé heel de dag in de de volle zon te staan. Is dat toch het geval zal je tweemaal per dag met een emmer water moeten langskomen want de gigantische bladeren verdampen massaal veel water.
Momenteel staan de siergrassen nog mooi recht. Binnen enkele weken is dat waarschijnlijk een ander verhaal. Regen, wind en vorst zorgen ervoor dat vroeg of laat alles tegen de grond gaat. Zolang alles mooi blijft rechtstaan grijp ik niet in. Dat wordt anders als de Miscanthus & Co bovenop mijn rozen gaan liggen. Dan, maar ook pas dan, wordt er ingegrepen en gaat er een stuk af. Ik laat sowieso nog minstens 1 meter van de siergrassen staan tot na de winter. Ik heb daar twee redenen voor : beter voor de plant zelf, het hart van de plant is beter beschermd tegen de vorst. Nu hoor ik je denken dat de meeste siergrassen toch volkomen winterhard zijn en daar heb je ook gelijk in. Ikzelf ga ook niet dood door in de winter even naar het kippenhok te lopen met enkel een T shirt bij -10°C maar met een jas aan is toch net iets aangenamer. En er is nog een tweede reden : in zo'n bundel verdord siergras is het ook iets droger en warmer dan in de rest van de tuin en daar profiteren een boel beestjes van die daar een leuke schuilplaats vinden. Ik vermoed dat zo één bos Miscanthus meer bewoners heeft dan een bijenhotel! Pas in het voorjaar net voor ze beginnen uit te lopen gaat de schaar er een tweede keer in. Je ziet dan ook dat er in het hart reeds fris groen te zien is en van buitenaf nog niets. En als je zo'n groene spriet dan per ongeluk mee afknipt, geen probleem, enkele weken later zie je daar niets meer van. In naam van hommel & Co reeds dank bij voorbaat!
Ja ja , een duizendknoop in de tuin aanplanten, is dat niet om problemen vragen? Wel, het hangt er van af welke soort. Duizendknoop is een zeer grote familie, met als beruchtste lid waarschijnlijk wel de Japanse duizendknoop die ongelooflijk woekert en die, eens je hem in de tuin hebt, zonder bulldozer of kernbom waarschijnlijk niet meer weg te krijgen is.
Deze gedraagt zich wel wat beschaafder. Ze zijn afkomstig uit N-Amerika, meer bepaald de oostkust waar ze voorkomen van Quebec in Canada tot helemaal in Florida in het zuiden van de VS. In tegenstelling tot de rest van de familie heeft deze soort graag een koele vochtige grond die niet noodzakelijk in de volle zon hoeft te liggen. Het meest opvallende is de zeer duidelijke bruinrode wig in het donkergroene blad. De bloei met fijne roodkleurige aren valt in het najaar maar is niet zeer opvallend. Ze zaaien wel wat uit als ze zich goed voelen maar zijn toch onder controle te houden.Kan eventueel ook als bodembedekker gebruikt worden in een schaduwwhoekje van de tuin.
Dit weekend is het zover. mijn tuinslaafje krijgt een paar maanden welverdiende vakantie.
De temperaturen gaan dalen, als het overdag kouder blijft dan 10C° stopt het gras sowieso met groeien. Tegelijkertijd beginnen de blaadjes nu ook serieus te vallen. Vermits ons robotje enkel grassprietjes kan mulchen maar geen raad weet met eikels, dennenappels, takjes en afgevallen bladeren mag hij op wintervakantie. We schuiven hem in de veranda onder de tuinzetel zodat hij lekker droog en vorstvrij staat en zijn batterijtje zich lekker blijft voelen.
Uiteraard krijgt hij eerst nog een schoonheidsbehandeling vooraleer de wintervakantie begint. Indien nodig nieuwe mesjes, een poetsbeurt zodat hij propertjes de winter ingaat. Afhankelijk van het weer mag hij in maart of april terug aan de slag. Ondertussen rijden we nog wel eens een paar keren over de grasmat om alle rommel met de klassieke grasmaaier bijeen te vegen (gaat veel sneller dan met de grashark). Bye bye zomer! Het is mooi geweest!
Gelukkig hoeft onze Malou niet nu meer af te zien!
We zullen altijd aan haar terugdenken als "een zotte doos", altijd vriendelijk tegen iedereen, steeds bereid de boel op stelten te zetten maar steeds met een gouden hart!
De Turkse tortel is een elegant, bruingrijs duifje met een zwarte nekband. De soort werd pas in 1952 voor het eerst in België waargenomen. Ze eten vooral plantaardig materiaal met een voorkeur voor granen en zaden.
De Turkse tortel is een echte opportunist en cultuurvolger. Ze komen vooral voor in de buurt van bebouwing, bij graansilos of andere overslagplaatsen van graan.
Ook mijn kippenren is een zeer aantrekkelijke plaats, ik vermoed dat de torteltjes meer van de mais eten dan mijn kippen zelf!
De Turkse tortel is een hoogproductief beestje : doorgaans brengen ze drie tot zes (uitzonderlijk zelfs negen) broedsels per jaar groot. De broedtijd bedraagt 14 - 18 dagen. Het vrouwtje broedt 's nachts en wordt 's ochtends door het mannetje afgelost voor een broedbeurt van acht uur. De jongen uit het eerste legsel zijn na een paar maand al geslachtsrijp.
De Turkse tortel kwam oorspronkelijk voor van Turkije tot in India, Zuid-China en Korea. Begin vorige eeuw werd de soort voor het eerst opgemerkt in Europa maar tot 1925 bleef de westwaartse uitbreiding beperkt tot de Balkan. Nadien heeft de Turkse tortel één van de meest spectaculaire expansies in de Europese faunageschiedenis gerealiseerd waarbij in een periode van 40 jaar ongeveer 2,5 miljoen km² nieuw gebied werd ingepalmd. De eerste Turkse tortels in België werden waargenomen in 1952. In dat najaar werd in Molenbeersel een exemplaar door een landbouwer gevangen en opgesloten in een kippenhok. Een tweede exemplaar werd in november bemachtigd in Elsene en na determinatie weer vrijgelaten. Het eerste broedgeval dateert van 1955 en vond plaats in Knokke.
Bijen zijn insecten die behoren tot de orde van de vliesvleugeligen. We kennen ze vooral van de honing die de honingbij maakt. Bijen verschillen van de meeste andere (vleesetende) vliesvleugeligen door hun dieet van nectar en stuifmeel. Ook de larven leven hiervan.
Bijen leven dikwijls in kolonies maar er zijn ook vele solitaire soorten bekend. We kennen tegenwoordig circa 20.000 bijensoorten, alhoewel het er waarschijnlijk nog veel meer zijn. In Vlaanderen komen ongeveer 350 soorten voor. Bijen komen voor op ieder continent, met uitzondering van Antartica. Hommels behoren ook tot de bijen, ze kunnen beschouwd worden als bijen met een langere beharing, waardoor ze in koelere streken kunnen overleven.
Bijen zijn belangrijk voor de bestuiving van vele planten en spelen een rol van ongeveer dertig procent in de keten van alle menselijk voedsel!
In Vlaanderen overwinteren wilde bijensoorten als volwassen bij of als rustlarve. Maar allemaal slapen ze in de winter in een nest. De meeste bijen geven de voorkeur aan warme en droge nestplaatsen. Heel fijngevoelig dichten ze hun nest af met een mengsel van modder en speeksel of met klei, steentjes en plantendelen. De meeste bijen in Vlaanderen nestelen onder de grond. Ze doen dat door een gaatje in de bodem te maken en zich vervolgens een weg te graven. Bijen die bovengronds nestelen, gebruiken holle stengels, oude boomstammen, kevergangen, graspollen of muren om hun nesten in weg te stoppen.
Denk misschien ook eens aan een bijenhotel in de tuin, het is al vrij laat in het seizoen maar het kan nog altijd. En als je niet zelf eentje in mekaar wil knutselen kan je ze nu soms met fikse kortingen vinden op de uitverkoop in diverse tuincentra. Die moeten plaats maken voor kerstversieringen en dan moet alle zomerspul de deur uit.
Malou, onze jongste Berner Sennen wordt maar zieker en zieker.
Maandag avond is ze letterlijk door de poten gezakt van uitputting. Het arme beest had nog een hematocrietwaarde van 12 (normaal 50) waardoor ze een acuut zuurstoftekort heeft. Ze heeft nu een bloedtransfusie gekregen met bloed van onze oudste Berner (Laïka). Hierdoor is ze voorlopig wat opgelapt maar dit is maar tijdelijk. Ze krijgt reeds 2 verschillende cytostatica om haar immuunsysteem plat te leggen maar tot nu toe zonder veel resultaat. Ze lijdt aan een auto immuunziekte (AIHA) waardoor haar immuunsysteem haar eigen rode bloedcellen afbreekt. Na een rustige nacht is ze nu wat alerter en heeft wat gegeten.
We hopen nog dat het goed komt maar ik vrees er een beetje voor. Niet normaal dat je een hond van 4 jaar zou moeten laten inslapen ! Bernerhof zou niet meer hetzelfde zijn !
Ook in de winter hoeft de tuin niet saai te zijn! Door een mix van groenblijvers en mooi gekleurd kaal hout kan je zelfs midden in de winter de kleur er laten uitspatten.
Als die groenblijvers dan ook nog eens willen bloeien, liefst nog met een lekker geurtje, kan de pret helemaal niet meer op. Mahonia media is zo’n heester. Het is een robuuste, middelgrote, wintergroene heester met symmetrisch geveerde bladeren. Van november tot en met maart bloeit deze met afhangende trossen van geurende, heldergele bloemen, later in de lente gevolgd door blauwzwarte, eetbare bessen.
Deze struik hoeft eigenlijk nooit gesnoeid te worden (da’s makkelijk). Een streepje zon is ok zolang hij maar niet in de ganse dag in de volle zon staat. Deze heesters houden van een lichtzure tot pH neutrale bodem, die goed doorlatend en voldoende vruchtbaar moet zijn. De plant is goed winterhard. Ik heb er eentje dat hier reeds 20 jaar staat. Deze is ondertussen ongeveer 3 meter hoog geworden. Vind je dat te groot, er zijn nog vele neefjes in allerlei kleinere maten verkrijgbaar
De bloemen zijn zeer populair bij de weinige nog vliegende insecten. In het voorjaar zijn de eerste hommels hier dan ook niet weg te slaan. Deze struik heeft bij mij een Cornus alba “Sibirica” als buur, veel vrolijker kan het niet meer worden!
Twee dagen geleden was het nog warm en zonnig, toen ik nog een houtpantserjuffer tegen kwam. Het libellenseizoen loopt nu op zijn laatste pootjes. Er is wel één soort libel die je bij ons ook in de winter kan tegenkomen (tijdens vorstvrije periodes) en dat is de bruine winterjuffer. Dit beestje kan onze winters overleven doordat ze antivries in hun bloed hebben. De houtpantserjuffer en alle andere libellen hebben dit niet, één nachtvorst en het is gedaan voor dit jaar. Volgend jaar is er een nieuwe generatie maar die overwinteren als libellenlarve onder water (zoals muggen dit ook doen).
Koelreuteria paniculata (lampionboom, blaasjesboom of vernisboom) is momenteel op zijn hoogtepunt qua kleurenpracht. Na de bloei met gele bloemen in juli en augustus hangen er nu merkwaardige, rosbruine, wat opgeblazen, lampionachtige peulvruchten met zwarte zaden aan het boompje. De bladeren zijn prachtig goudbruin gekleurd met rode nerven.
Geniet mee van de foto’s.
Het “beestje” op de foto is eigenlijk puur per toeval in beeld gekomen (het betreft een groene schildwants).
Veel soorten planten in dit geslacht zijn sterk giftig. Dat geldt voor alle delen, ook de wortels en zelfs de honing. Ze bevatten het gif aconitine, een alkaloïde, en sporen van verwante alkaloïden. Zelfs het sap van de plant op de huid kan een heftige reactie teweegbrengen. Toch heeft monnikskap zijn belang in de natuur, o.a. als waardplant voor enkele nachtvlinders waaronder een aantal verschillende dwergspanners , gelduil, … .
In de Griekse mythologie ontvoerde Herakles de hond Kerberos uit de onderwereld. De hond schrok zo van het buitenlicht, dat hij gif spoot uit zijn met slangenkoppen bedekte huid. Op de plekken waar het gif terechtkwam schoot een plant uit de grond : monnikskap. Monnikskap is volgens legendes een middel tegen weerwolven. Dit zou kunnen kloppen want ik heb monnikskap in de tuin staan en heb hier nog nooit weerwolven gezien!
Als je de vorm van de helmvormige bloemen bekijkt zie je direct hoe de plant aan zijn Nederlandse naam komt. De meeste bloeien laat in het seizoen (sommige echter in het voorjaar) en prefereren koele schaduwrijke plekjes. De bloemen trekken veel insecten aan, vooral hommels zijn er gek op. Ze zijn perfect winterhard en hoeven weinig onderhoud. Sommige hoge soorten hebben de neiging om te vallen door veel wind. Ik laat ze bij mij tussen de hortensia’s door piepen zodat ze eigenlijk hierdoor gesteund worden en ze niet moeten opgebonden worden. Zet ze wel ergens waar kleine kinderen er niet bij kunnen!
Een plantje dat bloeit van maart tot november ( en soms nog langer). In alle mogelijke kleuren, ziekteresistent, bestand tegen de regen, … .
Een utopie? Neen, zulk plantje bestaat echt, en we kennen het allemaal. Ik bedoel hier Viola cornuta (Hoornviooltje), soms ook bekend als bosviooltje. Dat laatste is eigenlijk niet correct want het bosviooltje is een inheems plantje met steeds blauwe bloemetjes. Onze V. cornuta komt oorspronkelijk uit de Pyreneeën. Het zijn sterke plantjes, ongevoelig voor regen en wind. Zelfs een paar graden vorst deert ze niet, eens de vorst voorbij bloeien ze vrolijk verder. Als het echt heet wordt in de zomer doen ze het even wat kalmer aan maar vanaf half augustus zijn ze er weer. Je vindt ze in alle mogelijke kleurtjes. Echt oud worden ze niet maar ze zaaien zichzelf vrolijk uit en ze vermeerderen zich ook door uitlopers. Eens je ze hebt en ze het naar hun zin hebben zit je voor jaren goed. Uitgebloeide bloemhoofdjes uitknijpen is steeds een goed idee om ze uitbundiger te laten bloeien maar is hier zelfs geen noodzaak.
Je kan de bloemetjes tenslotte ook nog opeten. Persoonlijk zie ik ze liever in de tuin dan op mijn bord maar dat beslist iedereen maar voor zichzelf.
Dinsdagmorgen had de zon een speciaal kleurtje gekregen. Orkaan Ophelia heeft niet alleen voor veel wind en regen gezorgd in Ierland maar ook voor het mooie warme weer bij ons. Er kwam echter ook Sahara stof en roetdeeltjes van de bosbranden in Portugal mee met de zuidenwind. En dit gaf speciale kleureffecten.
Fatsia is natuurlijk het hele jaar een blikvanger wegens zijn exotisch uitziend groen gebladerte dat het ganse jaar aanwezig blijft. Nu echter doet de plant er nog een schepje bovenop door zich uitbundig met kleine witte klimopachtige bloemetjes te tooien. Een welgekome afwisseling op het menu van bijen en andere insecten nu andere bloemen die nog nectar bevatten stilaan schaars beginnen te worden. Ook voor ons mensen is dit nog een kleine bonus zo laat op het seizoen! Wij kunnen het echter best bij kijken alleen houden want de plant is giftig, je bent gewaarschuwd!
De bovenste foto is gisterenmorgen genomen toe de hele tuin in een rosse schijn stond van de zon die gesluierd werd door Saharastof en roetdeeltjes van de bosbranden in Portugal en Spanje. Vandaar het rare kleurtje, niks mis met het fototoestel!
De Japanse esdoorns beginnen stilaan te verkleuren, nog enkele dagen zulk weer met hopelijk niet te veel wind en het is zover : de "Indian Summer". Dat doet me terugdenken aan L'eté Indien van Joe Dassin van ik weet niet meer hoelang geleden (jaren '80?). Ideaal om eens in het bos te gaan wandelen. De geur die je alleen nu hebt en het geluid van de afgevallen bladeren onder je voeten, heerlijk toch!
De bijtjes zijn zo gulzig geweest dat de Verbena en Sedum nog maar weinig voedsel bevatten. Gelukkig voor hen begint nu de Fatsia Japonica in bloei te komen met kleine witte klimopachtige bloemetjes. Blijkbaar vallen deze ook in de smaak bij de kleine zoemers.
Gisteren was er weer eens een vlindertje onder het dak van de veranda gesukkeld, bij nader bekijken bleek het een bont zandoogje te zijn. Deze zomer zag je ze regelmatig maar nu was het al een tijdje geleden. Maar ja, je zou je voor minder van datum vergissen met dit weer.
o ja, ik moet nog een fotootje nemen van die Fatsia voor een volgend artikeltje.
Gisteren was op weergebied een echte voltreffer en blijkbaar gaan we dit vandaag nog eens overdoen. Dus iedereen die niet moet gaan werken, hup hop naar buiten! Ik ga dat alleszins toch doen. Na de ochtendwandeling met de familie Woef gaan we wat opruimen in de tuin en na de middag wat genieten. Werken kan later ook nog!
Gisteren had ik een T shirt op een tuinstoel laten hangen. Een heidelibel had hiervoor wel heel veel interesse wat mij de gelegenheid gaf mijn fototoestel te halen om meneer libel (en dat is een zekerheid) langs alle kanten te fotograferen. Als een volleerd fotomodel nam hij verschillende poses aan. Een boomhommeltje wou ook nog even op de foto alhoewel hij (of zij) het heel druk had met nectar te zoeken in de bloemetjes. Helaas zijn de meeste bloemen al leeggetapt de voorbij weken door vlinders en bijtjes. Dat moest deze dagpauwoog ook vaststellen. Je kan dit zien doordat ze niet langer dan enkele seconden ter plaatse blijven vooraleer ze naar de volgende bloem gaan.
A propos, ik heb gisterenavond gezien waar de vlinders naartoe trokken om te overnachten! Hotel van dienst was het toilet waarvan het raampje nog open stond; aan het plafond hingen ze, de dagpauwogen & co. Ik ben wel een dierenvriend maar er zijn grenzen. Ik heb een deal gemaakt. Ze mogen blijven tot 10 uur vanochtend, dan gaat de huisbaas ze op straat zetten en vanavond gaat het raampje dicht. Ben ik nu hardvochtig?
Vandaag en morgen geeft het kmi temperaturen tot 25°C in de Kempen. Misschien niet normaal voor deze tijd van het jaar maar wel mooi meegenomen. Toch valt het niet te ontkennen dat de herfst wel degelijk in het land is. De bomen en struiken beginnen langzaam te verkleuren en het is nog een kwestie van enkele weken voor de eerste nachtvorst zijn intrede zal maken.
Reden te meer om er vandaag en morgen extra van te genieten. Ik had nog een siergember op het terras staan, blad zoveel je wou maar geen bloemen en wat blijkt nu? Gembertje is nu toch nog een bloemknop aan het vormen! Vermits de nachten toch al redelijk fris worden heb ik de plant nu in de veranda gezet waar het vooral 's nachts toch 6-7 graden warmer is dan buiten. Hopelijk zie ik nu nog wel een bloem verschijnen waar ik zo lang op gewacht heb. Als het "moment suprème" er is mogen jullie mee genieten.
De kraanvogel op de foto is een redelijk brave, deze laat de kikkers gerust in tegenstelling met zijn verre neef de reiger die ik regelmatig rond de vijver zie cirkelen de laatste dagen. De buurman die ook een vijvertje heeft met koi's heeft besloten een net te spannen om langpoot van zijn vissencollectie weg te houden. Nu komt hij hier verkenningsvluchten maken. Ergens kan ik langpoot wel begrijpen, zo'n knalrode koi zie je vanop een kilometer hoogte terwijl je voor een groene kikker tussen groene waterplanten al iets beter moet kijken. Mijn kikkers zullen een vervolmakingscursus camouflagetechnieken moeten gaan volgen. Die staat dan geprogrammeerd voor volgend jaar, dit jaar stond de agenda reeds volzet.
En nu ga ik met de honden wandelen. O ja, er staat al iets in de koelkast om de namiddag op het terras dragelijk te maken, gezondheid!
Gisterennamiddag heb ik de blaadjes, takjes, dennenappels, eikels en wat weet ik nog allemaal van het gazon gehaald. Want mijn tuinslaafje rijdt elke dag wel netjes het gazon af maar met bladeren en takken weet ie geen blijf. De makkelijkste manier, vind ik, is met de grasmachine erover en alles de opvangbak in. En kom me nu niet zeggen dat dit niet ecologisch is want dat is het wel! Met een accugrasmachine die terug wordt opgeladen met stroom van de zonnepanelen op het dak! Het gras ligt er weer (even) netjes bij tot de volgende lading blaadjes eraan komt.
De oude bosrandborder ziet er nog redelijk uit zo laat op het seizoen. Straks doen we voort en zondag doen we niks behalve genieten van het zonnetje. Dat hebben de honden gisteren namiddag ook reeds gedaan. Soms vraag ik me af wie hier de slimste is?
Nu de korte en koude dagen er aan zitten te komen wandelen we eens door de tuin om een aantal bladhoudende heesters te bekijken. Die brengen zelfs op de donkerste winterdagen nog wat kleur in de tuin. Photinia serratifolia Pink Crispy is er zo eentje. Deze heester heeft een prachtig gemarmerd blad met lichte en donkergroene vlekken. Deze bladeren staan bovendien op mooie intens rode stelen. In het voorjaar worden we bovendien getracteerd op vrolijke felroze scheuten. Pink Crispy wordt een middelmatige grote heester, een hoogte van 175 cm en een breedte tot 1 meter.
In een goed doorlatende, vruchtbare grond in de zon of halfschaduw voelt deze heester zich prima. Temperaturen tot -20° Celsius zijn geen probleem. Pink Crispy is niet gevoelig vvor ziektes. Kortom een makkelijke mooie plant voor de border.
Van oorsprong komen deze planten uit het verre oosten (van India over China tot Taiwan en Japan)
Zijn er dan helemaal geen nadelen aan deze plant? Natuurlijk wel, voor vlinders en bijen is deze glansmispel ongeveer even interessant als een plastieken cactus. Dat wil niet zeggen dat je ze niet kunt aanplanten. Het is de kunst om een goede mix te bekomen van nectarplanten voor de zomer en mooie bladkleuren en vormen voor de winter. De tuin ligt er tenslotte toch 365 dagen op een jaar. Waarom dan niet het ganse jaar genieten?
Het tuinseizoen begint nu wel echt op zijn einde te lopen. Volgend weekend mogen we (als we het weerbericht mogen geloven) nog eventjes van een nazomertje genieten met veel zon en temperaturen van 20° en meer.
Misschien het moment om nog eens door de tuin te wandelen en eens rond te kijken. Er staat nog wel wat in bloei rond deze tijd. En dan spreek ik nog niet over de herfstasters die eigenlijk nog moeten beginnen met hun grote show. Waarschijnlijk wordt het ook één van de laatste weekends om nog wat vlinders of libellen in de tuin te spotten. toch mooi dat ze dit net in het weekend gepland hebben.
De oorzaak van dit mooie weer ligt ergens op de Atlantische Oceaan, de resten van orkaan Ophelia zorgen er voor dat wij aanvoer van tropische lucht uit Spanje gaan krijgen. Tegelijkertijd zal het op de Azoren en later in Noord Spanje een echt hondenweer worden met veel wind en regen. Dus, een goede raad, nu effe niet naar het zuiden. Blijf maar lekker thuis, veel beter !!!
H. paniculata bloeit op éénjarig hout, dus op takken die dit groeiseizoen gevormd zijn. De snoeiperiode is best in de winter (tijdens een vorstvrije periode) of vroeg in de lente (voor het uitlopen van de knoppen). Niet snoeien geeft meer, maar kleinere bloemen. Wil je mooie grote bloemen, snoei dan redelijk diep terug tot op het onderste paar knoppen of net boven de grond.
Hydrangea petiolaris (klimhortensia):
Deze klimhortensia met witte, platte bloeiwijze bloeit op de zijscheuten. Snoeien doe je in de zomer net na de bloei. De klimhortensia is een klimmer die net zoals klimop zichzelf zonder hulp kan vasthechten aan schuttingen en muren. Omdat we willen dat deze bedekt worden door de plant snoeien we hier slechts heel licht (enkel de takjes die van de muur weg groeien). Als je dit regelmatig (elk jaar) bijhoudt zal de plant rijkelijk bloeien. Als je een paar jaar zou overslaan en dan ineens drastisch snoeien heb je nadien een jaar veel minder bloemen.
Hydrangea aspera (fluweelhortensia) : weinig of niet snoeien . Enkel dood hout en zwakke takken wegsnoeien. De fluweelhortensia bloeit met platte schermen in juli – augustus. Verder is hij te herkennen aan zijn grote, grijze, zachte en behaarde bladeren en aan zijn afschilferende bast.
Hydrangea arborescens (“Annabelle” en “Grandiflora”). Deze bloeien ‘s zomers op het hout dat in het voorjaar gevormd werd. Juist daardoor is dit hout nog veel te buigzaam om na een regenbui het gewicht van de tot 20 cm grote bloemen te dragen. Gevolg : “Annabelle" ziet er na een zomerse stortbui niet meer uit. Je mag deze heel vroeg in het voorjaar snoeien tot een paar knoppen juist bovende grond. Tegendat de plant in bloei kolt zijn ze al terug ongeveer 1 meter hoog. Zonder snoei bekomt men hogere struiken met meer bloemen die dan wel kleiner zijn.
Hydrangea quercifolia of de eikenbladhortensia: weinig of niet snoeien. De eikenbladhortensia zijn bladeren hebben dezelfde vorm als die van de Amerikaanse Eik, maar ze zijn wel veel groter. Hij bloeit met witte pluimen op het tweejarige hout.
Hydrangea serrata De meeste serrata soorten zijn randbloeiers die weinig of niet worden gesnoeid. De H. serrata lijkt sterk op de gewone H. macrophylla maar heeft dunnere takken en zijn bloemknoppen kunnen de voorjaarsvorst iets beter verdragen.
Hortensia’s kunnen in 3 grote groepen onderverdeeld worden :
Hydrangea macrophylla of grootbloemige hortensia (bolhortensia's) Hydrangea paniculata of de pluimhortensia (ook schapenkoppen genoemd) Hydrangea anomala ssp. petiolaris of de klimhortensia
Vandaag gaan we het even hebben over het snoeien van macrophylla soorten :
Deze soorten met de bolvormige bloemen of platte schermen zien we het meest in de tuinen. De bloemknoppen staan meestal op twee- of meerjarig hout. Tijdens de snoei kun je de toekomstige bloemen reeds herkennen aan de dikke bloemknoppen. Deze kan je best snoeien in de vroege lente (zo vanaf maart als het even niet vriest) Bij de Hydrangea macrophylla kan je onderscheid maken tussen twee bloeivormen. Enerzijds de gewone bolvormige bloemen en anderzijds de H. macrophylla “Teller” soorten met hun platte schermen. De “tellers” met hun platte schermen hoeven eigenlijk weinig of niet gesnoeid te worden. Enkel dode en zwakke takken moet je wegsnijden. De soorten met bolvormige bloemen vragen iets meer aandacht als je elk jaar van nieuwe bloemen wil genieten. De uitgebloeide bloemen van het afgelopen seizoen afknippen tot net boven een dikke bloemknop. Deze zitten meestal net onder de uitgebloeide bloemen. Een bloemknop is een dikkere knop, langs weerszijden van de stengel. Eénjarige takken mag men zeker niet snoeien daar er bijna altijd een bloemknop op de kop van de stengel zal staan.
Op 23/9 zag ik deze libel in de tuin. Deze zat te zonnen op de lavendel naast de vijver en was er eentje die we afgelopen zomer nog niet gezien hadden. Ik vermoed dat het een vrouwtje van de gewone oeverlibel zou kunnen zijn maar zeker ben ik hier niet van. Zitten er specialisten onder jullie bloggers?
In ieder geval komt de teller van libellensoorten in de tuin hiermee op 13 te staan, niet slecht vind ik zelf. Er zijn ongeveer 70 soorten in gans België en Nederland.
Veel weet ik er niet meer van, maar sommige dingen blijven voor altijd in een mens zijn geheugen hangen. Eén van de zaken was het tuintje van mijn grootouders eind jaren vijftig (dat klinkt ouder dan het is). Het was een stadstuintje, zo’n lange smalle “pijpenla” zoals onze noorderburen dat zeggen. Er stond een notenboom, wat gras en langs de zijkanten wat bloemen. Ik weet nog dat er oranje goudsbloemen stonden (Calendula officinalis). Die werden elk jaar terug gezaaid of zaaiden zichzelf uit als de winter niet te streng was. Dat dat de waardplanten waren van het gamma uiltje was hun een zorg. De enige uil was ik als ik met een slecht rapport naar huis kwam. En er stonden ook enkele Dahlia’s. Namen hadden die toen niet, je kocht de knollen op de wekelijkse markt in het voorjaar en je kon kiezen uit een kleurtje of twee drie. In het beste geval kon je misschien nog “pomponnen” te pakken krijgen en dat was het dan. Heel wat makkelijker om een keuze te maken dan tegenwoordig met de 738 variëteiten die je in elk tuincentrum kan vinden. En dan spreek ik nog niet over het internet. Wie zong er ook weer “wat leefden ze eenvoudig toen” over een dorpje in die vervlogen tijden. Was het Wim Sonneveld? Enfin, ik ben aan het afwijken. Feit is dat, toen ik deze morgen naar de kippen ging, ik langs de enkele dahlia’s kwam die ik rijk ben en daardoor onwillekeurig aan de tuin van ons bomma moest denken.
De Vlaamse media stonden er bol van de laatste dagen. "Allesverslindende killerwesp opgedoken in Vlaanderen". De waarheid is iets genuanceerder (zoals meestal trouwens). De "killerwesp" in kwestie is de Aziatische hoornaar, een beestje dat normaal voorkomt in de uitlopers van de Himalaya. Hoe is dat beest hier dan terechtgekomen? Heel simpel, een lift gekregen. In 2004 werd een koningin die zich verscholen had in een scheepslading keramiek ingevoerd in Z-Frankrijk. Daar werd een nieuwe kolonie gesticht en toen ging het heel snel. Gaandeweg rukten de Aziatische hoornaars naar het noorden op. Het was slechts een kwestie van tijd tot ze naar hier zouden komen. In 2011 werd de eerste gevonden in België (tegen de Franse grens). In september 2017 werd dan de eerste gevonden in Vlaanderen en enkele dagen later in Zeeland (NL). De Aziatische hoornaar jaagt op o.a. honingbijen (net zoals de Europese). Het verschil is dat de Aziatische soort de bijen actief gaat opzoeken in hun nestkast en zo de hele kolonie kan uitmoorden tot wanhoop van de imkers. De Europese soort is er altijd al geweest en jaagt ook op bijen, en wespen, maar dan meestal op het terrein zelf. Onze bijen hebben een afweertactiek ontwikkeld om een Europese hoornaar die toch een nest wil binnendringen te liquideren, Ze kruipen er met 1000 tegelijk op en rond zodat de hoornaar oververhit geraakt en sterft van de warmte.
Wist je dat onze Europese hoornaar zelfs nog groter is dan de Aziatische? Je kan ze ook herkennen aan de kleur, de Europese is hoofdzakelijk roodbruin, de Aziatische zwart gekleurd (zie foto's). Onze Europese hoornaar is zelfs nuttig daar ze ook op wespen jagen die we liever niet zien. De kans op een steek is klein, ze zijn weinig agressief tenzij je per toeval net in hun vliegroute staat. Voor ons mensen is er ook weinig risico met de Aziatische soort. Er is nog een (kleinere) soort die o.a. in Japan voor komt die wel agressief kan zijn maar die is in Europa nog niet gezien.
De kans dat je er nu nog eentje tegenkomt wordt met de dag kleiner, alle hoornaars sterven tegen de winter, alleen de koningin overleeft in haar nest en sticht in het voorjaar een nieuwe kolonie. Begin dus niet als een gek te meppen als je een hoornaar ziet en als je vermoedt dat het een Aziaat is geef dit dan bvb door op de site "waarnemingen.be" of "waarnemingen.nl" (liefst met foto).
Op de foto's een Aziatische (boven) en een Europese hoornaar (onder)
Dat Sedum Spectabile de perfecte vlinder en bijenmagneet is wordt waarschijnlijk door niemand in twijfel getrokken. Voor diegenen die echter maar een tuintje in zakformaat hebben zijn er ook andere leden uit dezelfde familie beschikbaar. Er zijn soorten genoeg die maar enkele cm’s hoog worden maar even rijkelijk en langdurig bloeien als hun grote neefjes. Enige voorwaarde is zon, liefst zo veel mogelijk! Je kan ze ook gebruiken in rotstuintjes of als bodembedekker. Zelfs in plantenschalen doen ze het prima. Een beetje kalk in de bodem maakt ze extra gelukkig maar zelfs dat is geen strikte voorwaarde om rijkelijk te bloeien. In mijn Kempische zandbak met lichtjes zure bodem doen ze het ook uitstekend. Ze zijn tevens ook nog perfect winterhard. Er bestaan vele cultivars die soms heel erg op elkaar gelijken, sommige hebben als bonus een zeer donker, bijna zwart blad. De bloeitijd loopt meestal van ergens in augustus tot aan de eerste nachtvorst. Combineer bijvoorbeeld eens zo’n donkerbladige soort met het zilveren loof van laagblijvende doorlevende anjertjes.
’t Is weer zo ver, vandaag gaan in een aantal tuincentra de kerstshows al van start. En ik die dacht dat het tot Kerstmis nog dik 2 maanden is, blijkbaar lekker niet dus! Waarschijnlijk is het belangrijk om als allereerste een nieuwe soort kerstbal in een iets ander kleurtje dan vorig jaar aan de grote massa te kunnen voorstellen. Ik wandel zelf ook wel eens door zo’n kerstshow, maar geen twee en een halve maand op voorhand.
Tien dagen geleden zat ik nog aan de BBQ, dus mijn hoofd staat nog niet echt naar Kerstmis. En voor Kerststukjes is het helemaal nog veel te vroeg. Als je dan toch al met Kerstmis wil bezig zijn : kijk eens rond voor Amaryllisbollen, om deze tegen de Kerstdagen in bloei te trekken is het nu wel stilaan het moment. En ja, ik weet het, je moet tegenwoordig Hippeastrum zeggen tegen een Amaryllis maar ik ben nog van de oude stempel. Ik blijf ze dus koppig Amaryllis noemen. We zingen toch ook nog steeds over “O dennenboom” terwijl iedereen weet dat de kerstboom een spar is !
Deze week was ik op zolder wat aan het rommelen, ik kwam de doos met kerstballen en slingers tegen maar ik heb ze terug netjes achteruit geschoven. De boom komt er niet in vooraleer Sinterklaas het land terug uit is (komt die brave man nu eigenlijk uit Spanje, Catalonië of Turkije?). Ik kwam ook nog een doos tegen met pluche paaskuikentjes en aanverwanten. Ik zal ze maar niet te ver wegzetten zeker! Je moet overal op tijd bij zijn tegenwoordig!
Liriope muscari (leliegras) zou je kunnen vertalen als "het op blauwe druifjes lijkend leliegras". En dat is lang nog zo gek niet want de plant doet sterk aan de bekende blauwe druifjes denken. Zowel de lange, smalle bladeren als de bloemstengel met zijn kleine druifvormige blauwe trosvormige bloemetjes zijn op het eerste zicht zeer gelijkend. Alleen de bloeitijd is duidelijk verschillend. Muscari (blauwe druifje) is een voorjaarsbloeier en is een bloembolletje terwijl Liriope muscari een vaste plant is die pas in nazomer en vroege herfst bloeit, en bovendien de hele winter groen blijft.
Maximale hoogte is ongeveer 30cm. Deze plantjes zijn weinig of niet woekerend en polvormend. Leliegras is ook geen gras, maar een vaste plant met een duidelijk bloemdek die behoort tot de leliefamilie. Je zet ze liefst ergens in de halfschaduw, enkele uurtjes zon kan geen kwaad zolang ze maar niet heel de dag staan te bakken. Ze kunnen ook in potten of bloembakken. Ze passen ook heel mooi in een Japanse tuin. Het zijn taaie plantjes en zeer makkelijk in onderhoud. Door de pollen in het voorjaar te scheuren kan je ze makkelijk vermeerderen. De grond mag niet te voedselrijk zijn want dan krijg je wel grote pollen met heel veel blad maar weinig of geen bloemen. De bloeitijd loopt van augustus tot oktober.
Kruisingen tussen geslachten onderling komen behalve bij orchideeën erg weinig voor. Heucherella is zo’n uitzondering die de goede eigenschappen van beide ouders in zich verenigt. Ze hebben het mooi gevlekte blad van de schuimbloem, Tiarella, en de leuke trossen met bloemetjes, van het purperklokje, Heuchera, die gedurende de gehele zomer bloeien. Reeds in 1912 werd deze kruising door de Franse kweker Lemoine gemaakt. De planten blijven wat lager dan de Heuchera en hebben een mooie herfstkleur. Net als bij Heuchera is het ook hier een wedren om zoveel mogelijk nieuwe selecties te maken. Dat maakt dat eigenlijk minstens de helft van het sortiment overbodig is. Ze bloeien vroeger, sommige al in april. Daarnaast is deze plant gemakkelijk in het onderhoud. Hij kruipt niet uit de grond en heeft minder last van taxuskevers dan Heuchera’s. Welke bodem is geschikt voor Heucherella ? Humusrijke grond niet te droge grond, en lichte schaduw zijn ideaal voor Heucherella. Maar ook een wat zonniger plek is prima, als de grond maar iets vochtig blijft. In het voorjaar het afgestorven blad weghalen om de nieuwe scheuten ruimte te geven. Geef in het voorjaar organische voeding of strooi wat compost rond de planten. Al bij al een mooi plantje waar je niet veel omziens naar hebt en dat donkere hoekjes kan opfleuren met zijn fijne witte bloempjes.
Tot voor enkele jaren zag je hier in de buurt zelden of nooit mussen. Aan vogeltjes geen gebrek maar de mus was er gewoon niet bij. Sinds een jaar of twee is dat veranderd. Een reden zou kunnen zijn dat toen ik een kippenren heb gemaakt waar onze kleine vriendjes samen met de kippen aan de feestdis komen aanschuiven. In het algemeen gaat het niet zo goed met de kleine vogel; de aantallen lopen de laatste decennia sterk terug. Hun voedsel bestaat hoofdzakelijk uit zaden. Ook zaden van grassen, russen, ganzenvoet en muur staan op het menu, aangevuld met een ruim aanbod aan tafelrestjes. De jongen worden vooral met insecten (bladluizen) gevoederd. In de aanwezige wintergroene heesters hebben ze gezellige vergaderruimtes ingericht, je hoort ze de ganse dag kwebbelen en af en toe stuift er een wolk mussen in of uit het groen richting kippenren en terug.
Weetjes over de huismus
In de prehistorie was huismus opvallend zeldzaam in Europa. Het vroegste bewijs voor Noord-Europa is een beendervondst in Zweden uit de late Bronstijd (1.200 - 800 VC). Mogelijk hangt de opkomst van de huismus samen met de domesticatie van het paard.
De Antwerpse schilder Frans Snyders (1579 - 1657) beeldde op zijn schilderijen in de eerste helft van de 17de eeuw slechts één keer duidelijk een mannetje huismus af. Ringmussen, daarentegen, komen vrij regelmatig op zijn schilderijen voor. Mogelijk waren in die periode huismussen schaarser dan ringmussen.
Misschien herinner je dit verhaal nog : op 14 november 2005 vloog een huismus het "Frisian Expo Centre" in Leeuwarden binnen. Daar stonden toen 3,5 miljoen dominosteentjes opgesteld voor de recordpoging Domino Day4 van 18 november. Een binnengevlogen mus deed 23.000 steentjes kantelen. Omdat er speciale tussenschotten waren geplaatst, kon de mus niet door het hele centrum vliegen, maar er bleef omvlieggevaar voor vele andere opgestelde steentjes. De organisatie besloot het bedrijf Duke Faunabeheer de opdracht te geven de vogel te vangen. Nadat een medewerker had geprobeerd het beestje met stokken en netten te vangen, is er overgegaan tot een schot met een luchtbuks. Het doden van de "dominomus" zorgde voor veel protest onder een deel van de bevolking en verschillende dierenrechtenorganisaties. Het Openbaar Ministerie heeft de schutter een boete opgelegd van 200 euro.
Bij mij in de tuin zitten deze kleine vriendjes alleszins veilig. Enkel opletten voor de kat van de buren. Maar mussen zijn sociaal, ze waarschuwen mekaar luidkeels als er gevaar dreigt.
Enkele dialectnamen voor de huismus zijn boerenmus, pannenklutser, papmus en straatloper.
Dat was het eerste dat in mij opkwam toen ik deze rosse schoonheid enkele dagen geleden tegenkwam in de tuin. Deze rosse koningin, want dat is ze, is een boomhommel. Zingen doet ze niet, enkel een beetje zoemen. Dansen wel, van bloempje naar bloempje ondertussen genietend van de laatste zomerzon. Die andere rosse, Annifrid Lyngstad van Abba, zong 40 jaar geleden reeds over de “Dancing Queen”. Dit is al de tweede hommelkoningin die mij met een bezoekje vereert na de koningin van de steenhommel zo’n kleine twee weken geleden. En nu zit dat Abba liedje weer gans de week in mijn hoofd.
Nederlandse naam : Zilverkaars, Oktoberkaars, Christoffelkruid
De meeste soorten Zilverkaars hebben lange bloeiaren en bloeien laat in het seizoen Daardoor zijn het welkome aanvullingen in de tuin. Veel Zilverkaarsen bezitten ook een lekkere geur en prachtige bessen. Het zijn planten voor een koele, schaduwrijke plek. Zilverkaars doet het goed in de halfschaduw op een normale tot matig vochtige grond. Ze zijn volledig winterhard (tot -25°C), en worden 60-70 cm hoog. Goede buurplanten zijn bvb. Adderwortel (Persicaria), Monnikskap (Aconitum) en Pluimspirea (Astilbe). Ook sommige herfstasters bloeien in de halfschaduw rond dezelfde periode en geven mooie combinaties.
Ogenschijnlijk is er geen verband tussen deze. Wacht toch maar even af, ik ga het tegendeel aantonen.
Wist je dat de moeder van Julius Caesar Aurelia heette? Een echte schoonheid was het niet als we de afbeeldingen uit die tijd moeten geloven. Fotoshop bestond toen nog niet en dat is er aan te zien ook. Ons “Aurelieke” zag er nogal verfomfaaid of verhakkeld uit vind ik persoonlijk. Of dat de reden is dat er later een vlinder zo genoemd werd weet ik ook niet zeker maar ik vind het wel een leuke denkpiste. De gehakkelde Aurelia is één van onze inlandse vlinders, de laatste weken komen ze op sommige plaatsen massaal veel voor.
Even terug naar de Romeinen. Dat Julius Caesar het tot keizer heeft gebracht is algemeen geweten, hij was tevens ook bevelhebber van de troepen. Dit is zo’n beetje vergelijkbaar met de functie van admiraal bij de zeemacht. Van admiraal naar de admiraalsvlinder is maar een klein sprongetje. Nu hoor ik jullie al denken, wij kennen geen admiraalsvlinder maar dat klopt niet. De admiraalsvlinder is beter bekend onder de naam Atalanta, één van onze gekendste vlinders.
En wat hebben Atalanta en gehakkelde Aurelia dan met elkaar te maken? Wel, de rupsen van beide soorten leven van de blaadjes van grote en kleine brandnetel. Et voilà, de cirkel is rond! Wist je dat de Romeinen ook brandnetels gebruikten als afrodisiacum?
Conclusies uit dit verhaal :
1. Ik heb soms last van nogal eigenaardige hersenkronkels 2. Laat ergens in een hoekje van de tuin wat brandnetels staan, je zal er volgende zomer voor beloond worden met een kleurrijk rondfladderend spektakel.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
