Uit een DNA-onderzoek op 314 Pimpelmees jongen uit 36 nesten, uitgevoerd aan de Universiteit Antwerpen, bleek dat alle nestmoeders ook de biologische moeders waren. In 11 van de 36 nesten stelde men vast dat niet alle jongen dezelfde vader hadden. In elk van deze nesten zaten gemiddeld drie bastaards. Om die vreemde vaders te traceren, werd het DNA-paspoort van alle pimpelmezen uit de buurt bepaald. Hieruit bleek dat de vreemde vaders voor 80% pimpelmezen uit de onmiddellijke omgeving waren. In alle gevallen namen de vrouwtjes het initiatief tot de buitenechtelijke paringen.
Mezen vangen was in de 19de eeuw een buitensport die in clubverband (de gilde der mezenvangers, beter bekend al de meezers) werd beoefend. Vroeger had bijna elke dorp een mezengilde. De mezenvangers plaatsen op een opvallende plek een gekooide of opgezette uil. Vlakbij werden lijmstokjes aangebracht. Wanneer mezen een uil spotten, springen ze zenuwachtig rond hem heen, in de hoop hem te verjagen. Door het heen en weer springen, was de kans groot dat de mees op een lijmstok terecht kwam en vast hing. De meezers schoten de hulpeloze vogel dan dood met een blaaspijp. De buit werd deels gebruikt voor menselijke consumptie.
In 1921 stelden vogelaars in Southampton vast dat pimpelmezen de dunne folie van de karnemelkflessen doorprikten om zich te goed te doen aan de room. Dit fenomeen verspreidde zich in enkele jaren over gans Groot-Brittannië en grote delen van Europa. Het werd ook gekopieerd door koolmezen, eksters, merels en spreeuwen. Met de opkomst van de halfvolle en magere melk is dit gedrag verdwenen. Mezen hebben immers niets aan melk op zich (dus zonder room) aangezien ze niet over enzymen beschikken die lactose kan verteren.
Pimpelmezen speuren 's ochtends naar voedsel, maar keren pas later in de middag terug naar de plek waar het eten ligt om het te verorberen. Door de late maaltijd blijven ze overdag licht en wendbaar, zodat ze makkelijker kunnen vluchten voor roofvogels zoals sperwers.
Pimpelmezen kunnen ultraviolet licht waarnemen. De blauwe kruinveertjes van pimpelmannetjes reflecteren veel UV licht. Hoe hoger de reflectie, hoe aantrekkelijker de pimpelman wordt voor de vrouwtjes pimpelmees. Nederlandse onderzoekers namen de proef op de som en smeerden tijdens het broedseizoen UV blokkers uit zonnebrandcrème op de blauwe petjes van gepaarde mannetjes pimpelmees. Hun partner reageerde hier meteen op door minder vaak met voer naar het nest te vliegen. Reden: pimpelvrouwtjes steken minder energie in de kroost van een lelijke vader (dus een pimpelman met een petje dat minder UV licht reflecteert) en sparen hun energie liever op tot een nieuw broedseizoen met een mooiere partner.
De meesjes bij ons worden niet ingesmeerd met zonnebrandcreme, krijgen geen room van karnemelk en met wie ze het allemaal doen zal mij worst wezen. Het zijn echter wel leuke, mooie vogeltjes om bezig te zien.
Pulsatilla vulgaris is ook bekend als Wildemanskruid. Deze Ranunculaceae heeft een maximale hoogt van ongeveer 20 centimeter. Wildemanskruid is niet wintergroen maar komt wel elk jaar terug, ze zijn winterhard tot -25°C. Als ze het naar hun zin hebben zaaien ze zich vrolijk verder uit. De plant kwam vroeger bij ons ook voor. In België kan je ze nog sporadisch in het wild tegenkomen, in Nederland zijn ze waarschijnlijk verdwenen.
Wildemanskruid is zeer geschikt voor 'de tuin op het zuiden'. Verlangt een zonnige plek op niet te arme grond. Ze is ook te combineren met 'rotsplanten' als de bodem ter plaatse maar niet te droog is. Woekert niet of nauwelijks en laat zich goed combineren met andere planten. Bij mij staan ze in de volle zon, maar ze staan wel tussen bodembedekkende kruipconiferen zodat de zon de bodem niet kan bereiken en deze min of meer vochtig blijft.
Ze bloeien in april-mei, de uitgebloeide zaaddozen blijven nog maandenlang aan de plant hangen en zijn ook wel decoratief.
Nog een weetje : het giftige sap van de verse plant kan ontstekingsreacties op de huid of de slijmvliezen geven. Vroeger werd het gedroogde kruid gebruikt tegen ontstekingen van maag, darmen en geslachtsorganen. Het werd echter in het bijzonder bij depressies toegepast. Planten met hangende bloemen werden sinds de oudheid als effectief beschouwd voor patiënten ‘die het hoofd laten hangen’.
Nu we dit weten, hoofd omhoog en de tuin in, er is nog werk genoeg !
Sommige families zijn wat groter dan anderen. Hier op Bernerhof is de familie Mees goed vertegenwoordigd met minstens 3 familieleden. We zullen dit weekend eens zien of er nog andere leden terug te vinden zijn. Voorlopig echter houden we het op deze 3 :
Pimpelmees
Koolmeesje
Staartmees.
Het zou nog mooier zijn moesten er kleine meesjes van komen, nog eventjes afwachten, aan de nestkastjes zal het niet liggen, die zijn voorhanden.
We hebben het hier al eens over deze familie gehad. Als je een plant zoekt die 5-6 maanden bloeit, in de schaduw dan nog, met zijn hoogtepunt midden in de winter als er voor de rest weinig kleur is in de tuin, dan kan je hier moeilijk omheen. In november zijn ze er al aan begonnen, in verschillende tinten lichtgeel of paars, en ze bloeien door tot in april of mei. Vorig jaar had ik er einde mei nog enkele in bloei staan. Er zijn trouwens ook gevulde cultivars gekweekt, minder geschikt voor vroege hommeltjes die hier niet binnen geraken, maar wel mooi om naar te kijken. Als je vroege zoemers wil verwennen moet je er voor zorgen dat er gewone enkele bloemen in de tuin staan. Ze mogen een streepje zon hebben maar ze staan toch liefst in de (half)schaduw. Een beetje extra kalk wordt door de plant ook op prijs gesteld.
De naam nieskruid danken de planten aan hun medicinale toepassing. De gedroogde en tot poeder vermalen wortels zorgen bij opsnuiven ervan dat er flink geniesd moet worden. De wortel is zeer giftig door het aanwezige helleborine, dat een diglycoside is en bitter smaakt. De zaden hanteer je zelfs best met handschoenen aan!
Door de Grieken werd het wortelpoeder gebruikt bij krankzinnigheid en aanvallen van epilepsie. Laxeermiddelen bevatten nog weleens bestanddelen van de wortel van het nieskruid.
Om de boel een beetje overzichtelijker te maken hebben we een aantal categorieën aangemaakt zodat je artikeltjes later makkelijker kan terugvinden zonder de hele lijst te moeten aflopen. Je vind deze categorieën links terug. (Bijna) elk nieuw artikel krijgt een categorie en de oudere volgen ook eerstdaags. Zo kan je onder bvb "schaduwplanten" in één muisklik alles terugvinden dat we ooit hebben aangemaakt onder deze rubriek.
Veel plezier ermee!
A propos, het vogeltje op de foto is een zanglijster.
Op 1 december is Qiana bij ons komen wonen na het vroegtijdig overlijden van Malou.
Wat toen een "bolletje pluche" van 5 kg was is nu al een mooie jonge dame van meer dan 25 kg geworden. Ze kan het best vinden met grote "zus" Laïka. Ze is al bijna even groot dan Laïka en zal nog wel even doorgaan met groeien. Ik verwacht binnen nog eens 6 maanden een levend teddybeertje van ergens achteraan de 40 kg!
Dit heestertje komt oorspronkelijk uit India, China en Oost-Azië en behoort tot de familie van de Buxaceae. De naam Buxus doet tegenowoordig direct een aantal alarmbellen afgaan maar tot nu toe heb ik hier echter nog geen enkele buxusmot op gevonden. Het is een geslacht met 11 soorten groenblijvende struiken. Het is een bladhoudende heestertje met kleine witte bloempjes die tevoorschijn komen van januari tot maart. De sterk geurende bloemetjes staan in groepjes samen en vallen eigenlijk niet zo hard op. Als je ze niet direct ziet dan wijst je neus de juiste richting wel aan want ze verspreiden een hemels aroma dat je van meters ver kan waarnemen. Als je een paar takjes afknipt voor binnen, geurt de hele kamer ernaar.
Het is een lage, groenblijvende struikje dat perfect geschikt is voor diepe schaduw. Eventueel een beetje terug in vorm snoeien kan best na de bloei. De ellipsvormige bladeren zijn diepgroen en glanzend .
Huismussen zijn allicht één van de meest bekende tuinvogeltjes, toch gaat het de laatste jaren niet goed met onze kleine pluizenbol. Eén van de redenen zou kunnen zijn dat we tegenwoordig alles veel beter isoleren dan vroeger, dus geen spleten meer onder de pannen, en da's nu juist de favoriete plaats van onze vriendjes. Dus hingen ze in Gent voor een studie ruim vierhonderd nestkasten op. Er ging van alles in de kasten wonen, behalve ... inderdaad.
Ook de dagelijkse kost van de huismus is geëvolueerd. Op het platteland bestaat die uit kevers, rupsen, vliegen en spinnen. Krakend verse proteïnen dus, afgewisseld met een volkorendieet van granen. In de stad echter leeft de huismus op fastfood: een stuk wafel uit de vuilnisbak, een frietje op de grond, wat restjes pittavlees als ze geluk heeft.
Dat dieet van vetten en koolhydraten heeft voor- en nadelen, zo blijkt. Het voordeel is dat huismussen zich geen kopzorgen moeten maken over landbouwers die het graan voor hun neus wegmaaien of moeilijk te vinden kevers. Het nadeel is echter dat wanneer de vogels jongen hebben, ze geen vers en voedzaam eten kunnen aandragen. Vergelijk het met een moeder die haar kind cola geeft in plaats van borstvoeding. De jongen groeien daarna wel uit tot volwassen huismussen, maar de hypothese is dat hun sterftecijfer hoger ligt door de slechte start.
Wat goed is voor de mens, is dat ook voor de vogel. Het zou helpen als er meer groen in de stad was. Bloembakken, parken, tuintjes en groene gevels: als al dat groen onderling met elkaar verbonden wordt, kunnen er gemakkelijker meer insecten en dieren in de stad leven. Een mens ligt niet wakker van een kever meer of minder, maar voor de mussen maakt het een wereld van verschil. Bovendien vinden ze in het groen meer plekken om zich te verstoppen en te broeden.
Biodiversiteit, zowel in de stad als op het platteland, is belangrijk om de planeet in evenwicht te houden. En dat begint al in je eigen tuin. En onze huismus is een goede graadmeter.
De natuur krijgt er terug zin in. Ik ook, maar bij mij gaat dat samen met het stijgen van de temperatuur. Dat stelt dus dit voorjaar nog niet veel voor. Na het afgelopen weekend dacht ik dat we eindelijk vertrokken waren voor wat echte lente, maar neen hoor, vandaag was het al terug merkelijk minder. Enfin, mijn lavendelstruikjes zijn toch geplant geraakt.Nog wat extra kalk om ze gelukkig te houden in mijn dennengrond en ze kunnen er voor gaan. Ik droom al van wuivende lavendelvelden zoals in de Provence (maar dan iets kleiner in oppervlak).
Een 10 tal dagen geleden stonden mijn bloeiende narcisjes ineens midden in de sneeuw met 's nachts temperaturen tot -6°. Ik dacht : dat komt nooit meer goed! Maar blijkbaar heb ik ze onderschat want ze staan nog steeds vrolijk te bloeien alsof er nooit iets aan de hand was.
Net nog een sijsje betrapt dat een badje aan het nemen was, waarschijnlijk om er op zijn Paasbest uit te zien met de feestdagen. Ondanks de lage temperatuur krijg ik er toch zin in !
We zijn terug van weggeweest ! Wat later dan voorzien maar dat had zo zijn redenen. Na de veel te vroege dood van Malou, onze jongste Berner Sennen is het een tijdje stil geweest in huis. Maar dan is Qiana bij ons ingetrokken, met dit jong geweld in huis hadden (en hebben) we de handen vol !
Nu is ze 5 maanden en kan ze, als het een beetje goed weer is mee naar buiten. Alles moet ontdekt worden : één van haar favoriete bezigheden is duiven de schrik van hun leven te bezorgen. Met het kippetje (ja hier is er ook eentje van gestorven) komt ze goed overeen. Grootste probleem is terug binnenkomen, als ik de deur openzet en ze laat binnenkomen "Qiana-style" kunnen we het huis met de brandweerlans proper spuiten. Dus alleen buiten als het enigzins droog is en pootjes afkuisen bij het binnenkomen.
Begin deze week hoorde ze voor het eerst kikkers kwaken : fascinerend in haar ogen. Als ik ze niet had teruggeroepen was ze waarschijnlijk de vijver in gesprongen om het van dichterbij te gaan belijken.
Jammer genoeg is ons Qianaatje ook niet 100% gezond. Ze lijdt aan een vorm van hersenvliesontsteking die door haar eigen imuunsysteem wordt uitgelokt. Gelukkig is dit goed te behandelen met cortisonen. Niet gezond, zeker niet voor een opgroeiende pup. Maar er is geen alternatief. Eens ze 2 jaar wordt zou de ziekte vanzelf moeten verdwijnen, duimen maar. Ik vind het wel frappant dat ik nu 2 keer op 2 een Berner heb met een auto immuunziekte! Soms vraag ik me af of je niet beter bent met een bastaardje uit het asiel dat niemand anders hebben wil!
Nu het zonnetje schijnt gaan we wandelen met de familie Woef. En dan de tuin in. Er is nog werk genoeg.
Gelukkig zijn de rozen en de siergrassen al gesnoeid, respectievelijk gekortwiekt. Gisteren hebben we een oud lavendelgroepje opgeruimd en de nieuwe opvolgers staan al klaar om de grond in te gaan. Dit keer geen Lavendula Hidcote meer! Munstead bloeit even mooi, maar kan beter tegen snoeien, als je hier eens even in het hout knipt loopt deze toch terug uit, bij Hidcote zit je dan met een kale kapstok. Munstead blijft ook iets compacter. Enfin da's theorie, we zullen wel zien hoe het uitdraait. Alleszins hebben ze ook graag wat extra kalk zoals alle Lavendula. Tot binnenkort en veel tuinplezier!
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
