De afgelopen week heb ik het Ludgerpad gereden dat loopt van Zutphen naar Winterswijk en beslaat een goede 100 km. Ik heb gekozen voor de wandelversie en op een paar kleine aanpassingen na was dat goed te doen. je ziet totaal andere wegen dan het fietsgedeelte, die kwam ik af en toe wel tegen, maar meer niet dan wel. Dat werkt nl via Fietsknooppunten. Mijn route echter wordt uitgebeeld via kleine paarse bordjes en voor verkorte routes gele bordjes, zie foto 1
Het Ludgerpad is een soort van pelgrimstocht, het gaat over de geestelijke Ludger, een missionaris. Je loopt langs hoger gelegen land, zoals het boekje het Ludgerpad vermeld. Deze route liep men vroeger om de lagere drasse delen te mijden. Overigens raad ik u aan, als u het pad ook wilt lopen of rijden om zowel het boekje, voor €5.95 te koop bij de VVV en bij de website www.ludgerkring.nl te kopen. In dit boekje staat niet alleen de route, maar is ook veel informatie te vinden, bovendien staat daar alle stations en bushaltes in vermeld, de route loopt dus van halte naar halte. Zelf ben ik opgehaald door mijn ouders en weggebracht door de Valystaxi en regiotaxi. Daarnaast raad ik u aan om de app te downloaden van het Ludgerpad, want de bordjes zijn soms echt moeilijk te vinden en soms helemaal afwezig en dan is het fijn dat je de app hebt, waar je precies kunt zien hoe je lopen of in mijn geval rijden moet. Dat vond ik het enige nadeel aan deze route.
Maar terug naar Ludger. Hij was één van de mensen die het Christendom rond 1200 naar de Achterhoek bracht. Eerst in Friesland, later op de Veluwe en de Achterhoek. Ook trok hij Duitsland in. Deze route gaat dus door de Achterhoek en ze willen het in de toekomst uitbreiden naar Duitsland.
Dag 1 maandag 26 juni
De dag begon met een avontuur, ik ging nl met de trein naar Zutphen, van de gemeente mag ik gratis reizen met de trein. Ik was 40 jaar niet in de trein geweest en nu ging scooty ook nog mee. Zie foto 2. Het inchecken was ook nieuw, maar dat ging eigenlijk vanzelf. Ik werd even geholpen door perronmedewerkers. Het is heel goed geregeld, ze hebben speciale instapdeuren voor mensen met een beperking. Het perron is gelijkvloers met de ingang. Je hebt wel een kleine opening, daar was ik een beetje huiverig voor, maar dat ging eigenlijk heel goed. Dus petje af voor Arriva, het is goed geregeld. Ook het uitstappen in Zutphen ging goed, al ging dat wel iets bokkig. De lift in Zutphen is goed toegankelijk. In Zutphen is een wc, let op, hier moet je met een bankpasje betalen, gelukkig had ik die bij me, meestal neem ik alleen wat contant geld mee, maar deze keer dus gelukkig niet. De treinreis was ook heel gezellig, ik zag dat er niets veranderd was in 40 jaren, ook nu zat er veel jeugd en de meesten hadden nog even tijd om schooldingen na te kijken, enig verschil, wij hadden boeken, nu had iedereen een laptop bij zich. Wat ook leuk was, er waren 2 kleine kinderen ingestapt met hun moeder, die gingen naar zangles blijkbaar en die oefenden vast, dat vond ik erg grappig, of de schooljeugd dit ook grappig vond, betwijfel ik, maar ik vond het leuk.
De tocht begint dus in Zutphen, Zutphen is een mooie oude stad, eigenlijk heel rustig voor een stad, misschien kwam dat omdat het maandagmorgen was. Het heeft een mooi oud winkelcentrum met vele leuke kleine straatjes en oude gebouwen. Voor mij een reden om hier samen met mijn moeder nog een keer terug te komen. Daarna ga je richting IJssel, een mooie rivier. Je komt bij het gemaal, hier moet je helaas omkeren als je met scooty rijdt, want er staan schaarhekjes, maar dat is makkelijk op te lossen, je gaat terug het dijkje af en volgt de weg naar rechts en dan weer rechts en je bent weer op de route. Toch is het even de moeite waard om er te kijken, je hebt een mooi rustig uitzicht op de IJssel en zijn uiterwaarden.
Voordat je de IJssel verlaat kom je bij het Ludgermonument, zie foto 3. Op deze plaats stak Ludger de IJssel over om naar de Achterhoek te gaan. Het monument staat er sinds 2009 en stelt 2 ramen voor, in het ene raam zie je Munster waar Ludger bisschop werd en in het andere raam zie je Werden bij Essen waar Ludger een klooster stichtte. Hier liggen zijn botten ook in een crypte.
Nu ga je langzaam de binnenlanden in en komt oa bij een melktap, hier kun je voor een klein bedrag melk kopen, tappen. Dus als je melk wilt tappen, neem dan een fles mee, die je kunt vullen. Hier kun je pauzeren, wat ik gedaan heb. Helaas geen rustpunt dus geen wc.
Daarna kom je in Vierakker, hier staat de Willibrorduskerk, die in 2009 is uitgeroepen als de één na mooiste kerk van Nederland. In de tuin van de kerk staat een levensgroot beeld van Ludger, zie foto 4 en naast de kerk is een uitspanning dat heet Bij Ludger, is volgens mij een oud schoolgebouw, helaas was dit op maandag gesloten.
In Hengelo Gld eindigde mijn eerste etappe en heb ik bij Trattoria aan de Raadhuisweg genoten van een lekkere appeltaart en een kop warme chocolademelk. Er is overigens veel horeca in Hengelo Gld, maar op maandag is veel gesloten op de Trattoria na dan.
Dag 2 woensdag 27 juni
Had gisteren een rustdag. Deze dag begint weer in Hengelo Gld, niet te verwarren met het grote Hengelo in Twente. Hengelo gld was vroeger bekend om zijn paardenmarkt, je komt ook langs een beeld van een paard, dat dus naar de paardenmarkten verwijst. Je komt bij boerderij de Muldersfluite. Deze boerderij is elk jaar met Hemelvaart het toneel van de broodlevering, een oude traditie waar brood werd verdeeld onder de armen. Heden ten dage worden grote broden geveild en de opbrengst gaat naar goede doelen.
Je loopt naar Zelhem, hier is bij museum Smedekinck, wat overigens het bezichtigen waard is, een klein kappelletje, dit is een replica van de Ludgerkapel van Salehem. Ik heb dit keer het museum niet bezocht, omdat ik dat al eens eerder gedaan had en ben dus mijn weg vervolgd.
Nu kun je kiezen voor de paarse route naar de Slangenburg of de verkorte versie naar Halle. Ik heb voor de verkorte versie gekozen. In Halle kun je een plaspauze inlassen bij de Waoge, in het café. Ik heb ook pauze genomen en genoten van een softijsje. Ik vervolgde mijn weg naar Mariënvelde, mijn eindpunt voor de dag. Ik had nog een poging gedaan om de kerk te bezichtingen, maar hij was op slot.
Dag 3 donderdag 28 juni
De taxi heeft me weer netjes afgezet bij de O.L.V Lourdeskerk en ja deze keer was hij wel open. Deze kerk is in 1932 gebouwd en bevat muurschilderingen, waaronder een muurschildering van Ludger, maar helaas je kon de kerk niet in ivm een hek, dus niet kunnen zien
De route volgt nu een aantal kerkepaden, dat zijn paden op particulier grondgebied, die opengesteld zijn. Vroeger waren dit paden die naar de diverse kerken liep, vandaar de naam. Onderweg kom je langs droebels. Dit zijn groepen boerderijen van hooguit 4 stuks die bij elkaar staan. Zo kom je oa langs droebel te Rolde. Op mijn fotosite https://www.flickr.com/photos/40979853@N03/ vind je een paar foto's van deze droebel. Daarnaast uiteraard nog veel meer foto's van deze tocht.
De route vervolgt zijn weg naar Zieuwent, hier staat de St Werenfriduskerk, deze wordt ook wel de Kathedraal van de Achterhoek genoemd, zie foto 6. Het is gebouwd in 1899. Achter in de kerk zie je 5 "glas in lood ramen". de meest linkse is een afbeelding van Ludger. het is echt de moeite waard om een kijkje te nemen. Hoewel ik dat wel voor alle kerken vind, die ik bezocht heb. In de tuin van de kerk zie je nog het hof van lof. Dit is een stuk tuin wat het christelijk jaar aanduidt, elke periode heeft zijn eigen kleur.
Nu volgt de route richting Lichtenvoorde, Lichtenvoorde met zijn kerkdorpen, waar Mariënvelde en Zieuwent onderdeel van zijn, is voornamelijk Katholiek van oorsprong. Dit kun je onderweg ook zien aan de kappelletjes en kruisbeelden die je tegenkomt en elk dorp heeft zijn eigen kerk. Heden ten dage worden veel van die kerken opgedoekt, ontheiligd zoals dat heet en krijgen ze een andere bestemming. In sommige worden appartementen gebouwd, een andere is weer een cultureel centrum etc. Daarom verbaasde het mij dat de kerken die ik bezocht heb, nog allemaal in tact waren als kerk.
In Lichtenvoorde kom je eerst langs de kerk van de Heilige Bonifatius en Ludgerus. Daarna rijd je door het centrum van Lichtenvoorde, dat best veel te bieden heeft. Je kunt een plaspauze nemen in het Blok, dat is een restaurant, maar je mag er gratis naar de wc, dus je bent geen consumptie verplicht. Dit kun je allemaal vinden in de Hoge Nood app, een ideale app, die onmisbaar is onderweg. Want daarin kun je zien waar je allemaal terecht kunt als je onderweg bent en je naar de wc moet. Ze zijn niet allemaal gratis, maar dat hoeft ook niet. Ik ben al lang blij dat ze het doen.
De volgende kerk die je tegenkomt is de Johanneskerk, die is al van 1648. Deze was gesloten helaas, had hem graag willen zien, zo'n oude kerk met zoveel geschiedenis. een voorbeeld van een nieuwe bestemming voor een kerk is de Ludgerhof. In de voormalige Ludgerkerk zijn nu appartementen in gebouwd, je vindt het aan de Ludgerstraat.
De route gaat verder richting Aalten, je gaat door Barlo en het Dale, voor mij bekend terrein want ik heb hier een aantal jaren gewoond, maar het blijft leuk om er weer even te toeven, bovendien is het een mooi stuk met landweggetjes en glooiend landschap.
In Aalten rijd je al snel naar de oude St Helenakerk, helaas hij zat in de steigers. Ik hoorde van iemand dat ook hier appartementen in zou komen, maar dat kan ik niet verifiëren. Op de hoek van de Hogestraat zie je het Helenahuis, hier zijn oa voorwerpen uit de Helenakerk te zien, maar ook een tentoonstelling over kunstschilder Piet te Lintum, dat is nog familie van mij., Helaas alleen zaterdags open, dus dat is een reden om daar ook nog eens te kijken, bovendien is dit ook het begin van het Saksenpad, wat geïllustreerd wordt met tekeningen van oom Piet. Dat staat dus ook nog op mijn verlanglijstje.
Even verderop kom je langs de nieuwe Helenakerk, die was katholiek, er staan nu brievenbussen bij, dus ik neem aan dat het ook woningen zijn geworden. Maar wat wel bijzonder is, is dat er in de tuin een Ludgerboom staat. Hij is in 1992 geplant, ter herdenking aan het feit dat Ludger 250 jaar daarvoor geboren was. Zie foto 7
Ik eindigde deze etappe bij Suzies farm, voorheen Schepersveld in het buitengebied van Aalten, waar ik door mijn ouders werd opgehaald.
Dag 4 vrijdag 29 juni
Het eerste wat je tegenkomt is de grote steen in het Woold, buurtschap van Winterswijk. Hier kun je ook weer kiezen, je kunt nog een stukje rijden tot aan de grens of de route naar Winterswijk nemen. Ik heb hier ook weer voor de laatste gekozen, omdat het plan er is om de route nog een stukje Duitsland in te laten lopen. Daar wacht ik op en begin dan weer bij de dikke steen. maar zo ver is het nog niet, dus heb ik de route naar Winterswijk gekozen.
Het Woold is een prachtig natuurgebied en bestaat uit veel bos en beken, ook wel de Bekendelle genoemd. Overigens moet je hier goed uitkijken, want er mist een bordje als je het bos in wilt. Ik kon er niet in omdat er paaltjes stonden. Omdat ik de omgeving ken, heb ik even 2x links om gereden en kwam toen weer op de route uit. Je komt daarna bij watermolen Berenschot uit. Normaal kun je hier ook altijd naar de wc, maar ze waren gesloten, dus ook het toiletgebouw was niet open, jammer. De molen overigens stamt uit 1652.
Wat je ook veelvuldig tegenkomt zijn Scholtenboerderijen. zij kenmerken zich door een groot rechthoekig voorhuis, soort herenhuis, met daar achter een boerderij. De bewoners, Scholtenboeren, hadden het in deze regio zo ongeveer voor het zeggen. Zij hadden pachtboertjes onder zich die voor hen moesten werken en echt niet zo'n fijn leven hadden bij de Scholten.
Via de andere watermolen, Den Helder, kom je langs het oude openlucht zwembad, nog steeds in gebruik overigens. Uiteindelijk kom je in Winterswijk. Hier kom je bij het eindpunt de Jacobskerk. Ludger werd de bischop van Münster, waar Winterswijk destijds toe behoorde. Omdat deze kerk helaas dicht zat, ben ik naar de andere kerk van Winterswijk gegaan, de Jacobuskerk. Deze was wel open en hier kon je ook naar binnen. Ik heb een kaarsje aangestoken als dank voor deze mooie tocht en dat ik het alle dagen droog heb gehouden.
Dit was dan mijn relaas van deze tocht, zoals gezegd echt de moeite waard, je ziet veel natuur, komt langs kleine dorpen en dorpjes en je ontmoet leuke mensen als je daar voor open staat. Ik hoop dat u zo geënthousiasmeert bent, dat u ook deze tocht of een andere van mijn blogjes, wilt rijden of wandelen.
Deze vakantie zit er weer op, maar treur niet, ik ga de komende tijd de routes van Truus Wijnen rijden uit haar boekje wandelen in de Achterhoek, dus als mijn blog u interessert, hou hem dan in de gaten, hopelijk komend weekend al de route in Laren Gelderland
