Vandaag was een heuse uitdaging, ik heb afgelopen 3 weken een forse terugslag gehad en vandaag heb ik de sprong in het diepe gewaagd en de Monumentenroute van Winterswijk gereden. 5 kilometer, je moet weer klein beginnen nietwaar....?
De tocht begint bij de Jacobskerk op de Markt, van oorsprong een katholieke kerk, maar sinds de reformatie een Nederlands Hervormde kerk en nu aangesloten bij de PKN Kerken. De 1e kerk stond hier al sinds begin 13e eeuw. Tegenover de Jacobskerk, zo heet de kerk, staat Hotel Stad Munster. Volgens het boekje Monumentenwandeling Winterswijk stond op deze plek al voor de Vrede van Munster (1648) een herberg. Dit is dus al een heel oud hotel en de Jugendstil gevel dateert van 1911. Zie foto. Gaan we nu richting de kruising dan vinden we op de hoek het Doopsgezinde kerkje. Vroeger was het een verscholen kerkje, want op de kruising stond een groot huis. In de volksmond heet het "de kerk van vermaning", dit omdat na de preek altijd de 10 geboden werd gebezigd.
Lopen we verder dan zien we in de verte al het oude Raadshuis, nu zit er de VVV in en sinds afgelopen week meen ik ook een hogere school of althans de sleutel is overhandigd, is dus vrij aktueel. Tegenover het oude Raadhuis staat een oorlogsmonument. de vrouw herdenkt de 16 Winterswijkers die in de oorlog omgekomen zijn en de zwarte panelen daarachter alle joden met hun namen erop gegrafeerd. Dat is dus erg veel, voor zo'n klein plaatsje, later in de route kom je ook langs de Joodse kerk en begraafplaats.
Lopen we weer verder rechtdoor dan kom je bij het nieuwe vrijheidspark, dit is vorige maand of zo opgeleverd. Het heet waarschijnlijk zo, omdat het standbeeld van tante Riek hier staat. Voor wie de dodenherdenking op de Dam heeft gezien, dit jaar, weet nu dat ze een belangrijke rol heeft gespeeld in het landelijke verzet.. Als we Tante Riek gepasseerd zijn lopen we recht tegen het oude postkantoor aan, het heeft aan de voorkant kolommen met beeldhouwwerken, die de sterren, hemel en aarde voor moeten stellen. De architect wilde hiermee te kennen geven dat de post over de hele wereld bezorgd wordt. Zie foto. Overigens zit hier nu het maatschappelijk werk met de toepasselijke naam de Post.
Voor het postkantoor, maken we even een klein ommetje door linksaf te gaan, daar zie je de jeugdkerk, dit is een kruiskerk uit 1932, tegenwoordig is het een uitvaartcentrum.
De route gaat weer richting het postkantoor en nu lopen we rechtdoor en komen uiteindelijk in de Wilhelminastraat. Een voor mij zeer bekende straat, op nr 9 staat het huis waarop staat "Help U Zelven, een cooperatiewinkel waar de textielarbeiders goedkoop hun waar konden kopen. In dit huis heb ik bijna mijn gehele kindheid doorgebracht. In de Wilhelmiastraat staat ook de tricotfabriek. Winterswijk kenden verschillende textielfabrieken, dit was er eentje van. De directeur woonde in de Peperbus, zie foto wit huis. Rechts is het origineel, links is in mijn jeugjaren afgebrand en is sinds een paar jaar weer in dezelfde stijl opgebouwd.
We gaan weer via de tricottuin naar de Wilhelmiastraat, overigens in de tuin kun je goed pauze houden. De Wilhelmiastraat bestaat grotendeels uit Monumenten en de meesten hebben ook namen, meestal godinnen. Hier woonden vroeger leidinggevenden van de fabriek en leraren van de HBS. Aan het einde van deze straat gaat de route rechtsaf de Prins Hendrikstraat in en dat is zo'n zelfde straat met veel Jugendstil huizen.
Na een paar andere straten kom je uiteindelijk in het Willinkplantsoen, geschonken aan de Winterswijkse bevolking. Hier mogen geen huizen gebouwd worden en is het ook heerlijk om pauze te houden. Ik weet nog dat we als kind veel speelden daar, zeker toen de weg er nog niet doorheen ging, toen was het weggedeelte een verwuilderde tuin, echt een must voor opgroeiende kinderen. Een beetje jeugdsentiment dus vandaag.
We steken de weg over en komen langs de oude begraafplaats met het baarhuisje, hier liggen dus graven van begin 19e eeuw, het is nl geopend in 1829. Als je het fietspad verder loopt, dan zie je weer de schilderijlijst, waar ik de vorige keer over sprak van Pieter Mondriaan, je komt uiteraard langs meerdere monumenten van hem maar omdat ik die vorige keer al besproken heb, doe ik dat vandaag dus niet.
Aan het einde van de weg, kijken we even rechts, dan zie je het monumentale pand in Jugendstil van de firma Kortschot. In de glas in loodramen zitten uilen verwerkt, maar helaas dat kon ik er niet uit herkennen, zie foto, misschien u wel. De route echter gaat linksaf en dan zien we links het kleinste husje en rechts het gebouw van de vergadering van gelovigen. Aan het einde van deze winkelstraat gaan we rechts en komen dan langs het huis van Mondriaan en de voormalige HBS en we lopen richting de gereformeerde kerk. Dit is ook een kruiskerk en is gebouwd in 1906. Iets verder gaan we rechts en zie je een paar Witte huizen staan, in één daarvan heeft Tante Riek gewoond, u weet wel de verzetsheldin, waar ik eerder over sprak. Aan het eind gaan we rechts en meteen weer links de spoorstraat in. Ongeveer halverwege vinden we joodse kerk ofwel de synagoge, die dateert van 1889.
De spoorstraat eindigd, hoe kan het ook anders bij het station, die is al gebwoud in 1878. Winterswijk was vroeger een doorvoerstation naar Duitsland, het had zelfs 2 verschillende spoorlijnen, eentje naar Borken en eentje naar Bocholt. De Borkense baan is nog een deel in tact en wordt aan de natuur terug gegeven en de Bocholtse baan is grotendeels fietspad geworden. Beide zijn een aanrader om eens te bekijken. Nu gaat er nog steeds een trein naar Arnhem en eentje naar Zutphen.
De route gaat verder langs het station en als we het nieuwe gemeentehuis gehad hebben, kunnen we rechts de Goudvinkenstraat in. Had ik het vorige keer over het oudste straatje, nu dit straatje is ook een hele oude.In deze straat hebben veel Joden gewoond, maar ook mijn oudoom kunstschilder Piet te Lintum. Helaas had ik het verkeerde huis in herinnering, dus geen goede foto. Jammer vind ik dat er geen aandacht aan besteed is, tuurlijk hij is geen Piet Mondriaan, maar toch in de Achterhoek een bekende verschijning geweest.
De route gaat verder via de Misterstraat, winkelstraat, maar omdat het koopzondag was en de Duitsers vandaag weer naar ons land mochten komen, was het er erg druk, dus ik ben er omheen gereden. Maar aan het einde van de winkelstraat, kun je voor de bakker, een klein straatje in en in dat straatje vind je het oudste huisje van Winterswijk, een echt vakwerkhuisje en dateert uit de 17e eeuw.
Via de Wooldstraat kom je op de Markt en loop of rij je achter de kerk langs en komt dan aan de andere kant van de Markt, ook hier staan een paar markante huizen, geen foto's van gemaakt ivm de drukte. Dan gaat de route weer het oudste straatje in, zie vorige blog en via de Meddosestraat kom je dan weer op de Markt bij de voorkant van de kerk.
De route is verkrijgbaar bij de VVV voor €2.50, dus dat is een koopje, er zitten ook qr punten bij, maar helaas bij mij werkte dat niet, waarom geen idee, maar misschien bij u wel , mocht u ook deze route willen rijden of lopen. Ik heb in elk geval veel geleerd en ik ben toch een echte Winterswijkse.
Hopelijk zondag weer een nieuwe route, we zullen zien, hou de site van mij in de gaten......
