De koude serre nadert zijn voltooiing. Alle glaswerk is geplaatst en vastgezet met rubber afdichtingen. Enkel nog de deuren afwerken en de afvoer van de goot plaatsen en "finito". Het is nu wat laat op het seizoen om nog nieuwe planten te kopen. Deze serre zal dus de komende winter enkel dienen als tijdelijk onderdak voor de BBQ en de tuinstoelen. We gaan er ook een minimum/maximum thermometer hangen en eens kijken wat dat geeft als uitersten tot in het voorjaar. Uiteraard zijn we vooral geïnteresseerd in de minimum temperatuur. De automatische raamopener moet ook nog geplaatst worden maar die zullen we dit jaar toch niet meer afgeregeld krijgen. De kans dat het nog 25° en meer wordt lijkt me nogal klein ! Dat zal dus een klusje voor het voorjaar worden. Ik heb nog job genoeg. Hoe ik vroeger de tijd vond om ook nog te gaan werken voor de kost is me nu een raadsel!
Anemone hupehensis, ook wel Chinese anemoon genoemd, is een najaarsbloeier. Ze werd ergens tussen 1900 en 1910 in Europa ingevoerd in Nancy door een Italiaanse missionaris die hierin een bloeiend handeltje had opgezet.Ze zijn afkomstig uit de Chinese provincie Hebei. De botanische naam is afgeleid van de oude naam van deze provincie, Hupeh.
De literatuur vermeldt dat de planten in Midden- en West-Europa niet volledig winterhard zouden zijn. Persoonlijk heb ik daar nog niet veel van ondervonden, het zijn sowieso planten die halfschaduw prefereren zodat ze in de winter ook profiteren van de nabijheid van bomen. Zelfs onder een in de winter kale boom is het minder koud dan op een open vlakte ! Ze bloeien van augustus tot de eerste strenge vorst. Ze bloeien nu, begin november, nog steeds ondanks enkele nachten met lichte vorst afgelopen week.
Net als je denkt dat er in de tuin niet veel meer te beleven valt komt deze Mahonia in actie. Mahonia x media, ook wel grootbladige druifstruik of mahoniestruik genoemd, is een vrij grote, wintergroene heester met lange geveerde bladeren, waarvan de vele deelblaadjes leerachtig, donkergroen en stekelig zijn. Zet ze dus niet net naast de zandbak van kleine kinderen. Van november tot april bloeit hij met trossen van geurende, heldergele bloemen, later in de lente gevolgd door blauwzwarte, eetbare bessen. Als eind januari de eerste hommels beginnen uit te vliegen kan je deze hier dikwijls aantreffen. Deze Mahonia behoeft weinig snoei, houdt niet van volle middagzon, prefereert een licht zure tot pH neutrale bodem, die goed doorlatend en voldoende vruchtbaar is. De plant is goed winterhard en redelijk droogte tolerant. Dat laatste is eerder een "understatement" want de afgelopen droge zomers werden goed doorstaan.
Benieuwd of de veldridderzwammen die ik gisteren in de tuin vond er nog staan. Ze zouden eetbaar zijn maar ik ben geen kenner dus blijf ik er af. Misschien dat gisterenavond op Halloween één of andere heks er wel een stoofpotje mee gemaakt heeft !
Alleszins was het gisteren een mooie, weliswaar koude, dag om eens door de tuin of in het bos te wandelen. En vandaag is het echt Allerheiligenweer, zacht maar somber en regenachtig.
Eupatorium (of leverkruid) zijn meestal nogal forse planten die makkelijk 1,5-2 m hoogte halen en in de nazomer met lichtpaarse bloemen de bijtjes en hommels lokken. Er zijn echter ook kleinere leden in de familie te vinden zoals deze ukkepuk die amper 30 cm hoog wordt en nu in bloei staat met een wolk aan kleine witte bloemetjes. Dat de plant bezoek krijgt van vlinders hoeft geen betoog. Bijtjes en hommels zijn iets minder geïnteresseerd omdat die liever enkelvoudige bloemen bezoeken.Tja, je kan niet voor iedereen goed doen zeker ?
Het was er vanmorgen bijna koud genoeg voor, maar neen, dit is geen ijsafzetting op de Miscanthus. Gewoon een opname met het tegenlicht van de reeds laagstaande zon in de gisteren namiddag. Dit jaar is de miscanthus mooi blijven rechtstaan met dank aan de droge zomer. Ooit lagen ze in augustus helemaal plat na een wolkbreuk en was het mooie eraf. Dit jaar hadden we zo'n situatie in juni maar toen stonden ze nog niet op hoogte en hadden er weinig last van.
Deze snor- of pyamazweefvlieg heeft een Gazania uitgezocht op zoek naar voedsel, of daar veel te halen valt weet ik niet. Het levert alleszins een kleurrijk plaatje op. Zweefvliegen zijn best nuttig in de tuin, hun larven eten namelijk bladluizen en die hebben we niet zo graag op visite !
Rosa Lavender Blue is een klein struikroosje dat heel de zomer bloeit en bloeit en blijft bloeien. Enkele jaren geleden had ik zelfs nog bloemetjes tot met Kerst. Nog leuk aan dit roosje is dat het één van de weinige soorten is die het langer dan enkele jaren uithouden op onze Kempense zandgrond. Begin augustus is er meestal een dipje in de bloei, dan pas ik een lichte zomersnoei toe waarbij alle uitgebloeide knoppen verwijderd worden. Enkele weken later staan ze terug mooi te wezen!
De gamma-uil is een dagactieve nachtvlinder. Ze arriveren hier in het voorjaar, vooral vanaf juni. De exemplaren die bij ons aankomen, zijn afkomstig uit het Middellandse Zeegebied en Noord-Afrika. Ze leggen hier hun eitjes en sterven daarna. Uit die eitjes komen dan weer nieuwe exemplaren voort in de hoog- en nazomer. Die vliegen in het najaar weer zuidwaarts. Gamma-uilen kunnen bij ons onmogelijk overwinteren. Elk jaar organiseren ze dus een volksverhuizing: in het winterhalfjaar planten ze zich voort in het warme Zuiden, terwijl het daar in de zomer veel te heet is. Daarom verhuist de hele populatie in het voorjaar noordwaarts. Per individu is het echter enkele rit: gamma-uilen leven slechts enkele weken.
Net als je denkt dat de zomer voorbij is komen er nog enkele verrassingen de tuin binnengefladderd. Eén daarvan was deze oranje luzernevlinder die gisteren even langskwam. Momenteel is dit een veel gespotte trekvlinder.
Het zijn de nakomelingen van de vlinders die in de zomer hier zijn binnengekomen, maar waarschijnlijk zitten er ook exemplaren tussen uit Scandinavië en Noordoost-Europa die al weer op trektocht zijn naar het zuiden. Mogelijk dat de vlinders zich hier nog een keer voortplanten. De eitjes die nu afgezet worden op bijvoorbeeld gewone rolklaver, zullen snel uitkomen, de rups kan over een week of vier verpoppen en nog een paar weken later vlinder worden. Als het voor half november niet al te koud wordt, kunnen deze het nog redden. Serieuze vorst overleven ze niet.
Ook de atalanta en de distelvlinder die eveneens naar het zuiden trekken zijn momenteel nog goed vertegenwoordigd.
De Pelargoniums staan nog mooi in de bloei en fleuren momenteel nog steeds het terras op. Dat doen ze samen met oleander, bougainvilla en een aantal palmen. Nog een weekje en het is Allerheiligen. Momenteel is er nog geen risico op nachtvorst maar ooit gaat die er toch eens van komen. Om niet alles holderdebolder op het laatste moment naar veiliger oorden te moeten verplaatsen gaan de meeste volgend weekend de serre in. Chamaerops kan nog even buiten blijven, die kan desnoods wel een graadje vorst aan net zoals de oleander. De agaves en ander prikspul gaan ook naar binnen samen met de phormiums, cycas, boomvarens en wollemia. Die laatste is mijn grote trots en zal je niet zo snel tegenkomen in onze contreien. Deze plant is een levend fossiel uit dinosaurustijden met zijn roots "Down Under".
De vernieuwde serre staat klaar om zijn wintergasten te ontvangen. En zoals elk jaar stel ik mezelf de vraag of we de collectie niet wat zouden afbouwen. Het antwoord is steeds dubbel: nu gaan we voor afbouwen en in mei komen er steevast enkele nieuwelingen bij. Is dat nu gebrek aan karakter of een soort verslaving ?
Photinia serratifolia 'Pink Crispy' is een bladhoudende bossige heester met zeer aantrekkelijke getande bladeren aan rode steeltjes. Het blad is gemarmerd met creme/licht en donkergroene spatten. Om het nog wat vrolijker te maken zijn de nieuwe scheuten felroze gekleurd. Snoeien hoeft niet echt. Te lange scheuten snoei je best in de nazomer, dan komen er nog voor de winter nieuwe gekleurde uitlopers.
Deze planten staan liefst op een goed doorlaatbare grond in de zon of halfschaduw en ze zijn volkomen winterhard (tot -20°).
De Bougainvillea is even de draad kwijt. Na mooi gebloeid te hebben tijdens het eerste deel van de zomer vindt er momenteel een, weliswaar bescheiden, nabloei plaats. Nog even en de plant moet naar de veranda verhuizen terwijl hij nog in bloei staat. De bloemen van deze plant zijn eigenlijk botanisch gezien geen echte bloemn maar wel verkleurde schutbladeren. De echte bloemetjes vormen hierin het centrum en zijn minuscuul klein. Het maakt de plant er niet minder mooi om ! Ik overwinter de planten in de veranda bij temperaturen tussen 10-15°. Ze krijgen dan zeer spaarzaam water (eens in de 10-15 dagen). Verpotten kan best in het vroege voorjaar (maart) met gewone potgrond.
Wanneer de luchtvochtigheid te laag is kan de Bougainvillea aangetast worden door spint. Aangezien spint een hekel heeft aan vocht is het verstandig de planten af te spoelen, en vervolgens door nevelen de luchtvochtigheid te verhogen.
Vergeling van het blad tussen de nerven heeft meestal te maken met voedselgebrek (ijzertekort). Bijmesten met een meststof voor kuipplanten met extra ijzer helpt meestal wel.
Vroeger werd deze plant beschouwd als een kamerplant. Tot bleek dat deze eigenlijk veel robuuster is dan wat algemeen werd aangenomen. Dit exemplaar staat hier al zo'n 5 jaar in de volle grond, op een weliswaar beschutte plek, en is ondertussen uitgegroeid tot een struik van zo'n 2.5 m hoogte. Elk jaar komt de plant in bloei met kleine witte bloemetjes, een beetje vergelijkbaar met de bloeiwijze van klimop. En elk jaar is het een race, bloei Fatsia versus nachtvorst. De Fatsia wint elke keer ! Als het volgende week terug wat zonniger wordt zullen er honderden zweefvliegen en hommeltjes op af komen want veel andere keuze is er niet meer. De Verbena heeft het uiteindelijk opgegeven met bloeien en de herfstasters zijn ook reeds over hun hoogtepunt heen.
Er zijn een groot aantal planten die perfect bestand zijn tegen vriestemperaturen maar niet tegen onze winterse nattigheid. Daarvoor zal deze serre zonder bijkomende verwarming een toevluchtshaven moeten worden. De grotere serre achteraan de tuin wordt wel net vorstvrij gehouden om een aantal exoten te overwinteren. Chamaerops & Co, phormium en andere oleanders kunnen daar terecht.
Vermits onze nieuwe tuinkamer aan de noordzijde ligt zal daar in de winter weinig rechtstreeks zonlicht binnenvallen. Ideaal voor Bletilla, Dracunculus (drakenwortel) en andere aronskelkachtigen. Enkel in geval van extreme vorst (hoe lang is dat weeral geleden ?) zullen we hier een beetje bijstoken. Ik heb nu éénmaal slechts een budget dat wat kleiner is dan wat Bill Gates of Richard Branson kunnen spenderen !
Nog even en de herfstfinale komt eraan. Voorlopig ziet alles nog redelijk groen want de nachten zijn nog zacht van temperatuur. Da's goed want zo kan het graszaad dat ik begin vorige week ingezaaid heb nog vlotjes kiemen. Er waren nogal wat plekken verbrand in het gazon door de extreem felle zon en hitte gecombineerd met de droogte in juli en augustus. Normaal herstelt het gras zichzelf wel maar dit zou even geduurd hebben. We hebben dus een handje geholpen en de kale plekken beginnen nu terug een groen schijntje te krijgen. Zolang het boven de 10° blijft blijft het gras groeien.
En als binnenkort de nachten kouder worden begint alles te rood, bruin en geel te kleuren. Ik kijk al uit naar de herfst tooi van de Japanse esdoorns. In afwachting kan Musa ensete (rode sierbanaan) nog even buiten blijven !
't Is weer het seizoen van de paddenstoelen. Eén van de meest de meest in het oog springende is de vliegenzwam. Dat zijn de rode met witte stipjes waarin vroeger de kabouters leefden. We leerden toen ook dat we daar moesten afblijven want dat ze giftig zijn.
De toxiciteit van deze paddenstoel wordt vaak overschat, van aanraken zijn geen nadelige gevolgen te verwachten. Toch kan het opeten van een hele paddenstoel voor bijvoorbeeld een kleine hond in enkele uren fataal zijn.
De vliegenzwam is minder giftig dan veel mensen denken. Hij wordt al lang gebruikt door verschillende volken, onder andere in Lapland waar soms één vliegenzwam werd geruild tegen één rendier. De vliegenzwam heeft namelijk bedwelmende en hallucinogene effecten en werd vaak gebruikt in rituelen. Spijtig dat Lapland zo ver is, ik zou deze wel willen ruilen !
Deze "zangers" zijn normaal alleen op mooie zomerdagen te zien en te horen. Dat ze tot begin deze week nog actief waren had alles te maken met het warme weer met temperaturen tot 23° op zondag. Wist je dat stadssprinkhanen er anders uitzien dan de exemplaren op "den boeren buiten" ?
In de steden Antwerpen en Brussel hebben deze sprinkhanen langere vleugels en achterpoten en ook een minder zwaar achterlijf dan soortgenoten die buiten de steden wonen. Daardoor kunnen ze zich vlotter verplaatsen in de stadsjungle, maar deze betere mobiliteit heeft een keerzijde, namelijk een geringere vruchtbaarheid. De stedelijke omgeving met haar schaarse en versnipperde groene plekjes werkt dus als een evolutionaire filter voor deze soort.
Gisteren nog een kolibrievlinder in de tuin gespot. Nu zijn kolibrievlinders al niet echt dik gezaaid maar zo laat op het seizoen wordt het helemaal merkwaardig. De Kolibrievlinder is namelijk een exootje dat vanuit het zuiden onze kant opkomt. Bij ons zijn de winters (voorlopig) nog iets te koud om te overleven. Het mooie warme weer van de laatste dagen zorgde samen met de zuidenwind voor een opstoot in de aantallen die in Vlaanderen gezien werden. Het blijft hoe dan ook een fascinerend beestje om te bekijken met zijn tong die langer is dan het beestje zelf.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
