Aard- en veldhommels zijn nauw aan mekaar verwant. Zo nauw dat het verschil soms moeilijk of zelfs helemaal niet te zien is. Maar af en toe zie je dan toch eens een veldhommel waarvan je zeker kan zijn dat het er inderdaad eentje is. Ze hebben omzeggens dezelfde grootte en tekening maar de veldhommel oogt wat meer "afgeschenen" door de zon. De werksters van beide soorten zijn praktisch niet van mekaar te onderscheiden! Men spreekt dan ook over het "aardhommel complex". Van deze twee zijn we wel zeker wie of wat ze zijn!
Boven : veldhommel Onder : aardhommel
Aardhommels zie je hier vanaf het vroege voorjaar en heel de zomer met tientallen. Het is na de akkerhommel de meest voorkomende soort in Bernerhof. Veldhommels zie je op een enkele uitzondering na pas vanaf augustus-september en in veel kleinere aantallen. Ik vermoed dat ze andere voorkeuren hebben wat favoriete bloemen betreft waardoor ze in de lente en zomer elders gaan foerageren en pas later op het seizoen naar hier afzakken als de herfstbloeiers aan zet zijn.!
Mensen met meer fantasie dan ik zien op de rug van dit diertje een grijnzende doodskop. Mannetjes zijn van vrouwtjes te onderscheiden doordat vrouwtjes twee gescheiden ogen hebben, "mannetjesogen" zitten tegen elkaar. Het exemplaar op de foto zou dus een mannetje zijn.
De doodskopzweefvlieg komt in heel Europa voor, tot in Noord-Afrika. Het voedsel bestaat uit stuifmeel en nectar van diverse bloemsoorten. De larve leeft in het water en leeft voornamelijk van rottend materiaal. Deze larve is made-achtig, en heeft een witte en naar verhouding enorm lange en dunne telescopische adembuis, die boven water gestoken wordt om adem te halen; hierdoor kan de larve in sterk vervuilde of vrijwel zuurstofloze omgevingen leven. Door deze wijze van ademhalen wordt de larve, net als die van de blinde bij ook wel rattenstaartlarve genoemd. Het is de eerste keer dat ik deze soort heb gezien maar je moet er dan ook juist met je neus op vallen tussen tientallen andere zweefvliegen!
Dit elegant uitziend diertje is een sluipwesp. Welke soort is niet te zeggen, er zijn er meerdere en ze zien er allemaal quasi hetzelfde uit! Normaal ben ik niet zo voor wespen maar voor deze maak ik een uitzondering, ze leven van andere insecten waaronder ook bladluizen! Wees welgekomen!
Dat moeten deze kleine koolwitjes gevoeld hebben toen deze foto's genomen werden. Mevrouw koolwit werd benaderd door twee aanbidders. Wie van de twee uiteindelijk de hoofdprijs gewonnen heb weet ik ook niet. Het kan zo maar even zijn dat de twee rivalen zo druk met mekaar in de weer waren dat er een derde sloeber (mis)gebruik van de situatie heeft gemaakt. Mevrouw was er alleszins helemaal klaar voor!
Voor de volledigheid, de foto dateert van eerder in de week : geen gevlinder bij meer dan 6 Beaufort !!!
Kegelbijen zijn kleine (zeldzame) parasitaire bijen. Ze leggen een eitje in het nest van een behangersbij door aan de achterkant van het nest een gaatje te prikken. Als het eitje uitkomt ontwikkelt de larve van de kegelbij kaken waarmee ze de eitjes van van de oorspronkelijke bewoner aanvalt en opeet. Daarna leven ze verder van de stuifmeelvoorraad in het nest. Hoe de volwassen kegelbij zo'n nest weet te vinden is nog een raadsel want behangersbijen zie je ook niet altijd en overal. Op de eerste foto zie je een kegelbij (waarschijnlijk de slanke kegelbij), op de onderste foto zie je een behangersbij, in dit geval een tuinbladsnijder. Van slanke kegelbijen is geweten dat ze parasiteren op de tuinbladsnijder. Beide soorten zijn hier dus aanwezig!
De tuin is dan toch niet zo vreedzaam als je op het eerste zicht zou denken!!!
De tuinbladsnijder (onder) herken je makkelijk de aan de oranje onderzijde
Gisterennamiddag zaten de bijtjes en de hommeltjes samen met enkele wespen rustig nectar te slurpen van de sedum toen het insectenluchtalarm afging. Een hoornaar maakte het luchtruim onveilig! Met korte duikvluchten probeerde hij/zij een nietsvermoedend slachtoffer te steken wat na een tijdje ook lukte. Met het verlamde slachtoffer tussen de poten vloog ie een boom in. Even later zag ik een kop naar beneden vallen.
De hoornaar heeft een kenmerkende manier van eten. De wesp hangt dan ondersteboven aan een tak waarbij het dier slechts een enkele poot gebruikt om zich te ankeren. De overige poten worden gebruikt om de prooi vast te houden terwijl deze door de kaken aan stukjes wordt geknipt. Een prooidier wordt hierbij eerst ontdaan van de vleugels, poten en kop door deze eraf te bijten, daarna wordt de rest van de prooi fijngemalen en naar het nest gebracht.
De volwassen hoornaar eet zelf geen insecten, ze zijn vegetarier en leven van nectar en suikers die planten afscheiden.
Ik zie de laatste tijd om de zoveel dagen één of enkele kegelbijen in de tuin. Nu zijn kegelbijen niet alledaags. Er zijn een vijftal soorten actief in de lage landen waarvan de ene al zeldzamer dan de andere. Sommige worden enkele malen per jaar gespot, andere slechts eens in de zoveel jaar. Welke soort dit is weet ik niet, zelfs de specialisten weten het niet altijd. Je zou een bij moeten vangen en dan zou microscopisch onderzoek uitsluitsel kunnen geven. Persoonlijk vind ik, als deze bijen dan zo zeldzaam zijn, je ze beter gerust kan laten ! Een fotootje nemen en ze rustig hun gang laten gaan lijkt me hier meer op zijn plaats. Opmerkelijk is dat ik ze slechts op één soort herfstaster zie, er staan genoeg andere asters in de tuin maar die hebben geen aantrek. Maar ja, dat was in pre-coronatijden bij mensen ook zo; het ene terras zit vol en net daarnaast zit niemand !
Sorry dat de foto niet 100% scherp is, de wind was spelbreker !
Dat bestaat niet hoor ik je denken. En toch, de natuur zit vol verrassingen ! De zwartblauwe houtbij bestaat wel degelijk. En je kan er niet naast kijken want ze zijn in vergelijking met de honingbijen kolossaal groot, zo tussen de 2 en de 3 cm ! Het zijn één van de grootste bijen in Europa.
Ze zijn zeldzaam maar door de opwarming van de aarde heb je nu meer kans dan pakweg 10 of20 jaar geleden om er eentje te zien in onze contreien. Het zijn solitaire bijen, ze hebben dus geen koningin. Ze maken een nest tussen houtstapels of dode takken, vandaar de naam.
Eigenlijk is het lichaam van de bij bijna zwart gekleurd met een paars schijntje. Vooral bij de vrouwtjes zijn de vleugels prachtig diep metallisch blauw gekleurd. Door hun grootte ga je in eerste instantie een stapje achteruit maar het zijn gelukkig nogal goedzakken. Mevrouw trok zich van mij niks aan en liet zich door een veel kleinere hommel bijna wegduwen zonder agressief te worden !
Onze bij is duidelijk een maatje groter dan het hommeltje, ze trekken zich verder niks van mekaar aan !
Met het mooie weer van de laatste dagen zijn er ineens veel vlinders opgedoken ! Zoals de atalanta, die binnenkort helemaal naar het zuiden trekt (tot Spanje en zelfs N-Afrika !).
Voor er een misverstand ontstaat: ik heb niks met die deuk te maken ! Die was er al voor ik het beestje ooit zag. En de rest van de carosserieschade valt ook buiten mijn verantwoordelijkheid. Ik vind het overigens een fraai beestje, prachtig blinkend in de zon met zijn gouden schild met groenachtig ondertoontje. Het beestje heeft een paar uur op de sedum doorgebracht waarbij ie soms voor de helft verdween tussen de bloemetjes. Het was me ook niet duidelijk of hij/zij nu dronken werd van nectar of het op de bloemetjes zelf gemunt had.
Die witte "krassen" zijn overigens geen beschadigingen maar haarvlekken (dit volgens specialisten waar ik mezelf niet bijreken). Dit beestje is een niet alledaagse verschijning alhoewel ze nu ook weer niet echt zeldzaam zijn. In de Kempen heb je de meeste kans er eentje tegen te komen !
De maden van deze forse kever (1.5 tot 2 cm) zien er uit als engerlingen maar ze zijn onschuldig, ze leven van rottend hout !
Kegelbijen (Coelioxys) hebben een karakteristiek kegelvormig achterlijf dat in een punt eindigt en waaraan deze bijen hun naam te danken hebben. Kegelbijen zijn parasitaire bijen, die hun eitjes leggen in de nesten van Behangersbijen, Metselbijen en Sachembijen.
Er zijn negen soorten Kegelbijen in onze contreien, die allemaal zeldzaam zijn. Kegelbijen hebben behaarde ogen. Van alle bijensoorten hebben alleen Honingbijen dat ook. Van de slanke kegelbij zijn het afgelopen jaar maar een handvol exemplaren waargenomen !
Afgelopen vrijdag kwam één van onze grootste en mooiste inheemse vlinder even dag zeggen in de tuin. Ik liep, met fototostel, eigenlijk de tuin in om scheefbloemwitjes te verrassen. Onze koninginnenpage bleef net lang genoeg voor een fotoshoot en besloot toen dat de show lang genoeg geduurd had en vertrok terug. Twee minuutjes vroeger of later naar buiten gekomen en ik zou dit gemist hebben. Soms moet een mens wat geluk hebben !
Het was de eerste keer dit jaar dat er een landkaartje op bezoek kwam. Ik zal het anders formuleren : de eerste keer dat ik het opmerkte dat er eentje op bezoek kwam. Het zijn sowieso onregelmatige bezoekers hier op Bernerhof. Elke zomer zie ik er slechts 1 of 2 langskomen.
Landkaartjes komen overal in Vlaanderen en Nederland voor, maar zijn lang niet zo talrijk als koolwitjes of dagpauwogen. Ze hebben voorkeur voor plekken met bomen en struiken en (in het voorjaar) met bloeiend fluitenkruid. Misschien wat onverwacht, maar landkaartjes zijn er gek op. Als de temperatuur 20 graden of hoger is, zijn ze volop actief: op de goede plekken kun je er dan wel tien of meer tegenkomen. Die goede vliegplaatsen vind je in natuur- en bosgebieden, maar ook in natuurlijk beheerde stadsparken en recreatiegebieden. De waardplant voor hun rupsjes is de grote brandnetel, da's de enige plant die ze lusten!
Ze vliegen in 2 of 3 generaties. De eerste generatie inhet voorjaar ziet er helemaal anders uit dan hun soortgenootjes van de tweede of derde generatie in de zomer.
Het vlindertje op de foto is een tweede of derde generatie (grondkleur = zwart), de eerste generatie is oranjekleurig maar die heb ik hier nog nooit gezien!
Zijn er bij insecten ook punkers of komt dat verschijnsel enkel bij mensen voor? Wel, we zijn niet uniek wat dat betreft! De woeste sluipvlieg is er het bewijs van. Deze vlieg heeft maar een beperkt aantal haartjes die precies met gel worden rechtgehouden zodat er een soort van punkkapsel ontstaat. Dit staat in schril contrast met het bijna donsachtig uiterlijk van bvb. hommeltjes.
Dit is een niet zo algemeen vlindertje dat hoofdzakelijk aan de kust te bewonderen valt. Je ziet ze meestal in duinengebied en ze hebben verschillende soorten viooltjes nodig die als voedsel voor hun rupsjes dienen. Nu zitten we hier zo'n kleine 200 km van de kust maar gelukkig voor de kleine parelmoervlinder hebben we hier in de Kempen wel hier en daar nog landduinen.
Vorige zomer heb ik er ook een aantal gezien maar dit is de eerste keer dit jaar! Als je de onderkant van de vleugels ziet weet je direct hoe ze aan hun naam gekomen zijn.
De kleine parelmoervlinder komt voor van Frankrijk tot Oost-Azië en van Midden-Scandinavië tot Noord-Afrika. Ze komen niet voor op de Middellandse Zee eilanden behalve dan op Sicilië. In Groot -Brittanië zal je ze ook niet vlug tegenkomen al is er af en toe wel eens eentje dat de oversteek maakt.
Je hebt ze waarschijnlijk ook al wel gezien in de tuin. Boomblauwtjes zijn kleine drukke vlindertjes die heel de dag heen en weer schieten door de tuin. Ze vliegen letterlijk van 's ochtends vroeg tot de avondschemering rond. Als ze dan toch eens even stilzitten doen ze dit meestal met gesloten vleugeltjes waardoor je enkel de onderkant van de vleugels ziet. Die is zilverwit met een blauw zweempje en zwarte spettertjes. Het is pas als het beestje ergens met open vleugels gaat zitten dat je de mooie blauwe tekening kan bewonderen. Als je ze plezier wil doen zet dan hulst en klimop in de tuin waarop ze hun eitjes kwijt kunnen.
Boomblauwtjes hebben een gigantisch verspreidingsgebied : van W-Europa tot N-Afrika en Japan en ook in N-Amerika kan je ze tegenkomen.
De zwarte band op de vleugelrand verraadt dat dit een vrouwtje is, mannetjes hebben die niet !
Zo zie je ze meestal zitten, met gesloten vleugeltjes
Vorig jaar hebben we het hier ook al eens over het scheefbloemwitje gehad. Dit vlindertje is een schoolvoorbeeld van de gevolgen van de klimaatopwarming. Vijf jaar geleden had niemand hier ooit een scheefbloemwitje gezien. Toen doken ze op, het eerst rond de Sint Pietersberg in Maastricht (NL) en Kanne (B). Van daaruit werd gaandeweg heel langzaam Limburg ingepalmd. Toen ging het snel, twee jaar geleden dook het eerste in de prov. Antwerpen op (dat was hier op Bernerhof nota bene). Ondertussen heb ik hier al meer dan 60 officiële waarnemingen gedaan en zitten ze behalve W-Vlaanderen zowat in elke Belgische provincie.
Deze zomer heb ik er al zo'n 35 keer één of meerdere gezien. Vooral dan in de eerste 3 weken van juli waren ze talrijk. Toen werd het even stil, vlinders komen in generaties en waarschijnlijk heeft de droogte ervoor gezorgd dat de rupsjes in juli niet genoeg eten vonden. En nu, na een paar regenbuien de afgelopen dagen, zijn ze sinds vrijdag terug van weggeweest!
Weet je hoe je mannetjes van vrouwtjes kan onderscheiden? En dit geldt voor alle witjes (dus ook koolwitjes). Vrouwtjes hebben twee vlekken naast mekaar per vleugel, mannetjes slechts één! Ik laat het aan jullie over te ontdekken wie meneer en wie mevrouw is op onderstaande foto's!
Ze komen nooit in grote getale naar hier maar elke zomer zie ik er toch wel enkele in de tuin passeren. Ik denk niet dat ze zich hier voortplanten want dat doen ze normaal enkel in beekjes met vers stromend water. In ieder geval kan het nooit veraf zijn want het vrouwtje op de onderste foto was pas uitgeslopen en zat nog op te drogen. Libellen brengen het grootste deel van hun leven onder water door als larve. Op het laatst kruipen ze via een rietstengel of zoiets boven water om aan hun laatste fase te beginnen. Ze moeten dan eerst even opdrogen en dat kan je zien aan de fraai blinkende vleugels. Oudere exemplaren hebben ook dikwijls beschadigingen aan de vleugels en dat is hier duidelijk niet het geval.
Als je niet beter weet zou je de mannetjes en de vrouwtjes voor een aparte soort kunnen houden, zo verschillend van kleur zijn ze. De mannetjes zijn fraai blauw en de vrouwtjes koperkleurig met een mooie tekening. Tot half september kan je nog beekoeverlibellen tegenkomen, afhankelijk van het weer.
Al eens gehoord van de tronkenbij ? Ik ook niet, tot voor een paar dagen dan toch. Ik was op jacht naar hommeltjes toen ik dit bijtje tegenkwam. Het viel me op dat dit beestje vrij donker gekleurd was. Ik wil het woord "dikkop" niet gebruiken maar het had toch een redelijk ontwikkeld kopke.
Fotoherkenning van Natuurpunt was bij de pinken en gewapend met de juiste naam en de hulp van meester Google kwam ik één en ander te weten over deze beestjes. Tronkenbijen verzamelen hun stuifmeel op een wel heel speciale manier. Ze doen dit door met hun achterlijf bloemen te bekloppen. Het stuifmeel wordt vervoerd tussen de verzamelharen op de buik. Verder vindt je ze bijna uitsluitend op gele composieten (Asteraceae, vb Senecio sp. ). Dus deze volgt netjes de door henzelf opgestelde spelregels door op de gele coreopsis te landen. Ze nestelen zich graag in verlaten kevergangetjes of in holle rietstengels. Spijtig voor hen zijn er niet veel huisjes meer met rieten dak !
De Spaanse vlag is een grote nachtvlinder (5-7 cm) die ook overdag actief is. Deze zuidelijke gast was tot voor kort heel zeldzaam in onze contreien. Nu duiken ze meer en meer op verspreid over Vlaanderen. In Nederland zijn ze, op een enkele uitzondering na, beperkt tot het zuiden van de provincie Limburg. Vanuit het Waalse deel van de Sint Pietersberg nabij Maastricht koloniseren ze beetje bij beetje de omgeving. Het is zo'n beetje hetzelfde verhaal als het Scheefbloemwitje. De Spaanse vlag is één van de "gelukkige" nachtvlinders die beschermd worden met een Europese Habitat-richtlijn. Cruciaal voor deze vlindersoort zijn zuidelijk gerichte hellingen me een warm microklimaat en geschikte planten.
Mijn aandacht werd gisterenavond getrokken door iets rood dat voorbij fladderde. Nu zijn er niet zoveel rode vlinders waar ik woon, dus ik direct op zoek. In een conifeer naast de hibiscusstruik was het bingo. In rust zie je enkel zwarte vleugels met een soort lichtgeel strepenpatroon. Het rood zie je pas als de vlinder wat actiever wordt en zijn vleugels wil openplooien. Lievelingsbloemen van deze vlinder zijn koninginnenkruid en vlinderstruik die hier allebei vertegenwoordigd zijn. De rupsen hebben het meer voor smeerwortel, vergeet-me-nietjes of bramen. Daarmee zijn die bramen waar ik het mee aan de stok heb toch nog voor iets goed !
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
