Het Fransmansmuseum te
Koekelare en de kerk van Bambeke, over de Schreve
(Met twee bussen senioren van Zoersel
op 4 okt.)
Eerst de inwendige mens gaan versterken met 2
boterkoeken in het Bourgondisch Schild te Diksmuide. (Zie blog van 5/10)
Daarna naar Koekelare, buurgemeente van mijn
geboortegemeente Ichtegem. Als je van de richting Diksmuide komt sla je links
af aan de Belhutte. Als je rechtdoor rijdt gaat het omhoog de Belhutteberg op.
Daar begint een heuvelkam, die loopt over een gedeelte van Koekelare, Ichtegem,
Torhout (Wijnendale) tot in Aartrijke. Het hoogste punt bevindt zich op de
Veldemolen te Ichtegem: 51 m. Een km verder ben ik geboren op De Reiger: 47 m
boven de zeespiegel. In mijn jonge tijd keek ik neer op de kustlijn van
Oostende. Ik heb mij verlaagd tot ongeveer 13m, waar ik al meer dan 51 jaar
woon.
Te Koekelare gingen we eerst naar de Balluchon, het cultureel centrum om de
film over de Fransmannen te zien. Dit waren de seizoenarbeiders die in het
Noorden van Frankrijk hard gingen labeuren, in het voorjaar de suikerbieten
zetten (Eén zaad gaf toen meerdere planten, dus uitdunnen en 30 cm laten tussen
elke biet. Door veredeling geeft 1 zaad nu, slechts 1 plant.) en in het najaar
om ze te rooien. Sommigen gingen tijdens het najaar ook in de droogasten werken
of gingen in de zomer het graan pikken. Zo vertelde mijn vader een straf
verhaal. Hij had in 1922 een contract gesloten om een aantal Ha haver te pikken
(met pik en haak) en te binden. Hij kreeg bericht dat hij over een week naar
huis moest komen om peter te zijn bij de doop van een dochter van zijn zuster.
Gedurende de dag pikte hij en s nachts bond hij de schoven. Hij was zo
gedreven dat hij die week niet meer kon slapen. Steeds pikken en binden. Hij
was toen 33 en gehard door de vele jaren werken, het harde leven als frontsoldaat
tijdens de eerste wereldoorlog en daarna weer als Fransman. Na de doop sliep hij
gedurende 2 dagen en nachten aan één stuk.
Als kleine jongen heb ik één keer een groepje
Fransmannen zien terugkomen met de balluchon over de schouder. Dit is een doek
aldus genaaid dat er twee zakken zijn, een vooraan, een achteraan als men de
doek over de schouders draagt. Daarin stak al hun hebben en houden voor de
meestal 6 weken dat ze weg waren.
De pakkende film toont een zeer realistisch beeld aan
de hand van de getuigenissen van de oude Fransmannen. Soms was er ook een vrouw
bij. Knap gefilmd en gemonteerd waarbij de humoristische en dramatische noten
niet ontbreken. Ik was wel in t voordeel met mijn West-Vlaams, maar met de
onderschriften had iedereen goed kunnen volgen. De straffe beelden spraken voor
zich.
Daarop trokken we naar de, tot Fransmansmuseum,
verbouwde brouwerij. Men heeft er ook een Käthe Kollwitzmusem dat momenteel
heringericht wordt met het oog op de grote toeloop volgend jaar bij de
herdenking van het begin van De Groote Oorlog 1914-1918. Haar beroemdste werk
Het treurende Ouderpaar staat enkele km verder op het Duitse kerkhof te
Vladslo, bij het graf van hun zoon.
Na het middagmaal in het intussen bekende Bourgondisch
Schild gaat het met gids Romain naar Frans-Vlaanderen over de schreve, de
grens te Oost-Cappel, bestemming: de rijk ingerichte kerk van Bambeke,
Bambècque.
Daarna is er nog een stop in het Café des Orgues te
Herzeele. Het zijn oudere exemplaren, waarvan enkel de accordeon speelt; voor
velen wel erg mager, die het orgel van het verdwenen Veertien Billetjes te
Zandhoven nog gekend hebben. Daar zag je een hele hoop instrumenten spelen.
Enkelen waagden een danspasje.
Er wachtte nog een broodmaaltijd te Diksmuide, in
dezelfde gelegenheid.
FOTOS
1. Koekelare. De architectuur valt op (geaccentueerde
driehoeken scheppen een verbondenheid).
2. De Balluchon, het cultureel centrum
3. Handen
4. Brouwerij- Fransmansmuseum
5. Op de binnenkoer
6. Bij de Leuvense stoof
7. Beenhouwer
8. Boerderij
9. Klas