Reis naar het Scottish Crop Research Instituut

De kleinfruitgroep van de Boerenbond richtte o.l.v. consulente Leen Jolling een driedaagse reis in naar Schotland.

Met Ryanair werd er ’s avonds vertrokken van Charleroi naar Edinburgh. De twee auto’s voor telkens 5 man werden opgehaald. Leen had haar GPS bij om in het donker naar het hotel te rijden. GPS, een fantastische uitvinding voor een dergelijke gelegenheid.

Een bezoek aan het S.C.R. I. stond reeds lang op mijn verlanglijstje. Wellicht is dit het voornaamste opzoekingstation voor kleinfruit van Europa. Naast kleinfruit ontwikkelt men ook nieuwe, tegen de plaag zo resistent mogelijke aardappelrassen (o.a. Lady Balfour, genoemd naar de eerste vrouwelijke bioingenieur in Engeland. Zij schreef al in 1943 ‘Living Soil’ en creëerde het Haughley Farm experiment : een dertigjarige vergelijking van enerzijds klassieke teelt naast biologische   -organic in het Engels- teelt). Men doet ook onderzoek naar granen enz.

Nieuwe frambozenrassen krijgen als eerste woord Glen. Glen in het Schots betekent: nauw dal. Zwarte bessen herkent men aan Ben : berg. Bramen aan Loch : meer. De bramen die jullie eten zijn hoogst waarschijnlijk

Loch Ness bramen, het algemeen geteelde standaardras.

Glen Clova en Glen Moy waren lange tijd de standaardrassen onder de Frambozen. Momenteel wordt er in Groot Brittannië voornamelijk gekweekt met Glen Ample.

Het nieuwe topras bij de zwarte bessen is Big Ben.

We werden ontvangen door Rex Brennan, het afdelingshoofd kleinfruit. Onderzoekster Alison Dolan vertelde over de diverse testen waaraan de nieuwe rassen gedurende verschillende jaren onderworpen worden. Als ze uiteindelijk waardevol blijken krijgen ze een naam en een paspoort.

We troffen het niet bepaald met het weer. Bij de eerste maal  gaan kijken naar de veldproeven begon het stilletjes te regenen. Eerst had ik nog menen een veldleeuwerik te horen. Men heeft er veel ruimte: bedrijf 1: 120 Ha; bedrijf 2: 250 Ha.

Frambozen moeten stekelvrij zijn en resistent tegen de wortelziekte van de frambozen, daarbij stevig, mooi rood en van goede smaak.

Bij zwarte bessen is het smaakaspect belangrijk gezien er afzet is bij de grootwarenhuizen. De prijs is beter dan bij verwerking. Ik proefde verschillende proefrassen en de goede smaak verraste mij. Paters, zwarte bessen in ’t West-Vlaams, waren voor mij als kind een lievelingsfruit.

Deze bezoeken gebeurden onder leiding van mevrouw Niki Jennings, die instaat voor de ontwikkeling der rassen. Zij is enkel naamgenote, geen verwante van Derek Jennings, die hier vele jaren werkte en tal van rassen kweekte waaronder Glen Clova en Glen Moy. Ook de Taybes, in de handel gebracht in 1978 staat op zijn naam. Ik heb hem in 1992 leren kennen na zijn pensionering. Hij was verhuisd naar Otham, een buitendorp van Maidstone,  de hoofdplaats van Kent. Hij verkocht toen bramen Waldo, Loch Ness en Silvan en de purperen framboos Glen Coe. In 1996 had ik met enkele fuitvrienden weer een afspraak. Toen vertelde hij dat hij pas vernomen had dat in een tuin in het graafschap Buckinghamshire een stekelloze mutatie ontstaan was van de Taybes: de Buckingham Taybes.

In de latere namiddag volgden bedrijfsbezoeken. Met het regenweer konden we minder genieten van het golvende landschap.

Het bedrijf dat we bezochten werkt met een aantal andere bedrijven samen in de groep Angus, dezelfde naam als het graafschap hier.

We zien een landschap met vele tunnels van honderden meter lang.

Het bedrijf is 400 Ha groot, waarvan 140 Ha kleinfruit. We bezochten de tunnels met frambozen en bramen. De zwarte bessen staan in openlucht.

Voor het plukken heeft men maar eventjes 450 plukkers nodig, mensen uit de vroegere Oostbloklanden.

Op een andere locatie zagen we de frambozenplanten van het ras Glen Ample, die onlangs uit de frigo kwamen. Men had ze per 3 geplant in containers, gemaakt met zwart plastiekfolie. De blaadjes begonnen pas te ontluiken. Straks zou men deze onder tunnels brengen.

Na inchecken in het hotel reden we naar Dundee voor het avondmaal. De stroom  Tay is er een brede zeeinham geworden. Eerst werd een bezoek gebracht aan de fruitstanden van de grootwarenhuisketen Tesco.

’s Anderendaags reden we naar het hoofdbedrijf van Angus.

Weer ontelbare tunnels. We bezochten de tunnels met diverse aardbeien op stellingen in betonijzer.  We konden ook proeven in een tunnel met rijpe vruchten van het recente, lekkere ras Sonata. We verplaatsten ons per auto naar de diverse tunnelcompexen: frambozen, blauwe bessen en bramen. We konden het vroege bramenras Karaka Black proeven. Een Nieuw-Zeelands ras, met opvallend smakelijke, zeer langwerpige vruchten, gecreëerd met erfelijk materiaal van bramen uit het westen van Amerika. De dracht bedraagt echter slechts een vierde van deze van het huidige, overal geteelde topras Loch Ness van het SCRS, dat we gisteren bezochten. Maar wat een heerlijke smaak!

Daarna mochten we een kijkje nemen in de verpakkingseenheid. Eerst trokken we een stofjas aan en kregen een netje op het hoofd. Aan verschillende lijnen was men bezig met het inpakken van aardbeien en frambozen voor de verschillende grootwarenhuisketens. Voor elke keten zijn er eigen labels die tot zeven maal gecontroleerd worden om zeker een vroegere, zeer kostelijke vergissing te vermijden.

Na de lunch in een badplaats aan de kust was het tijd voor de terugrit naar het vliegveld van Edinburgh. Op ’t einde moesten we nog terugrijden naar het enige benzinestation op de autoweg dat we in de andere rijrichting hadden gezien. De auto moet immers met een volle tank terug afgeleverd worden. We zagen de collega’s links afslaan naar een andere autoweg. Wij konden gelukkig nog net rechts aanhouden naar het rond punt om terug te rijden.

In Charleroi was het opgehouden met regenen. Het onweer was al naar Antwerpen en Limburg getrokken. Ik was zeer tevreden in de regen terug te rijden.

De lange droogteperiode en hittegolf zijn voorbij.

FOTO’S

Het Scottish Crop Research Institut te Invergowrie (Dundee). Let op de URL. Op hun website is heel veel te vinden.

Afdelingshoofd Rex Brennan

Uiteindelijk krijgt elk nieuw ras zijn paspoort

Viruszieke planten in een serre

Onderzoekster Alison Dolan  en Kim Stevens van het ministerie

Eerste veldbezoek en ‘t begint te regenen

Sven Clemens, de opvolger van Patrick Meesters als directeur van de proeftuin Tongeren en onderzoekster Wendy Odeurs

Met Brennan aan de koffietafel