Buurtschappenroute Winterswijk deel 3

Vandaag vertel ik mijn bevindingen van deel 3 van de buurtschappenroute, ditmaal deel 1 van de buurtschappenroute zuid. Ik heb de knooppunten 14,15,16,22,50,29 en 30 gereden. Daarna ben ik na watermolen Berenschot, waarover later meer, rechtsaf gegaan, over het spoor tot aan de Vreehorstweg. Hier ben ik rechtsaf gegaan richting Winterswijk, bordjes centrum volgen tot je weer bij het oude gemeentehuis bent, waar ik begonnen ben. Zelf ben ik daarna op visite geweest en ben ik via de oude spoorbaan weer naar huis gereden. Deze bereik je door bij het oude gemeentehuis richting postkantoor te gaan, daar sla je rechtsaf, meteen weer links tot je op de Gasthuisstraat komt, daar ga je rechts. Bij de ij-splitsing, na de parkeerplaats van cultureel centrum de Bron ga je links en meteen weer rechts de Morgenzonweg in, deze rij je helemaal uit, steekt de rondweg over en voor het spoor ga je rechtsaf het fietspad in, dit is de oude spoorbaan. Wil je de route blijven volgen, dan kun je bij de watermolen rijden naar knooppunt 19.

Ik ben dus begonnen bij het oude gemeentehuis, zie mijn blogje over deel 1 van dit kwartet. Als je dan ervoor staat en je kijkt links, zie je een mooi plaatje van de Jacobskerk, zie foto 1, op de Markt. Al vanaf 785 stond hier een kerkgebouw en wel een houten kerk. Rond 1225 werd het eerste stenen gebouw gebouwd. Elke keer werd er iets bij aangebouwd. Je kunt dan ook goed zien dat er een gotisch deel en een Romaans deel is. In 1507 werd de toren vervangen door een nieuwe. Vanaf 1550 werd er niet meer verbouwd en bleef de kerk zoals hij nu is. Eerst heette hij de Jacobuskerk, omdat het een katholieke kerk was. Tijdens de reformatie werd de naam omgedoopt tot Jacobskerk. De Jacobuskerk kwam iets verder en wel als u recht naar voren kijkt, zie ook het verhaal in deel 1 van de buurtschappenroute. Tussen 1968 en 1972 is de kerk uitgebreid gerestaureerd en zijn ook de originele muurschilderingen weer tevoorschijn gekomen.

De route ging echter niet naar de Markt, maar via de Burgemeester Bosmastraat en de Singelweg langs de oude begraafplaats. Voorheen werden de mensen begraven rondom de kerken, maar vanaf 1 januari 1829 mocht men niet meer in de bebouwde kom begraven worden. Zo ontstond deze begraafplaats aan de Singelweg. Hier kun je dus zien hoe een kern in feite snel groeit, want het ligt nu eigenlijk aan de rand van de kern van het dorp. Hier mochten de mensen begraven worden tot 1908, want daarna mocht het ook daar niet meer en werden de mensen begraven verderop aan de Waliënseweg. Je kunt het oude baarhuisje nog zien en als je op de begraafplaats loopt, vind je nog enkele graven van gegoede burgers, zoals de familie Willink, oprichter van de tricotfabriek, die zijn bewaard gebleven. De armere bevolking kreeg destijds alleen houten kruizen en die zijn in de loop der jaren vergaan.

De route gaat hier rechtsaf verder en voor dat u bij de volgende kruising linksaf slaat even stoppen bij slager Wassink, dat overigens ook een begrip is in Winterswijk. Het bestaat volgend jaar 100 jaar en is altijd in dezelfde familie gebleven, nu al de 4e generatie. Zij staan bekend om hun eigengemaakte worsten, zoals bv de Hausmacher leverworst, wat mijn absolute favoriet is, niet goedkoop, maar je hebt wel waar voor je geld. Ik lees op hun website ook nog dat het vlees van boerderijen uit Winterswijk en Lichtenvoorde afkomstig is.
Maar goed terug naar dat kruispunt, voordat u afslaat rijdt u even rechtdoor en komt dan bij Villa Mondriaan, u ziet het al vanaf de kruising liggen, zie foto 2. Piet Mondriaan is een zeer bekende schilder oa van zijn schliderijen met rood, geel en blauwe vlakken, waaronder bv Victor Boogie Woogie, dat een paar jaar geleden nog in het landelijke nieuws was vanwege de dure aanschafkosten, u herinnert zich dat vast nog wel. Nu, deze Piet Mondriaan heeft van zijn 8e tot zijn 20e jaar in Winterswijk gewoond en is hier zijn schilderscarrière begonnen. In deze villa heeft hij jaren gewoond en er is nu een museum waar zijn verhaal verteld wordt, er is verder veel educatie met name door moderne middelen als een audio-tour. in 2013 heeft Prinses Beatrix dit museum geopend, dit was zelfs groot in het nieuws, omdat het één van de eerste openbare optredens was als prinses en ik meen zelfs de 1e. 2 Jaar geleden was dit museum ook landelijk nieuws, want de nieuwe directrice was de jongste directrice van een museum van Nederland, ze telde toen 23 lentes.

Dan gaat de route verder richting de Bataafse molen. .
Mocht u behoefte hebben aan drinken, eten of een plaspauze, dan adviseer ik u om even terug te rijden naar het centrum, waar tal van mogelijkheden zijn, want de eerst volgende horecagelegenheid is Rozenhage en dat is een paar kilometer rijden.
De Bataafse molen is gebouwd ten tijde van de Bataafse republiek, vandaar de naam, voorheen was het de adel die het recht van wind en gemaal had. De Bataaf is de 1e molen in Winterswijk die na de tijd gebouwd is door burgers. De 1e keer dat de molen draaide was in 1801. Tot 1963 heeft de molen gemalen, toen gingen de wieken eraf en was het gedaan. Vanaf 2007 is de restauratie van de molen begonnen en in 2010 was de klus geklaard. Nu kunt u elke zaterdag, als er genoeg wind staat en hij draait, de molen bezoeken en kunt u een rondleiding krijgen. Tevens is er een permanente expositie over de Scholtenboeren van vroeger. Scholtenboeren waren Herenboeren, ofwel grootgrondbezitters. In Winterswijk waren 20 van deze scholtenfamilies. foto 3

We verlaten nu Winterswijk en komen in de buurtschap Vosseveld. Zoals gezegd gaan we via de Lageweg, dieper het Vosseveld in naar de Steengroeve. Op de Lageweg had ik het geluk dat er appels van de boom waren gevallen, degene die niet rot waren heb ik geraapt en daar heb ik vandaag appelcompote van gemaakt.
Mijn wortels liggen in het Vosseveld, een paar boerderijen voor de steengroeve heb ik mijn wiegje gehad, maar helaas de route ging daar niet langs. Maar dat terzijde. De steengroeve is een kalksteengroeve, die al sinds 1932 in gebruik is. In totaal zijn er 3 groeven, waarvan er nog 1 echt in gebruik is om kalksteen te winnen. De andere 2 zijn beschermd natuurgebied en het kreeg landelijke bekendheid door de oehoe die daar al een paar jaar nestelt en natuurmonumenten er een webcam heeft opgehangen, waarbij u deze vogel en haar familie via het internet kunt volgen. Ook was het onlangs nog op tv bij het programma Vroeger Vogels van de Vara.
Dit kalksteen is ontstaan ca 240 miljoen jaar geleden toen hier een ondiepe zee, vergelijkbaar met de waddenzee was. Daarom worden er nog regelmatig fossielen gevonden van visjes, krabjes etc. Ook wordt hier pyriet gewonden, in de volksmond "Winterswijk goud” genoemd. Onder begeleiding kan hier gebikt worden, zie foto 4. Dan kun je meteen zien hoe groot de groeve is, want je vindt de mensen bijna niet weer.

De route gaat verder via de buurtschap Ratum naar de buurtschap Kotten. Aan uw linkerhand komt u Rosenhaege tegen. Dit is naast een pauzeplaats, waar u aparte koffie en gebakjes kunt nuttigen ook een tuinen-siertuin, u kunt maar liefst 4.5 hectare tuin bewonderen, hoofdzakelijk in de Engelse stijl. De hele omgeving van Rosenhaege is in Engelse stijl opgebouwd. Daarnaast hebben ze ook een winkel waar je Engelse producten zoals kleding etc. kunt kopen. Komt u hier in lunchtijd, dan kunt u ook nog diverse broodjes en soep kopen. Dit is voorlopig weer de laatste mogelijkheid om naar het toilet te gaan, hou er dus rekening mee. foto 5

Na een poosje steken we de drukke Kottenseweg over, dus even uitkijken en rijden Kotten binnen. Het heeft niet zoveel om het lijf, maar wat opvalt is de school, deze school is al in 1933 gebouwd en in 1911 had Kotten ook al een eigen schoolgebouw op de plek waar nu een kapper in zit. Directeur van beide scholen was de heer Meinen, vandaar ook de Meester Meinenweg, waar u overheen rijdt. Echter deze meester Meinen mocht maar 54 jaar worden.
Het verenigingsleven is in Kotten wel erg groot, naast een muziekvereniging en een toneelgroep, hebben ze een autocrossclub, een schietvereniging, voetbalclub en een gymnastiekvereniging en als laatste nog een koor. Zeer divers voor zo'n kleine gemeenschap.

Weer verder rijdend kom je een aantal dahliavelden tegen. Dit zijn velden voor de jaarlijkse bloemencorso in Winterswijk en de buurtschappen. Ja ook de meeste buurtschappen hebben hun eigen corso. Deze dahlia's worden op houten of papiermache figuren geplakt met ieder zijn eigen thema. Het grote corso wordt elk laatste weekend in augustus in Winterswijk gehouden samen met het volksfeest en de buurtschappen hebben elk hun eigen weekend. Eén van de dahliavelden die je tegenkomt is het veld van de Genieters, zie foto 6. Overigens als u het bloemencorso nog nooit gezien hebt, is dit echt een aanrader, het corso heeft zowel grote wagens als kleine en ook de kinderen doen volop hieraan mee.

Daarna komen we in de buurtschap het Woold en kom je bij een evt volgende pleisterplaats de Berenschotmolen. Deze molen heb ik in deel 1 al even aangeroerd. De watermolen dateert al van het jaar 1652 en is herbouwd in 1749. Vanaf 1911 komt de boerderij in handen van de familie Berenschot, vandaar ook de naam. Tot 1988 is hier gemalen en wel veevoer. Vanaf 1991 is hier een restaurant gevestigd en is de molen in zijn geheel in tact gebleven. Naast een restaurant hebben ze ook nog een streekproduktenwinkel en in de Schoppe worden feesten en partijen gegeven. Mocht u slecht ter been zijn, dan kunt u in het restaurant even vragen of u naar de wc in de Schoppe mag, die is nl op begane grond, anders moet u een trap op.

Ik ben dus even verderop richting Winterswijk gereden, zie hierboven. De terugweg ben ik over de oude spoorbaan gereden, een mooie route die rustig is en bijna paralel aan de grote weg loopt. Over deze spoorlijn heb ik verteld in de route door Groenlo, zie één van de blogjes hieronder.
U rijdt halverwege dwars door het rommelgebergte. Dit is een mooi natuurgebied met oa een trimparcours met 30 oefeningen in 2 niveaus. Ook als je niet wilt sporten, dan is het een mooie wandeltocht, kronkelend door het bos. U ziet ook diverse vakantiewoningen, heel vroeger in mijn kindertijd was dit een camping, waar wij toen vaak naar toe gingen, maar dat is dus nu veranderd in een bungalowpark met vaste "bewoners", zo ver ik weet, dus het is niet per week te verhuren.
Uiteindelijk kwam ik via Zwolle weer op plek.
Dit was deel 3 van de buurtschappenroute, binnenkort het 4e en laatste deel, tot snel.......