|
Als mensen zich afvragen wat voor taal ik spreek, zeg ik natuurlijk
meteen: Achterhoeks. Maar ik besef dat dat in de loop der tijd wat aanpassingen
heeft ondergaan. Wim spreekt het Veluws, we hebben 15 jaar in Twente gewoond en
nu al 25 jaar in Drenthe. Overal neem je iets van mee.
Het Huus van de taol
organiseert elk jaar een weekend met veel aandacht voor de streektaal. Dat gaat
in principe vanaf Groningen tot in Vlaanderen. In deze streek is het vooral het
Nedersaksisch dat gesproken wordt. Dat gebied strekt zich uit van Groningen,
Drenthe, Overijssel, Gelderland en zelfs in de Friese gemeenten Oost- en West
Stellingwerf. Daarnaast zijn er nog verwante dialecten: Sallands, Achterhoeks,
Veluws, Elspeets, Urks of Twents.
Het Nedersaksisch kreeg in 1998 voor het
eerst de officiële erkenning als streektaal en sinds 2004 wordt er serieus
geprobeerd om die status op te krikken tot de top van de streektalen, het zgn
deel 3 van het Europees handvest voor streek- en minderheidstalen waartoe ook
het Fries behoort. Dat lijkt dit jaar te gaan lukken en er zijn al ideeën genoeg
om het Nedersaksisch via onderwijs, overheden en cultuur te stimuleren.
En
dat mag ook wel. Het Nedersaksisch kent als zelfstandige taal een lange
geschiedenis. In de Middeleeuwen was het de schrijf- en spreektaal van het
Hanze-verbond van handelssteden in Noord- Europa. Afgelopen weekend was het zover.
In Bibliotheek en Muzeval in Emmen werd van alles georganiseerd en zelfs in
cafés zijn bandjes die muziek en zang in de streektaal. Bij Groothuis, een
gerenommerde gelegenheid kwam een Achterhoekse band uit Didam
optreden.
Vorige week vrijdag was het de hele dag Drents bij RTV Drenthe, er mocht echt
alleen Drents gesproken worden. Niet alleen de tv maar ook de radioprogramma's
en de internet site van RTV Drenthe, alles was in het Drents vertaald. En al is
het Drents ook heel divers, in het noorden lijkt het op Gronings, Een Groninger
medewerker mocht even niet meedoen. Als hij 2012 wil beginnen met twaaidoezend
nee dat kon niet. Ze hadden acht verslaggevers van de dag geselecteerd uit de
èchte Drenten op de redactie. Margriet Benak, opgegroeid in Meppel, die de rol
even over mocht nemen had geen enkele moeite met Drents. Och zei ze , je mot
de bek er even naor zetten.
'Maar' zegt ze: 'weet ie wat een knetterbiele
is? Een motorzaag. En een heulebessem? Een stofzuiger'.
|
