Mijn meer dan 50 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik meedelen en zelf nog bijleren. Doch de wereld is groter dan de tuin. Daar is eveneens veel te zien en te beleven.
Tweedaagse Engeland Wisley Canterbury Brogdale 10 en 11/09
Met een volle bus naar Engeland. In Calais was het uiterst rustig. Wij waren de enige bus, nooit meegemaakt. De obstructies door de vluchtelingen bij het begin van de week was wellicht de verklaring.
Te Wisley kregen we bij pozen wat motregen, doch het kon ons niet deren.
Bij het bereiken van Canterbury was de regen voorbij. Voor het eerst waren er op de universiteit van Kent 2 persoonskamers ter beschikking.
Na het diner meldden zich 32 man voor de afdaling naar de stad. In tegenstelling met vorig jaar was de poort naar de kathedraal dicht en was er discrete bewaking. Het etablissement waar we dachten allemaal binnen te kunnen was een cocktailbar met 1 tapkraan voor bier. In groepjes zocht men een echte pub. Iedereen vond gelukkig de weg terug!
Zondag stonden we op met volle zon. We lieten de full English breakfast met spek en ei, worst en bruine bonen smaken.
Het was wel wat zoeken in de North Downs, want met de grote, 4m hoge bus van Lauwers konden we sommige wegen niet nemen. De 15 km naar Chilham verliepen over smalle wegen met passing places. Gelukkig zondag en weinig verkeer.
Het dorpje Chilham is een parel. Zie de foto’s van kleinzoon Jonas, fotograaf van dienst.
Te Brogdale, weer 15km verder hadden we direct de lunch. Daarna verdeelden we ons in twee groepen voor de geleide wandeling. Dit jaar waren er opvallend weinig pruimen. We proefden de uitstekende Royal de Vilvoorde, een pruim die bij ons volledig onbekend is. Is er een verklaring voor?
Bij de groep van Jonas leidde de hoofdgids Ted Hobday de groep naar ‘Vlaanderens Roem’, een wellicht Duitse appel, bij ons door iemand meegebracht en herbenaamd.
Na de wandeling hadden we nog de afternoon koffie/thee met een scone + boter, jam en room.
Te Dover stond er slechts 1 bus voor ons. Nieuw is dat ook hier iedereen moet uitstappen om gecontrolleerd te worden. Iest verder was het weer stoppen want de douane wou enkele valliezen nakijken.
En dan het goede nieuws : we konden mee met een vroegere boot.
Iedereen opgetogen over de reis. Ondanks de grote groep verliep alles zeer vlot. Voor mij was er wel een schaduwzijde: de mevrouw die mij vorig jaar aangespoord had om de busreizen na vijf jaar onderbreking opnieuw aan te vatten kon weer niet mee door het overlijden van haar moeder. Volgend jaar een nieuwe kans? Dan zou ik Wisley vervangen door de beroemde Kew Gardens. Voorwaarde is wel dat de gezondheid het dan moet toelaten.
FOTO’S
De bus van Lauwers
Dorpszicht Chilham
Pub
Aan het kasteel
Idem
Idem
Kasteel
Pelgrims De Middeleeuwse pelgrimsweg naar Canterbury loopt pal door het dorp
Een geschiedenis van de biologische landbouw in Vlaanderen aan de hand van de absolute pionier: de Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren van 1973 tot 1995
Dries De Wilde
Masterproef voorgelegd voor het behalen van de graad van Master in de Geschiedenis Universiteit Gent
Academiejaar 2015-2016
Gisteren bezorgde Dries mij zijn thesis. Hij schetst de Velt in het kader van de ontwikkeling van de Bioteelt. Een hele opdracht, als eerste die zich waagt op dit terrein. Hij behaalde 15/20. Proficiat! Daarbovenop mag hij een artikel schrijven in de wetenschappelijke tijdschriften Brood en Rozen en in de Journal for the history of environment and society. Velt zijn bekendheid zal hierdoor sterk toenemen in de wetenschappelijke wereld.
Als stichtende en enige landelijke secretaris was de beschreven periode voor mij een boeiende tijd in mijn levensloop. Als beheerder van Velt tot 2002 heb ik veel meegemaakt, ten goede en ten kwade. Dat is het leven in een vereniging. Ik zou het niet hebben willen missen.
Het was een hele tijd geleden dat ik Gembloux kon bezoeken en de mogelijkheid doet zich met jaren onderbreking voor.
Voor de geleide wandeling in de voormiddag waren er twee grote groepen
Onze groep had Marc Lateur zelf als gids.
Eerst bezochten we de agroforestrie weide met hoogstambomen op 20 m afstand van elkaar. Marc laat zoveel mogelijk natuurlijke vertakking toe. De afscherming tegen vee is zodanig dat de koeien onderaan nog het gras tot bijna tegen de stam kunnen eten.
Op een volgend perceel konden we de natuurlijke groei en vruchtbaarheid van de RGF rassen bekijken. Ik onthoud dat Marc de smaakkwaliteit van de Cwastresse appel onderlijnde. Hij maakte ons ook attent op een nieuwe schimmelaantasting:iets rozige vlekjes op de schil. Ze deden mij denken aan de stippen op de vruchten van de Limlight appelen in de blog van enkele dagen geleden. Een iets later stadium of waren het toch beschadigingen door wantsen? Om dit perceel te onderhouden lopen hier Engelse Shropshire schapen. Die knabbelen niet aan het hout, hoogstens eten ze wat bladeren weg.
Tussen haakjes in Gembloux houdt men het bij de natuurlijke teelt. Aldus kan men beter de kwaliteiten en de gevoeligheden van de diverse rassen beoordelen. Er wordt dus niet behandeld noch klassiek of zoals in de bioteelt.
Het perenperceel ligt dan weer dichter bij het hoofdgebouw. Poire Gros is een interessante bakpeer. Comtesse de Paris heeft wat schurft. Doyené de Comice is geen peer voor de natuurlijke teelt wegens de takschurft. Ook Beurré Hardy is er gevoelig voor. Bec d’Oie zou een interessante peer zijn.
We gingen ook even het perceel druiven bekijken. Dit jaar was minder dan vorig jaar. Ik zag één Amerikaans ras, echter zonder vruchten. Men zou het ras Reliance eens moeten testen, roze bessen, lekker, later wat Foxysmaak.
Op een ander perceel toonde Marc de Golden Delicious: zonder bladeren en vruchten. Een ander voorbeeld was de Rubinola: rode vruchten, echter zeer weinig bladeren: de vroegere schurftresistentie is er doorbroken. Gelukkig is dit nog niet het geval met mijn Rubinola.
In het gebouw was er een zeer fijne stand. Buiten was er een tent met eigen zaailingen ondere nummer, zeer attractief; haast allemaal appelen met een rode vruchtschil.
De enter van dienst was iemand van Virton. We leerden van hem een verbeterde chipbudding. Niet alleen onderaan maakt hij een kleine insnede maar ook bovenaan, zodat het oog daar ook beter vergroeit. De naam : geule de brochel: bek van een snoek.
Ook vernam ik nog dat de Malus silvestris uit de Vlaamse en Waalse bossen allemaal verzameld zijn en aangeplant te Graine (onder Virton).
FOTO’S
Marc Lateur
Hoogstam in de Weide
Idem
In de kinderwagen en al verlekkerd op een appel
Cwastresse Double
Nieuwe schimmelziekte op een Pépin d’or de Bovelingen
Idem
De pomme poire, een appelvormige peer.
Rubinola, haast bladerloos door de afgevallen schurftbladeren.Voordien was Rubinola een resistente vrucht. Aan de boom zijn nog enkele schurftbladeren te herkennen.
Nestkast voor de steenuil met verlengde buis om de boommarter weg te houden.
Marc bij een nieuwe proef om met de behulp van de lamp erboven de nachtelijke fruitmotten weg te vangen. Men zoekt naar een lijmstof om enkel deze vlindertjes weg te vangen.
Affiche
Idem
Idem (plus de 1100 poires Belges)
Reinette de Waleffe, een van de laatste RGF rassen.
Mijn boom werd geplant in 1963. De onderstam ken ik niet. Ik schat de hoogte +/- 4,5m. Hij groeit opvallend gezond. De vruchtbaarheid is niet zeer groot, maar hij staat ook wat afgezonderd ver van andere peren. Ik vind het een zeer gezonde en zeer lekkere peer. Evenwel is deze peer blijkbaar zeer zeldzaam aangeplant. Zij verdient veel beter.
Gegevens uit de literatuur: A russet sport of Gorham which originated in the W.F. Shannon orchard in Hood River, Oregon, in 1936. Fruit resembles Gorham in size, and form. Skin very smooth, deep gold in color, overspread with uniform 'cinnamon' russet. Attractive. Very resistant to friction and pressure bruising. Flesh white, fine, juicy, buttery, but somewhat firmer than Gorham in texture. Sweet, rich, vinous flavor, rates among the best in dessert quality. Appears to keep a little longer than Gorham. Tree identical with that of Gorham in vigor, form productivity, and blight (bacterievuur) susceptibility. Grand Champion appears outstanding among comparatively new pear varieties. -- H. Hartman 1959. Grand Champion (PI 541197).-Originated in Hood River, Oregon, by W.F. Shannon. Introduced in 1943. Plant patent 585; 18 May 1943; assigned to Stark Brothers Nurseries & Orchards Co., Louisiana, Missouri. A russet sport of Gorham discovered in 1936. Fruit: skin overspread with attractive golden russet, does not show bruises; flesh white, juicy, flavor spicy; dessert quality good; keeping quality good, storing well until late December; ripens about 2 weeks after Bartlett. Tree: blooms late; identical to Gorham. Late blooming, precocious, heavy bearing, susceptible to fire blight. -- Brooks and Olmo Register of Fruit and Nut Varieties, 1950.
Joan Morgan ‘Book of Pears’ :
Grand Champion blijkt een bruine mutatie van Gorham ( 1910 Geneva , New York state) in de staat Oregon VS. ‘more handsome, covered in fine golden russet, often appearing richer eating quality.’
Vandaag staat deJardin du Luxembourg op het programma, eerst de fruittuin en daarna de verkenning van het park.
De huidige fruittuin vindt zijn oorsprong in de fruitcollectie van het vroegere klooster der Karthuizers. Die hadden veel baat toen een boomkweker zich bij hen in 1640 aansloot. Hij legt een boomkwekerij aan. Zo werden in 1712 14 000 fruitbomen geteeld. Met de Franse revolutie wordt het klooster opgeheven. Gelukkig krijgt de Jardin des Plantes van elke variëteit 2 bomen toegewezen. In 1802 beslist Chaptal, minister van Binnenlandse Zaken er terug een kwekerij aan te leggen. Vanaf 1809 worden er gratis openbare cursussen fruitteelt gegeven door tuiniers van het park. Jules-Alexandre Hardy doet dit van 1816 tot 1859. Van hem komt de Beurré Hardy.
Vandaag telt de boomgaard meer dan 600 variëteiten appel en peer. In het totaal staan er net geen 1000 rassen. Men kweekt er in leivormen: enkelvoudige en dubbele U’s tot espaliers en dubbele palmetten en zelfs in een bootvorm.
Dra was Johan Baecke van Balen, specialist ter zake, in druk gesprek gewikkeld met de hoofd-tuinier gids! Misschien wordt hij aangeworven als buitenlandse expert?
Alle fruit is zorgvuldig in zakjes ingepakt tegen mogelijke beschadigingen. Het komt op tafel in de Senaat die gevestigd is in een gebouw verder in de tuin. Ook op grote tentoonstellingen zijn ze met een prachtige fruitstand aanwezig.
Ik had de indruk dat de bomen te lijden hadden onder bodemmoeheid na al die jaren op dezelfde plaats. Betere compostverzorging en het gebruik van gesteentemelen als basalt – en lavameel zouden wellicht verbetering kunnen brengen?
Met gids maken we daarna een wandeling door het grote park. We komen voorbij de bijenhal, merkwaardige bomen, bloemengroepen en hier en daar een beeld, o.a. een kopie van het Vrijheidsstandbeeld van New York van Bartoldi. We lopen zoveel mogelijk in de beschaduwde dreven, want het is warm. Voor de orangerie staan oude appelsienbomen en aanverwante in grote bakken. De toegang tot de senaat is afgesloten en bewaakt.
Het is nog een flink eind rijden naar het hotel Kyriad Tours Sud.
FOTO’S
Inleiding
Kaki met vruchten (Plaqueminier Dyospiros kaki, variëteit Costata, rijp eind november)
Verte Longue Panachée
Johan Baecke
Bijenstand Vanaf 1856 stond er een bijenhal in het park
Het vrijheidsstandbeeld van New York. Ter gelegenheid van de wereldtentoonstelling van 1900 schonk de beeldhouwer August Bartholdi dit beeld dat in 1906 een plaats kreeg in de Jardin du Luxembourg.
Het laatst gebouwd kasteel in de Loirestreek in Renaissancestijl, niet zover van Tours.
Villandry is vooral bekend voor zijn tuin en dan speciaal de moestuin bestaande uit negen vierkanten in verschillende patronen beplant. Jaarlijks wordt hier op grote schaal aangeplant: de lenteaanplant die staat tot juni en dan vervangen wordt door de zomeraanplant die staat tot november. Ons vielen de verschillende vorm en kleurpatronen op. Hier en daar staat ook een kleine fruitboom.
We wandelden ook in de doolhof in haagbeuk: plezant. We zoeken de lommerte op want het wordt 35°.
In de schaduw van de dreef wandel je omhoog, naast de waterpartijen naar het bosgedeelte boven het kasteel. Je hebt mooie uitkijkpunten.
Vandaar rijden we naar deabdij van Fontevraud, gesticht in 1101. Aan het hoofd stond steeds een abdis. In de loop der tijd werden priorijen voor monikken opgericht en groeide er een kleine stad rond. In de kapel zie je 4 graftombes: Hendrik, die ook koning van Engeland werd. Eleonara van Aquitaine, zijn echtgenote. Verder Richard Leeuwenhart die zijn vader opvolgde. En tenslotte Isabella van Angoulême., de echtgenote van hun jongste zoon, Jan zonder Land.
Bij de rondgang komt als laatst het speciaal ogende keukengebouw aan bod in Byzantijns aandoende stijl gebouwd. De achthoekige vorm valt op en de vele schoorstenen in het schubbige dak.
Met de Franse revolutie worden de kloosterlingen verjaagd. Vanaf de Napoleontische tijd wordt het een beruchte gevangenis tot 1963. Dan begint de restauratie.
Toen ik in Zoersel, meer dan 50 jaar geleden kwam, kocht ik mijn halfstam appelbomen bij Mampay in Viersel. Hij kweekte zijn bomen op M7, “De beste onderstam voor appelbomen in de Kempische zandgrond” zei hij.
Met mijn ladder van 7,5m geraak ik niet in de top van de meeste bomen.
Ik krijg de plantactie van de NBS aan en wat lees ik daar:
2-4m voor struikvorm op M9, M7 (zandgrond), M26, MM106
2-6m voor halfstam of struik op MM106.
Tussen haakjes: ik ben blij dat de NBS de vergeten M7 onderstam terug opvist, maar men weet blijkbaar nog niet dat de M7 nog een stuk forser groeit dan de MM106, die bij mij ook een stuk hoger torent dan de vermelde 6m.
‘Iedere volkstuinder weet hoe moeilijk productie is zonder chemicaliën’
(De Standaard 22 sept. P 32 Louise o. Fresco)
Moeilijk voor een volkstuinder vind ik een dooddoener.
Ik tuinier al 54 jaar op een natuurlijke manier en zonder met wat men onder ‘chemicaliën‘ verstaat en dat was al die tijd niet moeilijk.
Een van de eersten die kwam kijken was een directeur-landbouwingenieur die dacht dat natuurlijk telen niet meer mogelijk was en zijn idee daarover wijzigde door wat hij zag.
Je mag dan al prof. dr. ir. Landbouw en voedserldeskundige zijn en voorzitter van de Raad van Bestuur van de Universiteit Wageningen, doch nog geen tijd gehad hebben om naar een natuurlijke tuin te kijken.
Vanmorgen staat Chateau de Talcy op het programma.
Talcy ligt niet zo ver van Blois, middenin een landbouwgebied met uitgestrekte graanvelden. Het kasteel van Talcy beheerde meerdere boerderijen en vele gronden.
Heden is het domein een historisch monument in eigendom van de Franse staat.
Op weg naar Talcy rijden we aan de kant van het Loiredal. In de kalksteenwand zijn leefruimten en bergplaatsen uitgehakt. Ik zag ook ergens grotten aangekondigd.
We worden ontvangen door de hoofdtuinier, ambtenaar van de Franse staat die nog 2 andere domeinen onder zijn beheer heeft. Op een onderhoudende manier leidt hij ons rond.
We staan op de binnenkoer. De mooie vormgeving van alles valt op. Hij wijst op de vroegere woning van de tuinier en neemt ons mee naar het gebouw met de monumentale, houten pers voor de wijnbereiding. We zijn onder de indruk.
Aan de andere kant staat de imponerende duiventoren met 900 nestplaatsen. Als je weet dat duiven per paar leven kom je wellicht aan 2000 duiven en meer. Enkel de bezittende klasse mocht duiven houden. Deze gingen wel fourageren op de velden van de boeren die met de schade zaten en toch hun tienden aan de kasteelheer moesten leveren. Ik moest denken aan de vele houtduiven nu waartegen meerdere moestuingewassen moeten afgeschermd worden en die al vroeg van de nog onrijpe bessen beginnen te snoepen. Bij mij zijn ze bv een pest voor de zwarte bessen die niet beschermd buiten de fruitkooi staan, maar ook in de kooi dringen ze soms binnen en veroorzaken grote gaten. Ze snoepten ook alle rijpe vlierbessen weg op de hoek van het huis. Ze leren bij want ook de onrijpe, pitloze druivenbessen Lakemont die ernaast staan werden gesavoureerd! De eerste maal dat dit gebeurt.
Een pad afgezoomd door een mooie bloemenborder voert naar de fruittuin. Men kweekt leifruit in horizontale en schuine palmetten.
De zetting laat echter te wensen over. Zonde van al de tijd die dit vergt. Ik zou het houden bij de haagvorm, gepropageerd door door de rasboomkweker Willy Mahieu van Jabbeke die zijn systeem propageerde in het boek ‘Appels en Peren voor de Liefhebber’, werk dat al een hele tijd uitgeput is.
De gids wijst nog op een lege put, een ‘vivier’. Hierin bewaarde men tijdelijk de vis voor de keuken die in andere vijvers gevangen was.
Het domein wordt afgesloten door een randbos.
Dit bezoek was voor mij een bezonder fijne belevenis.
FOTO’S
1. Bergplaatsen en leefruimten in de kalkrotswand van de Loirevallei.
2. Idem
3. Idem
4. Aankomst
5. Op de 1de binnenkoer.Jean-Pierre geeft nog wat toelichting
Vandaar rijden we naar het in tuinmiddens gerenommeerde Chateau Chaumont sur Loire
Voor het kasteel staan een prachtige ceders met takken op de grond. Het lijkt of ze er wortel geschoten hebben, maar dit is niet zo.
Met gidse bezoeken we het kasteel en daarna neemt een andere gidse ons mee op het terrein.
Chaumont sur Loire is al 25 jaar bekend voor zijn jaarlijkse wedstrijden onder landschapsarchitecten. Dit jaar is het thema “Jardins du siècle à venir”. We gingen enkele projecten bekijken. Mij charmeerde vooral de drijvende tuin door een Nederlander. Terwijl ik de groene kikker fotografeerde kwam een rinslangetje aanzwemmen. Helaas geen foto.
Het was vandaag weer 37° en een afdaling naar de mistvallei was heerlijk. Wel oppassen geblazen om niet uit te schuiven.
Er was nog veel te zien op dit domein. Slechts enkele moedigen gingen op stap.
Dimanche 25 septembre : journée portes ouvertes des activités du CRA-W pour la sauvegarde et la valorisation des anciennes variétés fruitières de nos régions : Depuis une quarantaine d’année, le CRA-W mène des travaux de recherches en vue de sauvegarder et valoriser le riche patrimoine fruitier de nos régions. Grâce à l’appui très motivé du public et des médias, les prospections dans les campagnes et les anciennes collections ont permis de rassembler l’une des plus riches collections de ressources génétiques soit près de 1000 variétés et sous-types de pommes, 800 de poires, 300 de prunes, 90 de cerises, 75 de raisins et une trentaine de pêches. Activités proposées : Visites commentées des collections et des vergers d’évaluation des anciennes variétés (basse-tige et hautes tiges, vergers pâturés), exposition pomologique de fruits de Wallonie et du Nord de la France, « Réseau des Vergers Conservatoires », pressage et dégustation de jus, informations sur la conservation et la transformation de ses fruits (chips de fruits, listes de transformateurs…), identification de vos variétés, aide au choix de variétés à planter, conduite et entretien des vergers, filière de qualité en pépinières, choix des pépiniéristes et revendeurs (RGF-Gblx, CERTIFRUIT), diversité des anciennes variétés de légumes (tomates,…). Présentation des projets de recherches en cultures fruitières et maraîchères biologiques, mesure de la qualité des fruits, création de variétés,… Horaire : de 10h à 18h. Deux visites commentées des vergers et collections prévues à 10h30 et 15h. Adresse : CRA-W, Bâtiment Emile Marchal, rue de Liroux, 4 - 5030 GEMBLOUX – 081/620 333 – p.dupont@cra.wallonie.be
