By the way: het bericht van gisteren werd ingetypt in de businessroom van het hotel Riga, waar ik gisteren om 14u mijn wel zeer blijde intrede kon maken ;-). Properheid! Ik ben fan! OK, maar eerst meer over de geheimmenissen van stinkende trappen, over de stad Turkums, en over de kostprijs van een treintraject van 50 minuten. Waarom stinkt het trappenhuis van het mistroostig sovjetgebouw van het vriendelijk koppel, in Kauguri, waar ik gisteren één nacht verbleef? Omdat er een zogenaamde "afvalkoker" naast de trappen loopt. Simpel idee. Je gooit je afval in de koker. Vervolgerns wordt het in de kelder opgevangen in een container. Afval van 10 flats per koker. 80 flats per blok. Ik weet niet na hoeveel jaar zo iets begint te stinken. Maar stinken zal het, zelfs een idioot kan dat begrijpen. Turkums, waarom gaan we daar naar toe? Wel, omdat ik er mij maar bleef over verwonderen dat de stad Jurmala zo groen en zo open is. Maar Jurmala een uitzondering , wegens residentieel. Dus, nu eens een gewone stad bekeken. Hoe ziet een gewone Letse stad van 20.000 inwoners er uit? Even denken. Zoals een dorp bij ons toen ik kind was, laat ons dus zeggen 50 jaar geleden. Groen, landelijk. Behalve dat er in het centrum een paar appartements gebouwen staan. Maar aan de periferie zijn de huizen in feite veredelde boerenhoven met boomgaarden, blaffende honden en verwaarloosde katten. Als je een filmregisseur bent en je hebt een dorpskern nodig van 50 jaar geleden, kom je naar hier, zegt R. Inderdaad, zeer fotogeniek. We bezoeken het kerkhof. Ligt in een bos (alles is bos in Letland!) op een heuvel. Er zijn 3 stukken, 1 voor mensen van Duitse origine, 1 voor mensen van Russische origine en 1 voor de Letten. ???? Verschil tot in de dood? Jep, R maakt OOK voortdurend het onderscheid tussen wie een Let is en een Rus. Ze hebben hier 40procent Russen. Geimporteerde, of vrijwillig gekomen tijdens de 200 jaar tsaristisch Letland of de 50 jaar sovjet Letland. Volgens R., mijn gastheer, zouden ze ruwer en meer ongemanierd zijn. Nog ongemanierder? Het stadscentrum van Turkums stelt niks voor. Het is een plein met een supermarkt. Zonder ziel. Iets drinken op een terras is niet mogelijk. Ik zie geen horeca. Na een bezoek van 2 uur kan ik in een piepklein patisserietje een koffie krijgen, water in een flesje kopen en een rubarbercake eten. Ik mag er ook eens naar het toilet. Per uitzondering. Waar zijn de klanten die iets consumeren aan de barstoeltjes, verondersteld te pissen? Nergens. Ik ben blij dat ik de stad gezien heb. Je leert veel. Meer dan ik hier schrijf. R vertelt van alles over de geschiedenis van zijn land. Het is een heel serieuze man, met "de last des levens" op zijn schouders, vind ik zo. Zo anders is zijn vrouw, die de ganse tijd vrolijk lacht. Het is een heel goede pedagoge. Gisteren zag ik het dochtertje heel zorgzaam de kleedje opvouwen. Voor een kind van 6 een hele prestatie. Waarom doet ze dat zo goed, Ieva? Wel, elke morgen houden het zoontje en het dochtertje een wedstrijdje '"Wie is het snelste gekleed" Ik heb haar geleerd dat je het rapste je kleren aan hebt als je ze de avond ter voren netjes gevouwen weglegt. Zulke speelse manier van leren moet hier dringend ingang vinden, en wil dat nu net haar beroep zijn. De sovjets vonden dat allemaal maar "trut". Maar nu waait er een nieuwe wind in de pedagogie. In een dorp waarvan ik de naam niet meer weet, zet R me af aan de trein naar Riga. Ik haal die nog net. Ik geef hem 30euro, dat hoeft niet en is ook niet gangbaar onder couchsurfers, maar hij heeft tijd en benzine in mij geinvesteerd. Het eerste is gratis, maar het tweede niet. Ik denk dat de Letten het lastig hebben. Ze krijgen Letse lonen (gemiddeld loon: 300 euro) maar hebben europese prijzen! In de trein naar Riga mag ik naast een vriendelijke madam zitten van zo oud als ik. Ze heeft een slecht gebit en een adem die naar vis riekt. De kaartjesknipster is van hetzelfde bedje ziek. Tanden? Neeje! Eerder kraters. Het kost 1euro 70 voor een uur treinzitten. Omnibus. Ik weet niet of je het kan opmaken uit wat ik schrijf, maar ik ben nog altijd in een soortement shock. Armoede, lelijkheid, slechte gezondheid. Als je dat bij ons al zou willen zien, moet je naar speciale stadsdelen. Hier in Kauguri en in Turkums, kijk je rond. Het is overal. Maar nu: Riga! Heerlijk aankomen! Heerlijk uitstappen. Op naar het Riga hotel, met zicht op een park en op de opera. 50 euro voor een single kamer. Een heldere, klare kamer op de zesde verdieping. Ik zit een volledig uur in een super heet bad. Mijn haar wassen, welk een luxe! Witte lakens. De geur van gesteven goed. Wat een luxe! Proper. Wat een luxe! Kasten met deuren. Wat een luxe! Ik heb doorgaans een bloedhekel aan hotels, maar nu ben verdomd blij. En nu mijn eerste wandeling in Riga. Ik ga eerst naar de markt, achter het station. Markten zijn vrolijk, vind ik. Groenten en fruit. Aardbeien (aangevoerd uit Spanje) op tooooorens. Ik eet mijn eerste kersen van het jaar. Koop 4 bananen, waar ik het tot vanavond moet mee doen. Loop winkels in en uit. Kledingsgewijs houdt men hier, net zoals in Budapest, van kitsch. Het moet blinken, het moet spannen. Schoengewijs, loop je plat of op torenhoge hoerenschoenen. Als je iets smaakvols wilt, moet je europese merken kopen en die kosten meer dan bij ons. Ik zal wel een rasechte snob zijn, maar ik geloof dat ik vandaag dat winkelen van mij gebruik als "geruststelling", mijzelf overtuigen dat alles "normaal" is. Enneugh, hoe is Riga verder? Super! Heel kleurrijke architectuur. Heel fantasierijk. Art Nouveau, overal waar je kijkt. Veel pleinen met terrassen. Er spelen bands. Zou het een feestdag zijn of zo? We zijn toch maandag? Precies om 1 mimuut voor 19u ben ik in de dom van Riga. Er treed een bekend Russich gemengd koor op. De dom heeft veruit het grootste orgel ter wereld. Misschien wordt er op gespeeld? Neeje. Het is a capella zingen. Maar schooooooon. Een uur en 30 minuten religeuze muziek. Laat komen jongens, hoe meer jullie zingen, hoe verliefder ik word op God en zijn Geliefden ;-). En ontroerd. Moet er bijna van schreien. Ik ben emotioneel nog niet in orde. Dat beeld van die donkere, stinkende trap, en alles waar het voor staat (onwetendheid, verdrukking, armoede, ongezondheid) wanneer krijg ik dat van mijn harde schijf af? Ik heb van de pastor (of hoe heet de pastoor van een Lutherse kerk?) een gratis ticket gekregen. Samen met nog een paar andere mensen. Ik zit achter een pilaar, maar dat geeft niet. We krijgen, na het religieuze gedeelte, nog een 1 uur en 15 minuten wereldse muziek. Moderne. Als de Letten en de Russen ergens verstand van hebben dan is het van zingen en van volksdansen. En nu avondeten (om 10 uur 'avonds). Een whisky om op te warmen van die koude kerk, een eetsoep om dezelfde reden. Een salade. Nog een whisky omdat de eerste zo goed smaakte. 18 euro. Heerlijk toch? En nu naar bed. Morgen de eerste Art Nouveau wandeling. dada
