BLOESEMTOCHT.
DE LOONSE TSJAFFELEERS.
BORGLOON.
De bloesemtocht van de Loonse Tsjaffeleers laat ons altijd het mooiste van het Loonse landschap zien. Zowat een millennium geleden werd dit plekje omwille van zijn strategische heuvelsite door de graven van Loon uitverkoren om de hoofdplaats van hun graafschap – het graafschap Loon is immers de historische voorloper van de huidige provincie Limburg – te worden.
De glooiende contactzone tussen Droog- en Vochtig – Haspengouw bloeide mettertijd open tot de boomgaard van Vlaanderen. Maar het Loonse landschap heeft veel meer in petto dan geherwaardeerde hoogstamboomgaarden, landschapsbepalende laagstamaanplantingen en uitgestrekte aardbeienvelden. Er zijn immers ook de ecologisch waardevolle beekdalen, de koepelbosjes, de graften, de holle wegen en de panorama‘s. In dit natuurrijk decor situeren zich bovendien tientallen historische gebouwen en monumenten, kerken, kastelen, kwadraathoeven, kapellen, de abdij Mariënlof en hier en daar nog een vleugje vakwerkbouw, de versteende getuigen van een bloeiend cultuurhistorisch en agrarisch verleden. Dit alles komen we vandaag tegen op onze wandeling.
Kasteel van de Hulsberg werd in 1882 gebouwd op een heuvel waarvan de top 108m boven de zeespiegel uitsteekt. Omwille van deze heuvelsite is het kasteel een opvallend oriëntatiepunt in het landschap. De weilanden met toch nog wat hoogstamboomgaarden met de bloeiende hagen gewoon prachtig, als we verder wandelen en het kasteel boven op de heuvel achter ons laten komen we langs de Loreto kapel.
Een stukje geschiedenis van de kapel: Kapel en kluis van Hulsberg worden in 1689 gebouwd door Nicolaas Poislevache, deken van het kapittel van Borgloon, die de bedevaart naar Loreto in Italië maakte. De kluis was oorspronkelijk gelegen op de top van de Hulsberg, waar thans het kasteel staat. De eerste kluizenaar is Martin Derwael, genaamd Joseph. Eind 18de eeuw is Samuel Ulens eigenaar, die de kluis in 1810 aan Claes, eigenaar van het kasteel van Rullingen, verkoopt. Bij de aanvang van de bouw van het kasteel van Hulsberg in 1882 worden de gebouwen afgebroken en heropgebouwd aan de voet van de Hulsberg. De laatste kluizenaar overleed in 1897. De kluis deed nog enige tijd dienst als landbouwbedrijf; thans blijft alleen de kapel bewaard. Een gevelsteen binnen in het gebouw vermeldt de oprichting van de eerste kapel en het jaartal 1689.
De kapel ligt te midden van de velden, op een omhaagd perceel. Van hieruit hebben we een prachtig zicht op het golvend landschap en het dorpje Hendrieken. We wandelen verder en krijgen hier een prachtig panorama op Borgloon met de kerk. We wandelen nu richting Bollenberg. Waar we weer de mooiste panorama’s krijgen op Sassenbroek en Broekom wat een zicht. Nu komen we aan het ijzeren kerkje.
Een woordje uitleg: Het Vlaamse kunstenaarsduo Gijs Van Vaerenbergh heeft een doorkijkkerk ontworpen voor het landschap van Borgloon. De kerk is tien meter hoog en bestaat uit honderd op elkaar gestapelde lagen stalen platen. De constructie van de kerk weegt liefst dertig ton. Afhankelijk van het perspectief van de toeschouwer is de kerk doorzichtig of massief. Het project heeft als titel ‘Reading between the Lines’, wat volgens de kunstenaars aangeeft dat de toeschouwer de lijnen van de kerk moet ‘lezen’ om de vorm van het bouwwerk te kunnen zien.
Dit kunstwerk lokt toeristen van binnen en buitenland. Is ook gelegen op een van de mooiste plekken van Borgloon. We wandelen nu een eindje op de Romeinse kassei of heerbaan. En komen zo aan de speelweide. Gelegen in een oude kersenweide waar rustbanken en picknicktafels geplaats zijn. Weer verder nog een stukje heerbaan en dan zien we weer een van de prachtige panorama’s op Grootloon. Hier komen we aan het kunstwerk “de twijfelgrens”
Hier toont Fred Eerdekens een geplooide lijn in het landschap. Langs de Romeinse Kassei vind je een houtachtige sculptuur waarin je – enkel wanneer je vanuit de juiste positie kijkt – het woord ‘twijfelgrens’ kan lezen. Fred Eerdekens gebruikt taal wel vaker als medium voor zijn kunstwerken. Tegelijkertijd is zijn werk een reflectie over hoe taal werkt. Voor Twijfelgrens moet je het juiste standpunt innemen om het “verborgen” woord te kunnen lezen en tot inzicht te komen.
Na wat heen en weer krijgen we het woord twijfelgrens te lezen. Hier hebben we ook een prachtig zicht op Grootloon.
Groot-Loon was vanouds een klein straat- en landbouwdorp in de schaduw van Borgloon, waarmee het in 1977 werd samengevoegd. Op dat moment was het in oppervlakte de kleinste Belgische gemeente. Ondanks de naam van het dorp, maakte Groot-Loon nooit deel uit van het graafschap Loon, zoals Borgloon en vrijwel geheel Belgisch-Limburg. Vóór 1795 was Groot-Loon één van de Elf banken van Sint-Servaas, eigendom van het rijksvrij kapittel van Sint-Servaas in Maastricht. Het dorp werd in deze tijd ook aangeduid als Niel-Sint-Servaas.
Vandaag is het een rustig dorpje met zijn Sint-Servatiuskerk waarvan de onderbouw van de kerktoren en het schip nog resten zijn van de romaanse kerk uit de 12e eeuw. De bovenbouw van de toren dateert uit 1616 en die van het schip uit de 18e eeuw en enkele vierkantshoeven, waaronder de Servaeshoeve. Nu wandelen we terug naar ons vertrekpunt, nog even halt houden waarin 2008 onze wandelvriend Ivo Degreef overleden is, een prachtig boeket bloemen is er neergelegd door de wandelclub wat een prachtig gebaar. Nog even en we zijn terug in het college waar onze wandeling eindigt.
Voor het fotoalbum de link volgen
|
