PEDERSEN -- Jesper Sølling—Copenhagen – Denmark/Denemarken (1978-2002)

Pedersen Oldenburg I.O.             

Jesper Sølling nam rond 1978 in Kopenhagen de kaderbouw van het fietsmodel uit 1893, van de Deen M. Pedersen, op zich. Van circa 1991  in Duitsland verhandelt door Fahrradhandlung Kalle (Manfred) Kalkhoff in Cloppenburg.

Sedert 1995: Bedrijfsnaam in Cloppenburg als: Kalkhoff, Sölling & Pedersen.

Sedert 2002 Kaderbouw voor Kalkhoff – Pedersen in Tsjetsjenië. Jaarproductie circa 100 a 300 stuks.

Sedert 2010 Kalkhoff GbR. Pedersen Manufaktur.

Bron: Frank Papperitz

Heb je ooit zo'n fiets gezien?

Een atypisch frame met 21 driehoeken, een zadel dat als een hangmat hangt: dat zijn de kenmerken van een Pedersen-fiets, vernoemd naar zijn Deense ontwerper.

Mikael Pedersen, geboren in Denemarken in 1855, bekleedt een obscure plaats in de wielergeschiedenis. Hij was een man met een zeldzame mix van creativiteit, verbeeldingskracht, talent en gedrevenheid, en zijn inzicht in mechanica gecombineerd met zijn technische vaardigheden, stelde hem in staat zijn talloze ideeën werkelijkheid te laten worden. Tegelijkertijd veroorzaakte zijn ietwat koppige en onvoorspelbare gedrag hem af en toe financiële en juridische problemen, wat resulteerde in gemiste kansen op breder commercieel succes. Dit is misschien de reden waarom hij een vergeten voetnoot is geworden in plaats van een meer bekende naam in de wielergeschiedenis.

Landbouwmachines waren aan het einde van de 19e eeuw een grote business en Pedersen had patenten verkregen voor diverse verbeteringen aan zuivelapparatuur. De verkoop van productierechten leverde hem royalty's op, wat hem naar huidige maatstaven een rijk man zou hebben gemaakt. Maar toen de royaltybetalingen zeldzaam werden, ging hij op zoek naar andere mogelijkheden.

Pedersen werd in 1893 verleid om naar Dursley, Engeland, te verhuizen. Hij vestigde zich in de stad, woonde in Kingsley House in Long Street en werd een van de oprichters van R.A. Lister & Company. Het was rond deze tijd dat hij begon met de ontwikkeling van een innovatieve methode voor zijn fietsconstructie.  Hij kreeg in 1894 een patent op zijn fietsontwerp, maar blijkbaar had hij de fiets met het houten frame al jaren eerder gebouwd. De fiets had een vaste versnelling en de patentaanvraag vermeldt dat het originele, laag gemonteerde stuur van "koehoorn" bedoeld was om de voeten op te laten rusten! De Pedersen-fiets werd ook wel de Dursley Pedersen-fiets genoemd  omdat hij geproduceerd werd in het Engelse stadje Dursley.

Pedersen schreef dat hij als eerste de hangmat-stijl zadel had ontwikkeld. Deze bood betere vering bij oneffenheden in de weg. Pedersen ontwikkelde vervolgens een frame, een spant samengesteld uit verschillende dunne buizen, rond zijn nieuwe zadelontwerp. Hij schreef zijn inspiratie toe aan de Whipple - Murphy brugspant. Het ontwerp ondersteunde aanvankelijk geen zithoogteverstelling en zelfs nadat er enige verstelbaarheid was toegevoegd, was de productie van acht verschillende maten vereist. Het niet-standaard frameontwerp zou geen traditionele voorvork kunnen bevatten. In plaats daarvan ontwikkelde Pedersen een vork die ook bestond uit dunne buizen die tot een spant waren samengevoegd, dat met lagers op twee verschillende punten aan het frame was bevestigd, in plaats van via een traditionele balhoofdbuis. Pedersen ontving ook patenten voor een kettingblad- en trapascombinatie en lichtgewicht pedalen

Mikael Pedersen richtte de Pedersen Cycle Frame Co. Ltd op met de financiële steun van een rijke Amerikaan, Ernest Hooley, en verhuisde naar een fabriek in Water Street (de oude Pin Mill, gerenoveerd in 2002) van waaruit hij in 1897 zijn nieuwe fietsen begon te produceren. In 1898 verhuisde Pedersen naar Raglan House in Long Street, in de tuin  legde hij een fietspad aan dat hij gebruikte om te oefenen en zijn machines te testen. Helaas werd Hooley later dat jaar failliet verklaard, waardoor Pedersen elders op zoek moest gaan naar financiering. Dit kwam in de vorm van RA Lister die het patent voor de fiets verwierf en een nieuw bedrijf oprichtte, de Dursley Pedersen Cycle Co. om de fietsen te bouwen onder licentie van de Pedersen Cycle Frame Co. Ltd. Dit bedrijf wordt het meest geassocieerd met Pedersens unieke fiets. Toen de fiets races begon te winnen en talloze records vestigde, richtte de wielerpers er haar aandacht op. Pedersen bouwde zelfs een superlichte racefiets,  hij gebruikte extreem dunwandige buizen, 24 inch houten velgen en uitgeboorde onderdelen om gewicht te besparen. Deze fiets bestaat nog steeds en weegt naar verluidt minder dan 4,5 kilo! De positieve pers wekte de interesse van klanten en de verkoop van de Dursley Pedersen-fiets bleef stijgen. Op het hoogtepunt had het bedrijf 50 mensen in dienst die meer dan 30 fietsen per week produceerden.

De productie kwam in de eerste jaren van de 20e eeuw dus in een stroomversnelling en Pedersen spreidde zijn inventieve vleugels nog verder uit, dit deed hij met het bedenken van militaire versies, damesversies en goedkope varianten, maar hij maakte ook raceversies en tandems.  Er werden ook toebehoren beschikbaar gesteld, naast diverse tassen  waren ook een golftashouder en een wapenhouder enkele van de beschikbare accessoires. Het bedrijf verkocht zelfs een door Pedersen ontworpen splitrok tot op de enkels, zodat vrouwen met een bescheiden houding konden fietsen. Pedersen concentreerde zijn energie op productieprocessen en voerde technische verbeteringen door in de productiecycli, zoals een balhoofd met kogellagers en een verstelbaar stuur.

Doch het ging echter niet allemaal zo goed, de verkoop was niet zoals verwacht en er was van sommige kanten kritiek op het ontwerp. De nieuwe uitvinding van Pedersen, een naafversnelling, die concurreerde met een naafversnelling van Sturmey-Archer, bleek aanvankelijk onbetrouwbaar, wat onrust veroorzaakte tussen de RA Lister Co. en het fietsbedrijf. De verkoop daalde verder, de verliezen begonnen op te lopen en in 1905 werd de Dursley Pedersen Cycle Company geliquideerd en overgenomen door R.A. Lister and Co. Ltd. Na de overdracht van activa en passiva aan R.A. Lister, met een opnieuw ontworpen tandwielmechanisme en een nieuw leiderschap begonnen de  Dursley Pedersen-cycli weer geproduceerd te worden en steeg de verkoop opnieuw. Mikael Pedersen nam echter weinig deel aan de onderneming en concentreerde zich op andere dingen, waaronder een nieuwe motorfiets met behulp van de geometrie van zijn fietsframe, maar dat was geen succes. Pedersen bleef zich ook op andere domeinen inzetten en bleef een productief uitvinder. Zijn naam wordt onder andere geassocieerd met het ontwerpen van magneto's, nauwkeurige meetinstrumenten en munitie. Hij was een begenadigd muzikant die zijn eigen instrumenten bouwde, zijn eigen bier brouwde en dol was op grappen. Tot aan het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werden ongeveer 8.000 Dursley-Pedersen-fietsen geproduceerd

Tegen 1917 was de smaak veranderd, de wereld was verder gegaan en het einde van de oorlog was in zicht en de verkoop van rijwielen door R.A. Lister stopte. Vier jaar later werden alle voorraden onderdelen verkocht aan een Londense firma die de fiets nog een paar jaar bleef verkopen. Het ontwerp werd ook aan andere fabrikanten in licentie gegeven, en er werden begin jaren twintig ongeveer 30.000 exemplaren geproduceerd, maar het ontwerp sloeg nooit echt aan.

Tegen 1920 begonnen  de creatieve vaardigheden van Mikael Pedersen te verzwakken en keerde hij gedesillusioneerd, door het mislukken van zijn uitvindingen of het uiteenvallen van zijn derde huwelijk, terug naar Denemarken, waar hij tot aan zijn dood in 1929 in relatieve armoede bleef leven. Hij  overleed in een bejaardentehuis te Kopenhagen hij was onbekend en vergeten.

Het verhaal was echter nog niet ten einde. In 1995, na een campagne en inzameling voor fondsen, werden de stoffelijke resten van Mikael Pedersen opgegraven uit hun ongemarkeerde graf in Denemarken en herbegraven op de begraafplaats van Dursley. Meer dan 300 mensen waren aanwezig, waaronder afstammelingen van de familie, lokale hoogwaardigheidsbekleders en liefhebbers van de unieke fiets die nog steeds zijn aanhangers heeft.

Hoewel de fietsen nooit enorm populair zijn geweest, genieten ze een toegewijde aanhang en worden ze vandaag de dag nog steeds geproduceerd. In 1978 herontdekte Jesper Sølling het ontwerp van Pedersen en begon hij met het bouwen van frames. Jesper Sølling produceert ondertussn zijn Pedersen niet meer. Sølling produceerde er 6000 tussen 1978 en 2002. De productie is nu voornamelijk verdeeld over Groot-Brittannië en kent een groeiend succes in Japan. De stijl is sinds het begin nauwelijks veranderd en is  met moderne onderdelen tijdloos geworden. Het ontwerp word ook nog steeds in Duitsland gemaakt door Michael Kemper en ook door de Deense Copenhagen bike factory.

Na meer dan een eeuw blijft Pedersens ontwerp een voorbeeld van uniek vakmanschap in een wereld van massaproductieconventies. Pedersen-fietsen vormen een link naar het verleden, toen fietsen onafhankelijkheid en bewegingsvrijheid bracht, toen kwaliteit zichtbaar was, toen details ertoe deden, toen stijl mooi was.

https://www.dursley-pedersen.net/

https://www.dursley-pedersen.net/dp_history.html

https://www.dursley-pedersen.net/mp_bio.html

https://onlinebicyclemuseum.co.uk/1900-dursley-pedersen-military-cycle/

http://www.velo-design.com/pedersen-bike/

https://copenhagenbikefactory.dk/

https://www.youtube.com/watch?v=iyjxk0oS-vs