Een balhoofdplaatje is een logo van de fabrikant of het merk dat is aangebracht op de balhoofdbuis van een fietsframe. Balhoofdplaatjes werden al eind 19e eeuw toegepast en waren vaak gemaakt van metaal. Ter bevestiging aan de balhoofdbuis kunnen daarin nagels of schroeven zijn gebruikt. Bij moderne(re) fietsen kunnen tevens, al dan niet met lijm, balhoofdplaatjes van kunststof zijn aangebracht. Ook kan een balhoofdbuis voorzien zijn van een transfer/sticker.
Argenta cycles ----- Établissements Bonnichon – Constructeur Grossist------58, Rue George-Sand en 19, Rue Origet---- Tours- Indre et Loire ------ France/Frankrijk
Geregistreerd als fabrikant in de Cycle Directory van 1967, maar in werkelijkheid groothandel.
Argental was een Bretoense fabrikant gevestigd in Dinan, met als logo het wapen van Dinan. Ook op sommige balhoofdplaatjes en transfers zien we het blazoen van Dinan.
Armor - cycles & motos -------86 rue de Siam 29200 ------Brest------- France/Frankrijk
Het merk Armor, werd in 1901 in Brest (Bretagne) opgericht op initiatief van Joseph Le Guellec. Voor de Tour de France van 1906 schreef het merk elf renners in, Eugène Christophe (1885-1970) eindigde als negende. Kort daarna ging Armor, net als veel fabrikanten uit die tijd, failliet. Dat kwam waarschijnlijk vanwege het overaanbod op de markt en het gebrek aan concurrentievermogen van het bedrijf.
In 1909 wilde Edmond Gentil, de machtige oprichter van het bedrijf Gentil et Cie en eigenaar van de fiets-, motor-, auto- en motormerken Deauville, Alcyon en Labor, investeren in de West-Franse markt. Om dit te bereiken, kocht hij het merk Armor van J. Le Guellec en verhuisde het vervolgens naar Parijs, naar de avenue de Trudaine 23 (hoofdkantoor). De fabrieken bevonden zich in Courbevoie – Seine.
Edmond Gentil sloeg zo twee vliegen in één klap: Armor behield zijn sterke identiteit en zijn regionale klantenkring, maar veroverde ook een nieuw klantenbestand in Parijs, want in de hoofdstad woonde er een groot aantal Bretoenen. Vanaf dat moment zullen de merken, die tot dezelfde groep (Gentil) behoorden, fietsen, motorfietsen en zelfs auto's produceren met dezelfde kenmerken, op een paar details na.
Van 1908 tot 1947 sponsorde Armor een professionele wielerploeg die in de jaren 20 en 30 van de vorige eeuw haar hoogtijdagen beleefde. Tussen 1919 en 1921 participeerde Armor via La Collation Sportive, waarin meerdere Franse merken samen optrokken na WO I. Deze coalitie behaalde drie eindzeges in de Tour de France (1919–1921)
Individueel boekte Armor geen Touroverwinningen; de meeste overwinningen in die periode kwamen
op naam van Peugeot, Automoto of Gitane.
Grote kampioenen behaalden talloze overwinningen in het shirt van het merk in de populairste wedstrijden van die tijd, waaronder de Tour de France!
Productie van Fietsen, bromfietsen en motorfietsen tot ca. 1950.
Cycles Bengalia ----- Fuchs et Compagnie --- Orléans----- France/Frankrijk
Bottin du cycle 1951 : FUCHS ET COMPAGNIE / CYCLES BENGALIA / CYCLES LA BEAUCERONNE:
De cycles Bengaglia werden vervaardigd door Fuchs & Company in Orléans. Op het merkplaatje is een Bengaalse tijger afgebeeld. Het tweede merk La Beauceronne is het regionale merk van de Beauce.
Les cycles Bengaglia étaient fabriqués par Fuchs et Compagnie à Orléans. La plaque représente un tigre du Bengale. La seconde marque La Beauceronne est la marque régionale de la Beauce.
-De naam Gladys is waarschijnlijk afgeleid van het Welshe woord "gwladus" of "gwlad", wat "land" of "natie" betekent. In die context kan de naam dus geïnterpreteerd worden als: "vrouw van het land" of "prinses van het volk."
-Soms wordt Gladys ook in verband gebracht met het Latijnse woord "gladius", dat "zwaard" betekent. Deze interpretatie is minder gebruikelijk, maar komt soms voor in symbolische naamverklaringen.
- Er is ook een theorie dat het een variant is van het Latijnse Claudia.
Helyett --- Gebroeders Picard ---- Sully-sur-Loire (Le Loiret)--- France/Frankrijk
Met de naam en het beeld van een beroemde operetteheldin uit die tijd, was Helyett een fietsenmerk die in 1919 opgericht werd in Sully-sur-Loire in de Loiret. Helyett was een fiets- en motorfietsfabrikant, opgericht door de gebroeders Picard.
De oorsprong van de naam Helyett lijkt niet, zoals sommigen veronderstellen, de Hongaarse voornaam te zijn van de dochter of echtgenote van een van de broers Picard, maar eerder de naam van de heldin uit de operette " Miss Helyett " (1890) van Edmond Audran (1840-1901), componist van beroemde operettes als "La Mascotte" in 1880 of "La Poupée" in 1896.
In de jaren 30 werkten er bijna vijftig mensen in de werkplaatsen van het merk.
Helyett was zowel een consumentenmerk als fabrikant van prestigieuze fietsen, bijvoorbeeld voor Jacques Anquetil die in 1956 in Milaan het uurrecord verbeterde op een Helyett-fiets, dat met een gemiddelde snelheid van 46 km/u.
Aanvankelijk sponsorde Helyett pistewielrenners, maar in de jaren 1950-1960 kende het merk hoogtijdagen. Helyett werd in die periode vooral bekend als sponsor van een profwielerploeg met grote namen als Jacques Anquetil, die de Tour de France won in 1957, 1961, 1962, 1963 en 1964 op fietsen van Helyett. Gewaardeerd door kenners en wielerliefhebbers die de gouden eeuw van wielerwedstrijden hebben meegemaakt, bleef Helyett onbekend bij het grote publiek, dat ondanks zijn bekendheid onder specialisten en met een staat van dienst die het bij de grootste namen plaatst met Alcyon, Bianchi, Gitane, Peugeot en Raleigh.
In 1962 sloot de fabriek in Sully‑sur‑Loire definitief zijn deuren en werd het merk verkocht aan het bedrijf Griffon. In 1966 fuseerde het bedrijf met het bedrijf Gitane uit Machecoul. Gitane produceerde in de jaren 70 Gitane fietsen met daarop Helyett-transfers.
DE HELYETT WIELERPLOEG
De Helyett wielerploeg was een Franse professionele wielerploeg met een groene trui met witte streep, de ploeg was actief tussen 1932 en 1961.
De eerste wielrenner die naam maakte op een Helyett-fiets was Victor Linart in 1927. Hij werd wereldkampioen op de middellange afstand .
In 1932 bundelden Helleytt en Hutchinson hun krachten en vormden een professioneel team van 8 renners. De groene trui met witte streep verscheen echt in competitie vanaf 1933 met Adrien Buttafocchi (1907-1937, overleden op de Col de l'Esteret), die de wedstrijd Marseille-Nice won.
In 1934 won Jean Bidot (1905-1986) de Tour du Vaucluse. In 1936 won Albertin Disseaux (1914-2002) de Ronde van Oost-Frankrijk.
René Vietto (1914-1988) zou de merktrui eren door: 1e te worden in het klimmersklassement van de Tour de France van 1934, winnaar van de Parijs-Nice in 1935, 2e te worden in de Tour de France van 1939 en Frans kampioen te worden in 1941.
Ook twee Belgen onderscheidden zich in de groen-witte trui: François Neuville (1912-1986) won de Ronde van België in 1938 en Joseph Somers (1917-1966) won in 1939 de Ronde van België.
De wedstrijd Luik-Bastenaken-Luik was twee seizoenen lang afwezig vanwege de oorlog, maar werd in 1943 gewonnen door Richard Depoorter. Aan het einde van de oorlog was de ploeg verzwakt. In 1948, op de Olympische Spelen in Londen, won José Beyaert de gouden medaille in de wegwedstrijd. Het jaar daarop werd gekenmerkt door de terugkeer van René Vietto, niet langer als renner maar ditmaal als ploegleider. Dit werd gevolgd door prestigieuze overwinningen, met name in 1950 met het Critérium du Dauphiné Libéré. René Vietto vertrok vroegtijdig. Van 1952 tot 1955 zat de ploeg in een dip, maar vanaf 1956 herwon de ploeg het momentum dankzij de komst van een jong Frans wielerwonder, Jacques Anquetil , en die van de Franse kampioen André Darrigade.
Jacques Anquetil was ongetwijfeld de revelatie (1934-1987), hij won vijfmaal de Tour de France. Hij maakte van 1956 tot 1961 deel uit van de ploeg Hellyett-Potin. In 1958 won Michel Rousseau op de baan de gouden medaille op de baanwielersnelheid tijdens de Olympische Spelen van Melbourne. Het jaar daarop werd André Darrigade wereldkampioen, drie jaar vóór Jean Stablinski. We kunnen ook de twee groene truien noemen die Jean Graczyk behaalde in de Tour de France van 1958 en 1960.
Helyetts laatste jaar zou voor het eerst in haar lange geschiedenis worden gekenmerkt door een iconische wisseling van de wacht. Het traditioneel groene shirt werd vervangen door een rood-wit exemplaar. Het zou het laatste seizoen van het team zijn, het zou worden overgenomen door Campagnolo en Gitane.
Miss Helyett is een operette in drie bedrijven van Maxime Boucheron en Edmond Audran , voor het eerst gemaakt en uitgevoerd op12 november 1890 in het Maison des Bouffes-Parisiens met Biana (Bibiane Augustine) Duhamel in de titelrol.
De dochter van een Amerikaanse dominee, die aan een koopman uit Chicago is beloofd , Miss Helyett Smithson, is met haar vader op vakantie in het Casino-Hotel in een kuuroord in de Pyreneeën, waar ook kunstenaars, levensgenieters en dansers verblijven. Terwijl ze, zoals elke dag, alleen door de bergen wandelt, valt ze in een ravijn. Vastgehouden door een tak die in haar onderrok is blijven haken, wordt ze gered door een voorbijganger aan wie het diepste wezen van de preutse jonge vrouw wordt onthuld. Maar wie is zij?
De operette werd in 1933 verfilmd door Hubert Bourlon en Jean Kemm , met Josette Day in de hoofdrol van Miss Helyett.
Nemo (...1902..) --- cycles Dupont Frères constructeurs ----268 rue Nationale --- Lille/Rijsel --- France/Frankrijk
In de buurt van de paardenmarkt in Lille bestond een vélocipèdefabriek van G. Dupont (Manufacture de vélocipèdes G. Dupont), dat staat vermeld in het boek Le vélo, fils de France (1938).
PIERRE CLOAREC----- rue René Madec ------ Quimper------ France/Frankrijk
Pierre Marie Cloarec was een Franse wielrenner, hij werd geboren op 14 maart 1909 te Pleyben en stierf op 7 december 1994 in Pont-l'Abbé .
Pierre Cloarec
Pierre Marie Cloarec werd geboren op 14 maart 1909 in Pleyben (Finistère) waar zijn ouders dagloners waren. Na succesvol te hebben deelgenomen aan lokale races, trad hij op 17-jarige leeftijd toe tot het Dunlop-team en verliet hij zijn werk in een staalfabriek te Longwy. Hij verbleef drie jaar bij Dunlop, in deze jaren won hij tien races en werd hij in 1929 kampioen van Meurthe-et-Moselle. Hij eindigde ook als 15e en 6e in Parijs-Longwy in 1928 en 1929.
Na zijn militaire dienst keerde hij terug naar Pleyben, trouwde daar en opende zijn eerste fietsenwinkel. Bijgenaamd Cloclo door zijn klasgenoten vanwege zijn gelijkenis met de acteur Michel Simon, nam hij deel aan vele races in Bretagne en daarbuiten. Zijn kracht in de koersen en ook zijn lichaamsbouw van een worstelaar leverden hem de bijnaam " Stier van Pleyben" op. Zijn uitstekende resultaten in 1933 zouden voor hem de deuren bij de beroepswielrenners openen.
Daarna nam hij vijf maal deel aan de Tour de France. In 1933 eindigde hij als 38e van de 40 geklasseerde finishers. In 1935 werd hij negende in drie etappes: Parijs-Rijsel, Belfort-Genève, Rochefort -La Rochelle en eindigde hij als 18e in het algemeen klassement. In 1936 eindigde hij 7e in de etappe Parijs-Lille, 2e in Grenoble-Briançon (waar hij de leiding nam op de top van de Col Bayard) en eindigde hij als 22e in het algemeen klassement. In 1937 trad hij toe tot het Franse nationale team en eindigde als 32e in het algemeen klassement.
In 1935 eindigde hij als 44e in het algemeen klassement van de Giro d'Italia. Twee opeenvolgende jaren (1935 en 1936) was hij de winnaar op het Circuit de Aulne in Châteaulin. In 1937 won hij Parijs-Saint Etienne en eindigde hij als 3e op het Circuit de Paris. In 1938 won hij de Ronde van Morbihan, hij won ook in Marseille, Lyon, Rouen en Caen-Rouen en behaalde hij de 3e plaats in Parijs-Caen.
Het jaar 1939 was een goed jaar in de Tour voor Pierre Cloarec: hij won twee etappes, Rennes-Brest en Monaco- Digne, en eindigde als 5e in de slotetappe, Troyes-Parijs. . De dag na zijn overwinning in de rit naar Brest passeerde hij triomfantelijk voor zijn fietsenwinkel in de rue René Madec in Quimper. De Tour van 1939 was een kans voor de fotograaf Robert Capa, die voor de krant Parijs-Soir werkte. Hij nam geweldige foto's van Pierre Cloarec en zijn familie. Hij reed vijfmaal de Ronde van Frankrijk: 1933, 1935, 1936, 1937 en 1939. Professionele jaren 1931–1946.
In 1941 eindigde Pierre Cloarec als 8e in het Franse kampioenschap wegrennen en als 3e in de Parijs-Tours. Een dijbeenbreuk na een val maakte in 1942 een einde aan zijn wielercarrière. Maar zijn passie voor fietsen bleef bestaan. In 1947 werd hij technisch directeur van de Franse West-ploeg die deelnam aan de Tour de France. De kopman van de ploeg, de Bretoen Jean Robic, won de Tour. Hij was technisch directeur van hetzelfde team in de Tour de France van 1950.
Polvêche Louis cycles --------Salomé – Nord ----- France/Frankrijk
Salomé is een gemeente in het Franse Noorderdepartement (Frans: département du Nord) (regio Hauts-de-France). De gemeente maakt deel uit van het arrondissement Rijsel. Ten zuiden van de gemeente loopt het Canal d'Aire.
Op het balhoofdplaatje staat een ster afgebeeld, ook de merknaam Régulus verwijst naar een ster. Regulus (ster) : Regulus (alpha Leonis) is een blauwe subreus en tevens de helderste ster in het sterrenbeeld Leeuw (Leo). https://nl.wikipedia.org/wiki/Regulus_(ster)
Solidor -- ( 1860/1900...) Manufacture Française des Cycles et Automobiles---- 52 boulevard Voltaire & 13 passage Saint Pierre Amelot -------- Paris/Parijs
In een oudere vertrouwde repertoire van fietsenmerken (uit eind 19e / begin 20e eeuw), komt de naam “Solidor” wél voor als voormalig ( rond 1860‑1900) Frans cycle- en automobielfabrikant met vestigingen in Parijs . Dat merk bestaat vandaag echter niet meer als fietsproducent.
St. Etienne cycles ----- Piéces Garantis --- Manufacture Nord et Loire -------- France/Frankrijk
MANUFACTURE NORD ET LOIRE -- 01 Januari 1900 - Handel in diverse artikelen
Het was in Roubaix dat in december 1927 de vennootschap onder firma Suquet et Faith Frères, waarvan de hoofdzetel gevestigd was in de rue de l'Espérance 64, werd omgevormd tot een naamloze vennootschap. Het behield toen als doel de fabricage van en handel in rijwielen, enz. Jean Baptiste Suquet, Jean en Démosthène Faith werden aangesteld als managers.
In 1936 was de Manufacture du Nord et de la Loire (Suquet et Faith) gevestigd op 21, rue de l'Abbaye des Près in Douai en het was nu het adres van het hoofdkantoor...
Manufacture Nord Loire Suquet & Faith - Immatriculer le 8/7/1954 - Radié le 16 octobre 2009 adresse 66 rue Jb Lebas à Bondues 59910 - Dernier gérant Gilles Willot.
Rechtsvorm: Société anonyme à conseil d'administration
Adres: Rue Michel Servet, 59000 Lille France (Rijsel - Frankrijk)
RCS: Geschrapt (uit het register van LILLEMETROPOLE, 16/10/2009)
Verkocht onder het merk Baby star in 1958 en waarschijnlijk eerder - Nord & Loire had een winkel in Douai.
Nog een paar dingen over Suquet en Faith.
-21 nov. 1935 “ MANUFACTURE DU NORD ET DE LA LOIRE ” Sté éts SUQUET et FAITH frères --Douai
-22 jan. 1943 “ FRANCYCLE ” Étienne SUQUET Tours (Moeten we hier een verplaatsing zien als gevolg van de omstandigheden (de oorlog) van die tijd? Zeker! Een heel andere waarheid over de mysterieuze verdwijning van de achternaam FAITH in 1943... De broer Demosthenes had in 1942 enige verantwoording afgelegd aan de justitie van die tijd... Dit is wat ik vond in Le Cri du peuple de Paris van 25 augustus 1942 (een krant die als collaboratief wordt beschouwd)
-20 mei 1950 “ BABY STAR ”&“ STAR BABY ” Éts SUQUET et FAITH frères --Lille (Rijsel)
-6 jan 1953 “ LE VÉLO QUI GRANDIT AVEC L'ENFANT ” Éts SUQUET et FAITH frères --Lille (Rijsel)
-17 juin 1953 “ EXTENCYCLE ”, “ EXTENCYCLE AÎNÉ ”&“ EXTENCYCLE BENJAMIN ” Éts SUQUET et FAITH frères -- Lille (Rijsel)
-14 aug. 1953 “ SENGA ” Éts SUQUET et FAITH frères Lille (Rijsel)
-5 nov. 1955 “ BABYLETTE ”& “ DADY'STAR ” Éts SUQUET et FAITH frères-- Lille (Rijsel)
-29 okt. 1957“ FRANCYCLE ” (Aanbetaling verlengt voor 15 jaar) & “ TEXAS ” Manu. Nord et Loire éts SUQUET et FAITH, Michel SEVET -- Lille (Rijsel)
In de lange lijst van submerken van Nord et Loire kunnen we het merk SUPER toevoegen.
De Bottin du Cycle van 1947 vermeldt twee adressen van dit bedrijf in het Noorden, ik geef ze aan u zoals ze in deze directory zijn opgenomen:
- Ets Suquet et Faith----21, rue de l'Abbaye-des-Prés ---Douai
- Suquet et Faith frères--- 2, rue Michel-Servet --- Lille (Rijsel)
Waarom de Loire, de goederen werden vervaardigd in St Etienne?
De gebroeders Faith bevonden zich niet in de 2 departementen ?
Seidel & Naumann (GERMANIA) --- Hamburger Straße ---- Dresden------ Duitsland
Seidel & Naumann werd in 1868 opgericht door ondernemer Bruno Naumann te Königsbrück in Dresden . Nadat koopman Erich Seidel in 1869 in het bedrijf investeerde, werd zijn naam in 1870 voor de naam van de oprichter geplaatst en bleef in de bedrijfsnaam staan, zelfs na Seidels vertrek in 1876. Binnen zeer korte tijd groeide het bedrijf uit tot de grootste naaimachine- en typemachinefabrikant van Duitsland. In 1992 werd de fabriek, na diverse naamswijzigingen en productiewijzigingen, gesloten.
Na zijn jarenlange reizen keerde Karl Robert Bruno Naumann terug naar Dresden en richtte op 5 augustus 1868 met zijn eigen spaargeld van een paar honderd daalders een kleine werkplaats voor fijnmechanica op. Het jaar daarop produceerde Naumann, op basis van een Amerikaans patent, Wheeler-Wilson naaimachines. In 1869 investeerde de koopman Emil Seidel 25.000 daalders in het bedrijf, dat vanaf 1870 handelde onder de naam "Seidel & Naumann". Hoewel Seidel in 1876 vertrok met een ontslagvergoeding van een kwart miljoen Reichsmark, bleef de bedrijfsnaam ongewijzigd. In de loop van de geschiedenis van het bedrijf vonden er verschillende verschuivingen in de productiefocus plaats. In 1872 was Naumann de eerste in Duitsland die op basis van het modernere Singer-principe hoogarmige naaimachines produceerde, en hij verbeterde deze voortdurend.
In 1883 verwierf Naumann een bouwterrein buiten het dichtbebouwde stadscentrum en bouwde een grote fabriek aan de Hamburger Straße. Drie jaar later werd het bedrijf omgevormd tot een naamloze vennootschap de: “Nähmaschinenfabrik und Eisengießerei vormals Seidel & Naumann“. Het bedrijf had toen 1.000 werknemers in dienst die jaarlijks 80.000 naaimachines produceerden. Het nieuwe gebouw bood ruimte voor nieuwe producten. Zo begon rond 1892 de massaproductie van fietsen onder het merk "Germania". Advertenties getuigen ook van "Naumanns Fietsen", dat onder deze onafhankelijke naam.
Ze produceerden ook snelheidsmeters voor locomotieven, en vanaf 1887 muziekautomaten. De kantoorschrijfmachines van het merk "Ideal", die speciaal naar wens van de klant konden worden uitgerust met tabulators en diverse toetsenborden, verwierven een wereldwijde bekendheid. Vanaf 1900 gingen ook de kantoorschrijfmachines in massaproductie. In 1901 begon het bedrijf onder, licentie, met de productie van Laurin & Klement Germania- motorfietsen, deze hadden een- en V-twinmotoren met vermogens variërend van 2,5 tot 6 pk. Het plan om eigen motorvoertuigen te produceren werd na Naumanns vroegtijdige dood in 1903 opgegeven. Een bron die in 1908 werd gepubliceerd vermelde dat er toen nog Germania motorfietsen en bagagedriewielers, nog steeds onder licentie van Laurin & Klement, werden vervaardigd. In 1910 werd de eerste draagbare typemachine, de "Erika", geproduceerd.
Ten tijde van het overlijden van de oprichter had het bedrijf ongeveer 2500 mensen in dienst. Bruno Naumann richtte een aantal sociale voorzieningen op voor zijn werknemers: een ziektekostenverzekering voor werknemers met een lange staat van dienst en hun gezinsleden, een uitkeringsfonds bij langdurige ziekte en overlijden, een invaliditeitsfonds en een fonds voor ambtenarenondersteuning. De werkplaatsen waren royaal uitgerust met kleedkamers, toiletten, wasruimtes en eetzalen.
Het bedrijf Seidel & Naumann werd voortgezet door zijn opvolgers. In 1912 verhuisde de eigen gieterij naar Pirna. De productie werd uitgebreid met rekenmachines), boekhoudmachines en optische profielslijpmachines (vanaf 1932).
De productie van fietsen werd in 1938 stopgezet.
In 1940 werd de bedrijfsnaam opnieuw gewijzigd in Seidel & Naumann AG. Het bedrijf was een van de belangrijkste grote bedrijven in Dresden totdat het zwaar beschadigd raakte bij luchtaanvallen in 1944/45.
Op basis van het referendum in Saksen op 30 juni 1946 werd het bedrijf onteigend en overgedragen aan de overheid. Het bedrijf opereerde vervolgens als Mechanik vorm. Seidel & Naumann VEB Dresden. Na de overdracht aan de staat in 1946, opereerde het bedrijf, sinds 1951 samen met de voormalige Clemens Müller AG , als VEB (Volkseigene Betrieb) Schreibmaschinenwerk(e) Dresden (SWD). Dresden lag nu in de Duitse Democratische Republiek ( DDR ).
Vanaf 1979 behoorde het tot de VEB Kombinat Robotron (RSD), en werden er tot 1990 typemachines geproduceerd, grotendeels nog onder de traditionele merknaam Erika .
Na faillissement werd de typemachinefabriek, gelegen aan de Hamburger Straße, werd in 1991 overgenomen door Rüdiger Freiherr von Künsberg en diende vanaf 1992 als Technisch Stadhuis voor het stadsbestuur van Dresden.
Germania is een personificatie met verschillende connotaties. In de oudheid , toen de volkeren van Germania enkel vanuit het perspectief van de Romeinse veroveraars als een eenheid verschenen, beeldden ze al een "Germania" af in de vorm van een vrouw, bekend als een numen, en noemden haar bij dezelfde naam die ze aan de regio hadden gegeven. Sinds de middeleeuwen wordt ze, met verwijzing naar de Germania magna uit de oudheid, beschouwd als de nationale personificatie van Duitsland in de zin van het gebied waar de Duitse taal werd gesproken. In de 19e eeuw diende Germania de democratische beweging in Duitsland als een nationaal-romantisch symbool voor de Duitse natiestaat waarnaar zij streefde. In 1828 beeldde Friedrich Overbeck haar af in Italia en Germania als een sierlijke maagd die zich zachtjes naar Italia toeleunde als reactie op het hedendaagse verlangen naar Italië. In 1848 toonde het schilderij Germania, toegeschreven aan Philipp Veit, voor de Nationale Vergadering van Frankfurt, een vreedzaam beeld van bevrijding en een nieuw begin. In de iconografie van het Duitse Rijk nam Germania meer nationalistische trekken aan en werd het opnieuw geïnterpreteerd voor oorlogspropaganda
Al in 1885 bestond er in Neurenberg een vélocipèdeclub, waar het sportieve gebruik van de hoge bi werd beoefend. Max Ottenstein was een enthousiast lid van deze club. Hij legde zijn eerste zakelijke contacten in Engeland, destijds wereldleider in de productie van fietsen. Al deze karweien vereistenniet alleen een ambachtelijke productie, maar ook een commercieel beheerde bedrijfsvoering. Zo richtten Max Ottenstein en de koopman Max Frankenburger in 1886 Frankenburger & Ottenstein OHG op. Max Frankenburger werd geboren op 27 augustus 1860 in Ühlfeld en overleed op 5 januari 1943 in het concentratiekamp Theresienstadt. Max Ottenstein werd geboren op 23 februari 1860 in Gunzenhausen, hij overleed op 26 oktober 1947 in Schaan/Liechtenstein.
Max Ottenstein bracht van zijn reizen door Engeland de benodigde grondstoffen en ideeën mee voor de oprichting van de fietsenmakerij. In een gehuurde werkplaats in de Neurenbergse voorstad Gleißhammer produceerden twintig arbeiders de eerste high-wheelers. Om klanten in staat te stellen hun innovatieve voertuigen veilig te besturen, werd later een wielerbaan gebouwd waar deze vaardigheid ongehinderd kon worden geleerd.
Het gehuurde pand in Gleishammer werd al snel te klein voor de 150 werknemers en meer dan 40 machines. In 1888 werd een grote bouwlocatie aan de latere Ludwig-Feuerbach-Straße tegen gunstige voorwaarden gekocht van de eigenaar van een grote machinefabriek in Neurenberg. In 1888 verliet de duizendste Victoria-fiets de productiehallen.
Al in 1892 boden de twee oprichters van het bedrijf de eerste zogenaamde safety low-wheelers aan. Dat waren fietsen met lage wielen vergelijkbaar met de fietsen die vandaag de dag nog steeds worden gebouwd en die hetzelfde frameprincipe hadden als de huidige fietsen. De omzet bij Victoria steeg in 1893/94 zo sterk dat het bedrijf op 15 november 1895 werd omgevormd tot een naamloze vennootschap met de naam "Victoria-Fahrradwerke AG" met een aandelenkapitaal van 1,25 miljoen Duitse mark. In 1896 waren er de eerste fietsen met luchtbanden, die werden gekocht bij Dunlop.
Op de Beierse Staatstentoonstelling in Neurenberg in 1896 had ook Victoria daar een stand. De fietsenproductie bereikte een tijdelijk hoogtepunt in 1897 met 11.300 fietsen. Dat jaar produceerden de vijf grootste fabrieken in Neurenberg ongeveer 50.000 fietsen, ruimschoots meer dan de vraag. In totaal waren er bijna 40 bedrijven in Duitsland die fietsen produceerden. Er heerste een landelijke overproductie, wat leidde tot bodemprijzen op de fietsenmarkt.
Toen in 1899 de bouw van motorfietsen zou beginnen, werd de naam van de fabriek veranderd in “Victoria Werke AG”. Rond de eeuwwisseling beleefde de motorisering een ongekende bloei. In 1900 werd de ontwikkeling van de eerste ‘Victoria-auto’ voltooid, die ontving op de autotentoonstelling in Neurenberg de ‘Gouden Medaille’. De serieproductie was nog niet begonnen, op verzoek werden er individuele exemplaren voor de verkoop gemaakt.
In 1901 vervaardigde Victoria de eerste motorfietsen, toen Victoria in 1903 begon met de kleinschalige productie van motorfietsen, werden de motoren gekocht bij Fafnir in Aken, destijds een van de belangrijkste leveranciers van inbouwmotoren. In het Duitse Keizerrijk temperde de economische crisis van 1907/08 de opleving van de motorisering, en Victoria staakte rond 1908 de productie van motorfietsen. De autoproductie ging nog een tijdje door, maar vanaf 1912 werden ook deze stopgezet. Motorisering had ook andere voordelen: de paardendiefstallen namen er aanzienlijk door af. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog bouwde Victoria voornamelijk fietsen voor het Keizerlijke Duitse leger. Na de Eerste Wereldoorlog begon in 1920 de productie met de modernste motorfiets van zijn tijd, de “ KR I ”. Victoria-Werke was lid van de “Industrievereniging” van de Duitse Fietsersbond (DRB). Leden van de vereniging waren bedrijven uit de fietsindustrie en fabrikanten van fietsonderdelen die het professionele wielrennen in Duitsland sponsorden.
1933
Na de machtsoverdracht aan de nationaalsocialisten in 1933 werd Reinhold von Lüdinghausen in 1934 voorzitter van de raad van toezicht. In deze rol dwong hij de joodse directeur en bestuurslid Franz Ottenstein, zoon van oprichter Max Ottenstein, uit zijn functie. Tijdens het nationaalsocialistische tijdperk was Reinhold von Lüdinghausen, samen met Karl Rasche en Walter Pohle, een van de belangrijkste actoren in de “Ariseringen” van maart 1939 in het Sudetenland.
1939 – 1945
Een groot deel van de productie van Victoria werd direct overgenomen door de Wehrmacht (Duits leger). Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in 1939 eindigde bijna alle productie van tweewielers enkel de “KR 35 Pioneer” werd nog steeds geproduceerd. Alleen al van de KR 35 Pionier-motoren werden er bijna 6000 gebouwd als WH model voor de noden van het leger. Tegenwoordig nog duiken af en toe de tijdens de oorlog achtergelaten Pionier-motoren op in Noorwegen, Frankrijk, de Sovjet-Unie en de Baltische Staten, een triest voorbeeld van hoe deze Victoria-motorfiets aan alle fronten werd ingezet. De KR 25 Aero werd ook geproduceerd als zogenaamd legermodel voor de Wehrmacht, maar productiecijfers zijn niet bekend.
Vanaf 1942 werd bij Victoria de zogenaamde "Riedel starter" geproduceerd. Deze motor werd gebruikt om straalmotoren te starten die nieuw ontwikkeld waren voor de Luftwaffe (Duitse luchtstrijdkrachten). De Junkers Jumo 004 straalmotor voor de Messerschmitt Me 262 jachtbommenwerper en de BMW 003 straalmotor voor de Heinkel He 162 werden door de startmotor op ongeveer 1200 tpm gebracht voordat ze automatisch startten.
Victoria bouwde ook persluchtmotoren voor de aandrijving van onderzeeboottorpedo's. Na de eerste luchtaanvallen in augustus 1942, die Victoriafabriek I aan de Ludwig-Feuerbach-Straße zwaar beschadigden, kreeg de organisatie „Kraft durch Freude“ (Kracht door Vreugde) de opdracht om onder de oorlogsomstandigheden vrijetijdsactiviteiten te organiseren voor de 1500 werknemers. Vanwege de toenemende voedselschaarste tijdens de oorlog werd op het braakliggende terrein van Fabriek II aan de Nopitschstraße een moestuin van 15.000 vierkante meter met kippenboerderij aangelegd, dat om de bedrijfskantine te bevoorraden. Er werd eveneens 10.000 vierkante meter land vrij gemaakt om volkstuintjes voor de werknemers aan te leggen. Tijdens de massale bombardementen op Neurenberg, die vanaf 1943 door de Britse Royal Air Force werden uitgevoerd, werd bijna driekwart van de faciliteiten van de Victoriafabriek verwoest. In 1945 bleef nog maar een klein deel van de productiefaciliteiten over.
Na de oorlog.
Voordat de hervatting van de productie kon worden overwogen, was er nog veel werk te doen. De bouw begon aan de Ludwig-Feuerbach-Straße met 28 mannen en twee vrouwen. Vóór de oorlog was er al een nieuwbouw aan de Noptischstraße begonnen, maar deze kon door de chaos van de oorlog niet worden voltooid. Deze ruimte was nu klaar voor gebruik en vanaf 1946 was het adres van de Victoria-Werke Nopitschstraße 70. Met de beperkte middelen die beschikbaar waren, bereikten de Victorianen bijna iets onmogelijks.
Na het overbruggen van de productie van consumptiegoederen zoals voedselverwerkers, melkkannen en tabakssnijders was er eind 1946 al een fietshulpmotor te koop, deze was tijdens de oorlog door Albert Roder in Victoria ontwikkeld. De zuinige 38 cc-motor met één pk was verkrijgbaar voor slechts 160 mark en kon, compleet met tank, op elke fiets worden gemonteerd. Het was precies wat er nodig was in een tijd waarin benzine schaars was en vrijwel uitsluitend op de zwarte markt te verkrijgen was.
Rond de jaarwisseling telde de fabriek in Victoria 1.300 man en verdubbelde de omzet vergeleken met het vooroorlogse niveau.
De zaken verbeterden snel en in januari 1951 rolde de 10.000e KR 25 Aero uit de fabriek.
In 1953 verhuisde het bedrijf naar de nieuwe productiehallen van 6.000 vierkante meter en het nieuwe hoofdkantoor aan de Nopitschstrasse. Siegfried Rauch, die later hoofdredacteur van het tijdschrift MOTORRAD werd, nam de functie van klantenservicemanager over. Van 1946 tot 1953 werden er 150.000 Vicky's, 35.000 Aero-motoren en ongeveer 225.000 fietsen geproduceerd. Het bedrijf exporteerde naar 60 landen wereldwijd, waarvan 70 procent van de Vicky-bromfietsen werd geëxporteerd.
In 1958 daalden de verkoopcijfers in heel Duitsland dramatisch, iets wat de bromfietsmodellen van Victoria niet konden compenseren. Een fusie van Victoria AG met andere fietsfabrikanten leek voor de kredietverstrekkende banken een laatste redmiddel, en zo werd in 1958 Zweirad Union AG opgericht, een fusie van Victoria, Express (Neumarkt) en DKW (Ingolstadt). Omdat er vanaf dat moment geen ‘motorrijders’ meer in de bedrijfsleiding zaten, maar alleen werd geproduceerd wat beter verkocht kon worden, was Victoria geen klassieke motorfietsfabrikant meer.
Drie jaar later nam de firma Faun de fabriek over.
In 1966 verwierf de Fichtel & Sachs Groep een meerderheidsbelang in Zweirad-Union en bracht het merk Hercules, dat al deel uitmaakte van de groep, samen met de volledige productie over naar de Victoria-fabriek aan de Nopitschstraße. Dat had als gevolg dat de naam "Victoria" uiteindelijk uit de prijslijsten van motordealers zou verdwijnen. Hercules bezat de rechten op de naam “Victoria”, maar moest deze opgeven omdat deze al meer dan vijf jaar niet meer werd gebruikt.
Op 30 oktober 1995 verwierf de firma Hartje uit Hoya/Weser de naamrechten van Victoria. Sinds 1997 produceert Hartje weer fietsen onder de naam Victoria. Het jaar 1886, het oprichtingsjaar van Victoria, is nog steeds prominent aanwezig in de huisstijl van het bedrijf. Een deel van de modellen wordt zowel op het hoofdkantoor in Hoya als bij andere fietsfabrikanten vervaardigd.
Dibag Industriebau AG uit München verwierf het terrein in de zomer van 2003 voor de ontwikkeling van het industriepark Herkules (Herkules met een k, vanwege de naamrechten). In 2004 werden de laatste overgebleven voormalige Victoria-gebouwen aan de Nopitschstraße gesloopt. Daarmee verdween een traditierijke fabriek, een van de pioniers op de Duitse tweewielermarkt en een die de technische standaard zette.
Het merk Blücher werd vernoemd naar: Gebhard Leberecht von Blücher (Rostock, 16 december 1742 - Krieblowitz, 12 september 1819), sinds 1814 vorst Blücher von Wahlstatt. Hij was een Pruisische Generalfeldmarschall (veldmaarschalk) die zijn leger leidde tegen Napoleon Bonaparte in de Slag bij Waterloo in 1815. Blücher droeg voor zijn offensieve instelling op het slagveld de bijnaam Marschall Vorwärts ("Maarschalk Voorwaarts"). Van Blücher is bekend dat hij zijn soldaten aanvuurde met de kreet "Hunde, wollt ihr immer leben?" (Honden, willen jullie eeuwig leven?)
FMM Magdeburg-- 1938 -- Fritz Melchior -- groothandel werd geregistreerd op 01.01.1903. De firma verhuisde in 1950 naar Braunschweig (ook de merken Banner, Janus, King , Kürassier en Paladin).
JANUS
Janus (Latijn: Ianus) behoort tot de oudste van de Romeinse goden. Hij werd geassocieerd met de Etruskische godheid Culsans, die net als Janus de god van de doorgangen en het begin is en op eenzelfde wijze wordt afgebeeld, maar hij heeft geen Grieks equivalent.
Janus werd voornamelijk afgebeeld als een man met twee gezichten (Janus Bifrons) of als een tweeling (Janus Gemini). Zijn twee gezichten representeerden oorspronkelijk de zon en de maan. Als god van vruchtbaarheid en leven noemde men hem Janus Consivius; als god die de dag begon, heette hij Janus Matutinus. De naam van Pater Janus ("vader Janus") was al in de alleroudste eredienst van Janus een zeer gebruikelijke naam. Men vereerde hem zelfs als Divus Deûm, "de god der goden".
In de Romeinse mythologie was Janus de god van het begin en het einde, van het openen en het sluiten. De deur (ianua) droeg daarom zijn naam. Daarom draagt ook de maand januari zijn naam en werd hij aangeroepen aan het begin van het zaai- en oogstseizoen, alsmede bij huwelijken en geboortes. Op de eerste dag van januari vermeed men alles wat een kwade betekenis kon hebben voor de toekomst. Bovendien gaf men, om de vriendschappelijke verhouding te bevestigen, elkaar kleine geschenken. In de latere tijden van de republiek aanvaardden ook de consuls hun ambt op de eerste dag van januari.
Als god van poorten werd Janus ook gezien als de god die de hemelpoort opende of sloot. Bij alle offers en gebeden werd hij het eerst, zelfs vóór Jupiter, genoemd, omdat zonder hem de hemelpoort gesloten zou blijven voor gebeden.
ALBRECHT DÜRER fahrradfabrik GmbH ------ Nürnberg, Brake i. W. ------- Duitsland
Circa 1925: E.W., Nürnberg.
Gerigistreerd 1949: ALBRECHT DÜRER fahrradfabrik GmbH Nürnberg, M. Heidner. In 1934 naar Geha, in 1960 naar Rixe.
Bron: Frank Papperitz
Albrecht Dürer (Neurenberg, 21 mei 1471 - aldaar, 6 april 1528) was een Duits kunstschilder, tekenaar, maker van houtsneden en kopergravures, kunsttheoreticus en humanist uit de Noordelijke renaissance. De opkomst van de prentdrukkunst, die parallel loopt aan de ontwikkeling van de boekdrukkunst, maakt van Albrecht Dürer de populairste en invloedrijkste Noord-Europese kunstenaar uit deze periode. Zijn atelier specialiseerde zich in druktechnieken. Met name de kopergravure maakte een grote oplage mogelijk.
De firma Gustav Walter & Co. werd op 21 april 1894 in Mühlhausen, Thüringen, opgericht door de heren Walter, Verges en Schulze. De laatste twee waren eerder werkzaam geweest bij Claess & Flentje en zorgden voor een snelle uitbreiding van de export, voornamelijk naar Nederland. De belangrijkste producten van het bedrijf waren aanvankelijk (hand)breimachines, vergelijkbaar met die van Diamant. In 1896 begon het bedrijf, onder technische leiding van de Zwitserse wielrenner Liebrecht, met de productie van Möve-fietsen , later aangevuld met Orion en Walter. In 1902 werd het bedrijf ontbonden vanwege financiële moeilijkheden - de aandeelhouders verstrekten geen verdere middelen vanwege slechte winsten.
Het bedrijf werd overgenomen door Otto Walter en de bedrijfsnaam werd gewijzigd in Thüringer Machine- en Rijwielfabriek Walter & Co. Een jaar later richtte hij de "Thüringer Machine- en Rijwielfabriek Walter & Co. GmbH" op.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog produceerde het bedrijf onder andere militaire fietsen en granaatwerpers. Het bedrijf was net aan het herstellen van verdere economische problemen, waardoor het personeelsbestand tijdelijk was teruggebracht tot minder dan 100 man, toen het in 1936 opnieuw een deel van zijn capaciteit vrijmaakte voor wapenproductie. Plannen hiervoor bestonden al drie jaar eerder. Het bedrijf breidde zich opnieuw uit – de 500.000e fiets werd geproduceerd in 1937 – en bereikte in 1938 een jaarlijkse productie van 25.000 fietsen.
Andere vooroorlogse producten omvatten, op kleine schaal, motorfietsen met 200cc en 350cc Villers-motoren (1904, 1929-1931), evenals lichte motorfietsen met Sachs-motoren en motorfietsen vanaf 1939. In 1941 werd de fietsenproductie volledig stopgezet; naast granaatwerpers werden nu ook onderdelen voor antitankgeschut geproduceerd.
1945 tot 1950 (nationalisatie)
Na een korte bezetting en sluiting door Amerikaanse troepen vanaf 4 april 1945, werd de productie van bijlen, landbouwmachines en krukken begin mei hervat. Na overname door SMAD werd het bedrijf Walter & Co. vervolgens omgezet in een Sovjet-naamloze vennootschap.
De productie van fietsen met opgeslagen oorlogsonderdelen werd in november 1945 hervat met een serie van 100 fietsen onder leiding van een Sovjet-officierscommando en de trustee-directeur Alfred Stuhl. In de daaropvolgende jaren werden fietsen voornamelijk geproduceerd voor reparaties. Op 8 maart 1947 werd het bedrijf eigendom van de deelstaat Thüringen ( LEB Thüringen ). Een jaar later, op 1 juli 1948, werd het opgenomen in de IFA. Vanaf dat moment heette het bedrijf VEB Möve-Werk Mühlhausen .
Volgens een bericht in de Berliner Zeitung van 2 november 1949 werkte VEB Möve eind jaren 40: "aan de bouw van een lichtmetalen fiets die – zoveel kan al worden onthuld – alle eerdere pogingen op dit gebied zal overtreffen." Verdere informatie hierover, evenals mogelijke voorbeelden van deze fiets, is onbekend.
Naast fietsen, die ongeveer 50 procent van het totale productievolume uitmaakten, werden in die tijd ook breimachines, sloten en beslag voor de wagenbouw en gereedschapswerktuigen vervaardigd.
1950 tot 1990
Vanaf ongeveer 1950 waren Möve-fietsen vrij verkrijgbaar in de DDR; voorheen moesten bijna alle geproduceerde fietsen als oorlogsschade aan de USSR worden geleverd. Tussen 1951 en 1954 werden de vorige modellen vervangen door een nieuw, nog uitgebreider productassortiment. Vanwege de lage productieaantallen van sport-, export-, bagage- en indoorsportfietsen bleef de naam Möve staan voor goedkope toerfietsen.
In 1952 was de Möve-fabriek al het grootste bedrijf in de stad Mühlhausen. In 1955 werd de miljoenste fiets geproduceerd. Naast Möve -fietsen werden tot minstens 1957/58 op kleine schaal ook fietsen van het merk Orion geproduceerd. De Möve-fabriek produceerde ook fietsonderdelen zoals sturen, stuurpennen, zadelsteunen (voor het bevestigen van kinderzadels aan fietsframes), pomphouders en reflectoren. Fietszadels werden al sinds 1952 geproduceerd en in 1972 was Möve de enige fabrikant van fietszadelframes. Zadelhoezen werden vanaf het begin door andere fabrikanten geleverd.
In 1959 werd de bromfiets "Perle" ontwikkeld bij VEB Möve, maar deze kwam nooit verder dan een prototypeproductie. De krant NEUES DEUTSCHLAND van 29 april 1959 meldde dat "in de fietsenfabriek Crinitz [...] in samenwerking met de fietsenfabriek 'Möwe' [sic!] in Mühlhausen en de Karl Marx-fabriek in Magdeburg een hoogwaardige bromfiets ontstond ." Er is tot op heden geen verdere informatie over deze samenwerking. De bromfiets werd aangedreven door een MAW-motor; over het algemeen zijn er duidelijke overeenkomsten met de Simson SR1-bromfiets.
Door de stroomlijning van het assortiment in 1959/1960 werd de verscheidenheid aan fietsmodellen aanzienlijk verminderd: damesfietsen werden niet meer geproduceerd en de focus lag nu op de productie van de 28" herenfiets, type 35 101. Vanaf 1960 voorzag het plan slechts in beperkte aantallen voor jeugd- en speciale fietsen. In het najaar van 1961 werd de fietsproductieafdeling ondanks verzet van de werknemers opgeheven en overgedragen aan de VEB Mifa-Werk Sangerhausen .
Tot 1990 produceerde VEB Möve-Werk Mühlhausen, al vóór 1961 een belangrijke toeleverancier van de automobielindustrie in de DDR, onder andere stuurstangen, remslangen en autostoelen voor auto’s en vrachtwagen,. Van de jarenlange traditie van fiets(onderdelen)productie bleef alleen de productie van fietszadels over, die tot 1990 werd voortgezet.
Sinds 2012 is het woord- en beeldmerk eigendom van Möve Equipment & Design GmbH , dat ondanks dezelfde locatie geen verbinding heeft met zijn voorgangers.
Dixi fietsen (vóór 1921 ook Dixi-Wartburg) was een fietsenmerk van de “Fahrzeugfabrik Eisenach, tak van de Gothaer Waggonfabrik AG”.
De merknaam Dixi komt van van het merk Dixi, dat vanaf 1904 werd gebruikt voor de automobielproductietak van de voertuigfabriek in Eisenac. In tegenstelling tot in de automobielsector bleef het merk Wartburg, dat eerder voor beide sectoren was vastgesteld, tot ongeveer 1920 als merknaam voor fietsen bestaan. Pas toen werd Dixi ook de merknaam van de in de fabriek geproduceerde fietsen, tot het einde van de productie in 1929. Gedurende een korte tijd werd er ook een parallel gebruik van de twee merknamen voor fietsen. Een advertentie uit 1920 bevestigt dat de racefietsen van de fabrikant werden geadverteerd als Dixi-Wartburg.
In de jaren twintig beschikte de fabriek over een goed ontwikkeld dealernetwerk met algemene agentschappen in Düsseldorf, Hamburg en Berlijn. Na de overname van de voertuigfabriek in Eisenach door Bayerische Motorenwerke in 1928 stopte de fabriek in 1929 met de productie van fietsen.
Van ongeveer 1934 tot de jaren 50 werd de merknaam Dixi gebruikt door de fabrikant Patria WKC . Daarnaast gebruikten verschillende "massaserie"-fabrikanten uit het begin van de jaren 50, zoals BFEM (Fahrrad Epple Memmingen), de naam, het embleem en het logo van de klassieke Dixi -fietsen uit de jaren 20, waardoor een exacte datering op het eerste gezicht vaak moeilijk lijkt. In de jaren 80 produceerde de fabrikant Kettler een fiets met het achtervoegsel Dixi .
De catalogus uit 1926 toont een reeks van acht standaardmodellen, die naast de herenmodellen, de Englandrad en de toerfiets, ook twee damesmodellen en kinderfietsen omvatten. Een onderscheidend kenmerk van de meeste Dixi- fietsen, naast het geklonken tandwiel met zes steekpunten en gebogen achtervorken, was de kenmerkende balhoofdplaat. De naar beneden taps toelopende driehoek toont het bekende Dixi- logo met een naar beneden lopende letter x. Boven het logo staat de bekende centaur, het symbool van de Dixi-fabriek. Er lijken dus geen noemenswaardige wijzigingen te zijn geweest in de producten onder het merk Dixi ten opzichte van het voorgangermerk, Wartburg . De bekende illustraties en de weinige overgebleven exemplaren tonen een ongewijzigde vorm van de fietsen.
Exacte productiecijfers zijn onbekend. De autofabriek van Eisenach was echter in de jaren twintig een van de grootste fietsfabrikanten van Duitsland.
Het bedrijf dat in 1874 door August Göricke werd opgericht en later Göricke-Werke Nippel & Co. zou worden, bouwde een fabriek in de stad Bielefeld (Duitsland) en werd bekend om zijn hoogwaardige fietsen en motorfietse. Het was een van de belangrijkste Duitse fietsenfabrikanten in Bielefeld.
Fietsen werden er geproduceerd sinds 1895. In 1899 werd de naam veranderd in Bielefelder Maschinen- und Fahrradwerke AG, August Göricke. Vanaf 1903 werden er ook motorfietsen vervaardigd. Tussen 1903 en 1912 bouwden ze motorfietsen, driewielers en voorwagens met eencilinder- en v-twinmotoren. Motorfietsen uit 1903 waren uitgerust met Antoine-motoren van 2½ en 3 pk, en vanaf 1908 werden commerciële driewielers uitgerust met Fafnir V-twins van 425 cc.
Tussen 1906 en 1908 vervaardigde het bedrijf ook driewielige auto's. Technisch gezien was het een motorfiets met aanhanger, waardoor het een tricar was . De passagiersstoel voorin bevond zich tussen de twee wielen.
In 1921 werd de naam veranderd in Görickewerke AG.
In 1924 namen ze het Fabula- concern over en bouwden versies van die motorfiets.
Een jaar na het faillissement, in 1929, kocht een Duits-Nederlands consortium NVTE (Naam Looze Vennootschap tot Exploitatieder Göricke Fabrieken) het bedrijf, dat toen opereerde als GmbH.
Tussen 1933 en 1939 produceerden ze uitsluitend lichte forensenmotoren, waarbij de nadruk lag op de fietsenmarkt.
In oktober 1941, na de fusie met Maschinen- und Apparatebau Erich Nippel, werd de naam veranderd in Göricke-Fahrrad- und Maschinenfabrik, Nippel & Co.
1949-1960: bouwden ze motorfietsen met tweetakt ILO- en Sachs-motoren tot 197cc. Sommige van de machines met ILO-motoren werden mogelijks omgedoopt door het Zweedse Monark- concern.
In 1950 werden vrachtdriewielers met een enkel achterwiel en een laadbak aan de voorkant vervaardigd. Ze produceerden deze transport dreirad (driewielers) met Sachs 50cc- en 97cc-motoren tot 1959.
Nadat Göricke in 1964 de krachten had gebundeld met Pantherwerke AG (Löhne), bleef het bedrijf tot 1983 fietsen bouwen.
Adler was een Duitse fabrikant van fietsen , auto's en motorfietsen van 1880 tot 1957. De naam 'Adler' is Duits voor ' adelaar '. Ongeveer 120 jaar lang gaf Adlerwerke (voorheen Heinrich Kleyer AG) vorm aan het leven en werken in het Gallusviertel in Frankfurt. Het bedrijf werd opgericht in 1880 en vervaardigde aanvankelijk fietsen. Vanaf 1900 breidde het productaanbod zich uit: er kwamen schrijfmachines, motorfietsen en auto's bij.
Tijdens de Eerste en Tweede Wereldoorlog werden de in Frankfurt am Main vervaardigde voertuigen en de geproduceerde aanvullende bewapening op tal van fronten in Europa gebruikt.
Vier jaar na de Eerste Wereldoorlog had het bedrijf 10.000 arbeiders en bedienden in dienst met filialen in nog eens tien steden. In 1930 was het aantal gedaald tot 3.000, om vervolgens weer te stijgen tot 7.000, dat door de Tweede Wereldoorlog. In de jaren 1920 had de Adlerwerke ook een filiaal in Berlijn (Zimmerstraße / Belle-Alliance-Straße) en extra tentoonstellingssalons aan Unter den Linden en Hardenbergstraße.
In 1938 breidde de Adlerwerke hun fabrieksterrein uit. Ze namen de eigendommen over van vier joodse ondernemers die zich tussen Plant I en Plant II aan de Kleyerstrasse bevonden. De Adlerwerke profiteerden daarom van het “ariseringsbeleid” van de nazistaat.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was de Adlerwerke nauw betrokken bij de wapenindustrie van de nazidictatuur. Ze produceerden voornamelijk motoren en voertuigonderdelen voor de Wehrmacht. De fabrieksleiding probeerde het door de oorlog veroorzaakte tekort aan arbeidskrachten te compenseren door dwangarbeiders uit te buiten. Sinds 1941 moesten civiele dwangarbeiders en krijgsgevangenen in de fabriek werken.
De hoge beoogde productiecijfers voor de Wehrmacht en het gelijktijdige gebrek aan arbeiders leidden ertoe dat de Adlerwerke op hun fabrieksterrein het concentratiekamp Katzbach oprichtte. Het was een afdeling van het concentratiekampcomplex Natzweiler-Struthof in de Elzas. In totaal werden 1.616 mensen uit meer dan acht landen als concentratiekampgevangenen naar Frankfurt gebracht.
Tussen augustus 1944 en maart 1945 bevond zich het subkamp “Katzbach” in de Adlerwerke in Frankfurt. 1.616 mensen moesten daar onder verschrikkelijke omstandigheden werken; de meesten overleefden het einde van de oorlog niet. Net als andere bedrijven had Adlerwerke ook krijgsgevangenen en buitenlandse burgerarbeiders in dienst in het dwangarbeidssysteem.
Na de bevrijding in 1945 werd Ernst Hagemeier, de algemeen directeur en hoofdaandeelhouder van Adlerwerke, tijdelijk onderzocht wegens oorlogsmisdaden, maar de aanklacht werd in 1948 ingetrokken. Andere aandeelhouders van Adlerwerke, zoals de Dresdner Bank, ontkenden ook elke verantwoordelijkheid voor de misdaden.
In de jaren vijftig rolden motorfietsen en kantoormachines bij Adlerwerke van de productielijn in plaats van auto’s. Na de fusie met de Neurenbergse kantoormachinefabrikant Triumph eindigde de productie van motorfietsen in 1957. Triumph-Adler bereikte een hoge populariteit met producten zoals de typemachineserie "Gabriele". In de daaropvolgende decennia wisselden de eigenaren van het bedrijf meerdere malen, waaronder bekende namen als Volkswagenwerke en Olivetti.
De verkoop van Triumph-Adler aan een vastgoedinvesteerder en het bouwbedrijf Philipp Holzmann in 1993/94 betekende het einde van de productie van kantoormachines in het westen van Frankfurt. In de jaren negentig werden op het eigenlijke fabrieksterrein tussen de Kleyerstrasse en het spoorplatform van het centraal station van Frankfurt enkele nieuwe gebouwen gebouwd als aanvulling op de monumentale bakstenen gebouwen. Appartementen en kantoren voor de dienstensector vervingen de industrie als vorige gebruiker. Ook het traditionele Gallus Theater vond hier een nieuw onderkomen.
Vanaf eind maart 2022 staat de historische site Adlerwerke in het teken van de hele geschiedenis van deze plek.
De naam NSU komt blijkbaar van N: Neckar en SU: Sulm
1873: De NSU geschiedenis begon bij de Strick Machine Werke in Riedlingen bij de Donau, hun bedrijvigheid was het herstellen van breimachines. Omdat de molen in Riedlingen midden in het dorp lag en de molen voor het werk te weinig kracht had, werd er al snel uitgezien naar een krachtiger molen.
1880: Die molen vonden ze in de Säge en Gipswerke-molen te Neckarsulm. Net buiten het dorp was er genoeg land langs de mooie beek de Sulm, waardoor de molen gemakkelijk aangepast kon worden met een verbreding van de watersluis. Door de bredere inlaat en grotere molen had men veel meer kracht beschikbaar in de fabriek.
1884: Dit leidde naar een nieuwe naam: Neckarsulm Strickmaschine Fabrik AG. Al in die jaren was de concurrentie groot en zocht men naar een nieuw product. Dit vonden ze in een fiets; de zogenaamde “Hochrader”. Er waren maar minimale aanpassingen nodig aan de machinerie in de fabriek, mede omdat het machinaal produceren van deze fietsen nog in de kinderschoenen stond.
1886: Pas in 1886 gaf men de naam Germania aan de Neckarsulmer fiets. Deze bestond hoofdzakelijk uit geïmporteerde onderdelen uit Engeland. Gaandeweg werden steeds meer onderdelen zelf gemaakt en vaak verbeterd.
1888: Nog steeds kocht men de fietsen aan van andere leveranciers. Het ging om drie modellen, namelijk: Gazelle uit Osnabrück, Merkur uit Frankrijk, Pfeil. In totaal werden er in die jaren maar slechts zo’n 200 van geproduceerd.
1890: De eerste echte NSU-fiets werd in grote serie geproduceerd: het NSU Niederrad. Dit was de eerste fiets die geheel uit eigen onderdelen werd gebouwd, met als logo de Hirschhorn. Aangezien de concurrentie op de loer lag werden er met haast patenten aangevraagd voor de pedalen, de naaf en het trapmechanisme. 1892: Op de Stanley-show in Londen stal NSU de show met de zeer goede kwaliteit en door vernieuwend en prijsgunstig te zijn ten opzichte van de concurrenten. Het leverde veel opdrachten uit binnen- maar zeker ook het buitenland op.
1897: De naam van de firma werd veranderd – de Neckarsulmer Fahrrad Werke Aktien Geselschaft werd opgericht. Het kapitaal steeg van 50.000 Mark naar 1.000.000. Mark. De fiets was een groot succes. De eerste catalogus werd op de markt gebracht en er werd een vast embleem op elke fiets aangebracht. Dit was het zogenaamde Steuerkfopfzeichen (balhoofdplaatje).
1899:Als bekroning gaf koning Wilhelm II NSU de titel Köninglichen Wörttembergischen Hoflieferant. Dit betekende dat er in het logo en Steuerkfopfzeichen 50 jaar lang gebruik gemaakt mocht worden van deze titel. Dit heeft NSU tot 1924 verschillende malen gedaan.
1898-1903: Een tweede, nieuw model Steuerkfopfzeichen werd op de fietsen aangebracht. Dit embleem kwam op 27 verschillende fietsen te zitten – de naam was Pfeil. Bijzondere modellen waren de tandem voor man/vrouw en de transport-fiets.
1900: De trend gaf dalende verkopen aan. Dit was de aanleiding om Schmidts zoon erop uit te sturen om op zoek te gaan naar een nieuw product. Dit werd de motorfiets.
1901: De introductie van een soort transportband maakte van de NSU-fabriek de eerste fabriek die motorfietsen in serie productie maakte. De motorfietsen en het nieuws over de transportband deden de fietsverkoop stijgen. En die verkopen trokken NSU uit een dal omhoog.
1903: De eerste terugtraprem zoals we die vandaag nog in de fiets terugvinden werd in productie genomen.
1904-1906: Het derde Steuerkfopfzeichen werd aangewend om de vernieuwde fietsen van de oudere te onderscheiden.
1905: Weer een nieuw product: de versnelling ging van de trapnaaf naar de achternaaf. Door een dubbel lager ontstond er een fiets die veel lichter trapte.
1906-1911: Het vierde Steuerkfopfzeichen was er een met een in het tijdsbeeldpassend Jugendstil-achtig embleem. In die tijd lag de productie bij NSU, met 1.200 man, op 20.000 fietsen, 3.000 motoren en 450 automobielen. De stap om ook auto’s en motoren te gaan bouwen bleek een goede.
1913: Sulm werd de naam van het vijfde embleem, vernoemd naar de beek die de aandrijving van de fabriek leverde. De consument vroeg om goedkopere modellen. Dit werd mogelijk door bijvoorbeeld andere zadels te monteren of een naaf met alleen rem en geen versnelling in te bouwen.
De winkelier kon naar wens en/of draagkracht van de klant zelf een fiets samenstellen.
Eerste Wereldoorlog:
1915: Er kwamen steeds meer aanvragen van de overheid om fietsen te leveren. Dit leverde een militaire NSU fiets op. Deze werd ingezet bij de Württembergische Fahrrad Companie der Wilhelm der Zweite. Deze compagnie ging met hun NSU fiets de eerste wereldoorlog in. 1918: Aan het einde van WO I werd er ook bij NSU flink in het programma gesneden. Van de ruim 70 modellen bleven er slecht 13 over: 10 Pfeil- en 3 Sulm-modellen. Pas in de jaren 20 zouden er weer nieuwe modellen bijkomen.
1923: NSU 50 jaar. Weer een nieuw embleem – gelijk het laatste, met de leeuw, maar deze keer wel in goud.
1924: Door het verlies van de hofleveranciers-status veranderde het logo; nu waren het twee herten bovenaan. Er verschenen 3 modellen van de Pfeil en 2 van de Sulm.
1925-1926: In navolging van andere merken werd er een embleem op het voorste spatbord gemonteerd dit was de NSU-vleugel. Omdat de verkoop niet zo goed draaide probeerde NSU met een goedkopere fiets op de markt te komen. Deze fiets werd Flux genoemd. De prijs in die tijd was 64 mark, maar voor een gemiddelde werknemer was dat toch een jaarsalaris. Het eerste jaar was de onderzijde van het Balhoofdplaatje afwijkend.
1927:De onderzijde van het embleem werd gelijk aan die van de Pfeil en Sulm.
1930: NSU verruilde het vernikkelen van blank metaal voor het verchromen. De introductie van een bijzonder fiets met hulpmotor: de MotoSulm.
1932: Het voorspatbord werd langer – voor de remstempel (bandrem) kwam er een stuk bij.
Elektrische verlichting, bestaande uit een koplamp en een dynamo, waren als optie te verkrijgen.
Naast een kettingblad met NSU-opschrift werd er ook een blad met een bloembladmotief geleverd.
1935: Ter verbetering van de veiligheid kwam er een rood achterlicht en een achterspatbord met een wit vlak.
1936/1937: Uit oogpunt van vernieuwing van het fietsenpark en ter uitbreiding werd de Opel Werke fietsenafdeling overgenomen. Opel stopte na in totaal 2,6 miljoen stuks met de productie van fietsen. De machines werden aan NSU verkocht, Opel bedong dat er 2 jaar lang nog emblemen met de naam NSU-Opel op de fiets werden gemonteerd. Daarna verdween de naam Opel helemaal. Achtergrond van deze stap was de wens van de nationaalsocialistische machthebbers, zij wilden dat Opel zich voortaan op het produceren van personen- en vrachtwagens ging concentreren.
Van hogerhand werden bij NSU om politieke argumenten 2 modellen geïntroduceerd, die kregen nationalistische klinkende namen, namelijk de Wehrsport en Grenzland. Grenzland was sportief van uitstraling, voor de landbouwer en goede burger, en was leverbaar in zwart. Wehrsport was zeer degelijk, met een zwaar bagagerek, in grijs/groen en bruin. Deze fietsen waren herenfietsen en werden in gezet bij ronselpraktijken van het leger.
1938: Eindelijk kwam de transportfiets of boden-fiets weer in productie met de naam Chrom. Met een rek aan het stuur was de fiets 60 kg zwaar. Er kon een vracht van 120 kg vervoerd worden. Dat was wel zwaar trappen met een achterwiel met maat 28/200 en voorwiel met maat 20/200. Er werd een strakker embleem op het voorsparbord van de fiets gezet. Dit bleef tot na WO II oorlog gehandhaafd.
Tweede Wereldoorlog
1939: De productie van 200.000 fietsen werd bij lange na niet meer gehaald; de teller bleef op 136.000 steken, dat ondanks de introductie van een nieuw sportmodel. In de jaren daarna moesten de prognoses steeds weer naar beneden bij gesteld worden. Dit kwam mede door de oorlog en het feit dat er een eenheidsmodel voor het frame kwam, voor zowel dames als heren.
1945: Na WO II werden uit de zwaar gehavende fabriek weer 338 door de fietsen-meester goedgekeurde fietsen op de markt gezet. De fietsen waren bij elkaar gesprokkeld van onderdelen uit het puin van de fabriek en hadden weinig tot geen chroom. Dit kon alleen maar door wilskracht van het personeel, aangezien er nog geen directie was. Er waren op de fietsen-afdeling maar 4 man teruggekeerd.
1949: Het eenheidsmodel frame werd als damesmodel verder geproduceerd. Voor de heren werd er weer een model met een Diamant-frame gebouwd, waarbij voor de exportmodellen soms een dubbele boven stang werd geleverd.
1950-1960: NSU produceerde een groot aantal verschillende modellen, die allemaal van een duidelijk versimpeld Steuerkopfzeigen voorzienwaren.
?: De rechten van de naam “NSU” werden verkocht. De nieuwe firma zette de bouw van fietsen met de ons bekende drie letters voort tot ongeveer 2000, toen werden de rechten wederom verkocht.
Heden: U hoeft dus niet verbaasd te zijn als u op een internetveiling of in een Duitse fietsenwinkel een splinternieuwe, lichtmetalen NSU citybike ziet staan met 21 of meer versnellingen – uw ogen bedriegen u niet …
Die Fahrrad- und Metallwerke L. Bauer & Co. in Klein-Auheim was een voertuigfabrikant die vanaf 1922 fietsen produceerde en vanaf 1936 gemotoriseerde voertuigen zoals de Bauer Saxonette en de Bauer B 100 motorfiets .
Het bedrijf werd in 1911 in Frankfurt-Heddernheim opgericht als fabrikant van metaalwaren. Met de verhuizing naar Klein-Auheim in 1914 lag de focus van de ontwikkeling en productie van het productassortiment op fietsen en de bijbehorende accessoires, vooral fietsdynamo's en lampen, maar ook vanaf 1936 op motorfietsen met Sachs-motoren en vanaf 1948 , met Ilo-motoren. In 1936 kwam de Bauer B 100 op de markt, een kleine motorfiets met een 98 cc Sachs-motor, 2,25 pk, tweeversnellingsbak en kickstarter.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Bauer, net als veel andere bedrijven, een bewapeningsbedrijf en vervaardigde hij behuizingen voor handgranaten en Panzerfäuste (antitankwapens).
Direct na de oorlog begon de productie van kookpotten en andere huishoudelijke artikelen, evenals fietsen, die de belangstelling trokken van het in Hanau gestationeerde Amerikaanse leger en in grote aantallen naar de VS werden geëxporteerd. Al in 1947 werden er dagelijks bijna 1.000 fietsen geproduceerd. In 1949 waagde Bauer zich op het gebied van de motorfietsproductie door tweewielige modellen te produceren met een cilinderinhoud van 98 cm³, die waren uitgerust met Sachs- en Ilo-motoren met een cilinderinhoud van 123, 147 en 174 cm³. In 1952 werd een motorfiets bekend met een zelf ontwikkelde eencilinder viertaktmotor, met een cilinderinhoud van 248 cm³ en OHV-klepbediening , die niet in serieproductie ging. De verdere ontwikkeling van dit ontwerp overtrof de financiële mogelijkheden van Bauer en leidde tot het einde van de motorfietsproductie in 1953.
In 1968 vroeg Bauer-Fahrradwerke het faillissement aan en werd gekocht door Rowenta , die tot 1993 ongeveer een derde van het personeelsbestand overnam en metaalproducten in de fabrieken vervaardigde.
De Bauer-Fahrradwerke sponsorde tot de jaren vijftig zijn eigen wielerteam en wist succes te boeken met de renners die zij steunden. Op de UCI Wereldkampioenschappen wielrennen in 1952 wisten Heinz Müller en Ludwig Hörmann bijvoorbeeld de eerste en derde plaats te behalen op Bauer-koerfietsen.
Ik ben Delameilleure Philippe
Ik ben een man en woon in Preshoekstraat 145 - 8510 Marke - België (België) en mijn beroep is Gepensioneerd.
Ik ben geboren op 27/09/1960 en ben nu dus 65 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: Wielrennen - Verzamelen van fietsmerkenplaatjes (balhoofdplaatjes) .
Ik ben Delameilleure Philippe
