KAYSER (D)

Kayser--- Kaiserlautern  en  Durlach bei Karlsruhe ------Duitsland

Geregistreerd in 1864 door de gebroeders  John  en Friedrich Kayser.

Fietsenproductie sinds 1886.

1892 - Pfälzische Nähmaschinen- u. Fahrradfabrik, voordien gebroeders Kayser.

Sinds 1899 Pfälzische Nähmaschinen- u. Fahrradfabrik, voordien gebroeders Kayser A.G. in 1899 ook productie van  auto’s en moto’s.

1929, 1955: Gritzner-Kayser A.G. Karlsruhe  - Durlach, onstaan door de  samenvloeiing van de twee firma’s.

1929- 1931 productie van Kaiserlautern naar Durlach bei Karlsruhe.

1961 Verhuur van de fabrieksfaciliteiten aan G.M. Pfaff AG.

Historie

Het bedrijf werd in 1864 opgericht door de ingenieur John Kayser († 1899) en zijn broer, de zakenman Friedrich Kayser († 1882), aanvankelijk als een naaimachinefabriek in Kaiserslautern. In 1882 telde het ongeveer 250 werknemers. Na de dood van zijn broer nam John Kayser het roer over als enige directeur. Het bedrijf produceerde aanvankelijk naaimachines voor het Amerikaanse bedrijf Singer en zou in 1872 de grootste fabrikant in Duitsland zijn geweest. Later produceerde het naaimachines onder de eigen merknaam Kayser , die ook voor fietsen werd gebruikt. De productie van fietsen begon in 1886.

In 1891 werd het bedrijf omgezet in een naamloze vennootschap. Op dat moment had het bedrijf ongeveer 350 werknemers.  In 1895 adverteerde het dat er 29 eerste, 16 tweede en 17 derde prijzen waren gewonnen op zijn fietsen in wielerwedstrijden in Duitsland tijdens het voorjaar en de zomer.   In 1899, na de dood van John Kayser, nam zijn zoon Karl Kayser het roer over als directeur van het bedrijf, een positie die hij bekleedde tot zijn eigen dood in 1916.  Ook in 1899 begon de productie van auto's als onderdeel van een grote productieverandering: de productie van naaimachines verhuisde naar een hal die in 1899 was gebouwd. De vorige hal werd gebruikt voor de productie van fietsen. Kort daarna begon de productie van motoren en auto's.  De merknaam van de auto's was aanvankelijk Kayser , en vanaf 1902 Primus . Het bedrijf exposeerde in 1901 op een autoshow in Frankfurt am Main en in maart 1903 op de Duitse autoshow in Berlijn.

Na twee boekjaren die met verliezen eindigden en vanwege de slechte zaken met fietsen en motorvoertuigen, werdener  in 1902 vestigingen gesloten en werden de verschillende productietakken organisatorisch en ruimtelijk samengevoegd en werden de ruimtes die niet meer nodig waren deels verhuurd en deels verkocht. In 1903 werd de productie van motorvoertuigen beëindigd. De bedrijfsgebouwen bevonden zich in dat jaar aan de Lutrinastraße in Kaiserslautern.

In 1908 werden de bedrijfsgebouwen uitgebreid. In 1909 beschikte het bedrijf over een terrein van ongeveer 4,5 hectare, waarvan ongeveer 1 hectare bebouwd was, deels met arbeiderswoningen.  In 1914 bestond het personeelsbestand uit ongeveer 40 technisch en commercieel functionarissen en ongeveer 1.100 arbeiders.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog stortte de verkoop van fietsen tijdelijk bijna volledig in. Tijdens de hyperinflatie en politieke onrust van 1923 werden de activiteiten tijdelijk opgeschort. Vervolgens werd een meubelmakerij opgericht als een nieuwe tak van het bedrijf.  In 1924 was het bedrijf uitgebreid tot een terrein van ongeveer 6 hectare waarvan 1,3 hectare bebouwd was. Er werkten daar toen 130  mensen die verantwoordelijk waren voor het technisch en commercieel deel en  daarnaast waren er nog ongeveer 1.500 arbeiders. Het personeelsbestand had daarmee ongeveer zijn hoogtepunt bereikt. Het hoofdkantoor van het bedrijf werd uiteindelijk gevestigd aan de Barbarossastraße 54 in Kaiserslautern.

Na toenemende verkoopmoeilijkheden in de nasleep van de wereldwijde economische crisis en een scherpe daling van de aandelenkoers, werden in 1930 onderhandelingen gestart over een fusie met het bedrijf Gritzner, dat zich in een vergelijkbare situatie bevond, en werden delen van het personeel als voorzorgsmaatregel ontslagen. Een stillegging van de productie in Kaiserslautern en de verplaatsing ervan naar Durlach werd duidelijk. In maart 1931 besloten de raden van commissarissen van beide naamloze vennootschappen uiteindelijk tot een fusie met Gritzner als overnemende onderneming. In april keurden de twee algemene vergaderingen een wisselkoers van vijf Kayser-aandelen voor één Gritzner-aandeel goed. Een minderheid van de aandeelhouders van Kayser slaagde er niet in de liquidatie van de onderneming te eisen. De onderneming heette voortaan Gritzner-Kayser AG . In augustus 1931 werden de laatste overgebleven restanten van de productie in Kaiserslautern gesloten, eind september was de administratie daar nog steeds gevestigd.