OP ZOEK NAAR DE HISTORISCHE PHILIPPE II DORLEANS.xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Louis XIV zag vele van zijn familieleden sterven. Toen ook hijzelf overleed op 1/ 9/ 1715 was zijn wettelijke opvolger een marmot van slechts 5 jaar. Zoals voorzien in het testament van de Zonnekoning werd een regent benoemd om Frankrijk te besturen en een voogd om de toekomstige koning op te voeden. Philippe II werd alzo staatshoofd. Spoedig keurde het Parlement ook goed dat hij en niemand anders zou zorgen voor de kleine Louis XV.
De Regent was goed gekend als liederlijke losbol na zijn werkuren, maar tijdens zijn dagtaak evenaarde hij zijn nonkel en schoonvader Louis XIV op gebied van geheugen, werkkracht, scherpzinnigheid en intelligentie. Het was niet gemakkelijk de positie over te nemen van de 77 jarige absolute vorst want de laatste jaren van de beroemde koning waren globaal genomen een ramp geweest. Tot op 24 oktober 1722 hebben de regent Philippe II dOrléans en Kardinaal Guillaume Dubois veel gepresteerd (14) en geprobeerd om in Frankrijk een totaal nieuwe ambiance te brengen na de grandeur en de militaire glorie die zo lang hadden geduurd, maar die op loodzware staatsschulden, hongersnoden en ellende eindigden .
Le Régent is een grote witte diamant, thans van onschatbare waarde, bewaard in het Louvre. Deze edelsteen van 140,5 karaat werd door Philippe II dOrleans gekocht in 1717. Hij behoorde tot de Koninklijke Schat van Frankrijk, werd gedragen in 1722 bij zijn kroning door Louis XV, door Marie-Antoinette die graag met juwelen pronkte, en door Napoleon in 1804 tijdens zijn aanstelling als Keizer. In 1887 werden de juwelen van de Koninklijke Schat verkocht aan Tiffanys & Co, doch niet Le Régent want die ging naar het grote museum te Parijs.
De Regent was een edelman met veel talenten. Hij kende van buiten alle voorname familiestambomen van Europa. (dossierkennis op dat gebied kon oorlog vermijden, want heel de Europese noblesse bezat onduidelijke rechten op rangorde, macht en eigendom zodat een topdiplomaat toen nauwkeurig moest weten wie met wie sliep en had geslapen
.). Hij studeerde geschiedenis, filosofie, wetenschappen (vooral scheikunde), aardrijkskunde, schaakspel, muziek, opera, binnenhuisarchitectuur, kunst (gravures en schilderijen)
.
Naar hem is trouwens genoemd de stijl Régence (of pre-rococo), te herkennen aan het diamant- en schubmotief. Hij bracht eind 1715 de Schotse economist John Law naar Parijs om de Franse Schatkist terug in evenwicht te brengen. Law bracht oplossingen en was een viertal jaren populair door het invoeren van het papieren geld. Hij ruïneerde echter nadien vele speculanten die zijn raad volgden en slechte beleggingen deden. Die Schot moest toen naar Venetië vluchten waar hij in de nattigheid dra stierf aan longontsteking .
De Regent moest een rebelse jonge man aanpakken die satirische stukjes had geschreven over wat s nachts op het Palais Royal gebeurde. Omwille van belediging aan het Staatshoofd vloog François-Marie Arouet voor tien maanden de cel in op xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />La Bastille. Die gevangene schreef daar Oedipe (1717) en gebruikte voor de eerste maal de pseudoniem Voltaire .
De Regent vergat zijn vroegere kameraden uit 1693 niet. Er was reeds Dubois , doch ook de voormalige musketier Louis de Rouvroy, Hertog van Saint Simon , die zijn persoonlijke raadgever werd . Saint Simon (15 ) wordt beschouwd als een van s werelds beste schrijvers van essays en mémoires. De Regent was beschermheer van Stuck en Gervais (muziek), van Molière (toneel), en van de jonge Emilie du Chatelet (wetenschappen) .
De Regent kreeg in mei 1715 het bezoek van Peter de Grote, de tsaar van Rusland, een zeer belangrijk man uit die tijd. Dit was toen een belangrijke uitwisseling van ideeën.
In 1718 bezorgt de Regent grote middelen aan Jean-Baptiste Le Moyne, Seigneur de Bienville, om in de kolonie een stad te stichten : La Nouvelle-Orléans , genaamd naar zijn familienaam. Inderdaad New Orleans, in de delta van de Mississippi die op 29 augustus 2005 door de orkaan Katrina werd verwoest. Gebouwd op basis van een dambordplan in het midden, groeide er op korte tijd een grote stad in de Nieuwe Wereld. Het werd een levendige stad die weinig sliep zoals Philippe II zelf. Zij was multiraciaal, kosmopolitisch, libertijns en losbandig. Er werd daar erg getafeld, gedronken, gefeest, in Le Vieux Carré Français. Maar reeds in 1722 werd de nederzetting verwoest door een orkaan.
Op 27/11/1721 werd De Bende van Cartouche ter dood veroordeeld. Louis-Dominique Cartouche (1693-1721) was de bendeleider van bandieten en struikrovers. Zijn faam liep tot op heden door via volksverhalen , boeken en films. Armoede, bankroet, desertie uit het leger, had van velen zwervende misdadigers gemaakt . Banditisme was in die tijd een plaag geworden. Dat zelfs Cartouche gepakt kon worden , deed velen begrijpen dat misdaad niet loont en wordt bestraft..xml:namespace prefix = v ns = "urn:schemas-microsoft-com:vml" /> xml:namespace prefix = w ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:word" />Tijdens de korte periode die de zijne was realiseerde de Regent als staatshoofd zeer veel. Hij droeg de macht van de absolute koning over aan Raden. Na een periode van strengheid onder Louis XIV werd alles losjes: politiek, religie, zeden. Ook al wordt hij even door Spanje uitgedaagd toch zal de buitenlandse politiek van Frankrijk voorlopig niet terug tot oorlogen leiden. Philippe II breekt met de Stuarts die nog steeds begerig zijn naar de Engelse troon en daarvoor willen vechten, maar vermits de Regent een vredelievend man was, past hij ook al blijft hij overtuigd van de grootheid van Frankrijk .
Op gebied van godsdienst kan Philippe II via zijn Kardinaal Dubois kalmte brengen, zodat zowel de hevige Jansenisten als de opkomende vrijmetselaars en de diverse protestanten niet teveel brokken maken zoals in de tijd van de godsdienstoorlogen.
(14) In het museum Carnavalet (Parijs) staan Philippe II en zijn minister Dubois samen op een schilderij.
(15)Louis de Rouvroy, duc (=hertog) de Saint-Simon (1675-1755) en zijn achterneef Claude-Henri de Rouvroy, comte (graaf) de Saint-Simon (1760-1825) zijn twee verschillende beroemde mannen . De jongere Saint-Simon , als revolutionnair en utopisch socialist , deed afstand van zijn adellijke titel. Hij was een hervormingsdenker, filosoof en economist , ten tijde van de Franse revolutie. Zijn gedachten over de klassenstrijd inspireerden later Marx en Engels. Volgens hem zou de wetenschap de toekomst van de mensheid sterk veranderen en dat is ook zo geweest. Hij vocht mee met La Fayette in de USA, maar was waarschijnlijk niet te Neerwinden in 1793.
Le joli temps de la Régence où lon fit tout excepté pénitence
.. (volkslied XVIIIe eeuw)
Philippe II, Duc de Chartres, Prince de sang par naissance, Petit Fils de France, Duc dOrléans, Duc de Valois, de Nemours et de Montpensier, Régent du Royaume de France pendant la minorité de Louis XV, Ridder van Het Gulden Vlies, Chevalier du Saint-Esprit, Pair de France, Prince de Joinville et de La Roche-sur-Yon, Comte de Beaujolais, libertijn en liberaal, had vele pijlen op zijn boog. Zijn huis staat er nog steeds : Palais Royal.
Thans zijn in dit historisch gebouw gevestigd : La Comédie Française, Le Ministère de la Culture en Le Conseil dEtat. In Palais Royal hield de Regent nachtelijke feesten, bacchanalen waarop hij de roués inviteerde. Dat waren ter dode veroordeelden die op het uur van de opkomende zon door paarden in vier stukken zouden getrokken worden, een vreselijk einde. Meer nog dan van een laatste sigaret mochten deze mensen nog eens goed van alle genoegens des levens genieten alvorens naar de hel te worden afgevoerd. Tijdens een zodanige lange nacht bewees de Regent steeds hoe goed, hoe machtig, hoe intelligent en wijs, hoe veel hij kon eten en drinken, en ook hoe pervers en wreed hij wel kon zijn.
Weinig werd er geschreven over de miserie van onze voorouders (16) op het einde van en na de glorierijke tijden van de Zonnekoning van Versailles.
De interim tussen Louis XIV en XV werd vergeten door zij die voor de schoolboeken de geschiedenis van Europa schreven. We mogen ons afvragen of er een gat in de memorie van onze historie was, en keerpunt, een nulpunt, een blanco pagina, of wat ? .
Dit is een felle vraag waarmee vijftien onderzoekers van Le Centre dEtude du XVIII-ième Siècle zich gedurende drie jaren hebben bezig gehouden.
Zij stelden zonder twijfel vast dat de benaming Le Régent en Régence veel wordt gebruikt als naam voor bars, hotels, restaurants, salons
. Dit duidt dan op de antieke stijl van het interieur van deze gelegenheden : comfort, geen overdreven luxe maar toch wel leuk en chic. Deze stijl werd geboren in een tijd van grote veranderingen, een tijd ook toen de Franse taal door alle belangrijke en geschoolde personen wereldwijd werd gebruikt.
Zoals Philippe II dOrléans zijn weinig historische figuren behandeld geworden. Niemand heeft dezelfde mening over deze grote man. Met beeld en met woord onderlijnen de enen zijn frivoliteit, corruptie, onbekwaamheid, terwijl anderen zijn intelligentie, scherpzinnigheid, hervormingen in de kunst en in de financiën roemen. De verdorven prins komt echter nu wel weer uit de vergetelheid waarin historici uit vorige eeuwen hem hadden gedumpt.
De Regent is een fascinerende kerel, en dan komt daar voor ons Landenaren nog bij dat deze Philippe II te Neerwinden kwam meevechten en dus een oudstrijder van formaat was.
Saint-Simon toont zijn immense bewondering maar verwijt zijn goede vriend ook grove zwakheden. Michelet , de grote geschiedschrijver, stelt de Regent voor als een leider, een voorloper, met de ideeën van 1789 . Alexandre Dumas brengt Philippe meermaals in zijn romans. Naast deze ernstige schrijvers waren er echter toen ook al de volksverhalen, de roddel, de vertelsels, de pastoors, de liedjeszangers en de dichters, die graag in de belangstelling kwamen door het zondige gedrag van de belangrijkste edelman van Frankrijk in overdreven woorden te beschrijven. Pest , hongersnood, sneeuwval, te koude winters, te warme zomers, bevroren druivenstruiken , sterfte van dieren of branden, te hoge prijzen in de winkels, schimmel, bankroet, rattenplaag, overstromingen, het was altijd de fout van Philippe II, want God was verplicht om la douce France zuur te straffen omwille van het duivelse gedrag van haar ongelovige en lichtzinnige Regent.
De onderzoekers zochten in vele landen naar dagbladen uit het begin van die eeuw en in het bijzonder in La Gazette dAmsterdam. De Regent komt op bladzijden van deze vroegste kranten regelmatig voor. Zijn globaal imago is in die gazetten zeker veel beter dan elders. Zij die bepaalden wat er in de schoolboeken moest staan, hebben Philippe II ten onrechte afgeschilderd als een tijdelijke regeerder die de grootse centrale macht van Frankrijk heeft verminderd . Hij was onbelangrijk voor s lands glorie . Hij mocht worden vergeten door de komende generaties. Maar als we moeten kiezen tussen een leider, een topdiplomaat, die domweg de buitenlandse machtshebbers en cultuur verplettert, en het stuurt naar honderdduizenden doden , of iemand die de vijandelijke machtshebbers inviteert op partys die ze nooit meer vergeten omdat zij daar eten, drank en seks à gogo kregen, en zagen dat het leven te schoon is om het te vernielen, dan zullen we toch wel voor het laatste kiezen zeker ondanks de bedreven zonden.
Maar door de film Que la Fête commence ! stapte de Regent uit de vergetelheid. (1974). Hij kwam ook nog meer terug in het daglicht vanaf 1996 door de roman Nous serons comme des Dieux van Eve de Castro , alsook door Le Régent entre fables et Histoire , een boek uit 2003 geschreven door Denis Raymond en Chantal Thomas. Zonder dat hij ook een Zonnekonig was , zoals zijn nonkel Louis XIV, drijft de figuur van de Regent weer aan de oppervlakte. Want na drie eeuwen blijft hij velen boeien.
De twee boezemvrienden, leraar en leerling, strijdmakkers, levensgenieters, trawanten, meesters van Frankrijk, die God spaarde op het slagveld van Neerwinden, omdat zij toen nog ruim een kwart eeuw moesten presteren voor henzelf en voor de rest van de mensheid, traden af op 25 /10/1722 toen Louis XV oud genoeg was geworden om de post van koning te bekleden. De nieuwe koning bleef hen waarderen, maar beide mannen stierven kort nadat zij alle hoogten en laagten van het menselijke bestaan hadden verkend en gekend. Dubois, die van nederige afkomst was, stierf op 10 augustus 1723 en Philippe II , die zijn moeder Charlotte-Elisabeth verloor in 1722, stierf op 2 december 1723 (17).
In Frankrijk liepen de zaken zeker niet beter na het heengaan van beide grote heren. In 1725 was het zo erg dat wegens voedseltekort de mensen gras aten in Normandië.
Ik bespaar U het lief en leed dat de Regent had met zijn kinderen, en het zou nog vele bladzijden kosten om uit te leggen wie al die prachtige hofdames van Versailles waren die toch ook een grote rol hebben gespeeld. De geheime macht van de vele felle vrouwen die achter de polygame mannen stonden die de geschiedenis maakten, is een schoon onderwerp dat hier niet wordt besproken, maar dat uitermate groot is geweest. Zij waren echtgenotes, geliefden, dochters, moeders, schoonmoeders, grootmoeders, nichten, tantes, kamermeisjes, kokkinnen, vriendinnen,
. en behalve misschien uit de vele mantel- en degenfilms (18) weten we veel te weinig over deze schone doch vaak ook bloeddorstige dames.
|