xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

Te Mamishaus slaap ik op een zolder onder een dak van prachtig nieuw hout, mooie balken, geen stof, veel ruimte. Er ligt een hoop heerlijk stro van een halve meter dik over een oppervlakte van twintig vierkante meters. Een stapel propere paardendekens laat mij toe de heerlijkste slaapplaats te maken en waskoorden maken het mij mogelijk veel kledij na wasbeurt te drogen. Omdat ik er veilig en alleen ben maak ik mijn tassen eens leeg om ze te verluchten en om eens terug te bekijken wat ik allemaal bij heb en zovele dagen meesleur. Zowel het avondeten als het ontbijt vindt plaats in de huiskamer van boer en boerin. Aardappelen met kaas  in de oven gebraden en mooie stukken varkensvlees maakte mevrouw voor ons.  Ik kan heel lang praten met die mensen. Zij hebben folders over de Jacobsweg  en over de landelijke organisatie van Schlaf im Stroh. Ik zie dat er in Zwitserland 288 adressen zijn waar gastvrijheid en kwaliteit wordt aangeboden tegen lage prijs aan wandelaars, trekkers, pelgrims, families met kinderen en  hond of kat, natuurliefhebbers, en ruiters met paarden. In de tuin is er een klein zwembad  en een afdak waar barbecue mogelijk is.

Ik eet goed en vroeg.  De gastvrouw telt me maar 34,40 FS en zij vergeet de warme douche te tellen, doch ik betaal haar graag de voorziene 2,00 FS voor dat supplement. Het is een goede moeder, een flinke boerin, maar rekenen als een winkelierster kan zij niet.

Met een goed gevoel verlaat ik Mamishaus. Even kom ik op een origineel stuk pure Jacobsweg uit de Middeleeuwen, voorzien voor voetgangers maar niet voor fietsers. Mijn volgend doel is zeer belangrijk. Ik moet absoluut de Kapel van Tafers gaan bezoeken. Voor pelgrims met schelp op de hoed,  is dat een hoogtepunt want zij kennen allemaal het verhaal van ‘ Le pendu dépendu’  op de Camino Francese dat volgens grote traditie wordt in ere gehouden met een haan en twee kippen in de kerk van Santo Domingo de xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />la Calzada. Hier volgt dit verhaal voor wie het nog niet kent :

Een vader was met zijn vrouw en zijn zoon vertrokken op pelgrimstocht naar  het ‘in finibus terrae’  van Galicië. Zij overnachtten in een herberg waar tijdens de nacht een wulpse meid de schone jongeling wou verleiden. Maar de vrome knaap wees haar aanbod af.  De slechte vrouw wilde zich daarom wreken en stak stiekem een zilveren schaal in de reistas van de voetganger. Die werd toen hij die herberg verliet beschuldigd van diefstal en kon geen uitleg geven alhoewel hij andermans goed zeker niet had ontvreemd. Het gerecht ging snel in die tijd . De rechter veroordeelde de jonge dief tot de galg en verbande zijn ouders uit de stad. Zonder medelijden werd dit vonnis door de beulen uitgevoerd. De vader en zijn vrouw vervolgden hun pelgrimstocht. Ondanks het vreselijk verlies van hun zoon vervolgden zij hun weg en hun geloof was niet minder doch werd zelfs groter van dag tot dag vermits zij onderweg zich als de besten gedroegen. Toen zij op het eind van de lange weg Compostela bereikten, hebben zij gebeden om vergeving van de misstap van hun zoon. Op hun terugweg naar huis, toen de ongelukkige feiten in die herberg reeds veertig dagen waren gebeurd, kwamen zij aan het huis van de rechter die hun zoon ter dood had veroordeeld. Zij klopten er aan om te vragen op zij het stoffelijk overschot van de gehangene mochten oprapen en meenemen om thuis te begraven. De rechter was afwezig en de ouders gingen dan maar zonder toelating naar de galgenheuvel . Indien vogels, nachtdieren en insecten het lijk van hun zoon nog niet helemaal hadden opgepeuzeld konden zij wellicht nog resten van hem vinden. Toen zij op de lugubere plaats kwamen werden zij met verstomming geslagen. Een onzichtbare man, wellicht een engel of een heilige pelgrim, had hun zoon gedurende bijna zes weken op zijn schouders laten zitten en de vogels hadden brood en kaas gebracht, en de hemelse dauw had hun tongen vochtig gehouden. De gehangene was nog altijd springlevend alhoewel hij al zolang met zijn nek aan de koord hing.

Dit was een mirakel  !

Vol blijdschap liepen de vader en de moeder terug naar het huis van de rechter. Deze was na een zware werkdag terug thuis en genoot van een goed avondmaal.  Omdat hij zag hoe stralend hun gezichten waren , wilde de rechter hen toch ontvangen. Maar hij kon niet geloven wat zij vertelden. Lachend dronk hij aan zijn roemer wijn en toen hij de voor hem net gebakken kip wilde oppeuzelen sprak hij alzo :  ‘Zoals U eerbiedig ik de wil van God en eer ik de Apostel van Compostela, maar ik geloof niet dat uw zoon die wel degelijk zijn straf kreeg  er nog altijd ongeschonden aan dat touw bengelt. Ik geloof  ook niet dat deze kip die hier op mijn teloor ligt nog een ei kan leggen. … Toen gebeurde er een van de grootste mirakels uit de eeuwen der eeuwen.  Plots trokken de stukken gebraden kip weer samen, veranderden in een kip met witte pluimen en deze door de mens zo geliefde vogel, kakelde eens, legde een mooi ei, en vloog van de tafel weg door het open venster, op zoek naar de haan die zij al een tijdje miste. Toen moest de rechter het wel geloven. Hij liet die ouders hun levende zoon mee nemen. Hij gaf hen geld voor de terugreis,  voor kaarsen, offergaven en aalmoezen.  Want de man die rechter was had zich onvergeeflijk vergist. Om toch nog een kans te maken om in de eeuwigheid die na zijn eigen dood voor hem zou volgen niet bij de verdoemden te zijn, besloot hij van kluizenaar te worden en van de voeten te verzorgen van zij die stap voor stap de moeilijke pelgrimsweg volgden. Dit verhaal, dit scenario, bestaat in ontelbare talen en versies. Als mirakelspel werd het duizend maal door toneelspelers opgevoerd onder de torens van al de grote kathedralen van Europa, overal van Lubeck tot Burgos, van Antwerpen tot Firenze, van Canterbury  tot Praag.

En ik, wie ben ik , op mijn fiets kom ik aangereden aan de kerk van Tafers en  zonder moeite ontdek ik, hedendaagse pelgrim met  minder geloof dan die rechter, de kapel met het aloude verhaal van het wonder, geschilderd op een buitenmuur. Een tuinman komt me onmiddellijk groeten, maar wellicht is hij ook de pastoor en de koster van deze kerk, of zelfs Sint Jacob vermomd als een gewone sterveling.  Hij vraagt me of ik een stempel wil voor mijn boekje waarmee ik te Compstela mijn diploma zal krijgen.

Ik bedank hem voor zijn goede wil en ik vertel hem hoezeer ik stempels haat na een gevangenistijd van één en dertig jaren in het administratief milieu van de Algemene Spaar en Lijfrente Kas van het Koninkrijk België te Brussel. Gelukkig mocht ik afvloeien naar vroegtijdig pensioen alvorens de koord van de galg mijn nek volledig had dichtgesnoerd. Nu kan ik als een vrij man niet naar Spanje pelgrimeren, maar wel naar Rome. De man glimlacht nog eens en daarna neemt hij terug zijn gieter om voor de bloemen te zorgen die de omgeving sieren.

Ik stop al mijn muntstukken in de offerblok, zeker 6,55 FS , maar als ik aan de bibliotheek achter in de kerk kom heb ik al spijt dat ik dat heb gedaan. Voor 6,00 FS mag ik daar een veelkleurige  folder over den Alten Pilgerweg  oprapen, heel duur maar zeer mooi. Omdat ik mijn centen dus in de verkeerde kas heb gestort moet ik zonder zondige bedoeling die toffe folder wel pikken. Terwijl ik dit doe pink ik een oogje op Jacobus Maior die daar onder de vorm van een beeld let op dat winkeltje zonder bediende aan de kassa. Vaarwel Tafers,  ik ken en hou van jullie schoon verhaal.

Na  een ontspannende fietstocht bereik ik weldra de stadswallen van Altstadt Freiburg waar ik prompt op de blauwe Europese kentekens van Le Chemin de Saint Jacques bots die ik zeventien dagen geleden ook al ontmoette te Dinant. Ik volg deze door de hele stad. In een wijk met meerdere antiekwinkels stijgt de straat scherp op lelijke oude kasseien. Ik spendeer enige tijd in de Sint Nicolaas kerk waar de Middeleeuwen nog echt aanwezig zijn en ook de Apostel, geschilderd op het plafond van deze kathedraal.  Ondertussen deed ik mijn wandelschoenen aan en , vermits ik met mijn voeten op de grond sta , voel ik weldra dat ik nu ben te Fribourg en Suisse Romande.  Aan ‘ La Maison du Peuple’ begint mijn maag signalen van honger te geven,  maar hun  ‘ Menu du Jour’  inspireert me niet om socialistisch te gaan eten. Ik wandel verder hopend van een betere eethuis te ontmoeten. Ik loop door Fribourg tot wanneer ik gastronomisch nulgedrag vertoon en op straat ga zitten aan een tafeltje van de McDonalds voor een Big Mac Menu. Knabbelend aan dat  ‘ fastfood ’  kijk ik naar de vele vrouwen die er door de winkelstraat lopen. Maar tussen al die Suissesjes is er géén die zo schoon is als de Zwarte Madonna en zeker ook niet als de Garota de Ipanema. Vrouwelijke exemplaren van het menselijk ras bekijken is geen zonde,  maar een vette hamburger eten te Fribourg is wel een zonde. Want deze stad staat in alle reisgidsen vermeld als een plaats met talrijke goede  gastronomische specialiteiten.

Tot aan het station volg ik de tekens van le Chemin de St-Jacques, maar plots ben ik dat hulpmiddel kwijt. Erger nog, ik heb geen enkel gevoel meer voor de goede richting. Even na het middaguur staat de zon nog in het zuiden en zo vind ik dan weldra de weg naar Romont. Het is nu veel beter weer dan tijdens de voorbije vijf dagen. In volle zon rijd ik tot  Notre Dame de la Route. Ik kom in een mooie tuin, waar ik aan een priester met een witte boord mezelf voorstel en vraag of ik eerbiedig wat mag rondkijken.  In een modern gebedshuis ontmoet ik Notre Dame de la Route. De woorden die ik al vele jaren niet meer gebruikte en die ik dacht vergeten te zijn  - wat op 19 augustus te Beauraing trouwens het geval was - kan ik plots weer gebruiken om een gebed te zeggen, een weesgegroetje uit mijn jeugd te prevelen. Ik bid er voor de veiligheid op de weg, de veiligheid van mezelf en van alle andere fietsende weggebruikers, kinderen op hun fietsjes zowel als renners en sportievelingen op de schone racetuigen.

‘ Quand le Diable devient vieux, il se fait ermite   … ‘  wordt  wel eens  gezegd zowel in de Vaud als te Vaux-et-Borset. Vermits ik daar nu toch sta voor Notre Dame de la Route denk ik nog eens terug naar de tijd  (1986) toen ik plannen smeedde, wegkaarten bestudeerde, om te geraken tot een heiligdom op de Hebriden, nog verder dan Land’s End  in Schotland  om aan het einde van de wereld ‘ in finibus terrae’  een bezoek te brengen aan Notre Dame de la Route, daar in het verre vochtige en koude Noord Westen. Maar ik was nooit in staat om die plannen ook te realiseren. Tevens vraag ik aan de Heilige Maagd nog een schoon en lang leven voor Joseph Massie, de pastoor van Créon d’Armagnac, die zijn leven wijdde aan Notre Dame de la Route, en haar zelfs herdoopte tot Notre Dame du Cyclisme.

Zo loopt de tijd voorbij.  Fietsen is voor mij geworden zoals ademen. Zonder veel besef van wat ik doe, zit ik alweer op mijn zadel. Mijn goesting om de pedalen te bewerken is behoorlijk goed en ik vorder verder diagonaal door Zwitserland van rechtsboven naar linksonder. Soms stop ik om te plassen, om te drinken, of om het zweet van mijn lijf te wrijven met een handdoek omdat het in Romandië zoveel warmer is geworden. Gekomen aan een kruispunt vind ik een leuke plaats om wat op een bank te rusten. Er staan enkele bomen, bloemen en wat gras, maar ook een winkel waar kaas en melk worden verkocht. Ik koop er yoghurt.  Terwijl ik op die bank zit, mijn buikje vul, en op nieuwe krachten hoop te komen, zie ik naar de vruchteloze pogingen van een autostopper die door niemand wordt meegenomen. Hij staat daar nog altijd wanneer ik vertrek en hem voorbij rijd. Waarom ik dat doe weet ik niet, maar tijdens het voorbijrijden schreeuw ik hem toe  ‘ Tu n’as pas la gueule de l’emploi ….! “  Als antwoord op deze woorden steekt die autostopper zijn tong naar mij uit, en hij toont mij ook zijn opgestoken middenvinger. Hedendaagse agressie. Communicatie van lage kwaliteit. Me dunkt dat er in het schone Zwitserland moeilijk een meer vulgaire type zou kunnen zijn dan die kerel op dat kruispunt.

Daarna volgt voor Olive en mij redelijk veel klimwerk. Mijn trui wordt nat van het zweet. Op de top van de berg trek ik mijn regenjasje aan. Dat was een goed initiatief want in de lange bergaf is er veel wind. Vele kilometers schuiven onder mijn voorwiel. Enkele plaatsen waar ik voorbij snor waaronder Moudon, hebben een rijk verleden. Tussen Bern en Vaud was er een lange strijd met wisselende overwinningen, maar zelfs vele deskundigen in geschiedenis hebben het moeilijk om uit te leggen hoe en waarom alles was gebeurd. Met mijn ogen van voorbij trekkende reiziger zie ik dat op het einde van de twintigste eeuw in de Vaud er vele arbeiders zijn van buiten Europa die graag aanvaarden om aan de laagste lonen te werken in de fabrieken. Want industrie is hier aanwezig, en opvallend veel mensen van het zwarte ras.

Op de weg naar Lausanne wordt het nu veel te druk om veilig te fietsen. Ik bereik weldra mijn doelstelling van de dag, namelijk minimum tachtig kilometers afleggen. Wanneer ik te Chalet à Gobet aankom, begin ik al uit te kijken naar logement. Het wordt voor de volgende nacht een camping in de Café-Camping van Pra-Collet te Vers-chez-les-Blancs, waar vele mensen permanent wonen in caravans nadat zij hun huis verkochten of verhuurden aan buitenlanders die te Lausanne of Genève hoge lonen optrekken in de internationale instellingen, organisaties, en bedrijven. In spoedtempo bouw ik mijn tentje op. Ik kan het Leman Meer nog niet zien, maar ik voel en ruik die enorme massa zoetwater reeds en in de lucht zie ik  vogels vliegen die ik tijdens de voorbije week niet zag.

De keuken sluit in het restaurant om 21u00. Ik moet dus zorgen dat ik niet te laat aan tafel ga zitten.  Meestal zijn Philipijnse vrouwen ten hoogste 1m 60 en heel licht van postuur, maar de bazin van het restaurant die ook uit de buurt van Manila komt is toch wel 1m 70 en 80 kgr, een vrouw van mijn maat dus. Zij bakt in haar open keuken op deze avond paardenbiefstuk. Ik neem er rijst bij en een fles fendant. Aan een tafel naast mij zitten Zwitsers van Swissair  die met hun groep veel rumoer maken. Zij zijn al goed zat. Wanneer ik mijn steak heb opgegeten nodigen zij me uit aan hun tafel. Zo verneem ik dat zij samen vroeger een orkestje vormden en dat de oude kameraden muzikanten op die avond mekaar terugvonden bij een van hen die nu deze camping uitbaadt met zijn Philipijnse schone. Die man gaat wat later trouwens zijn Azzola harmonica halen. Er komt geregeld nieuw bier op tafel, ook een rondje van mij om mijn nationaliteit te onderstrepen. Ik luister en babbel heel lang en veel met een van hen, de jongste.Hij is stewart op de lijnvliegtuigen van Swissair. De anderen zijn reeds allemaal gepensioneerden van diezelfde maatschappij. Even na 23u 00 smijt de Philipijnse ons buiten omdat het sluitingsuur is. De jonge Zwitser wil nog verder praten, zelfs elders nog meer pinten gaan drinken, maar ik ben zijn gezever beu. Zijn verhalen hoe hij in mooi uniform van Swissair in alle werelddelen vrouwen kon versieren boeien mij niet langer.

Wanneer ik terug in mijn tent ben realiseer  ik me dat ik stink naar bier, rook en zweet, en dat ik mezelf die avond nog niet had gewassen alhoewel ik toch een penning van 10,00 FS kocht die me toegang kan verschaffen tot een privé cabine met warm water. Maar plots, paniek, ik ben mijn portemonnee kwijt waarin ik die penning had gestopt. Ik ga dus even liggen in de toestand waarin ik me bevind. Het duurt niet lang tot ik zeker word dat het niet kan en niet mag met ongewassen lijf liggen te slapen en dan ook nog in de kledij waarmee ik die dag fietste. Ik kruip terug uit mijn iglo. In de maneschijn zet ik me in mijn blootje, zodat ik van alle lucht geniet en ik wrijf met mijn hand over mijn dikke buik gevuld met drank, rijst en paardenbiefstuk. Ik heb geluk, want ik vind mijn portemonnee terug. Aan de ingang van mijn tent was hij uit mijn trainingsvest gevallen omdat ik de ritsluiting van mijn rechterzak niet had dichtgetrokken. Ik trek mijn pyjama aan over mijn bloot lijf. Het zandmannetje strooit wat in mijn ogen en weldra ben ik aan het slapen. Maar ik word nog tweemaal wakker om te plassen en een andere maal voor groter werk op de WC. Dat is altijd vervelend en storend voor een kampeerder met kleine tent. Wanneer ik hoor dat het leven ontwaakt is op de camping, omstreeks sept heures du matin, kruip ik een laatste maal naar buiten. Met de penning in de hand, proper linnen, zeep en een grote handdoek begeef ik me naar de warme douches waar ik nog alleen ben op dat uur. Rechtstaand profiteer ik zoveel mogelijk van het heerlijke warme water dat mijn ingezeepte body, benen en billen mooi afspoelt. Maar plots ongewild gebeurt er wat. In de algemene ontspanning lost mijn dikke darm plots een lichte bruine brei, nogmaals die ochtend, maar het vele water van de douche zal weldra alle vuil probleemloos meevoeren via de dalende buizen naar de wateren van de Rhone. 

Met in mij een absoluut gelukzalig gevoel ben ik klaar voor deze jonge dag die me nieuwe ervaringen zal laten beleven.

( Savigny 5 september 1996 -  De pelgrim op weg naar Rome ) .