Tijdens WO II werd valeriaan kruid gebruikt als kalmerend middel.
Vooral bij luchtaanvallen.
Het was een voorloper van onze moderne tranquilizers.
-----

De dochter van LM zijn zus heeft ooit nut gehad van Valeriaan.
Niet tijdens een luchtaanval, maar 
bij haar voorlaatste en haar laatste autorijexamen.

Het autorijexamen is ze een aantal keren moeten herbeginnen,
puur door examenstress of faalangst of gelijk hoe het heet. 
Ze was telkens zo zenuwachtig dat op den duur
zelfs de instructeurs medelijden hadden met haar.

Tijdens de zoveelste (verplichte) lessenreeks praktijk
zei er eens ene :
“Als ik u op het afgelopen uur zou mogen punten geven,
dan waart ge met glans geslaagd.” 
Dat leverde hem een trieste glimlach op, DD wist allang dat ze het kon.

Maar diezelfde oefeningen tijdens het volgende examen?
Dat escaleerde van een kleine aarzeling over een vergissinkje tot een berg blunders.
En het examen was dan voor de zoveelste keer een fiasco.

Met haar ziel onder haar arm sleepte DD zich naar huis.
Haar moeder stond 11-hoog voor het raam van de woonkamer te wachten en
zag haar dochter kleintjes het plein opsjokken:
- Ze is er niet door, zei ze.

DD wist dat elke herkansing een hap uit het vakantiebudget nam en
ze voelde zich na elk falen dubbel zo ellendig als de keer tevoren.

- Dat kan zo niet blijven duren, zei mijn schoonzus terwijl ze naar het figuurtje beneden keek,
het kind gaat eraan kapot.
- Kan er iets aan gedaan worden? vroeg ik.
- Ik heb Valeriaan gekocht, zei ze, maar ik weet niet hoe ik dat bij haar moet aanbrengen.
Terwijl ik mijn jas aantrok vertelde ze in twee woorden wat Valeriaan is en
ik was de deur uit voor DD boven kwam,
want ze had haar moeder nu efkes voor zich alleen nodig.

Een aantal weken later telefoon, het was weer examendag voor DD.
Dus voor het gezin.
En voor de hele familie.

- 'k Heb haar die druppels Valeriaan kunnen doen nemen, zei mijn schoonzus opgelucht.
- Okéé! Hoe hebt ge het gedaan gekregen?
- Wel …  DD had daarstraks haar bril opgezet ipv haar lenzen in te doen.
- Ja?
- Ze zei …
- Ja? vroeg ik wat zachter.
- Ze zei dat ze niet wilde dat haar lenzen na het examen nog eens 'weg dobberden' ook nog.
- Ja, zei ik stil.
- En toen heb ik mij kwaad gemaakt, zei mijn schoonzus.
  Niet op haar hoor. Niet op haar.
- Dat weet ik, dat weten wij allemaal hoor, niet op haar.
- Op die rotschool, op dat rot examen, op dat rotgeld... 

Ja, op dat rotgeld en op die rotvakanties en
op die dure rot-lenzen waar DD zich zorgen over maakt.

-stilte-

- En toen heeft ze die Valeriaan willen nemen.
  Misschien blijft ze nu rustig wanneer het er op aan komt.
- Ja, misschien wel.

Een paar uren later telefoon, DD was wéér gebuisd.
Dit keer niet van de zenuwen, maar omdat het haar allemaal niks meer kon schelen.
Maar nu eens niks!
Het andere uiterste.

Later hebben we vernomen wat er gebeurd was :

DD had na de druppels met haar ma
achteraf nog extra druppels Valeriaan genomen,
om nu eindelijk eens door dat examen te zijn.
Dat had ze gedaan voor haar ouders. En voor het budget.

Die extra-druppels hadden desinteresse en achteloosheid veroorzaakt.
Resultaat : gebuisd.
Ze kwam onbekommerd en giechelend thuis.
Maar dat was een kortstondig genoegen want de ontnuchtering volgde.

Schoonzus heeft de Valeriaan terug naar de apotheker gebracht en
haar dochter doen zweren dat ze dit spul nooit nog zou aanraken.
Wat DD prompt deed, zozeer was ze geschrokken
van haar eigen nonchalance en zorgeloosheid.

Maar een ietske van die manier van denken of doen moet blijven hangen zijn,
want de keer daarop was zij met glans en glorie geslaagd voor het autorijexamen.
Gewoon : rustig gebleven. Relaxed.
Zo kan het ook, dat was de revelatie voor DD.

*

Toen ze zich de herfst daarop liet inschrijven voor een langdurige studie
vroeg iemand van de familie smalend :
"En dié examens dan? Ook allemaal met uwe ‘variala’ zekers?" 
Ze glimlachte eens raadselachtig.
Dat zielig hanig nonkeltje kon ze nu ook alleen aan.

*

We zijn een twintig jaar verder,
en het woord Valeriaan wordt in de familie
nog altijd met een Hoofdletter uitgesproken.

Het was iets dat DD overkwam. En wij voelden mee.
En DD kwam eruit met een nieuw idee: rustig kan ook.
En dat was het. 

Het ‘variala’–nonkeltje houdt zich gedeisd.
Al sinds DD een stethoscoop draagt.

m
EZW-01/2011 – HiH-09/2014, herwerkt 
https://nl.wikipedia.org/wiki/Echte_valeriaan#Toepassingen