een blauwtje ~ stadstelegram

Lang geleden, in de tijd dat de grootouders nog spraken,
werd ik ivm blauwtje er door mijn grootmoeder op gewezen
dat een blauwtje oorspronkelijk een stadstelegram was.

Die ging niet via PTT of RTT of over gelijk welke kabel,
het was veel simpeler dan dat.

Wanneer men plots ergens iets moest laten weten of onverwacht
een uitnodiging moest afzeggen, kon dat snel via de stadstelegram.
Dat waren geschreven berichten die bij de bestemmeling bezorgd werden
per koerier te voet, dat was een renner die moest oplopen (leveren) en aflopen (terugkomen) of
per koerier op de fiets.
Dat was in de tijd dat snorren nog knevels heetten.

Er was ook de buizenpost/buispost in sommige steden (pneumatique)
maar of dat systeem ooit in Antwerpen bestaan heeft, heb ik nog niet kunnen achterhalen.

Iedere huishouding had van die telegramformuliertjes in huis.
Men stuurde de meid of iemand anders naar de standplaats van de koeriers.
De formuliertjes waren blauw. De binnenzijde werd beschreven, dichtgevouwen en dicht geplakt.
Op de buitenzijde kwam het adres.
Vergelijkbaar met het voorgelijmd luchtpostpapier van ooit.

Dus wie zo’n blauw formuliertje (met afzegging) per oplopende koerier geleverd kreeg,
had een blauwtje opgelopen. In het aflopen kon hij eventueel een antwoord meenemen.
Die afzegging was niet noodzakelijk een afwijzing op amoureus gebied.

Waarom een stadstelegram?
Waarom geen telefoontje?
Omdat het telefoonnet nog niet uitgebouwd was.
Telefoon was toen nog een nieuwigheidje voor de rijken.

‘k Veronderstel dat de stadstelegram tot een flink eind na WOI heeft bestaan.
Mijn grootvader was van 1892,
mijn grootmoeder was van 1910.
Zij hebben de stadstelegram nog gekend en gebruikt 
want de uitgebreide installatie van het telefoonnetwerk is pas
na de oprichting van de RTT in 1930 echt op gang gekomen,
vanaf toen kregen ook particulieren vlot aansluiting op het telefoonnet.
Nuja, vlot … ’t was de RTT hé.

---------
In 1913 was een groot deel van België bereikbaar via de telefoon.
Het aantal abonnees bleef beperkt,
maar het merendeel van de stations, post- en telegraafkantoren
was uitgerust met openbare telefooncellen.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog kwam een abrupt einde aan de telecommunicatie in België.
Een van de redenen voor die stopzetting was te vinden in de financiële afhankelijkheid van het overheidsbedrijf.
Door de schade en de gedeeltelijke ontmanteling van de netwerken tijdens de oorlog
had het Bestuur van Telegrafie en Telefonie kolossale investeringen nodig.

Op 19 juli 1930 werd de Regie voor Telegraaf en Telefoon ( RTT ) opgericht.
Het overheidsbedrijf kreeg een grotere autonomie:
het was niet langer afhankelijk van de jaarlijkse budgetten van de staat
en had de bevoegdheid om een eigen bestuur te voeren.

voor de volledige tekst :
https://nl.wikipedia.org/wiki/Proximus_Groep#Geschiedenis
---------

Wie bij google ‘stadstelegram Antwerpen’ intikt krijgt een aantal links,
maar het zijn pdf’s en bij dat soort bestanden krijg ik geen verwijzing naar
waar in de tekst de zoekwoorden staan.
Dwz dat ik al die teksten zou moeten doornemen.
‘k Denk dat ik dat ga overlaten aan de geïnteresseerde,
want ik heb het aantal bladzijden zelfs niet durven bekijken.

Dus om er een jaartal op te plakken,
ik zou denken tot ruim na 1930 was er stadstelegram.
In sommige steden.

m
EZW-09/2012, herwerkt

En nu snap ik ongeveer waar gij uw temperament vandaan hebt TiTi,
van uw overgrootouders, aan vaders-moeders kant.
Het gedachtengoed van Daens leefde wel,
maar gij hebt het dus genetisch meegekregen. Van mensen die niet aflieten.

Een hoera voor het blauw schilderen, weerbaar graffiti avant la lettre.
Enig idee waarom blauw?

m

04-11-2017 om 04:18 geschreven door maart

Interessant jouw info i.v.m. de vroegere stadstelegrammen. Nooit van gehoord, hier in de ajuinenstad. Een zichtbaar blauwtje aan een woning was wel een speciale manier van communicatie om straatbewoners en passanten diets te maken van een belangrijk feit, te weten de eigenaar des huizes had naast de pot geplast. Resultaat: een onwettelijk kindje was geboren.  Hoogstwaarschijnlijk waren het familieleden van de jonge moeders die s nachts het voetpad in blauwsel verfden, omdat de verwekker met de moeder, jonge  meisjes soms, en de baby niets te maken wou hebben en hen aan hun lot overliet. Zon blauw voetpad was the talk of the town, in die tijd. Je zag ze enkel aan de burgershuizen, bij de bourgeoisie dus. Ik kan me nog herinneren dat ik zon voetpaden gezien heb. Toen ik als kind daarover uitleg vroeg werd er in alle talen gezwegen. Nochtans mijn grootmoeder langs vaderszijde was zon bedrogen meisje, destijds in dienst bij een industrieel. Zij was amper 16 jaar en het is dankzij haar familie, die niet ophield met tamtam te maken en de industrieel waar hij stond of ging verwijten te maken, dat die rijke familie meneer pastoor aansprak om toch iets te doen. Meneer pastoor deed wat van hem verwacht werd en hij zocht een echtgenoot voor dat meisje. Die echtgenoot was mijn grootvader. Ook hij was een telg uit een vrij gegoede familie en werkte als bediende bij de stedelijke gasmaatschappij doch grootvader was fysiek licht gehandicapt. Aangezien zijn  ouders eveneens meneer pastor hadden aangesproken om uit te kijken naar een braaf katholiek meisje, die handen aan haar lijf had om later voor hem te zorgen was de match vlug gemaakt. Iedereen content, de industrieel was van de verwijten verlost en grootvader heeft aan het bedrogen meisje, naar mij altijd verteld werd, een geweldige vrouw gehad. Het voorkind kwam op hun trouwboek te staan en samen kregen ze nog zes kinderen. De oudste zoon werd de dooppeter van mijn papa, een verschil in leeftijd van liefst 21 jaar, en was een crème van een nonkel voor mij.

01-11-2017 om 02:55 geschreven door Titipoes