keukenblunder ~ een gevaarlijke deze keer
Om kledij witter dan wit te krijgen werd aan boord al eens soda gebruikt. Vooral de kledij van de mensen van de keuken. Die moest tegen aankomst in Antwerpen stralend wit zijn, want dan kwam Prado aan boord, de departement chef van alle keukenpersoneel. Prado liet zich aanspreken met 'patron'. Dat genre.
In de keuken waren ze in die jaren nog met drie: een chef steward/kok, een tweede kok/bakker en een koksmaat.
De koksmaat en de deckboy waren de twee jongsten aan boord. Zij werden gemonsterd als shipsboy en konden ofwel aan deck ofwel in de keuken ingezet worden. Vaak was degene die voltijds in de keuken belandde danig teleurgesteld. Die gastjes deden liever het echte mannenwerk, ze liepen liever struis te doen aan deck, zware bottinnen aan en werkhandschoenen met in de hand een stuk alaam waarvan ze zelf nog niet konden zeggen waarvoor het moest dienen.
Er waren natuurlijk wel keukenjongens bij die na verloop van tijd goed werden in keukenwerk en het dan graag deden ook, maar dat laatste gebeurde zelden, dat ze de smaak te pakken kregen. Keukenwerk was niet 'struis'.
Omwille van de lieve vrede had een kaptein de jongens laten wisselen : één maand de keuken, onder de chef steward, één maand aan deck, onder de bootsman. Dat was dan weer niet echt naar de zin van de chef steward en van de bootsman, dat gewissel. Dat was slecht voor de vlotte gang van zaken in hun departement.
Een dag of twee voor aankomst in Antwerpen zette de chef na de middagservice de grote marmitte (de grosse caisse) op het vuur met daarin de tenues die moesten gereed gemaakt worden voor Antwerpen, om te dragen tijdens de inspecties van Prado : drie pieds-de–poule pantalons, twee koksvesten, een witte T-shirt en een aantal voorbinders.
In het buiten gaan zegt de chef tegen de koksmaat -die juist een maand deckwerk achter de rug had- "Voor ge doorgaat, doet ge daar nog een klein potteke soda bij." Het keukenproductje, de witte poeder die in een van de kastjes staat, bedoelde hij.
Die kleine valt uit de lucht, maar goed, orders zijn orders newaar. Soda dus. En hij haalt bij de bootsman een dosis flinke caustic soda. Ontstopper. De bootsman, denkende dat de jongen gestuurd werd door de chef steward en dat er iets moet ontstopt worden in de keuken, geeft uit zijn productlocker de caustic soda mee.
Het manneke heeft zonder roeren al die soda bij het ziedend zeepsop met de keukentenues gekiept. In één keer. Dat hij daarbij niet gewond raakte is een mirakel. De chef vertelde dat de keuken er nadien uitzag of er een bom ontploft was.
Alle vlees voor 25 personen dat lag te ontdooien voor de avondservice hebben ze moeten weggooien. Alle groenten die gereed lagen ook. De broden ook. En nog dingen die in voorbereiding waren voor de dag erna … Zo een groot verlies aan voedingswaren komt in het logboek natuurlijk. De kledij was perte totale: grote brandgaten met daartussen een paar naden. Dat werd ook genoteerd. Al dit op twee dagen voor aankomst in Antwerpen. De inventarissen waren al gemaakt en doorgezonden naar de rederij! Op twee dagen voor aankomst is het niet meer mogelijk om zo’n verlies aan voedingswaren en materiaal in de boeken nog weg te werken als 'verbruik' en 'sleet'.
Het schoonste van ‘t spel : de chef steward en de boots werden boven geroepen, ze konden bij de kaptein komen uitleggen hoe zoiets had kunnen gebeuren. Door zijn wissel-systeem natuurlijk! Verwarring in het kopke van de jonkies.
Daarop werd opnieuw heel de keuken uitgewassen, meubilair, schabben, plafond en schotten inbegrepen. Voor de tweede keer, want dat was al gedaan geweest, een paar dagen tevoren. En gedeeltes herschilderen. Ook voor de tweede keer, want dat was een paar dagen tevoren ook al gedaan geweest. Met man en macht, matrozen en boots erbij, gedurende een nacht zijn ze daar mee bezig geweest.
Hoe de twee dagen tegen de kaai in Antwerpen verlopen zijn weet ik niet. Waarschijnlijk heb ik dat toen niet gevraagd aan die chef. Omdat ik het me wel kon voorstellen. Of die shipsboy nog een reis naar Brasil heeft mogen meedoen? Weet ik ook niet.
Caustic soda bewaart men nu achter slot en grendel, als ik goed begrepen heb en volgens LM zou het product zelfs in de brandkast van het schip mogen staan.
m 03/2013, HiH-01/2015, herzien ~ twee korte stukjes Wiki, voor de volledigheid : NaOH ~ http://nl.wikipedia.org/wiki/Caustic_soda , natriumhydroxide, caustische soda, bijtend poeder NaHCO3 ~ http://nl.wikipedia.org/wiki/Natriumwaterstofcarbonaat, bicarbonaat, natriumbicarbonaat, zuiveringszout, maagzout
|