De bijen draaien overuren. Rond de lavendel en de verbena is het aanschuiven om mee van de feesttafel te komen eten. De vlinders stoppen ermee als het zonlicht weg is. De bijen daarentegen gaan door tot de schemering invalt.
Het heeft even geduurd maar met het warme weer van afgelopen week zijn er ineens vlindertjes in overvloed. Vooral de verschillende soorten koolwitjes en de distelvlinders komen nu in grote aantallen voor. Op atalanta's en dagpauwogen blijft het voorlopig nog even wachten.
Deze roodbruine heidelibel was gisteren pas begonnen aan het "vliegend" gedeelte van haar leven. Als nimf heeft ze een jaar lang de vijver onder water onveilig gemaakt. Nu is ze "uitgeslopen" en zit ze te drogen in het zonnetje. Maar ze zal steeds op haar hoede moeten zijn want de kikkers broeden op wraak voor de dood van ettelijke dikkopjes die ze vroeger allicht bejaagd heeft. En zo'n dikke libel is een heerlijke kikkersnack.
"Gehakkeld" en niet "verhakkeld" zoals we vroeger wel eens zeiden. Alhoewel sommige exemplaren beide tegelijk zijn. Kan je nog volgen? In ieder geval hebben we er dit jaar nog niet veel gezien. Een gevolg van de hete droge zomer van vorig jaar waar veel rupsjes zijn dood gegaan van de honger doordat mensen "vergeten waren" hun brandnetels en distels ook water te geven.
Dit vliegend juweeltje toerde hier gisteren rond en het heeft zijn naam niet gestolen. Dit beestje was uitgedost in een rood waar de brandweer jaloers zou op zijn. Het was de eerste vuurlibel die ik hier ooit gezien heb en daarmee komt de teller op 25 libellensoorten.
Eerst waren er wekenlang bijna geen vlinders te zien en opeens zijn ze er dan toch ! De distelvlinders waren gisteren veruit in de meerderheid. Het zijn vrij grote en makkelijk herkenbare vlinders. De rupsen van de distelvlinders leven van jawel ... distels.
Het warme droge weer is dan misschien niet zo ideaal voor de bloemen en planten maar de insecten zijn er wel dol op.
Je hebt het waarschijnlijk ook al wel gezien dat de tuin nu veel vlinders op bezoek heeft. Iets minder opvallend, tenzij je een vijver hebt of er eentje in de buurt is, zijn de juffers en libellen die nu ook hoogdagen beleven ! Libellen leven van insecten en die zijn er nu in overvloed. Het is ook een zachte winter geweest dus zijn er ook weinig libellenlarven (die in het water leven en overwinteren) doodgevroren. Sommige soorten zie ik nu met tientallen als het er geen honderden zijn. Anderen zijn niet zo talrijk vertegenwoordigd maar da's dan juist het leuke om er eentje te ontdekken.
Op de foto's achtereenvolgend :
steenrode heidelibel (ik kan er ook niet aan doen maar het vrouwtje is niet rood)
blauwe breedscheenjuffer (vr) + detail voorste stuk, je ziet duidelijk de blauwachtige scheen
Ik ben toch dik tevreden dat ze zo klein zijn want van dichtbij zien ze er nogal alien-achtig uit !
Wie verzint het, zo'n naam ? Je moet moet zelf wel haast een paar scheve hersenkronkels hebben om daar op te komen. En toch is het niet zo onlogisch, het vlindermoedertje legt haar eitjes op de scheefbloem. Dat is dus de waardplant waar de rupsjes zich aan tegoed doen. Een bekend voorbeeld uit de scheefbloem plantenfamilie is Iberis sempervirens dat veel in rotstuintjes met witte bloemetjes staat te pronken. Het vlindertje komt uit Z-Europa, weer zo'n voorbeeld van een migrant die met het opwarmende klimaat mee naar het noorden oprukt. Een aantal jaren geleden zijn ze via Zwitserland en de Rijnvallei naar het noorden opgeschoven. Een jaar of 3 geleden zijn ze voor het eerst gesignaleerd in de buurt van Maastricht, zowel in Ned. als Belgisch Limburg. Ze houden daar goed stand en zijn nu gaandeweg heel het oosten van de Belgische provincie Limburg aan het veroveren. Ondertussen worden ze ook waargenomen op andere plekken in Limburg, en nu enkele dagen geleden ook in mijn tuin, provincie Antwerpen ! Ze zijn nog iets kleiner dan het gekende kleine koolwitje en ook iets anders van tekening, de zwarte vlekken zijn groter en iets anders van vorm. Googel het maar eens op of kijk hieronder op de foto. Wel opletten, er zijn ook kleine koolwitjes met iets grotere vlekjes, het mag ook niet te makkelijk zijn. De foto is helaas niet 100% van kwaliteit maar is wel het ultieme bewijsstuk (het waaide redelijk die dag waardoor ons witje heen en weer schommelde).
Op de bovenste foto zie je het klein koolwitje, daaronder het scheefbloemwitje. En nu allemaal de tuin in en gaan zoeken !
Eerst dacht ik aan een dikke hommel die stomdronken tussen de bloemschermen van de Verbena vloog maar bij het iets aandachtiger kijken kreeg ik een schok(je). Ik had namelijk net twee dagen voordien een artikel gelezen over dit beestje. Het blijkt een glasvleugelpijlstaart te zijn. Een dag actieve nachtvlinder (die bestaan dus ook, het omgekeerde weet ik niet). Dat bespaarde me veel opzoekwerk want er zijn zo’n dikke 2000 soorten nachtvlinders in België waarvan ik 95% niet eens ken.
Deze vlinders landen niet op een bloem maar blijven, net als kolibries er net boven hangen! Met hun lange roltong halen ze de nectar uit de bloemen. De rupsjes zijn groen zijn met donkere stippen op de zijkant en een stekel op de achterkant en zouden o.a. op sneeuwbes leven. Die heb ik ook ergens in de tuin staan. De vlinders kunnen naast ter plaatse blijven hangen ook zowel vooruit als achteruit vliegen. Dat kost allemaal behoorlijk wat energie, ze eten per dag 0,5g nectar terwijl ze zelf maar ongeveer 0.3g wegen!
En met wat moeite kan je in de achterste helft een Belgische vlag herkennen, als we nu nog geen wereldkampioen worden weet ik het ook niet meer!
Ik had geluk gisteren. Ik zag in de tuin een dikkopje rond dwarrelen (een dikkopje is een klein vlindertje, geen lastige buur of zoiets). Die had ik nog niet in mijn fotocollectie dus ik naar binnen, mijn fototoestel gaan halen dat gelukkig nooit ver uit de buurt ligt.
Terug buitengekomen zat daar bovenop de Verbena bonariensis een koninginnepage zich tegoed te doen aan de nectar. Dat was een buitenkansje! Vlugvlug een paar foto’s genomen voor het beestje besloot terug te vertrekken. En o ja, ons dikkopje zat wat verder op de bergamotplant te wachten voor de fotosessie. De dag kon niet meer stuk !
Koninginnepages zijn nu wel niet zo heel zeldzaam maar je ziet ze toch niet alle dagen. Tenzij je in een venkelveld woont want daar zouden ze dol op zijn. Ik heb ergens siervenkel in de tuin staan. Zouden ze daar ook op vallen?
Op de foto's achtereenvolgens de koninginnepage en het (geelspriet)dikkopje.
Van de twee soorten is, je raadt het al, het groot koolwitje het grootste, zij hebben een spanwijdte van ca. 65 mm. Bij het klein koolwitje bedraagt die spanwijdte 45-55 mm. Er is ook nog een klein en een groot geaderd witje en de laatste twee jaar zelfs nog een scheefbloemwitje maar die zijn voor een andere artikeltje. Als een groot koolwitje naast een klein zit, valt het verschil duidelijk op. Maar anders moet je soms goed uitkijken!
Op de bovenkant van de voorvleugel zitten belangrijke kenmerken : die kan je zien als de vlinder met de vleugels (half)open zit. Het groot koolwitje heeft aan de vleugelpunt meestal opvallend veel zwart, dat langs de achterrand van de vleugel afloopt. Bij het klein koolwitje zit er in de vleugelpunt een klein, meestal grijsachtig vlekje.
Aan de zwarte stippen op de voorvleugel kan je zien of je met een vrouwtje of een mannetje te maken hebt. Bij het klein koolwitje vallen die stippen meer op bij het vrouwtje; bij het groot koolwitje heeft enkel het vrouwtje twee stippen op de voorvleugel.
Koolwitjes zijn weinig kieskeurig als het op nectarbronnen aankomt. Je kan ze zien op onder andere distels, koninginnenkruid, grote kattenstaart, paardenbloemen en andere gele composieten. In tuinen bezoeken koolwitjes graag lavendel, vlinderstruik, ijzerhard (Verbena bonariensis), asters en rode spoorbloem.
Op de foto’s achtereenvolgend een groot koolwitje (zonder veel zwart) en een klein koolwitje.
De laatste twee maanden was het maar stilletjes in vlinderland. Vroeg in het voorjaar wat citroentjes en dat was het dan. Buiten een sporadisch koolwitje of een gehakkelde aurelia was het heel rustig in vlinderland. De laatste weken begint er dan eindelijk terug wat meer leven in de brouwerij te komen. Enkele dagen geleden kwam er dan iets klein en blauw door de tuin gedwarreld : een boomblauwtje.
Het boomblauwtje is een algemeen voorkomend vlindertje. Je ziet ze regelmatig opduiken in de in tuin maar ook in heide- en bosgebieden komen ze voor. Vliegend is het moeilijk om dit vlindertje op naam te brengen. Zit het beestje eindelijk even stil dan zie je snel dat het een Boomblauwtje is. De bovenzijde is prachtig lichtblauw en in de witte franje zijn hier en daar kleine zwarte streepjes aanwezig. Met de vleugeltjes dicht zie je de prachtig zilverwitte onderzijde met hele kleine zwarte stipjes, net inktspetters.
Boomblauwtjes hebben twee generaties per jaar. De vlinders die tot ongeveer eind mei vliegen, planten zich voort en uit de eitjes die in die periode worden afgezet, komt in de loop van juli een tweede generatie. De rupsen van het boomblauwtje zijn niet erg kieskeurig. Tenminste, wat betreft de soort boom of struik waarvan ze leven. Wel willen ze alleen maar bloemknoppen eten en dus zullen de eitjes van de nu vliegende vlinders op andere planten worden afgezet dan die in augustus vliegen. Nu hebben bijvoorbeeld vuilboom en hulst bloemknoppen en deze worden nu door de boomblauwtjes gebruikt. In augustus zijn er volop bloemknoppen in de klimop en dat is dan de belangrijkste waardplant.
Geef nu toe, zo'n familienaam is niet echt flatterend. De "Roestbruine Kromlijf", want dat is de soortnaam, ziet er een beetje strontvliegachtig uit. Maar dan wel een rode strontvlieg met een heel dikke kop en zonder haar. Blaaskopvliegen overvallen hun slachtoffer (in dit geval hommels) altijd in de vlucht. Ze houden hem of haar vast met hun legapparaat, waarna ze hun lange dunne legboor in de buik steken van hun prooi en meestal één eitje afzetten. De hommel overleeft dit op termijn niet, het arme beestje wordt van binnenuit opgesoupeerd! Opvallend is dat ze bijna altijd de werksters uitkiezen. Mannetjes zijn minder vaak de klos en koninginnen zelden.
Ik wist niet dat het leven voor sommigen zo hard kon zijn op Bernerhof!
Een vliegend juweeltje, zo zou je de weidebeekjuffer kunnen omschrijven. Tot voor een paar jaar ging het niet goed met deze soort. Ze leven langs traag stromende riviertjes of beken en zijn afhankelijk van zuiver water. En daar wrong het schoentje. Nu gaat het gelukkig stilaan terug de goede kant op.
Weidebeekjuffers zijn grote, opvallende juffers die je moeilijk kan verwisselen met andere juffers als je ze langs ziet fladderen. Op het eerste zicht denk je eerder aan een vlinder dan aan een waterjuffer. De mannetjes hebben een prachtig, metallic blauw, glanzend lichaam. Maar de meeste aandacht in de vlucht wordt getrokken door de donkerblauwe pigmentvlekken in de vleugels. Ze hebben ook nog een neefje, de bosbeekjuffer maar die is veel zeldzamer. Bij de bosbeekjuffer zijn de vleugels volledig donker gekleurd. Bij onze weidebeekjuffer is dat niet het geval en is een deel van de vleugel bijna transparant. De vrouwtjes hebben een subtieler, groen-glanzend lichaam en lichtbruin berookte vleugels.
Ik heb er dit jaar al verschillende op bezoek gehad in de tuin. Zich hier voortplanten zit er waarschijnlijk niet in want mijn tuinvijver is stilstaand water en ze prefereren een stromend beekje. Maar ook als gast zijn deze prachtige verschijningen meer dan welkom.
Zondag dacht ik een nieuwe hommelsoort te hebben gevonden. Driftig vloog dit beestje van bloem naar bloem zodat ik eigenlijk meestal enkel de achterkant te zien kreeg. Na ettelijke pogingen kon ik dan eindelijk een foto maken toen het even stil zat. Mijn “hommeltje” stond op de gevoelige plaat en even later ook op internet. Na enkele uren kwam er een reactie van een vriendelijke meneer van Natuurpunt. Mijn “hommeltje” bleek een zweefvlieg te zijn. Ik voelde mij serieus beetgenomen en in m'n eer aangetast! Eén troost, ik was niet de eerste en ik zal ook niet de laatste zijn!
De Grote Narcisvlieg (Merodon equestris) is een zweefvlieg die sterk op een hommel lijkt. Sommige insecten doen aan imitatie zodat ze niet zouden worden aangevallen. Een hommel kan steken, vandaar.
De antennes verschillen wel sterk, maar die had ik nu juist niet te zien gekregen. Deze zweefvlieg kan je vinden in tuinen en parken, omdat daar vaak de bolgewassen groeien waarin de larven leven. Zoals de naam al aangeeft heeft ons vliegje een voorkeur voor narcissenbollen om haar eitjes te deponeren. De eitjes worden, meestal a rato van één eitje per plant, aan de basis van de bladeren van een bloembolgewas gelegd of in de bodem dicht bij de plant.
De larven leven in bloembollen, vooral die van Narcissen maar ook van andere bolplanten zoals Sneeuwklokje en Wilde Hyacint. Als gevolg van de internationale bloembollenhandel is deze soort over grote delen van de wereld verspreid geraakt.
Zou ik dit vliegje nu doodmeppen? Nee, mijn narcissenbollen staan tussen bodembedekkers (Heuchera) en zijn redelijk veilig op die manier. En ten tweede: bij de ontdekking dacht ik aan een hommel, weet je nog! De truc heeft dus gewerkt en onze vlieg heeft het overleefd.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 71 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
