Mijn meer dan 40 jaar ervaring met tuinieren en het telen van vele
soorten (klein)fruit zonder scheikundige bemesting en - spuiten wil ik
meedelen en zelf nog bijleren.
Voor de fruitliefhebber
26-02-2010
Londen Dag 2
Londen Dag 2
Ik wou het befaamd koor
van St. Pauls Cathedral horen. Het is zondag. De hoogmis van kwart na tien is
hiervoor het moment.
Je kan achteraan zitten en
je open stellen en de aanrollende klanken van koor en orgel op je laten
afkomen.
De mensen vooraan van de Anglikaanse
dienst moesten opvallend veel gaan rechtstaan, terwijl je achteraan rustig zit
te genieten.
Na de dienst verlaat je de
kathedraal onder jubelend klokkenspel.
Zondagmiddag is een
uitstekend moment om boven op een dubbeldekker Londen te verkennen. Geen
verkeersopstoppingen.
Ik had met dochter Mieke
in de National Gallery (vrije inkom) afgesproken om s namiddags Kew Gardens te
bezoeken. Van de gelegenheid geprofiteerd om de Zonnebloemen van Van Gogh te
bewonderen en ook van de kleuren van Turner te genieten. In de Tate hangen nog
betere stukken en ik had met de NBS ooit de gelegenheid om Petworth House in West
Sussex te bezoeken, ook met een rijke verzameling Turners.
Al lang geleden dat ik in
Kew Gardens kwam, maar wat een belevenis.
Bij een volgend bezoek aan
Londen trek ik er een ganse dag voor uit.
In de tropische serre
scheelt het niet veel of een palm groeit door het dak, 20 m hoog. Plezant is
dat je met een wenteltrap naar boven kunt klimmen en boven in een gaanderij
rond kunt wandelen.
Beneden kan je dan weer
afdalen om de waterwereld te verkennen. Met een 3 D bril sta je te midden van
het plankton. Er zijn meerdere aquaria. Een speciale worm(?) wurmt zich naar
boven (zie foto).
Wie wil op op 15 en 16 mei mee? Velt-Zoersel bezoekt Leonardslee,
voor het toppunt van Azalea- en Rododendronbloei, het landhuis van Charles Darwin, De Biotuin
Yalding en het befaamde Sissinghurst.
De gemiddelde
jaartemperatuur is met 2,3°C gestegen sedert het begin van de waarnemingen in
het KMI in 1833. In de jongste twaalf jaar lag de temperatuur elk jaar boven
het langetermijngemiddelde.
Vandaag de laatste druiven gesnoeid. Het werd hoog tijd. Gelukkig bleef de regen uit tot laat in de namiddag. Met 8°C is het vrij zacht voor de tijd van het jaar.
Voor de oversteek heb ik 3
mogelijkheden. De shuttle is uitgesloten omdat ik met LPG rij; niet meer met zon
sticker achteraan, maar met een nieuwe installatie en een kleine sticker op de
voorruit. Met een gastank mag je niet op de Shuttle. Dat was vroeger best aangenaam: een dubbeldekwagon en slechts 35' van Calais naar Folkestone. Je bent meteen al een 20 km dichter bij Londen. De boot doet er minstens anderhalf uur over. In Engeland win je meteen een uur in tijd. Als het bij ons al 11 u is, is het in Engeland nog maar 10 u.
Je kan met de Norfolkline
van Duinkerken naar Dover, 25 km minder rijden, maar een half uur langer varen.
Soms zijn ze het goedkoopste, maar nu het duurste met 73. Seafrance in Calais
vroeg 70, maar P&O, met de meeste boten, slechts65. Tussen haakjes: voor een dagtrip vorig jaar betaalden we met P&O slechts 28!
Na het inchecken in het
hotel spoorden we s namiddags naar Londen. Het Brittish Museum stond andermaal
op mijn verlanglijstje. Inkom vrij. Spijtig had ik mijn fotoapparaat niet bij, want je mag er naar hartelust fotograferen.
In de vijfde latijnse (de 2de
van nu) aan het St Rembertcollege te Torhout was E.H. Dehem van Ieper, broer
van de latere burgemeester, onze klastitularis en hij vertelde geregeld over
zijn bezoek aan het Brittish Museum.
Dezelfde leraar
organiseerde tijdens het groot verlof daarop voor ons de toer van
West-Vlaanderen. We keken in Ieper naar het wereldkampioenschap wielrennen dat gewonnen
werd door onze Brik Schotte (1950). Lag het aan onze aanmoedigingen? Het jaar
daarop reden we de toer van België. Bij het kasteel van Beloeil schuilden we
voor een zwaar onweer. Maar er lag een plank met nagels voor het gebouwtje: 3
lekke banden.
Ik ben er hem nog altijd
dankbaar voor.
We hadden met de rest
afgesproken in Covent Garden. Het regende lichtjes, zodat er weinig animatie
was op straat. We hadden niet veel tijd voor de muzikanten in de benedenruimte.
Van vorig jaar kenden we
een Pakistaans restaurant in East Croyden. Alcoholische dranken schenken ze
niet, maar je mag die meebrengen. Dus eerst in de nabijheid een fles wijn
gekocht. Iedereen bestelt zijn voorkeur schoteltjes en dan maar proeven. Je
mijdt best deze waar hot (heet) bijstaat.
Lekker gegeten en de mond
toch wat blussen met een scheut goede Chileense, of was het Australische? wijn. De copieuse maaltijd kostte ons maar £12 de man.
Feedback van Guido Sterk (Zie studiedag Kleinfruit 19 februari)
Feedback van
Guido Sterk (Zie studiedag Kleinfruit 19 februari)
Het is inderdaad correct
dat ik het absoluut niet eens ben met wat de directeur van VELT toen op de
radio zei. Zoals gezegd heb ik zeer veel bewondering voor biologische tuinders
omdat dit mensen zijn die een bepaalde overtuiging van een betere wereld hebben
en daar voluit en eerlijk voor gaan.
Maar wat ik als
wetenschapper absoluut niet kan goedkeuren is het scheppen van een angstklimaat
om bepaalde (commerciële?) doelstellingen te bereiken. Als Greenpeace foto's
gebruikt met daarop E605 lopen zij verschillende jaren achter op de realiteit
en is dit doelbewuste manipulatie. Als uw directeur constant spreekt van 'gif',
maar zelf het gebruik van biologische middelen aanhaalt, is dit demagogie,
want zoals gezegd zijn die
biologische middelen zoals zwavel, koper, pyrethrum, rotenon, nicotine, en
zelfs neem (is zeer toxisch voor larven van onze-lieve heersbeestjes) absoluut
niet milieuvriendelijk en vaak zelfs gevaarlijk voor de menselijke gezondheid.
Ik ken een persoon die
allergisch is voor zwavel. Biologische groenten en fruit eten is dus quasi
onmogelijk.
De feiten die ik aanhaal
zijn ook gebaseerd op serieus wetenschappelijk onderzoek, zowel van mezelf als
van verschillende buitenlandse collega's. Roofmijten worden gesteriliseerd door
zwavel. Elke sluipwesp wordt of afgedood of verjaagd door dit middel. Dat is de
reden waarom ik proeven op wollige bloedluis, vruchtschilvreter, mineermotten,
enz. bij biologische telers moet aanleggen. In een geïntegreerd bedrijf vind ik
deze parasieten niet of in veel mindere mate omdat zijn wel milieuvriendelijke
middelen gebruiken, zij het van chemische origine, en dergelijke
'man-made' parasieten dus direkt geparasiteerd worden door een overvloed aan
sluipswespsoorten, vaak 3 tot 4 per parasiet.
Het woordje 'gif' is dan
ook zeer misplaatst. Dit was zo tot voor de Europese herziening van de oude
middelen, maar zij zijn zo goed als allemaal nu verdwenen.
Ander voorbeeld: pyrethrum
is extreem toxisch voor alle koudbloedige organismen, nuttige arthropoden,
vissen, reptielen en amfibieën incluis. Koper sterilizeert roofwantsen (zelf
meegemaakt bij het gebruik van Macrolophus in tomaten, toen uitgebreid getest
en jawel). Ook de effecten van koper op regenwormen en dergelijke zijn bekend.
Daarom dat ik persoonlijk de ecologische teelt, die momenteel bv.
in Duitsland opmars maakt, wel eerlijk vind. Hier beperkt men zich tot zuiver
teeltmaatregelen zoals rassenkeuze, schoffelen, aanplanten van hagen, zaaien
van bloemen voor nuttige insecten enz.. Ik ben het niet eens met hun filosofie, een chemisch middel
is per definitie niet toxisch, net zoals een biologisch middel niet per
definitie onschadelijk is, maar zij mogen volgens mij wel met recht en rede
zeggen dat zij milieuvriendelijk werken. Uitspraken moeten gebaseerd zijn op
wetenschappelijke gegevens, anders komt men in het vaarwater van de religie en
demagogie terecht.
Op de trip naar Londen
vormde de grote Van Gogh tentoonstelling The Artist and his Letters het hoogtepunt.
De eerste tentoonstellingvan Van Gogh die ik zag was in 1955 in de
stadsfeestzaal in Antwerpen. Aleide had mij uitgenodigd om er samen naar toe te
gaan.
Enkele dagen voor het vertrek
van Gunnar Album, die nu in het hoge Noorden van Noorwegen woont, bezochten we
samen het Van Gogh Museum te Amsterdam. Gunnar verbleef een jaar bij ons en was
leerling van de kunstacademie te Turnhout.
Zijn afscheidscadeau was
een prachtig zelfportret.
Voor de Van Gogh
tentoonstelling had ik geen kaartjes via het internet kunnen kopen, maar de
goede twee uur aanschuiven had ik er best voor over. Het vroor of regende niet,
maar je krijgt het er niet warmer van.
De tentoonstelling beslaat
7 zalen. Je schuift mee met de massa volk en hebt ruim de tijd om alles in je
op te nemen. De brieven naast de schilderijen onderlijnen de realiteit van
Vincent Van Gogh. Meermaals bevatten die ook schetsen. Trouwens zijn tekeningen
meestal uit de natuur- spraken mij sterk aan. Zijn bloeiende fruitbomen zijn
een lust voor het oog. Zijn laaiende kleuren overrompelen je.
Ik weet niet of er ooit meer werken van Vincent Van Gogh samengebracht werden.
Voor deze tentoonstelling is
een trip naar Londen al meer dan de moeite waard. Nog tot 18 april in de Royal
Academy of Arts op Piccadilly, niet ver van de metro Piccadilly Circus. Je kan
ook Green Park nemen en iets meepikken van de vele handelspanden op Piccadilly.
De medewerkers van de
Proeftuin Houtig Kleinfruit te Tongeren
brachten de resultaten van de beschermde teelten van rode bes, braam en
framboos. Er was een uiteenzetting over nieuwe ontwikkelingen in
onkruidbestrijding. Een deskundige van de Veiling gaf een overzicht van de
evolutie van productie en consumptie van houtig kleinfruit. Vorig jaar liet de
crisis zich bij de fruituitvoer erg voelen. Voor de uitvoer naar Rusland is er
zero tolerantie voor residu van pesticide.
Het betoog Residu-arme
gewasbescherming neemt een vlucht van Guido Sterk, bioloog, medewerker van
Biobest vond ik het interessantst.
De drijfveren achter de
vraag naar residu-arme gewasbescherming:
1.Chemiefobie.
Als voorbeeld haalde hij de actie van VELT aan met zijn actie voor 10.000
gifvrije tuintjes. Het betoog van de directeur van VELT Jan Vannoppen was bij
hem in het verkeerde keelgat geschoten en vond hij demagogie.
Ondanks alle herzieningen en het uit de markt verwijderen
van het overgrote deel van actieve stoffen, hebben chemische
gewasbeschermingsmiddelen nog steeds een zeer negatief imago.
Biologische bestrijdingsmiddelen als zwavel, koper, rotenon,
nicotine, pyrethrum zijn allesbehalve onschuldig. Ze zijn zeer schadelijk voor
nuttige fauna en flora. Bedrijven met "Ecologische bedrijfsvoering" gebruiken die spullen niet en werken volledig mee met de natuur.
2.Schandalen
vooral uitgebracht door Greenpeace Duitsland.
3.Strenge
eisen bij de Export (Rusland)
4.Stijgende
eisen van de grootwarenhuizen (Vooral in Duitsland). In Duitsland bijten Aldi en Lidl de spits af met zero tolerantie, veel beter dan de grote grootwarenhuizen.
Ik vul aan:
Bij ons zijn de beteren Delhaize en Colruyt. Colruyt heeft daarnaast zijn echte biowinkels van Bioplanet. Ik heb nog niet gehoord of Aldi en Lidl hier het Duitse voorbeeld willen volgen. In Duitsland staat de algemene opinie trouwens verder.
5.Het
resistentie probleem
6.Biologische/geïntegreerde
bestrijding wordt een zaak op wereldschaal. Ook hier moet men zeer behoedzaam
te werk gaan. Hij haalde het voorbeeld aan van het veelkleurig Aziatisch
lieveheerbeestje dat een bijkomende pest geworden is. Anderzijds is het
fenomenaal hoe men gebruik maakt van soms microscopisch kleine organismen om
plagen te lijf te gaan.
Het aangename op zon studiedag is dat je er kennissen
ontmoet. Nu Joeri Vanmarcke en Hendrik Schoonvaere, de nieuwe medewerkers aan
het grootschalig bio-project OBio
te Wakken en de nieuwe uitbreiding te Beernem met o.a. vele hectaren Blauwbessen en Kiwibessen. Hier werkt men volgens een ecolgische bedrijfsvoering.
Ik maakte een paar fotos, maar zonder blitz en dus
een zeer lange belichting, vandaar de onscherpte.
Het is al een lange
traditie, de trip rond deze tijd naar Londen. We verbleven in diverse
jeugdherbergen, hotels en hostels en bij kennissen.
Dit jaar verbleven we
terug in het Hayesthorpe hotel te East Croyden. Vorig jaar kwamen we er een
eerste keer omdat ze onze boeking vergeten waren in een hostel.
Het is zeer rustig
gelegen. Je parkeert de auto op de privé parking voor de deur. De auto bleef er 4 dagen staan. Op de foto zie je onze wagen voor de deur staan. De anderen zijn al vertrokken. De hoteleigenaar
en ik zijn even oud.
Vandaar ben je op een goed
half uur in Londen. Je loopt de straat naar beneden, koopt in het Indisch winkeltje
op de hoek een travelkaart voor een dag (£7,50). Voor de deur stopt de dubbeldekker 466
naar het station van East Croyden, met om de 5 à 10 minuten een sneltrein, met één tussenstop naar London Victoria. Vandaar kan je overal heen met de
ondergrondse of per bus of met de light railway in de Docklands en Greenwich.
Je zou ook andere spoorlijnen kunnen benutten, zolang je maar binnen Groot
Londen en de zes zones blijft.
Vooraan in Kent lag er nog
sneeuw. Thuis vroor het nog, maar in Londen zelfs s nachts niet meer. Veel
regen hebben we niet gehad, behalve enkele lichte vlagen, met uitzondering van
de terugrit dinsdag, met soms felle regen. Het laatste stuk vanaf Maidstone, de
hoofdstad van Kent, was regenvrij, een heel stuk aangenamer om te rijden.
Vorige maandagavond (8/2)
is het weer gaan vriezen.
Vanmorgen lag hier een
laagje sneeuw van 3 cm. Dochter Leen vertelde dat in de richting Turnhout, een
goede 10 km verder, vanaf Lille, geen sneeuw meer lag. Terwijl in dit tik is
het weer lichtjes aan t sneeuwen. En in de komende dagen kan er nog wat
bijkomen.
Op de radio hoor ik van
meer dan 900 km file. Het vorige record was maar 600km. Overal een ijspiste,
rond Antwerpen en Brussel. Vooral vrachtwagens met slippende wielen blokkeren
het verkeer.
Tijdens elke koudeperiode
krijgen we hier nu sneeuw.
Dochter Veerle reed
tijdens het vorige weekend van Vancouver (Westkust van Canada)naar Wistler,
waar volgende vrijdag de winterolympiade begint. Op de bergen bij Vancouver
zelf ligt te weinig sneeuw.
En zeggen dat in sommige
staten aan de Oostkust van de Verenigde staten tot 1 m sneeuw viel.
De heer Filip Debersaques
van het departement biowetenschappen van de Hogeschool Gent kwam te Sint-
Pauwels spreken voor de Provinciale Pomologische Vereniging van Oost-Vlaanderen.
De hogeschool begeleidt een
27 tal kiwibeskwekers, die een zestal rassen aangeplant hebben. Er
is een grote diversiteit van grootte, kleuren en vormen. De hogeschool zelf observeert een 30 tal rassen en is gestart met eigen kruisingen.
De hogeschool is met de
introductie van de kiwibes begonnen in 2006. Vorig jaar, in het derde jaar zal
er een begin van productie geweest zijn. Dit jaar mag men al meer vruchten
verwachten.
Het probleem bij
kiwibessen is dat ze bij het uitlopen in
de lente praktisch geen vorst kunnen verdragen. Bij lentenachtvorst dient
er ingegrepen te worden. (beregeningsinstallatie). Wintervorst vormt geen enkel
probleem. Verdragen tot -30°C. De bloemen verschijnen eind mei, begin juni. Tussen haakjes: Mijn
eerste kiwibes bezweek omdat de prille blaadjes bevroren. Later zal de plant
niet meer bezwijken, doch dat jaar zal men (zonder ingrijpen tegen de vorst)
niet kunnen oogsten.
De plant kent geen ziektes
of belagers.
Men plant op 2,5 m in de
rij en 4,5 m tussen de rijen. Aldus heeft men 1000 planten nodig voor 1 Ha. Per
8 vrouwelijke planten zet men 1 mannelijke plant als bestuiver.
Men dient te zorgen voor
een windscherm.
Ph van de -liefst goed
doorlaatbare- bodem: 5 à 6,5.
Daar de plant, zeker bij
het begin oppervlakkig wortelt, mag er geen voedselconcurrentie zijn van
grassen en onkruiden.
Het zoutgehalte mag niet
te hoog liggen, toch heeft de plant chloor nodig.
Het snoeien is voor december
tot februari. Er gebeurt ook veel zomersnoei.
De oogst valt in september,
oktober. In volle dracht, na 6-7 jaar, plukt men 10 à 30 kg per plant.
Bij 20° bewaren de
haarloze vruchtjes een week. In de koeling 8 tot 12 weken.
Men oogst als 5 % van de
vruchten rijp zijn door het afknippen van de draagtakken.
Vermeerdering kan door
zomerstek, minder door winterstek. Meestal vermeerdert men met weefselcultuur.
Het kleinfruit zit in de lift
omwille van de gezondheidsfactor.
Via de nieuwsbrief van
BIOFORUM verneem ik het ontstaan in Nederland van een nieuwe, tegen de aardappelplaag
(Pytophthora) resistente aardappel: Carolus.
De naam van de nieuwe
aardappel, Carolus, verwijst naar de Vlaamse botanicus Carolus Clusius die de
aardappel rond 1600 introduceerde in Nederland. Van sierplant en medicijn werd
de aardappel uiteindelijk volksvoedsel nummer één.
De nieuwe Carolus is resistent tegen Phytophthora. Een slimme manier om geen
gif te hoeven spuiten tegen deze ernstige schimmel. Deze nieuwe pieper toont de
innovatiekracht van de biologische sector, door slim gebruik te maken van
biodiversiteit, zegt Herman van Bekkem, gentech - en landbouwdeskundige bij
Greenpeace.
Resistent wil niet zeggen
dat de plant niet ziek wordt, maar dit gaat met wat weerstand gepaard en de planten
kunnen toch nog (wat)uitgroeien.
Van totale
resistentie bij productieaardappelen heb ik nog niet gehoord, wel dat
men deze aardappel al gevonden heeft (in Zuid-Amerika, het heimatland).
In de 48 jaar dat ik
tuinier, heb ik altijd de aardappelplaag gekend. En met de jaren is deze
schimmelziekte steeds agressiever geworden.
Al twee jaar teel ik Biogold (vroege aardappel) en Tolucca (middellaat), aangeboden in het
Velt Zaden - en plantgoed aanbod. Alleen daarvoor al is het interessant lid te
worden van VELT, Vereniging voor Ecologisch Leven en Tuinieren.
Door zijn vroegte ontsnapte
Biogold totaal aan de plaag. De knollen van Tolucca konden nog helemaal
uitgroeien tot zeer grote aardappelen, vooraleer de planten afstierven.
Een deeltje van de Tolucca knollen bleven
erg lang in de grond. Ze werden pas geoogst in oktober en de uitval van
aangetaste knollen was praktisch nihil. (Misschien dank aan het zeer droge
najaar?)
Als je gaat enten of bij
het aanschaffen van appelbomen kan het nuttig zijn rekening te houden met de
groeikracht van het ras.
Als je de haagvorm bomen op
ongeveer 1 m van elkaar, op onderstam B9 - van Boomkweker Willy Mahieu in zijn boek
Appels en Peren, uitgave Lannoo, wil
toepassen, zal het met zwak(ker) groeiende rassen ook wel lukken.
Bij fruitliefhebber is de
MM106 wellicht de meest populaire onderstam en werd zowel in de rij als tussen
de rijen een afstand van 4 m aangeraden. Voor zwakgroeiende rassen is dit wat veel,
maar sterke groeiers (bv Boskoop) vullen de ruimte dan weer helemaal op. Het blijft interessant dat er plaats is voor licht en lucht rond de bomen.
Lijst zwakgroeiende Appels
Veel hangt hierbij ook af
van de grondsoort, maar tevens de mate van verzorging (met een boomschijf van
compost, mest en hakselhout). Bomen zonder verzorging en midden in het gazon
zien er allesbehalve florissant uit.
