De Limburgers zeggen regelmatig: ‘wie sjoan oos Limburg is’ ofwel vertaald ‘hoe mooi ons Limburg is’. Dit geldt zeker voor de gemeente Gulpen-Wittem, midden in het Zuid-Limburgse heuvelland. Een uniek stukje natuur in Nederland en onderdeel van Nationaal Landschap Zuid-Limburg. Het landschap met haar karakteristieke inrichting straalt een landelijke rust uit. Gulpen-Wittem is het kloppend hart van het Zuid-Limburgse heuvellandschap.

De omgeving staat bekend om haar schitterende landschap. De heuvels maken het on-Nederlands mooi! De gemeente kent 10 dorpjes met elk een eigen sfeer. Gulpen-Wittem is door haar centrale ligging in het Zuid-Limburgse Heuvelland het ideale gebied om te wandelen. Het reliëfrijke landschap biedt daar alle mogelijkheid toe. Wij vertrekken in het centrum en al vlug gaan we het prachtige landschap ontdekken, wij wandelen nu en beneden in het idyllische dal van de Gulp ligt kasteel Neubourg. Wij wandelen verder door het landschap en als we even achteromkijken ligt Gulpen beneden in het dal wij wandelen verder.

Een eind langs de bossen en dan weer een stuk door de weilanden ze worden gekenmerkt door een typisch Limburgs fenomeen: de ‘Stjegelkes’. In feite is een stjegelke niet meer dan een stevige paal, met daarop een draaiend bovendeel. Het stjegelke is eeuwenoud en het idee erachter is vrij simpel. Veehouders hadden vroeger meer landerijen naast elkaar, maar wilden bijvoorbeeld niet dat het vee zich over de totale oppervlakte zou verspreiden.

Om het vee in het beekdalenlandschap op een afgezet land bij elkaar te houden, was dus een omheining nodig. Echter op deze manier kon de veehouder zelf ook niet meer van wei naar wei lopen. En dus werd een smal, draaibaar poortje bedacht waardoor dit wel mogelijk was. Tegelijkertijd was het de snelste en kortste weg naar de kerk in het dichtstbijzijnde dorp of gehucht. Heden ten dage profiteren vele wandelaars nog steeds van deze eenvoudige, maar unieke oplossing! In Zuid-Limburg - en zeker in de gemeente Gulpen-Wittem - vormen ze een opvallende herinnering aan het werk van de veehouder van weleer. Een mooi sieraad in het Limburgse heuvellandschap. Wat verder komt het klooster van Wittem in zicht we dalen af naar het dorp. En zo komen we aan het klooster. Wittem dankt zijn naam vooral aan het Redemptistenklooster met een prachtige kloosterbibliotheek voor exposities en voorstellingen, waar de gelovigen de heilige Gerardus vereren. Het is een echt bedevaartsoord.

Aan de Wittemer Allee 3 ligt het kasteel Wittem dat rond 1100 gebouwd is. In het hart van het Heuvelachtige Zuid-Limburg. In de vallei waar natuurlijke bronnen uitmonden in de Geul licht het romantische 11e eeuwse kasteel. Idyllisch gelegen in eigen tuinen met eeuwenoude bomen, omringd door slotgrachten. Meer dan 50 jaar geleden is dit kasteel omgetoverd tot romantisch hotel en afgelopen jaar geheel gerenoveerd. We wandelen het dorp uit, de glooiende akkers op nu begrijpen we meteen waarom Wittem altijd al een "heerlijkheid" genoemd werd. Bovendien ligt bij het gehucht Cartils dat ten noordwesten van Wittem ligt het kasteel Cartils. Dit kasteel werd al in de vroege middeleeuwen vermeld als kleinste Rijskheerlijkheid in deze streek. Gedeelten van het kasteel dat tot 1776 in het bezit bleef van lijnrechte afstammelingen van de ridders van Cartils, zijn vijftiende en zestiende eeuws, zoals de toren met hoekarkel en het vrijstaande hoekgebouw. We komen ook langs beschermde dorpsgezichten.

Een beschermd dorpsgezicht is een waarde die gegeven wordt aan een gebouw of een groep gebouwen die door hun schoonheid in relatie met hun omgeving zodanig belangrijk zijn dat ze een beschermde status hebben gekregen. Maar net zo beeldbepalend zijn de vele historische gebouwen, van kastelen en kloosters tot molens en vakwerkboerderijen. Nog even en we zijn terug in Gulpen. Een pracht van een wandeling.

Ook als het vriest zijn er paddenstoelen. Rode kelkzwammen vallen zelfs goed op in het kale winterse landschap. Deze felgekleurde opruimers van dood hout zijn er nu meer dan vroeger. Het staat vast dat de rode kelkzwammen zich op 20 jaar tijd verspreidden over heel Vlaanderen en nu niet meer zeldzaam kunnen genoemd worden.

In Europa komen vier soorten kelkzwammen voor, waarvan in België drie soorten bekend zijn en er in Vlaanderen twee worden gevonden: de Krulhaarkelkzwam (Sarcoscypha austriaca) en de Rode kelkzwam (Sarcoscypha coccinea). De kelkzwammen zijn macroscopisch niet van elkaar te onderscheiden. Microscopisch nazicht (vorm van de sporen en vorm van de haren op de buitenwand van de ‘kelk’) is vereist om zeker te zijn over welke soorten het gaat

De Rode kelkzwammen zie je vanaf eind november verschijnen en in april zijn de laatste te zien. Februari-maart zijn de beste maanden om ze te zoeken. Ze leven saprotroof op begraven en bemoste takken van verteerd loofhout en vochtige, vaak bemoste stronken. Hun voorkeur gaat uit naar standplaatsen die nat zijn gedurende de winter en voldoende beschaduwd zijn tijdens de zomer. Rode kelkzwammen worden in Vlaanderen meestal op dood hout wilg, populier, els of beuk gezien. Volgens de literatuur zijn er ook vondsten bekend op olm, hazelaar, eik en bomen uit de rozenfamilie (fruitbomen).

Mooi gelegen in de vallei van de Jeker, vind je een dorpje met een prachtige naam Eben-Emael. Hier heeft de Jeker zich doorheen de mergel al kronkelend een weg gebaand naar Maastricht, waar hij uitmondt in de Maas. De flanken die niet al te steil zijn, zijn ideaal voor hoogstamboomgaarden. De uitgestrekte plateaus aan weerzijde van de Jeker zijn ingepalmd door akkers, in de vallei vind je vooral boerderijen en weiden. De omgeving herbergt prachtige natuur. Behalve mergel wordt er in deze vallei ook al eeuwen silex ontgonnen. De toren van Eben-Ezer schets de geschiedenis hiervan. Wij vertrekken met onze wandeling aan het startplaats van de wandelingen nl aan Moulin du Broukay.

De wandeling brengt ons eerst naar het dorpje Eben. Hier vele boerderijen en wat valt het op vele huizen hebben een plakkaat met de vermelding “maison Hirondelles admises” een project van Natagora om voor de zwaluwen een nestplaats te geven, op vele huizen hangen kunstnestjes voor zwaluwen. Prachtig is het. We komen zo in het centrum met de kerk en dan weer verder. We wandelen nog wat verder en hebben een zicht op de de Toren van Eben-Ezer. Dit merkwaardige bouwwerk is het levenswerk van één man, Robert Garcet. In 1953 rezen de eerste muren uit de grond: tien jaar later was het gebouw voltooid. Wat verder komen we in het Natuurgebied Heyoule.

Dit prachtige natuurreservaat is in 1973 als eerste in deze regio opgericht en speelde zo een voortrekkersrol. De klakrijke graslanden, de zuiderse taluds en de aanwezigheid van verlaten silexgroeven geven dit gebied heel wat charme. Door het microklimaat en de kalk in de bodem is deze omgeving een paradijs voor plantenliefhebbers. Om de plantenrijkdom in de kalkgraslanden te bewaren, maait men geregeld. Of laat men stukken begrazen door de mergellandschapen, een ras typische voor de streek. De verlaten groeves zijn op hun beurt belangrijke overwinteringsplaatsen voor vleermuizen. Vleermuizen houden in de vochtige grotten een winterslaap die ongeveer vijf maanden duurt. We wandelen door dit prachtige natuurreservaat. De hoge hellingen worden vrijgemaakt en begraas door schapen om de speciale bloemen en planten die op de mergelgrond voorkomen een kans te geven om het landschap te veranderen in een bloemen paradijs, waardoor de vele verschillende soorten insecten en vlinders hier kunnen overleven. Speciaal in deze streek zijn de orchideeën.

Wie al eens door het Engelse platteland heeft gereisd, weet dat niemand zijn landschap beter kan etaleren dan de Britten. De harmonie tussen de oorspronkelijke natuur, het gebruik ervan door de landbouwers en het inplanten van dorpen en boerderijen lijkt er vanzelfsprekend. Ook wij hebben zo’n gebied: het Land van Herve. Het typische van het Land van Herve is het lappen landschap. Dat bestaat uit onregelmatige percelen die omgeven zijn door heggen en struiken. Ze kwijten zich al eeuwenlang van een functie die elders werd overgenomen door prikkeldraad en elektrische afsluitingen: het vee in de weide houden. In het Land van Herve ging de boerenwijsheid die generatie op generatie werd doorgegeven gelukkig niet verloren. wij vertrekken met de wandeling in het centrum van Battice.

We wandelen langs het stadhuis en dan langs de weg richting velden. Nog even voorbij de bezinepomp waar een oude pomp voor motors staat. Fijn dat er wat aandacht gegeven word aan oude gebruik voorwerpen. Nu wandelen we door de velden en genieten van het mooie landschap. Prachtige boerderijen in de typische stijl van de streek. Wat verder weer langs een eeuwen oude woning prachtig het heeft zelf een wapenschild boven de deur.

Dan komen we nu wandelen we een eind langs de spoorweg en autostrade en wandelen dan verder en komen in Chaineux. Een prachtig dorpje met enkele mooie huizen en een kasteel dat nu restaurant is. dan weer een heel eind door de prachtige weilanden van het Land van Herve. Het is een golvende landschap en zo lopen we weer eens berg op en dan weer dalen gewoon prachtige met vergezichten over het landschap.

Als we uit de weilanden komen zijn we in Manaihant. Ook hier weer prachtig ardense huizen en boerderijen met weeral mooie zichten. Nog wat door het dorp om zo onze wandeling te eindigen in Battice. Het is telkens weer ongeacht hoe dikwijls we al bij deze club gewandeld hebben en de vele keren dat we in het Land van Herve wandelen het blijft een wandelfeest.

On een deelgemeente van Marche-en-Famenne. Op het gezellige pleintje in het centrum kunnen we parkeren en wat verder start de wandeling. Op het pleintje een prachtig standbeeld van een kind en de ezel.

Wij gaan naar het vertrek en dan vatten we onze wandeling aan. We dalen af langs de weg met mooie huizen in lokale steen. En dan slaan we de weg naar het bos in, er ligt nog redelijk sneeuw en op plaatsen is het nog vrij glad. Een heel eind wandelen we door het bos en dan verlaten we de bosweg om aan het station van Jemelle te komen.

Dit was in de tijd van de stoomtreinen een belangrijk station, hier konden de stoomtreinen opnieuw water inslaan voor de verder reis. Het ligt op de belangrijke spoorweg Namen-Aarlen-Luxemburg. We wandelen langs het station en zo het centrum in.we komen langs het " CENTRE DU RAIL ET DE LA PIERRE ". Het museum is in het vroegere gemeentehuis van Jemelle. De collecties zijn verdeeld over drie niveaus. De onmiddellijke nabijheid van de steengroeve Lhoist inspireerde twee zalen op de kelderverdieping, die gewijd zijn aan de lokale geologie en aan de industriële activiteit van deze belangrijke steengroevengroep. Je vindt er didactische panelen die uitleg geven over de kalksteen die afkomstig is van de riffen uit het Devoon en die in Jemelle wordt geëxploiteerd, vitrines waarin fossielen en mineralen uit deze streek worden getoond, voorbeelden van de toepassing van de kalk, die in de lokale onderneming Lhoist wordt geproduceerd, etc. Andere zalen illustreren de rol van de spoorwegarbeiders tijdens de oorlog van 1940-1945 in en rond het dorp Jemelle, dat zwaar werd getroffen door de bombardementen. Op de benedenverdieping en de eerste verdieping wordt het leven rond de spoorweg verteld aan de hand van oude spoorwegwerktuigen, diverse voorwerpen, oude foto's en affiches, schilderijen van lokale kunstenaars, kepies, uniformen en reconstructies, die een zorgvuldig bestudeerde typische "spoorweg"-atmosfeer oproepen. Een prachtig modulair miniatuurnetwerk van Marklin vermaakt groot en klein. Dit museum, dat zijn bestaan dankt aan de VZW Fous des Rails, is de moeite waard en verdient aanmoediging alleen spijtig dat het niet open was anders hadden we het zeker bezocht. Staat op ons verlanglijstje. Wat verder zijn we aan de rustpost, hier kunnen we een reeks oude vergrote postkaarten van het dorp bekijken. Even wat rusten en wat bijpraten met vrienden en dan weer verder met onze wandeling.

We komen aan de samenvloeiing van de riviertjes de Wamme en de Lhomme. We nemen even de tijd om de kerk te bezoeken, een prachtig verzorgde kerk. Wij wandelen nu het dorpje uit we zijn hier maar een paar kilometer van Rochefort verwijderd. Wat verder langs het riviertje en dan komen we aan het Gallo-Romaine Malagne. Wij verlaten even het parkoer om eens te kijken wat dit is. infoborden vertellen wat er te zien en beleven is. spijtig dat het gesloten is in de winter.

Archéopark Rochefort spitst zich toe op de opgegraven overblijfselen, die werden verstevigd, gerestaureerd en gedeeltelijk opnieuw opgeworpen, van één van de grootste Romeinse boerderijen in het noorden van Gallië. Het ligt in de bedoeling om de bezoekers tweeduizend jaar terug te voeren in de tijd. Naar de tijd dat de villa van Malagne een degelijk agrarisch en metaalbewerkingscentrum was, dat het omliggende gebied exploiteerde. Wij kunnen wat rond kijken vanop de weg.

Zullen dit zeker eens bezoeken. We keren terug op onze route en wandelen terug het bos in. Zo komen we terug in Jemelle langs de spoorweg en terug naar On. Een mooie en aangename wandeling.

Hoegaarden heeft een werkelijk uniek erfgoed. Van een onbeduidend dorpje in de middeleeuwen is het uitgegroeid tot een internationaal bekend bier, dat overal ter wereld bekend staat als het originele Belgische witbier. Hoegaarden heeft goede en slechte tijden overleefd.

Het heeft zijn succes te danken aan enkele bijzondere mensen, de veerkracht van de Belgische levenslust en uiteraard de werkelijk unieke smaak die de tand des tijds heeft doorstaan. Onze wandeling vertrekt in de brouwerij en we komen langs een prachtige hoeve met toegangstoren, dan weer verder door d velden, spijtig dat het allemaal verkavelingswegen in beton zijn zo wordt het prachtige landschap geweld aan gedaan. Alle wegen vol met beton.

Wat verder zien we de oude brouwerij Loriers. De imposante brouwerij Loriers met bijhorende fabrieksschoorsteen in de Stoopkensstraat in Hoegaarden dateert uit 1832 en is een mooi voorbeeld van de industriële architectuur uit het midden van de vorige eeuw. Hier werd het bekende Hougaerdse Das bier geboren dat sinds 1996 opnieuw volgens het origineel recept uit 1931 wordt gebrouwen. Vandaag word het woonproject “Brouwerij Loriers” te Hoegaarden, een uniek woonconcept met appartementen, lofts, comfortflats (met service) en ondergrondse parkeerplaatsen met berging. Zo blijft dit prachtige industrieel gebouw bewaard. Ook de boerderij word opgenomen in dit project. Nu wandelen we naar het centrum van Hoegaarden. Maar nog even een omweg om via de achteringang de toontuinen binnen te gaan. Sinds juni 1991 huisvest het 4 ha grote kapittelpark een uniek initiatief in België, namelijk de Tuinen van Hoegaarden: meer dan 20 thematuinen verscholen tussen de eeuwenoude bomen van het Kapittelpark, waaronder sedert mei 1995 de Koning Boudewijntuin. Wij wandelen door het park waar we getrakteerd worden op een Hoegaardse borrel.

Zo komen we aan het Kapittelhuys is de voormalige woning van de kanunniken, verbonden aan de Sint-Gorgoniuskerk. Dankzij gravin Alpaïdis kon omstreeks 981 een kapittel van kanunniken worden gesticht om de kerkelijke diensten van gezang en gebeden meer luister te geven. Het kapittel bestond uit 12 leden en bleef zelfs tijdens het Franse bewind bestaan; de bezittingen werden verbeurd verklaard. Sinds 1981 is het Kapittelhuys eigendom van de gemeente.

Nu komen we aan de Sint-Gorgoniuskerk. De parel van het cultuurhistorisch erfgoed in Hoegaarden is de Sint-Gorgoniuskerk, de grootste rococokerk in België. De kerk werd gebouwd tussen 1754 en 1759 in een periode waarin Hoegaarden dankzij de biernijverheid een grote welstand kende .Deze kerk is absoluut een bezoek waard omwille van de talrijke kunstschatten en de gerenoveerde schatkamer onder de toren. Wij bezoeken de kerk. We verlaten de kerk langs de kiosk en dan wandelen weer terug naar de Brouwerij van Hoegaarden. Vandaag kunnen we gratis het 't Wit Gebrouw bezoeken.

Laat je achter de deuren van 't Wit Gebrouw volledig onderdompelen in de wereld van het Hoegaards Witbier. Maak kennis met zijn vele legendes en verrassende wetenswaardigheden, verhalen, anekdotes en authentieke objecten. Na een aangenaam bezoek eindigt onze wandeldag in Hoegaarden.

Het dorpje ligt op de top van een heuvel te midden uitgestrekte omheinde weiden. De imposante kerk torent er hoog bovenuit. Het gebruik van baksteen voor de muren, leien voor de zadeldaken, zandsteen voor de raamlijsten en de hoekstenen bepaalt het architectonische beeld van het dorp.

De eenvoud van de bouwvolumes wordt oordeelkundig doorbroken door uitgekiende mooie legpatronen in de leien daken te verwerken. En op heel wat daken prijken windwijzers die blijk geven van uiterst talentvol siersmeedwerk. De kerk Saint-Jacques-le-Majeur (17de eeuw) is een bakken in het landschap en rond de kerk een reeks oude grafzerken. Het Halleplein met zijn pomp en vele de vele prachtige huizen. Als je in Clermont komt en door de hoofdstraat wandelt kom je langs het oud gemeentehuis (1888), dat als het ware te paard zit op de hoofdstraat, wordt vandaag gebruikt als huwelijkszaal. Daarom zegt men in Clermont dat men ‘op straat huwt’.

Wij verlaten Clermont en klimmen het dorp uit. Wat een prachtige zichten dikke pakken sneeuw bedekken het landschap het is zeer mooi. Wij wandelen door het prachtige landschap, langs witte weilanden door kleine veldwegjes, nu weer klimmen dan weer dalen wat prachtig toch. Hier en daar een grote boerderij die in het landschap opduikt.

We komen nu in Hoof en deelgemeente van Welkenraedt. Langs de boerderij waar de koeien in de stal staan, mooi plaatje en dan wandelen we door een bosrijk gebied met prachtige zichten over het landschap. Wat verder door het landschap en we komen aan de highlandfarm. “Du chateau Laverne” het is een prachtig zicht de Highlanders in de sneeuw we wandelen verder.

We wandelen verder en komen aan het info bord van de “Le chemin des echaliers” is een wandelpad met Erfgoed, het landschap. Het wandelpad is bekleed met wegmarkeringen met het logo van de route en een rode rechthoek voor de noord-zuid route, groen voor oost-west route. Je vindt er informatie borden op alle belangrijke punten van het parkoer . “Le chemin des echaliers” is bijzonder mooi om te bewandelen en er staan geregeld ijzeren poortjes waar je door moet, eigenlijk is het een prachtig idee. Wij wandelen een stukje op deze route. Na een tijdje komen we in Elsaute.

Hier weer mooie gebouwen, een kapel en dan wandelen weer komt Clermont in zicht vanop het plateau van het uitzicht op Clermont heb je een mooi zicht op Clermont, de kerk en het stadje. We dalen af naar de hoofdstraat door en onder het gemeentehuis. Daar eindigt een prachtige winterwandeling.

We vertrekken met de wandeling in het centrum van Kortessem, tegenover de Romaans-Gotische collegiale Sint-Pieterskerk heeft een 11de eeuws schip, een 12de -eeuwse, Romaanse, ingebouwde westertoren van silex, een vroeg gotische dwarsbeuk en een koor van 1270-1275. De verbouwingswerken van 1870-1875 stonden onder leiding van Herman Jaminé (1826-1885).

Daarbij werden de zijbeuken met graatgewelven en de west ingang onder de toren gebouwd. Rond de kerk werden verschillende 17de-18de-eeuwse grafkruisen van het oude kerkhof bewaard. Wat verder het kasteel de Fauconval, werd ca. 1850 in neoclassicistische stijl opgetrokken en omringd door een klein, maar waardevol Engels park waarin een rode beuk met een stamomtrek van 4,65 m, een Ginkgo biloba, en een sequoia staan, sinds 1995 beschermd en vandaag de thuisbasis van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren.

Wij wandelen het dorp uit en gaan naar Guigoven waar we langs de Kerkhofkapel van ca. 1860 bevinden zich grafstenen en in de gevel zit een Appolokop die volgens de overlevering bekogeld werd door de plechtige communicanten als teken dat ze aan de duivel verzaakten. Weer wat verder en zo komt het Rood Kasteel in zicht. Het Rood kasteel was het verblijf van de Heren, nu is het restaurant-taverne. Het dateert uit de 17de-19de eeuw. De voorgevel is deels Maaslandse renaissance, van 1619. Het classicistische poortgebouw heeft een 18de-eeuwse toren. Het hoofdgebouw op het binnenplein is overwegend 17de-eeuws. De rechter zijvleugel is van 1631. De linker zijvleugel is 17de-eeuwse Maaslandse renaissance, met 18de-eeuwse deuromlijstingen. Bij de kasteelhoeve staat het molenhuis van 1667.

We wandelen nu een heel eind door de velden, langs en weilanden en zo komen we aan de Oude tramweg in Vliermaal. Nu wandelen we een heel eind langs de tramweg om zo terug langs velden en weilanden in Kortessem te komen. Een mooie wandeling in Haspengouw.

We vertrekken met de wandeling naast de kerk van Loncin, even binnen kijken een prachtige kerk binnenin. In het portaal hangt een prachtig tegelschilderij. Het is een gedenkplaat voor de gevallen soldaten van het fort Loncin. Uit de oorlog 1914-1918. Het is een prachtig gedenkteken voor deze droevige gebeurtenis.

We wandelen door de straten en over de pleinen. Opvallend is hoe toch op verschillende plaatsen de pleinen heraangelegd en verzorg worden voor het oude gemeentehuis is een nieuw plein aangelegd, met een loopbrug naar het ronde plein, omgeven door nieuw aangeplante bomen, binnen een paar jaar is dit een prachtig plek.

Wij wandelen verder komen aan de kerk en kunnen even binnen kijken. Mooi. Weer verder door de straten en langs weilanden een eindje langs de spoorweg en dan keren we terug naar ons vertrekplaats nog even langs een groet kasteelhoeve midden in het dorp en dan komt de kerk weer in het zicht en hier eindigt onze wandeling.

De wandeling vrijdagavond is de Pitslampentocht, een wandeling waar je niet veel ziet maar die wel gezellig is. Je kun er kennismaken met de andere wandelende leden van je eigen club. We wandelen een eind langs het kanaal en dan wandelen we De Maten in.

Twee rustplaatsen met koffie en wafels, speculaas en een lekkere Diepenbeekse drupje. Na de wandeling samen komst in de voetbalkantine van SK Rooierheide om een fijne avond samen af te sluiten.

Maandag de maandelijkse wandeling van De Schoverik. Na een week van regen en wind ziet het parkoers niet uit water, modder overal grote plassen met water op de velden en veldwegen, toch even op wandel. We wandelen het Jongenbos binnen en zien in de verte het kasteel Jongebos.

Wij wandelen door het bos, langs velden en weilanden. Het grootste gedeelte is door de velden en landerijen. Hier en daar een stukje bos, wij verder vechtend tegen de wind en regen. Toch fijn om even te wandelen en vooral als je binnen komt en de vele wandelvrienden ziet die in je de loop der jaren gemaakt hebt. Wij zetten ons even aan de tafel met Fleron en Josefa, Mia en Jac. Een gezellige namiddag met vrienden.

Een wandeling in Gelinden die ons naar Engelmanshoven brengt. We wandelen even door Gelinden om dan in Engelsmanshoven te komen.

Engelmanshoven, een uniek staaltje geologische vernuft. Van heinde en ver komen wetenschappers de geologische wanden bestuderen op zoek naar fossielen van schelpen en naar afdrukken van sponsnaalden. We komen hier kalksteenwanden tegen en de kalksteen heeft al een lange reis achter de rug. Zestig miljoen jaar geleden bevond dit gebied zich aan de rand van een zee die een groot stuk van Europa overspoelde. Een mooie wandeling om deze kalkwanden te ontdekken is de wandeling Verborgen Moois van het Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren die start in Engelsmanshoven Dorp.

Wij wandelen nu voorbij de startplaats van deze wandeling en komen zo aan de kalkwanden. Wij wandelen rechtdoor om zo boven op de heuvel een prachtig zicht op het Haspengouwse landschap en het dorp Gelmen. Nu weer verder tot we aan de kerk van Gelmen komen. Hier is de controle- en rustpost. Wij dalen de trappen aan de kerk af om zo op de hoofdweg te komen die we oversteken. In de schaduw van de Gelmense kerktoren, schittert weer De Zwaan, de oudste herberg van Limburg. In 1656 was De Zwaan een afspanning. Reizigers die te voet of met de koets naar Tongeren, Luik of Sint-Truiden wilden, hielden er even halt om weer op adem te komen. Vandaag kunnen de wandelaars er halte houden als ze Haspengouw bezoeken. Hoe mooie de glooiende akkercomplexen rond grootse vierkanthoeven, minuscule dorpjes met eigen kerktoren, weidse uitzichten over een open landschap, een Romeins verleden, het hoort allemaal bij Haspengouw.

We wandelen nu voorbij de boerderijen langs de akkers en weilanden met nog verschillende prachtige hoogstamboomgaarden, door de holle wegen mooi zichten hebben we hier. Nog even verder en we komen aan de steenweg Luik – St. Truiden die we over steken en zo wandelen we weer Gelinden in. Hier eindigt voor ons een mooie en aangename wandeling.

Een winterse wandeling met sneeuw, door het land van Battice. Wel mooie huizen in het winterse landschap. Prachtige vergezichten over velden en weilanden. Het is maar een korte wandeling het is koud en met sneeuw.

We nemen daarom de tijd om van onze wandeling te genieten. De zichten zijn prachtig zeker met het sneeuwdeken. We wandelen een heel eind langs de straten. Het land van Herve in een wit deken. Het Land van Herve is een zeer groen landschap. Het plateau wordt gekenmerkt door lage heuvels van 200 à 350 meter, weinig bos en hoofdzakelijk weiden en boomgaarden omheind door typische hagen. Vooral een landbouwgebied, bekend onder meer Hervekaas met zijn zeer doordringende geur, een Europees beschermde herkomstbenaming, boter, cider, appelen en peren en appelstroop (gedeeltelijk met peren gemaakt) ook wel Luikse Stroop genoemd, fijne vleeswaren en bier in de brouwerij van de voormalige Abdij van Val-Dieu.

Een mooie streek om te wandelen en te genieten van de pracht van het landschap met hier en daar een grote boerderij. Een korte maar fijne wandeling.

We vertrekken met de wandeling in Hockay. Op het kruispunt aan Hotel Beau Site steken we de weg over en dalen af naar de spoorweg. Vandaag is de “Ligne 44a” een Ravel.

Lijn 44 werd gebouwd tussen 1852 en 1867 en was destijds deel van de internationale lijn Luik - Luxemburg. In 1959 is het zuidelijke deel van de lijn gesloten, en hier kunnen we vandaag wandelen. Een dikke sneeuwlaag van rond de 20cm bedekt het landschap. Wij kiezen voor het stuk van Hockai-Francorchamps en terug. Een dikke 10kilometer over het oude spoor. Het is prachtig om zo door het landschap te wandelen, de zichten over het besneeuwde landschap zijn uitzonderlijk mooi. Spijtig dat de zon niet schijnt.

Samen met Ivon en Marissa en de kinderen wandelen we door het landschap. Soms wat klimmen en dalen maar heel fijn. Na een uurtje komen we in Ster-Francorchamp. Hier verlaten we de Ravel om even het dorp binnen om een drankje. Een gezellig taverne om even te rusten en van de warmte van de haard te genieten. Dan keren we terug naar de Ravel om naar Hockay terug te wandelen. Jefke en Gismo hebben plezier in de sneeuw en zo verloop de wandeling prachtig. Na een uurtje zijn we terug in Hockay. We klimmen terug uit de Ravel en komen terug aan hotel Beau Site. Telkens we hier komen wandelen is dit voor ons onze uitvalbasis.

We gaan er genieten van een lekkere maaltijd. Het is fijn om met groepje samen te wandelen en dan samen iets gaan eten. Het mag gezegd worden het eten is er super, de bediening is top en de vriendelijkheid is ongekend. Steeds weer worden we er hartelijk ontvangen. Een lekkere wild menu smaakt na een lange winterwandeling. We hebben een fijne dag gehad samen met vrienden, in een fijne en aangename dag in een winterse Ardennen.

AWIRS-FLEMALLE 

In het centrum staat de statige kerk Saint-Etienne. Het heeft een toren die terug zou kunnen gaan naar de dertiende eeuw. Gebouwd in zandsteen en kalksteen, deze toren heeft meer een defensieve structuur dan een religieus gebouw.

De rest van het gebouw dateert uit 1831. Sinds de Middeleeuwen bevind het oude kerkhof zich rond de kerk St-Etienne, in het centrum van het dorp. De geschiedenis is nauw verbonden met Awirs. De grafstenen weerspiegelen de verbazingwekkende diversiteit van volkskunst, nu met uitsterven bedreigd, sommige inscripties en symbolen onthullen de persoonlijkheid van de overledene en de omstandigheden van zijn dood. Hier vertrekt onze wandeling en al vlug wandelen we het drop uit. Hier heeft de natuur de bovenhand. Een stevige sneeuwbui maakt het allemaal anders. Een eind door het bos en dan klimmen, is wel wat moeilijk want het is glad. Toch verder met onze tocht.

Beneden een prachtige hoeve. Weer wat verder komen we op de weg en hier een pracht van een hoeve, een Vierkants hoeve met poortgebouw “Ferme d’Otet” nu wandelen we weer langs de velden en weilanden, wel mooi het sneeuwtapijt in het golvend landschap. Langs de bosjes en hier zitten een groepje Kramsvogels.

De kramsvogel is een schaarse broedvogel, maar trekt door en verblijft 's winters in België in zeer grote aantallen. Ze komen dan vooral in open terreinen voor, vaak samen met andere vogels zoals koperwieken, spreeuwen en kieviten. Is familie van de lijster. Heel goed te herkennen aan zijn licht borst met rode plekken. Nog wat verder wandelen door een prachtige laan en dan weer het dorpje in en hier eindigt onze wandeling.

Vandaag is er een studie dag in Herkenrode over Erfgoed. Het eerste gedeelte gaat over het erfgoeddepot hoe dingen bewaard en hoe een fotoarchief aangelegd word. Voor het tweede gedeelte kozen we voor de rondleiding in de abdij en een bezoek aan het belevingscenter. Het is een pracht van een site aan worden nu de restauratie van de gebouwen al een heel stuk verder zijn. Even een korte wandeling langs de gebouwen. 

Het poortgebouw dateert van 1531. Het vormde de belangrijkste schakel tussen de abdij en de wereld. Het was in die tijd het enige gebouw dat communiceerde met de buitenwereld. De portier stond in voor de ontvangst van de gasten, opvang voor de pelgrims en bedeling van brood aan de armen. Het gebouw was ook een belangrijk economisch scharnierpunt waar contracten en pachtovereenkomsten afgesloten werden met bezoekers die de abdij niet mochten betreden. Het poortgebouw voldeed perfect aan alle eisen en is tot op vandaag het symbolische referentiepunt van de abdij naar haar omgeving. Nu wordt het gebouw gebruikt voor tentoonstellingen, lezingen en recepties. 

De portierswoning leunt aan tegen het poortgebouw en was het woonhuis van de knechten en het dienstpersoneel. De woning werd gebouwd door abdis Barbara de Rivière d’Arschot (1728-1744). De Stallingen: De stallingen van de abdijhoeve met het statige koetshuis liggen aan drie zijden van het neerhof. In de westelijke vleugel met het koetshuis is het bezoekersonthaal en het belevingscentrum ondergebracht. In de stallingen van de zuidelijke vleugel en de duiventoren zal Uitgeverij Clavis zich vestigen en er een bezoekerscentrum rond het kinderboek uitbouwen. 

In de monumentale tiendschuur uit 1656 werden de ‘tienden’ opgeslagen. De abdij had het recht verworven om een belasting te innen op de jaarlijkse oogst van landbouwgewassen en op vee. Die belasting, de ‘tienden’ genoemd, bezorgde hen een deel van de granen en andere gewassen van de pachters. Om dat op te slaan bouwde abdis Anna Katharina de Lamboy (1653-1675) de tiendschuur. Met een minimum aan investeringen en arbeidskracht stroomden daardoor elk jaar aanzienlijke hoeveelheden landbouwproducten naar de voorraadkamers van de abdij. Het 

Hier liggen de archeologische resten verborgen van het historische hart van de site. Met de kerk, het kloosterpand en de zusterverblijven was het de plek waar het ‘ora et labora’, het bidden en werken van de cisterciënzerzusters gedurende 600 jaar onafgebroken plaats vond. Met de archeologische opgravingen kwam de grootsheid van de verdwenen abdijkerk en de omliggende gebouwen opnieuw aan het licht. 

De bouwdatum van de sacramentskapel achter het koor van de verdwenen kerk geeft 1661 aan. Het is niet duidelijk of dit gebouw oorspronkelijk enkel een sacristie was met de benodigdheden voor de eucharistie of als een devotiekapel voor het Heilig Sacrament van Mirakel gebruikt werd. De Abdijmolen: Zelfredzaamheid was heel belangrijk voor de cisterciënzers. De abdij beschikte over een ambachtelijke zone met een watermolen, een bakkerij, een huidvetterij en een aantal werkateliers met verblijven voor het dienstpersoneel. Enkel de abdijmolen en het bescheiden huisje van de molenaar (het zogenaamde vissershuisje) zijn nog overgebleven. De 

De paardenstallen zijn gebouwd onder abdis Anna Katharina de Lamboy (1653-1675). Ze lagen toen langs de oprit die toegang gaf tot het abdissenkwartier. Men verzorgde er de paarden die gebruikt werden om de koetsen te trekken. 

Deze zone met onder meer de voormalige abdissenverblijven en het bijhorende landschappelijk park, de infirmerie en de sacramentskapel werden in 1972 gekocht door de Reguliere Kanunnikessen van het Heilig Graf. Zij richtten een gedeelte in als bezinningshuis en bouwden een nieuw klooster met respect voor de oorspronkelijke architectuur. 

Een bijzondere mogelijkheid werd ons geboden om het belevingscentrum te bezoeken. 

In het belevingscentrum in de stallingen met koetshuis krijg je in een authentiek historisch kader het verhaal van een van de eerste en vooral ook rijkste vrouwenabdijen in de Nederlanden.

Het verhaal volgt een chronologisch parcours door de boeiende geschiedenis van 600 jaar vrouwen op Herkenrode, in voor- en tegenspoed. Gedurende 600 jaar kenden de cisterciënzerinnen van Herkenrode afwisselend bloeiperiodes met economische rijkdom en een cultureel hoogstaand leven en moeilijke periodes, met oorlog, ziekte en geweld. De tijdlijn verbindt het verhaal van de abdij met de grote maatschappelijke gebeurtenissen en de lokale Limburgse verhalen. Het verhaal van de abdij stopt niet na deze 600 jaar, bij het gedwongen wegtrekken van de zusters. Ook de periode erna, waarbij industrie en landbouw de site verwonden, en de nieuwe start voor de abdijsite, krijgt een plaats in het parcours.

Met de audiogids ‘De abdis vertelt’ komt het verhaal helemaal tot leven. De abdis neemt je mee in haar tijd en vertelt over de moeilijke beslissingen die ze moet nemen, over het belang van Herkenrode als pelgrimsoord, over de aanwezigheid van een invloedrijke mecenas die veel mogelijk maakte voor de abdij, … Het is een verhaal vol emoties, dat je niet loslaat en je meesleept in de fascinerende leefwereld van een vrouwenabdij. Oorspronkelijk beeldmateriaal, ensceneringen, filmopnames met acteurs, klankdecors, realistische opstellingen en info- en opzoekkiosken, waar je op je eigen tempo ontdekt hoe het verhaal van Herkenrode in elkaar zit, maken van het bezoek een totaalervaring. Een unieke beleving: geëngageerd, aantrekkelijk en beklijvend. 

Het belevingscentrum is ook een uitnodiging om de vele plekken in Limburg te bezoeken waar Herkenrode haar sporen heeft achtergelaten. 

In de 16de eeuwse kelders van het klooster kan je via de tentoonstelling "900 jaar Orde van het H. Graf - Van Jeruzalem tot Herkenrode" kennismaken met de eeuwenoude geschiedenis van de Orde van het Heilig Graf. Gesticht in Jeruzalem in 1099 verspreidde deze religieuze Orde zich over heel Europa. De tentoonstelling geeft een boeiend beeld van de oorsprong, evolutie en invloed in Limburg en Hasselt. Je krijgt ook inzicht in het leven en de spiritualiteit van de Kanunnikessen van het H. Graf die sinds 1974 in Herkenrode wonen. 

De eenhoorn is een fabeldier, een kruising van een paard en een bok met een leeuwenstaart. Op zijn voorhoofd draagt het beest een enkele hoorn. Volgens de legende is een eenhoorn zo sterk, dat geen jager hem kan vangen. Maar als een maagd haar schoot opent en de eenhoorn legt zijn kop daarin, dan verliest hij zijn woeste aard en valt in een diepe slaap. In de christelijke beeldvorming is de eenhoorn zelfs het symbool van Jezus zelf. In familiewapens is de eenhoorn het symbool voor kracht en dapperheid, maar in het wapenschild van de abdij van Herkenrode verwijst hij naar de christelijke symboliek, de kuisheid en de maagdelijkheid. Vandaag staat de opspringende eenhoorn ook in het logo van de Abdijsite Herkenrode voor het herrijzen van de site in zijn tot de verbeelding sprekende glorie. 

Wij kunnen alleen beamen dat een bezoek aan de Abdijsite de moeite is en zeker het belevingscentrum.