Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
30-04-2006
Horen......zien...... ( en toch ) maar zwijgen ?? (deel 4)
Voorbeeld 1 Niets irritanter voor mij dan de aflopende wekker om 0.700 uur. Niets mooier dan de prachtige Mozart-muziek , die op de Zweedse Webradio van mijn computer nu tot mij komt. Beide geluidsbronnen produceren geluidsgolven , die door mijn oren " naar binnen " komen. Maar hoe is het nu mogelijk, dat ik de ene fysische gewaarwording (de wekker) als lelijk en irritant en de ander ( Mozart) als prachtig ervaar???? ( geest, bewustzijn ?? ).
Voorbeeld 2 ( van Berkeley ) Leg je ene hand op ijs en dompel de ander in water van bijv. 50 graden. Doe daarna de beide handen in lauw water, dan zal de koude hand het water als warm en de warme hand het als koud ervaren. Maar het water kan niet tegelijk koud en warm zijn.Neurofysisch zal e.e.a. wel kloppen, maar gevoelsmatig hebben we een gloeiend probleem.
Voorbeeld 3 ( eveneens van Berkeley ) Kleuren zien gebeurt in onze geest. Wij zullen bijv.nooit weten of ik dezelfde kleur groen zie als jij. Wel gebruiken we beiden het woord groen, maar dat zegt niet of we hetzelfde groen zien.
Voorbeeld 4 In de jaren 30 van de vorige eeuw werden er operaties verricht, waarbij mensen 'verdoofd' werden met Curare, een spierverlammer. De patiënten lagen keurig stil op de operatietafel en bewogen niet, kreunden niet. Later klaagden ze bitter, dat ze alles gevoeld hadden. De patiënten ( vooral kinderen ) werden niet geloofd. Tenslotte liet een moedig arts zichzelf opereren met curare als enige anesthesie. Op grond van zijn gedetailleerde verslagen over zijn ervaringen geloofden de medici eindelijk dat curare wel verlamt, maar in het geheel niet verdooft en dus niet als pijnstiller werkt. Dus verlamde spieren bieden niet de garantie dat je geen pijn voelt.
Voorbeeld 5 Patiënten , waarbij een ledemaat is geamputeerd, hebben daar nog steeds gevoel in.. ( zgn. Fantoompijnen ).
Voorbeeld 6 Maar het kan nog gekker. Uit onderzoek bij Softenonkinderen of anderszins is gebleken , dat, ondanks het niet geboren zijn met armen en benen, ze daarbij nog steeds het gevoel hebben of die betrokken ledematen met vingers en tenen en al nog wel aanwezig zijn.
Voorbeeld 7 Het placebo-verschijnsel d.w.z. hoe kan het dat een nep-pil toch werkt???
Vragende conclusie ?? Hoe kan het nu zo zijn , dat neurofysische ( dus materiële ) processen, mentale ( dus immateriële ) verschijnselen oproepen? Kortom : hier hebben we het probleem van de relatie tussen geest en lichaam levensgroot in huis.( Mind-Body Problem).
De volgende keer kort als slotsom, dat we na lang rondtobben en ronddobberen nog lang niet weten , waar dat (zelf)bewustzijn gelokaliseerd is , laat staan hoe het werkt.
Ja , het is me wat met die George Berkeley met zijn immaterialisme . Dat druist toch frontaal tegen je intuïtie in. Het is daarom dat er vaak de spot mee is gedreven. Zo zei men dan, dat niet in God gelovige treinreizigers in een trein rijden zonder wielen ( zij kunnen immers de wielen niet zien), terwijl voor God gelovigen alles juist wel op rolletjes gaat.( want God ziet voor hen nl. de wielen wel) Ja , beste mensen , dat geloof je toch niet. Maar pas op!! Dat Berkeley ( 1685 - 1753 ) met zijn theorie één van de gangbare constateringen van de huidge Quantum- mechanica te pakken heeft, is op zijn minst zeer belangwekkend en wonderbaarlijk. Dirac(1902-1984) , een belangrijke onderzoeker van de quantum theorie heeft het in dit verband over antimaterie. Daarmee komt hij tot zijn denkconclusie dat de " werkelijkheid " meer denkbaar ( intelligible ) dan als object kenbaar is.
Tegenwoordig heeft men dankij de computer en electronische meetapparatuur geweldige vooruitgang geboekt met het zicht op en daarmee inzicht in de werking van ons brein.( Pet-scans). Zo weten we nu hoe prikkels op de zintuigen - fotonen op het netvlies, geluidstrillingen op het trommelvlies, chemische stoffen in mond en neus , druk op de huid - omgezet worden in zenuwprikkels. We weten nu ook hoe die zenuwprikkels in het zenuwstelsel binnen de neuronen en van neuron tot neuron worden doorgegeven, hoe deze op hun beurt spieren activeren en welke elektrochemische processen daarbij een rol spelen. Ook weten we hoe de hersencellen onderling verbonden zijn door de zgn. synaptische verbindingen.
Ziezo , tot zover dus geen probleem meer.("God gebruikte mooie wiskunde bij het scheppen van de wereld", zei Dirac) De geschiedenis van de wetenschap laat steeds weer zien dat nieuwe onderzochte verschijnselen zich goed laten beschrijven in termen van natuurlijke wetmatigheden. Dat hebben we technisch-mechanisch goed voor elkaar. Dat denken we tenminste, maar dit is het gemakkelste deel van het verhaal . Hoe het echt zit met die werkelijkheidsvinding weten we nog steeds niet, want er ontstaan daarbij nu problemen die allemaal om één woord draaien en dat is(ZELF)- BEWUSTZIJN. Voordat u wellicht door dit woord afgeschrokken wordt zal ik de volgende keer dit laten zien aan de hand van een paar zeer praktische alledaagse voorbeelden. Tot horens en ziens !! Maup
