Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
25-09-2013
Kierkegaard ( 1813 - 1855 ) deel 10
Nog een korte tijd dan heb ik gewonnen dan is de hele strijd in een keer verzwonden dan kan ik rusten gaan in rozenzalen en achter elkaar met mijn Jezus praten
Dit grafschrift werd door Kierkegaard zelf uitgekozen en door hemzelf aangebracht. Er was veel te doen geweest rondom zijn begrafenis. Emil Broesen, een vriend van Kierkegaard vroeg hem op zijn sterfbed nog een keer het Avondmaal te vieren voor hij zou overlijden, maar dat weigerde hij. Voor hem was dit nu een uitgesproken instrument van een bureaucratische en winstbeluste kerk. Hij stuurde de dominee, die al in het ziekenhuis was , gewoon weg met het brood en de wijn. Hij vroeg zich ook af hoe hij begraven wilde worden. In ieder geval zei hij tegen zijn vrienden en kennissen: "Of jullie mij vanuit de kerk begraven of jullie doen het niet, van beide zullen jullie spijt krijgen". Kierkegaard zelf genoot veel van dit soort orakel taal.
Op 11 november 1855 stierf Kierkegaard in het ziekenhuis. Zijn broer Peter, ook een theoloog maar van een andere signatuur, besloot hem uiteindelijk een kerkelijke bijzetting te geven. Broer Peter was een orthodoxe theoloog die de kerk beschouwde als de plek van Gods woord, hetgeen voor S. Kierkegaard theologisch en filosofisch twijfelachtig was. De plechtigheid gebeurde in een van de voornaamste kerken van Kopenhagen. De kerk zat propvol en zelfs buiten stonden dikke rijen van mensen om de denker de laatste eer te bewijzen. Vooral arme en simpele mensen die zijn boeken niet eens gelezen hadden kwamen om hem nog een keer te zien. Hoog opgeleiden waren niet aanwezig , met uitzondering van aartsdiaken Tryde en een professor die hij persoonlijk had gekend. Er waren wel veel studenten aanwezig. Zijn broer Peter hield de overdenking en zei aan het slot hiervan, dat ze bewondering voor Kierkegaards werken moesten hebben, maar hem tegelijkertijd moesten vergeven dat hij op het eind van zijn leven was gaan afdwalen van de echte leer. Dit verwees ongetwijfeld naar zijn werk `HetOgenblik` en de literaire werken met commentaar op de kerk. Veel anders kon Peter niet zeggen met zijn kerk aan de kant van hem en zijn eigen broer aan de andere kant.
Na de dienst , toen de kist al bijna in het graf werd neergelaten, nam zijn arts Lund nog het woord. Hij was verontwaardigd over het gedrag van de kerk na het overlijden van zijn patient. Hij zei: "Deze man, die hier vandaag in stijl wordt begraven, alsof hij bij de kerk hoorde, was tijdens zijn leven een van de vurigste tegenstanders van deze zelfde kerk. Ik protesteer er daarom tegen, zowel in zijn naam als in mijn eigen naam, dat men onze aanwezigheid hier beschouwt als een deelnemen aan de eredienst van het "officiele christendom".Hij is hier tegen zijn wil naar toegebracht. Ik ben slechts gevolgd om dit feit te constateren. Noch hij noch ik zijn nog nooit bij een officiele christelijke handeling geweest, nadat we hadden ingezien wat dat officiele christendom inhield." Na deze korte toespraak werd er "Bravo" geroepen en zelfs "Weg met de dominees". Zo werd Kierkegaard alsnog in zijn stijl begraven.( de dokter kreeg hierna van de kerk een boete van 100 rijksdaalders en moest zijn excuus aanbieden).
Juist deze bewogen historische gebeurtenis bij de laatste fase van Kierkegaard's leven heeft mij uitermate getroffen en geboeid. Er komen n.l. een aantal passages in voor, waar deze denker zijn hele leven mee heeft geworsteld . Hij was , zoals hij zelf zei, een anti-filosoof maar meer een religieus schrijver . Als diep gelovig mens had de theologie en alles wat daarmee samenhing zijn volle aandacht. Hij was een tegendraads, denkende theoloog, die oprecht zijn filosofie in stelling bracht en alle historisch vastgeroeste dogma's en de daarmee verbonden geloofsopvattingen in een analyse bad legde om deze logisch los te weken De complexe, grillige , originele en creatieve concepten die hij daarbij gebruikte waren en zijn nog steeds origineel ,fris en progressief. Hij vond zichzelf" het onkruid in de Deense literatuur." Hij was de" Socrates van Kopenhagen" Evenals de antieke filosoof behoorde het ook tot zijn levensstijl tijdens zijn wandelingetjes door Kopenhagen met de mensen in een prikkelend gesprek te raken. Hij kon uitstekend luisteren en respecteerde hun meningen. Zonder enige hinderlijke drang probeerde hij door hoor en wederhoor hen te brengen tot het relativeren van hun meningen en ook van zijn eigen meningen , ideeen en opvattingen. Het is daarom zeer de moeite waard waartoe dit alles geleid heeft. Daar ga ik de volgende keer graag over door .
