Over filosofie en fotografie Afwisselende teksten over filosofie en fotografie en teksten met een knipoog.
19-04-2014
Walking in the b(r)ain deel 10 (voor de paashaas)
Wij spreken in metaforen
Vanuit onze ivoren toren.
De bovenstaande 2 titelregels is een metafoor. Een metafoor vergelijkt altijd iets met iets anders waartussen een overeenkomst bestaat.
Voor Nietzsche ( 1844 - 1900 ),( o.a. een van de grote taalfilosofen ) , is alles waarover wij spreken in en met onze taal EEN grote optocht van metaforen. Wij zijn ons daarvan niet bewust en denken automatisch ,dat alles wat wij zeggen de werkelijkheid weergeeft , maar daarbij vergeten we ,dat onze taal de merkwaardige eigenschap bezit, dat het beeldspraak is. Wij verbeelden ons de werkelijkheid. Dit is een harde noot die filosofisch, maar ook praktisch lastig te kraken is.Dat gaan we nu even in dit essay niet doen , omdat we het risiko lopen een paar tanden te verliezen en niet tenvolle van het paasbrood kunnen genieten. Toch geef ik hiervan een wellicht smakelijk voorgerecht van voor zich zelfsprekende voorbeelden.
Gat: "Hij springt een gat in de lucht"
"Hij zit de hele dag op z'n gat"
"In het universum zitten veel zwarte gaten"
"Je moet hem goed in de gaten houden"
Ei: "Op eieren lopen"
"De eisprong"
"eieren voor je geld kiezen"
"dat klusje is een eitje"
Flap: "appelflap"
"even geld trekken uit de flappenkast"
"flapdrol"
Klok: "met klokkenluiders loopt het meestal niet goed af"
God: "Godverdomme wordt verzacht tot gadverdamme of
"gadverdikkie.
Cholera: Verzacht tot "klere", "krijg de klere"
Oppassen: Dat is een mooie klereNkast en:
Dat is een klerekast.
Kast: "Iemand op de kast jagen"
"In de kast(gevangenis) zitten is dus wat anders dan
op de kast zitten.
De taal is een bijna onuitputtelijke bron van metaforische mogelijkheden. De organen ( nieren, maag, lever en ook de ledematen (been, arm en niet te vergeten , de geslachtsdelen zijn gebruikte talige objecten voor het spreken in vaak niet al te fraaie metaforen. U kunt voor uzelf in uw eigen taal ongetwijfeld daarvan verschillende voorbeelden vinden.
Metaforen zijn opmerkelijk verbonden met en sterk bepaald door een taalculturele context. Bijv.: Witte Donderdag =
Gruendonnerstag; Karfreitag = Goede Vrijdag; Ostern = Pasen; In het Engels: Eastern = Pasen; Xmas Day = 1ste Kerstdag; Boxing Day = 2de Kerstdag;
Ook de taalsociale context is bepalend.
Bijv.: Probeer maar eens nederlandse mop in het Engels of in een andere taal bijv.: in het Russisch of Chinees te vertellen.
Het domein van de beeldende - musische kunst is iets heel aparts en moeilijk te duiden. De muziek neemt daarin wel een heel bijzondere plaats in.
Bijv.: Een toontje lager zingen
Een harde noot spelen
Schreeuwende kleuren
seriele muziek
Ik kom daar in een van de volgende essays nog filosofisch uitvoerig op terug. Dat ga ik vanwege het Paasfeest nu niet doen, want:
Als fervent liefhebber , grote bewonderaar van de weergaloze magische, unieke, hemelse muziek van J.S. Bach ga ik met de door L. von Beethoven eens gesproken metafoor Pasen tegemoet:
"Nicht Bach, sondern Meer sollte er heissen !!" , hetgeen vrij vertaald: "Bach ist kein Bach , sondern ein Meer !!" ( Bach=beek is geen Bach= beek, sondern = maar ein Meer = een zee!!!!).
De muziek van Bach is celestiaal en verrijst daardoor tot onuitspreekbare hemelse hoogte en dan gaan alle hemelpoorten open en fluistert God: "Stttttttil, luister maar, want daar speelt Bach"
Met deze metafoor wens ik u allen een bijzonder onzegbaar mooi ge(Passie)ioneerd Paasfeest toe!!!
