Wellicht is het goed voor het tegensprekelijk debat dat onze twee kwaliteitskranten, De Standaard en De Morgen, zo verschillend oordelen over Hans Van Temsche.
Voor De Morgen is hij zonder twijfel een racist, De Standaard legt de nadruk op de gestoorde persoonlijkheid alsof racisten niet gestoord zouden zijn - maar dat is een persoonlijke appreciatie.
Met name Tom Naegels, dagelijks aanwezig op proces, bezweert zijn lezers er vooral geen politiek proces van te maken.
Maar kun je die politieke dimensie er los van peuteren?
Ik kan vanuit De Haan alleen maar blijven herhalen dat het VB de enige partij is die hier geregeld propaganda in de bus gooit en telkens word je overvallen door die toon van haat en vijandschap, in het bijzonder tegenover moslims en immigranten.
Is het dan voorstelbaar dat de huisgenoten van een VB-lid en de familieleden van een VB-mandataris nooit onder invloed zijn gekomen van deze haatbrochures?
Karel de Gucht heeft er reeds eerder op gewezen: we mogen wel eens ophouden met de leden en zelfs de kiezers van het VB voor onschuldigen te houden die niets te maken hebben met het racistisch discours van deze partij. De Gucht indachtig kunnen we dus niet anders dan besluiten dat VB-leden en kiezers zoniet positief dan toch minstens onverschillig staan tegenover het racisme. En wanneer zich dan een ernstig 'incident' voordoet, krijg je de bekende reactie: 'Wir haben es nicht gewusst.'
Als je militeert voor een partij of erop stemt dan doe je dat voor de totaliteit van het programma, zeker voor een dimensie die zo dominant aanwezig is. De vijandschap tegenover moslims en andere 'volksvreemde' elementen is geen aanhangsel bij het VB-programma, de kopstukken blijven het verheffen tot hun 'core business'.
Het is ondenkbaar dat een liberale kiezer afkeurend staat tegenover het ondernemerschap of een socialist tegenover de arbeidsrechten. Net zo goed is het ondenkbaar dat een vriend van nieuwe Belgen op het VB stemt. Tenzij we een volk van schizofrenen zijn.
De vraag is dan ook wat sommige commentatoren bezielt om de racistische motivatie in de moorden te minimaliseren. Is het de blijvende angst om het VB in zijn geliefkoosde slachtofferrol te duwen? Wil men ontkennen dat het racisme in Vlaanderen welig tiert? Is Hans Van Temsche een van onze alter ego's dat we het liefst niet willen zien als we voor de spiegel staan?
'No man is an island,' schreef de grote Engelse dichter John Donne: geen enkele mens is zo origineel dat hij of zij zichzelf geheel en al uitvindt.
Wij worden allemaal beïnvloed door de context waarin we opgroeien. In de context van de jonge Hans Van Temsche zien we een Oostfronter zonder enige wroeging met wie hij blijkbaar een intense band had; leden van het VB en inderdaad andere strict individuele incidenten en ervaringen die tot zijn persoonlijkheid en tot de fatale explosie hebben bijgedragen.
Wat uiteindelijk 'the trigger' was, de beslissende impuls, kan een buitenstaander niet beoordelen. Maar het racisme negeren of minimaliseren is zelfbedrog en een belediging voor de slachtoffers.
Zelf luister ik zelden naar de radio: muziek is me te duurbaar om ze te herleiden tot een omgevingsgeluid en mijn mannelijke geest kan maar met 1 activiteit tegelijk bezig zijn.
Maar twee verklaringen in het interview met Isabelle Baele vragen om een reactie.
Over de 'doorverwijsfunctie' en het voorbeeld van de dood van Pavarotti zegt deze dame: 'als je de programmatie van Canvas laat wijken voor een avondje Pavarotti, jaag je evengoed heel veel mensen weg.'
Hoe vaak hebben de aangekondigde Canvasprogramma's al moeten wijken voor een zoveelste wedstrijd van Kim en Justine? Of een andere sportwedstrijd waaraan onverwacht een plots succesrijke Belg of Belgische ploeg deelnam? Gaat het in essentie niet om een prioriteit: cultuur kan als we niets anders in de aanbieding hebben, sport en massaspektakel (nieuws over een lid van de koninklijke familie bijvoorbeeld) daarvoor staat de VRT en haar 'zender voor de meerwaardezoeker' permanent beschikbaar.
Het meest ontstellend is echter de geciteerde uitspraak van Kris Hoflack:
'Voor mijn part mogen ze die opiniebladzijden afschaffen (...) Het is geen toeval dat de best verkopende krant van Vlaanderen daar geen papier aan wil vuilmaken.'
Een krasser pleidooi voor verdomming heb ik nog nooit gelezen.
Laten we dan maar ophouden met De Morgen of De Standaard te lezen en samen overschakelen naar die succesrijke krant. Vervang alle romans door stripverhalen en leer de bevolking vooral naar de cijfers te kijken: oplagecijfers, kijkcijfers, verkoopcijfers.
Moeten wij ons nog verwonderen over het succes van populisten als dit het engagement is van onze journalisten?
Een gezegde luidt: 'de vis rot aan de kop.' Als de veronderstelde intellectuele top van de samenleving er de brui aan geeft, wat kun je dan nog van de basis verwachten?
Eén detail uit wat we tot nog toe te zien kregen op tv: het gedrag van de fotograferende persmeute. Zowel het Turkse slachtoffer als de ouders van de moordenaar deden er alles aan om de persfotografen te ontwijken of om zich onherkenbaar te maken. Toch zag je deze persmuskieten zich op hun slachtsoffers storten. Is dit nog normaal? Heeft dit nog iets te maken met behoorlijke journalistiek: de opdracht van journalisten is te informeren, en informatie te duiden, wat dragen deze snapshots - letterlijk 'gestolen beelden' - bij aan de informatie, wat maken ze duidelijker? Naar mijn smaak is deze opdringerigheid te vergelijken met stalking of steaming: het omsingelen van personen in de openbare ruimte door bendes van het goorste tuig. Het is mij een raadsel waarom de bond van journalisten hier niet tegen optreedt: behoort het dan niet meer tot de ethische code van journalisten dat ze nog enig respect opbrengen voor de gevoelens van hun prooien, zeker wanneer deze objecten van hun sensatiedrift duidelijk te kennen geven dat ze niet gediend zijn van hun agressie?
Vandaag in De Morgen een vette kop: 'Kan deze man het Belgsich voetbal redden?'. Daaronder een foto van AA Gent-voorzitter Ivan De Witte. Eerste vraag: met er wat gered worden en zo ja waarom?Wie gisteren Club Brugge en Anderlecht bezig zag, moest tot de vaststelling komen dat het voetballend vermogen, de fysieke kracht en vooral de snelheid van uitvoering bij beide ploegen niet op Europees niveau staan. Daarom kunnen zij ook alleen mee in de Uefacompetitie en zijn ze kansloos in de Champions League. Enkele maanden geleden schermde Hans Vandeweghe nogmaals met het argument van de gebrekkige jeugdopleiding die bijvoorbeeld bij Ajax zoveel beter is. Kijk naar de resultaten van Ajax: zij zijn net als Brugge uitgeschakeld in de competitie van de tweede kans. Tweederangs dus in Europa. Waarom? Ajax moet jaar na jaar zijn beste talenten verkopen, net als Anderlecht Kompany en eerder Jan Koller en Razinsky moest laten gaan. Kortom: in het voetbal draait alles om geld en geen enkele voorzitter, geen enkel bestuur kan daartegen op tenzij ze over een machtige sponsor beschikken. Wat in België vrijwel uitgesloten is gezien onze kleine publicitaire markt, onze beperkte televisiegelden etc Afgezien daarvan moet ik nog altijd de eerste logische verklaring lezen of horen over het verschijnen van een buitengewoon talent. Verklaar eens op een logische manier het fenomeen Merckx, Robert Vandewalle, Gaston Roelands... Je ziet telkens een buitengewoon natuurtalent met een uitzonderlijke wilskracht, een fanatieke verbetenheid om de absolute top te halen. Hoe vorm je zo'n mensen in de veronderstelling dat het na te volgen voorbeelden zijn? Het is moeilijk te aanvaarden dat er plots een genetische stoornis is opgetreden bij de Belgen waardoor de natuurlijke begaafdheid opeens verdwenen zou zijn. Dus moet de oorzaak van mindere prestaties gezocht worden in de opvoeding en in de maatschappij. Een van de mogelijke oorzaken zou dan kunnen zijn dat jongeren overstelpt worden met keuzemogelijkheden zodat ze zich minder vastbijten in één discipline. Daarnaast is er de verleiding van gemakkelijker vermaak: de spelcomputers, het uitgaansleven, tv-kijken etc Er is de verhoogde prestatiedruk in de scholen: probeer het maar eens om net als Kompany tegelijk te schitteren bij Anderlecht en je humaniora af te maken.
Tenslotte: hebben we wel echt Belgische topatleten nodig, voelen wij ons gefrustreerd, doodongelukkig omdat er de laatste jaren geen Belgsiche club meer meespeelt in de Champions League of omdat de Rode Duivels soms op een amateurploegje gelijken? Voetballiefhebbers hebben dinsdagavond kunnen genieten van de balkunstenaars van Barcelona. Daar zijn om te beginnen niet zoveel Spanjaarden bij, waarom zouden wij moeten treuren omdat er geen Belgen tussen liepen? Gisteren schreef Ivo Belet in De Standaard dat voetbal een belangrijke sociale functie heeft, het zou nog het laatste cement van de Belgische staat kunnen zijn. Hoe erg is een staat eraan toe als die alleen door een massahysterie wordt samengehouden? Sterke voetbalnaties vertonen bijna altijd een agressief patriottisme : Engeland, Duitsland. In het vroegere Oostblok moest de topsport ervoor zorgen dat de aandacht werd opgeleid van de dictatuur, net zoals Franco een vurig supporter was van Real Madrid en de Argentijnse kolonels de wereldbeker voetbal organiseerden in 1978. Trouwens waarom vinden de Olympische Spelen volgend jaar in Peking plaats: omdat dit land zo uitblinkt inzake democratie en respect voor de mensenrechten?
Wie zich zorgen maakt over ons voetbal die heeft zeer weinig zorgen en die bekijkt de wereld wel door een zeer eng venstertje.
'Wij Europeanen zijn tegenwoordig overal bang voor. Het probleem is dat angst onder invloed van vooral het pacifisme een onschuldige, positieve emotie is geworden.' Dit zegt Luc Ferry, Frans filosoof en voormalig minister van onderwijs. Het doet denken aan een dokter die zegt: 'U lijdt aan overgewicht, u hebt te weinig gegeten en te veel bewogen.'
De vaststelling klopt: wij worden voor ongeveer alles constant bang gemaakt; voor de meest exotische dreigingen (zoals het terrorisme) en voor de meest intieme (zoals kanker en andere fatale ziektes). Maar de angstpsychose begon toch niet bij de pacifisten? Gedurende heel de Koude Oorlog hebben de demagogen zowel in het communistisch deel van de wereld als in het westelijk kapitalistische nooit anders gedaan dan hun eigen bevolking angst inboezemen voor de vijand. Dat was de enige manier waarop ze de wapenwedloop met zijn gigantische verspilling van geld en energie, van grondstoffen en productiecapaciteit konden verantwoorden. Zoals na de instorting van het Oostblok er gauwgauw een nieuwe vijand moest worden gevonden om deze verspilling door de strot te blijven duwen van de belastingbetaler - vooral in de USA. De vredesbeweging heeft nooit anders gedaan dan aandringen op redelijkheid en overleg. Zij heeft geprobeerd de thesis of het dogma te weerleggen dat de Russische Beer klaar stond om West-Europa binnen te vallen. Ze heeft bruggen proberen te slaan, niet om de angst te cultiveren maar juist om het valse, de volksverlakkerij van de angst te ontmaskeren. In de USA zijn de protesten tegen de oorlog in Viëtnam er niet gekomen op basis van angsten maar gedreven door woede en verontwaardiging om de zinloze slachting, om het onrechtmatige van een imperialistische invasie. Was het uit angst dat Bob Dylan zijn schorre beschuldigingen uitzong aan het adres van de 'Masters of War'? Op één punt heeft Ferry gelijk, denk aan een ander protestsong van dezelfde bard: 'A hard Rain is gonna fall'. Een waarschuwing voor de apocalyps van een mogelijke atoomoorlog. Maar was deze angst onredelijk? Waarom doet men vandaag dan zo druk over de proliferatie, over het mogelijke bezit van atoomwapens door 'the axis of evil' om nog te zwijgen over het ergens rondzwervende nucleair materiaal van de vroegere Sovjetunie? Dit is op wereldschaal de enige reële angst: de proliferatie kan het eventueel mogelijk maken dat een of andere gek maar op een knop hoeft te drukken om een kettingreactie in gang te zetten die een nooit eerder geziene ramp veroorzaakt.
Is de vredesbeweging schuldig aan dit risico of omgekeerd juist hun politieke tegenstanders: de makelaars in angst ('fearmongers') die regeringen leiden, de wapenlobby's, de fanatici van allerlei slag?
Angst kan je verminderen of zelfs wegnemen door kennis van de risico's, door juiste informatie, door diplomatie en economische en culturele samenwerking of uitwisseling. Hebben de pacifisten hiertoe aangespoord of de propagandisten van de vroegere en de huidige overbewapening?
Na een oproep vanwege een vereniging van sportleerkrachten om het aantal uren sport in ons secundair onderwijs op te trekken, heeft nu ook de Gentse rector het sportieve licht gezien.
Merkwaardig dat hij om het even welke student in staat acht om een universitaire cursus sport te volgen: wat zegt dit over het niveau van deze sportlessen?
Mochten de haren van Michel Verscheuren al niet zijn hele leven overeind staan, dan zouden ze het nu wel doen.
Gaat de rector ervan uit dat zijn studenten zo wereldvreemd zijn dat zij één van de constante signalen uit de media nooit hebben opgevangen, namelijk dat sedentair leven en eenzijdige voeding ongezond zijn?
Ik neem aan dat mijn vroegere universiteit nog steeds over een bloeiende sportbond beschikt die allerlei competities organiseert. In Gent heb je de Blaarmeersen en de Watersportbaan waar je kan roeien, lopen etc Er liggen sportterreinen waar je kan voetballen. Vanuit Gent kan je veilig fietsen langs Schelde en Dender, eventueel tot in de Vlaamse Ardennen.
Kortaf gezegd: wie in Gent en omgeving niet aan sport meent te kunnen doen, die is er gewoon te lamlendig voor.
Is het proefballonnetje van de Gentse rector geen schoolvoorbeeld (en niet op universitair niveau) van populistisch denken: laten we vooral niet aan de oorzaken werken en de cultuur van bier en hot dogs ongemoeid laten, het moderne hedonisme dat van alles tegelijk wil genieten maar geen enkele inspanning wenst te leveren.
De roemruchte 'Kristalnachten' aan de Overpoort zijn de hoogmis van dit nieuwe decadentisme en niet alleen inzake lichamelijke gezondheid.
een bushok met airco (zie De Standaard van maandag)
Na Arnold Toynbee en andere grote denkers heeft Jetteke van Wijk in haar bejubeling van Dubai een nieuw recept voor wereldvrede gevonden: kleed alle mensen in Versace, omhang ze met diamanten en alle conflictstof verstuift als woestijnzand.
Terloops vermeldt ze een schaduwzijde aan het sprookje: de duizenden gastarbeiders wier statuut nauwelijks dat van slaven overstijgt.
In die zin is Dubai het Arabische Monaco, in de overtreffende trap: een paradijs voor de happy few die zich alles kunnen permitteren en daaromheen een massa die al blij mag zijn als ze drinkbaar water vindt en de kinderen kan voeden.
De euforie van Jetteke zou al wat geloofwaardiger klinken mochten deze Arabische parvenu's, hun zakaat indachtig, wat meer van hun overdaad afstaan aan hun verpauperde geloofsgenoten. Dan zouden deze inderdaad minder geneigd zijn om een bommengordel aan te trekken.
Dit is allicht het enige waarin Westerse en Oosterse rijken perfect overeenstemmen: wat er met de 'verworpenen der aarde' gebeurt, kan hen geen ene moer verdommen.
noot Is het toeval dat een krant een journaliste in dienst neemt die lyrisch doet over de vrouw van een oliesjeik omdat die een fortuin vergokt in een casino en daarna haar juwelen verpandt om aan de speeltafel te kunnen blijven zitten? Op die manier daalt De Standaard af naar het niveau van royalty watchers en glitterbladen die alleen oog hebben voor de jetset en koningshuizen maar zich niet bekreunen om mensen met een schamel pensioentje of schandalig laag loon. Uit de gekozen onderwerpen kan je afleiden waar een blad belangstelling voor heeft, welke maatschappij ze nastreeft.
In het filosofisch gedeelte van zijn nieuwste roman vraagt Coetzee zich af of het economische model van competitie en concurrentie geen economische vertaling is van het oorlogsmodel. En net zoals men de oorlog kan afwijzen en voor vrede kiezen, kan men de keuze maken voor samenwerking in plaats van elkaar de duvel aan te doen.
Is het niet contradictorisch dat we nu al jaren leven in een Europese economische unie en nog altijd moeten horen dat onze bedrijven competitief moeten zijn tegenover de buurlanden? Als de EU inderdaad een unie is, hoe kan men deze rivaliteit door middel van fiscale voordelen en verhoogde productiviteit dan blijven verantwoorden?
Heeft het zin dat in Vlaanderen de haven van Antwerpen concurreert met die van Zeebrugge? Is het niet veel logischer om de taken te verdelen en elk zijn specialisatie te laten ontwikkelen zodat ze complementair worden?
Ruimer gezien: waarom zou een Vlaams farmaceutisch of automobielbedrijf moeten in de clinch gaan met een Duits, Frans of Zweeds?
En nog ruimer, op wereldschaal gezien: waartoe kan het huidige onaantastbaar gewaande conflictmodel leiden dan tot sociale afbraak, verspilling van grondstoffen en energie, en tot geregeld een militair conflict in een voor ons marginaal gebied? Alleen al dat 'marginale' begint steeds duidelijker centraal te liggen: een oorlog in het Midden-Oosten tast niet alleen onze economie aan, maar dringt zich in onze samenlevingen binnen in de vorm van een permanente dreiging met aanslagen.
Hoe gaan we de vluchtelingenstromen uit Afrika, Oost-Europa en verder afgelegen conflictgebieden buiten de deur kunnen houden als we ons blijven fixeren op het kortzichtige marktmechanisme dat niets anders is dan economisch darwinisme: het recht van de sterkste dat wij uitoefenen in de waan dat wij voor eeuwig en drie dagen de sterkste zullen blijven.
Een waangedachte inderdaad want nu al komen de Chinezen, de Indiërs en andere nieuwe 'economische tijgers'. En laten we ons geen illusies maken: de Chinezen evenaren ons weldra niet alleen in vindingrijkheid, zij overtroeven ons nu al inzake cynisme: zie hun neokolonialisme in Afrika.
Kortom, het conflictmodel voert ons als lemmingen naar de afgrond en de lemmingen klemmen zich vast aan hun beleggingsfonds, hun aandelenportefeuille die de moderne variant is van de amulet, van de heiligenscapulier waarop alle kogels zullen afketsen.
De idee van Coetzee is slechts een heropvissen van wat Feuerbach al onmiddellijk opmerkte na de lancering van Darwins meesterwerk: naast de zelfzuchtige 'struggle for life for the survival of the fittest' merk je in het dierenrijk voldoende voorbeelden van de overleving van de best georganiseerden, de meest coöperatieve: ook de mens is net zo goed een altruïstisch wezen als een egocentrisch.
Waar het uiteindelijk op aankomt is de keuze waartoe we ons laten dwingen of toe willen laten verleiden: de bestendiging van het conflict of de coöperatie?
Onze officieel geproclameerde ethische codes zijn duidelijk: zowel de christenlijke naastenliefde als de socialistische solidariteit als het humanistisch respect voor de mensenrechten laten maar één keuze over.
Er zijn dus andere machten, binnen en buiten ons, die aansturen op het tegenovergestelde: de eeuwige competitie waarvan het aantal eeuwen wel eens geteld zou kunnen zijn.
Merckx niet welkom in Stuttgart (reactie op De Morgen van donderdag)
Is het niet wat hypocriet om nu zoals uitgehongerde vampiers de organisatoren van het WK in Stuttgart op de nek te springen?
Al jaren klaag ik het feit aan dat er blijkbaar twee werelden bestaan: een democratische met al zijn gebreken die voor ieder van ons geldt, en een totalitaire met zijn cultus van repressie en verklikkersmentaliteit die in de sport van kracht is.
Als de sportredactie van De Morgen nog over enige zelfkennis beschikt, zal ze moeten toegeven dat ze hier duchtig aan meegedaan heeft.
Wie de Vuelta heeft gevolgd, kon horen met hoeveel wellust Michel Wuyts deze frase heeft uitgesproken: 'Landis hangt!!!'
Mij deed het denken aan het gepeupel dat in vroegere eeuwen stond te juichen bij openbare terechtstellingen.
Kan die man trouwens twee minuten commentaar leveren zonder het over doping te hebben???
Onze vorige minister van sport, Marino Keulen, heeft dopingzondaars met naam en toenaam bekend gemaakt op het internet. Topatleten moeten maanden van tevoren aangeven waar ze zich zullen bevinden, ook tijdens hun vakanties. Zij kunnen van 06 uur 's morgens tot 22 uur 's avonds onaangekondigd worden gecontroleerd.
Kortom , algemene rechtsregels en mensenrechten worden tegenover de atleten doorlopend geschonden: het recht op privacy, het vermoeden van onschuld tot een vonnis is uitgesproken, het juridische principe van 'non bis in idem' etc
Een verdachte atleet wordt met zijn/haar volledige naam en vaak met foto aan de schandpaal genageld, van een kinderverkrachter of seriemoordenaar geven de media alleen de initialen. Voor criminelen geldt na hun straftijd een recht op reïntegratie: dopingzondaars blijven levenslang geschandvlekt: zie Merckx.
Men oogst in Stuttgart wat men ook bij ons jaren heeft gezaaid: collectieve hysterie. Vergelijk het met de huidige veronderstelde tendens naar seperatisme: als de pers voortdurend die tendens in de verf zet, krijgt ze uiteindelijk de bewijzen in handen.
Beseft men dan echt niet dat men bezig is met manipulatie: welk ander onderwerp kreeg de voorbije jaren zoveel onafgebroken en gepassioneerde aandacht als de doping - precies alsof onze beschaving op het spel stond en staat.
Sommige journalisten zullen tegenwerpen dat het hun opdracht is te registreren wat er in de feiten gebeurt: maar door de selectie en de eenzijdige aandacht doe je veel meer dan registreren, dit is de openbare opinie bespelen en manipuleren.
Nogmaals, mocht het gaan om een zaak die inderdaad onze samenleving bedreigt of die de naleving van onze geproclameerde moraal aan de kaak stelt dan zou ik hier zelfs blij mee zijn: laten we het onrecht aanklagen, de armoede, de uitbuiting, het machtsmisbruik, de verspilling van energiebronnen en grondstoffen etc
Maar gelooft er 1 sportjournalist dat Afrika te redden is met de strijd tegen de doping?
na Kuifje in Kongo, Ahma etcetera in de VS Allicht heeft iedereen de beelden gezien van de ontvangst die de Iraanse president te beurt viel in New York. Bij ons wordt wel eens de term 'bevriend staatshoofd ' gebruikt en dat is Ahma etcetera duidelijk niet in het vaderland van vrijheid en democratie. Kan men zich inbeelden dat een Saudische prins op een gelijkaardige agressieve toon wordt onthaald? Nochtans: de meerderheid van de terroristen van 9/11 waren Saudi's (geen enkele Iraniër), deze bondgenoot van de VS gunt de vrouwen nog minder vrijheid als Iran en past de sharia toe. Maar Saudi-Arabië is een betrouwbare leverancier van petroleum en even trouwe afnemer van Amerikaans oorlogstuig en investeert in toenemende mate in de Amerikaanse economie. Commentatoren merken op dat Ahmaatje de beledigingen over zich heen liet gaan omdat de beelden geschikt zijn voor 'binnenlands gebruik' dus voor zijn persoonlijke propaganda. Dat zal wel: als de Iraanse bevolking moest overtuigd worden dat de VS de bloedvijand is van hun regering dan zijn de beelden ongetwijfeld zeer efficiënt. Maar wat gezegd over 'het binnenlands gebruik' door de Amerikaanse propagandamachine? 'The Evil has landed' kopte een krant, een bevestiging van Bush' axioma over 'the axis of evil'. Kortom, de Amerikaanse bevolking wordt klaargestoomd voor een volgende oorlog. Die uiteraard zal worden gevoerd om 'vrede en veiligheid' te brengen in het Midden-Oosten. De vrede en de veiligheid van het massagraf. Wat mij met verstomming slaat is de gretigheid waarmee onze eigen media meegaan in deze Amerikaanse hypocrisie. Niet dat over de Iraanse dictators leugens worden verteld, wel dat het alleen over Iran gaat en niet over de beschaafde vrienden van Washington en Washington zelf. En steeds stuit je op dat eenzijdige en propagandistische gebruik van de term 'terrorist' of 'terroristische organisatie'. Men blijft dus weigeren over staatsterrorisme te spreken: een officieel leger mag zich de goorste schendingen van de mensenrechten permitteren, dan nog hanteert men termen als 'vergelding', 'ontruiming' of tegenaanval. Tel, voor zover wij de cijfers te zien krijgen, het aantal slachtoffers: vergelijk die van Hamas, Hezbollah en Iran met die van Israël, de VS, en de criminele chaos die de 'coalition of the willing' in Irak heeft gecreëerd. Naar welke kant helt de balans over? Worden wij geïnformeerd of gebrainwashed?
James Bond is alive and kicking. Israël heeft Noord-Koreaans nucleair materiaal ontdekt op een Syrische militaire basis.
Laten we aannemen dat dit spionageverhaal klopt. Dan blijf je toch achter met de vraag waarom dit geniale observatietalent niet in staat is om het onderscheid op te merken tussen gewone burgers en zogenaamde terroristen - evenmin als hun grote beschermheer, de VS, dit kan in Afghanistan en Irak.
Zou het kunnen dat 'collateral damage' de eigentijdse vertaling is van 'quantité négligeable': een mensensoort - indien al geen minderwaardige diersoort - die geen recht heeft op leven?
Intussen suddert de propaganda ons in het sop van de angst: 'the Axis of Evil' (Syrië, Noord-Korea, Iran) bestaat. De Westerse bevolking wordt stap voor stap voorbereid op de 'clash of civilisations' en het zal niet louter een culturele clash zijn.
Noot: Men kan opwerpen dat ik maar op dezelfde spijker blijf hameren, maar ik vrees wel degelijk voor een verder afglijden naar een volgend zwaar militair conflict. De propaganda draait op volle toeren om de bevolking in de USA en ook bij ons in Europa hierop voor te bereiden. De prijs zal geen raketaanval op Brussel of Antwerpen zijn, maar een prijs zullen we betalen - al was het maar in de vorm van een buitensporige stijging van de olieprijzen en een toegenomen onveiligheid bij reizen, in onze grootsteden. Mijn punt is dat onze belangen zogezegd worden verdedigd door charlatans: de kliek rond Bush, hun handlangers in de rest van de wereld. Intussendringende Chinezen steeds dieper door in Afrika, worden we binnenkort economisch voorbijgestoken door India en andere 'economische tijgers' en staren we ons blind op BHV. Soms vangen we een glimp op van de waarheid: wanneer er ontslagen vallen bij een multinational bijvoorbeeld. Maar onze rechtse pers maakt liever een wereldzaak van de splitsing van een kiesarrondissement: daar hangt de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen inderdaad van af.
Het valt op hoe de berichten en commentaren zich opstapelen die wijzen op de achterlijkheid en het gevaar van de islam.
Telkens gaat het om een wij-zij-verhaal waarbij 'wij' uiteraard oneindig superieur zijn aan 'zij'.
Ik begin me in alle oprechtheid af te vragen of de rechtse media samen met rechtse politici à la Sarkozy (en de kliek rond Bush) het erop aanleggen om de Europese (en Westerse) bevolking voor te bereiden op een 'clash of civilisations' - niet louter een culturele clash, maar wel degelijk een militaire.
Bij ons hoorde je twee of drie jaar geleden al kardinaal Danneels verklaren dat de islam dringend toe is aan een 'Verlichting'. Ongetwijfeld, maar hoe 'verlicht' is een organisatie waar de top alles te zeggen heeft en de basis niets; waar een seksuele moraal wordt gepropageerd die een efficiënte gezinsplanning in de Derde Wereld onmogelijk maakt en bij ons tegen holebi's zegt: 'wij zullen de homo's als mens gedogen maar zij mogen hun geaardheid niet beleven.'
Naar mijn allicht pover inzicht komt dit neer op psychische castratie.
In een rechtse krant van zaterdag 22 september verklaart Jan Leyers (naar aanleiding van zijn nieuwe reportagereeks op Canvas) onder meer dat revoluties 'ethisch progressief zijn maar niet de islamitische'.
Hoe 'ethisch progressief' was en is Ierland, zowel de republiek als Noord-Ierland? Is het niet zo dat ongewenst zwangere meisjes en vrouwen nog steeds de oversteek naar Engeland moeten maken voor een abortus? Kan iemand zich voorstellen dat bij Ira en Unionisten een medestrijder zich mocht/mag outen als homo?
En wat te zeggen over het Poolse Solidarnosj: wat voor 'ethisch progressief' Polen heeft die beweging opgeleverd - waar elders in de EU vind je zo'n amalgaam van homohaat, racisme en neofascisme als in het uiterst godvrezende Polen?
Zelf deel ik de overtuiging van Richard Dawkins (o.a. 'Kapelaan van de Duivel') en Sigmund Freud (zie: 'Die Zukunft einer Illusion') dat godsdiensten tot een vroegere fase in onze ontwikkeling behoren, maar in een moderne democratie bestaat er nu eenmaal godsdienstvrijheid en die geldt net zo goed voor de ene als voor de andere godsdienst.
Trouwens, de zelfgenoegzaamheid komt ook bij vrijzinnigen voor, meestal niet gehinderd door enige kennis.
Het kan best dat in het oog van de gemiddelde moslim een balk zit, maar men moet minstens de intellectuele eerlijkheid opbrengen om de splinters in het eigen oog te zien.
En, helaas, gezien de ernst van de politieke situatie wereldwijd, is dit geen vrijblijvend filosofisch debat, het zou binnenkort wel eens spelen met vuur kunnen worden.
Ik hoop met reden een doemdenker genoemd te worden.
Deze dag begonnen met De Morgen en De Standaard, resultaat: een suf en zwaar hoofd, hart in de schoenen, in de sloffen beter gezegd.
Jan Leyers mag in DS een zoveelste ongenuanceerde aanval op de islam lanceren, een vertegenwoordiger van de huurlingen in Irak mag zeggen dat folteren soms noodzakelijk is etc
Heeft het nog zin om hier tegenin te gaan: kun je met één tegenstem een vloedgolf van propaganda afstoppen of omleiden?
En wat moet je als overtuigd atheïst blijven zeggen over de islam?
Wat me in essentie stoort is de mateloze arrogantie van Westerlingen en in het bijzonder van christenen: zij demoniseren de islam onophoudelijk maar dat zijzelf gelijkaardige kenmerken vertonen weigeren ze in te zien.
Ze kijken naar de 'achterlijke' moraal van moslims, maar die van de katholieke Polen aanvaarden ze. Eventueel schrikken ze op van het nieuwe racisme en neofascisme in dat vrome land.
Naar mijn mening heb je pas het recht om de onverdraagzaamheid bij anderen aan te klagen als je dat minstens even sterk en luid doet tegenover de zelfde fenomenen in je eigen kamp: dat van Europa, de VS en het hele christendom.
Gevoegd bij het politieke discours van de laatste maanden inzake Iran en de mogelijke atoomdreiging vanuit Teheran, begin ik me af te vragen of men bezig is een volgende kruistocht voor te bereiden. Is de rechtse pers aan het samen spannen met politici als Sarkozy om onze Westerse bevolking voor te bereiden op 'een clash tussen de beschavingen', geen culturele maar een militaire clash???
Als ik ergens van gruwel is het leugenachtige zelfgenoegzaamheid, dat zijn twee gruwels voor de prijs van één: de waarheid verdraaien door de feiten te selecteren en alleen die kant van de zaak te tonen die in je kraam past; en telkens vanuit de hooghartigheid dat men zelf oneindig superieur is aan de tegenpartij. In wezen gaat het discours nog steeds om de tweedeling: Uebermenschen versus Untermenschen, de verheven christen en Westerling versus de bekrompen idiote moslim.
En je mag er vergif op innemen dat aan de overkant het zelfde gebeurt: in madrassa's, aan extremistische universiteiten, op tv-zenders, radio's en in kranten. Vergelijk het met de communautaire hetze die door onze binnenlandse media wordt opgevoerd. Alleen is deze laatste minder gevaarlijk: de kans dat het in België ontaardt in gewelddadigheid lijkt niet zo waarschijnlijk.
De kernvraag is: wat willen we verdedigen, wat willen we liefst geweldloos bestrijden?
Een open veelkleurige samenleving, een fontein van ideeën en overtuigingen; leven en laten leven; weten dat jouw waarheid steeds een voorlopige waarheid moet zijn: morgen zal je beter en vollediger weten; elk machtsmisbruik aan de kaak stellen, elk geweld van individu tot individu, van gemeenschap tot gemeenschap; minstens even scherp de splinter in je eigen oog zien als de balk in dat van de anderen voor zover het niet omgekeerd is.
Elke god is maar een van de vele maskers van een en dezelfde geestesverschijning: letterlijk een verschijning in de geest, niet in de wetenschappelijk controleerbare feiten: dus je gelooft eraan of niet, even goeie vrienden zolang je iedereen in zijn/haar waarde laat.
Twijfel is geen enkelvoud: je kan dagelijks aan alles twijfelen. 'Should I stay or should I go,' zingen The Clash. Heeft mijn geschrijf enige zin of is het louter aanstellerij? Is mijn bestaan zelf geen overbodigheid: adem ik niet de lucht in die voor anderen is bedoeld?
In wezen is er maar één zekerheid: de pijn. We worden in pijn geboren en bestaan in pijn. Dit besef moet ons aansporen om het te vermijden anderen en onszelf meer pijn te bezorgen, om integendeel juist de 'levenskwaliteit' te helpen verhogen, om iedereen de kans te geven zelf die levenskwaliteit te bepalen. Een correcte politiek levert kansen geen garanties op levensgeluk, trouwens: wat is dat 'levensgeluk'? 'Let's have a party'?
Voor de ene ligt het in zijn tuin, voor de andere in een boek. De ene wil in de warmte van een tweede lichaam inslapen, de andere wil de lichamelijke afwezigheid die de aanwezigheid van geesten convoceert: 'ik heb mezelf met moeite alleen gemaakt,' schreef Hans Lodeizen. 'Venit creator spiritus': de scheppende geest komt tot de eenzamen, de afgezonderden - creativiteit moet je niet bepaald van een massa verwachten, zelfs niet van een Spionkop , een sportieve of een godsdienstige.
En het werkt: mijn hart zit na al deze frases al iets hoger dan mijn sloffen. In mijn kuiten misschien: voldoende hoog voor een fietstocht.
zwak in gelijke kansen (zie Visie, het weekblad van ACW en CM deze week)
Dirk De Zutter, mede-auteur van 'De school van de ongelijkheid', stelt in Visie van 21 september een zeer reëel probleem aan de kaak, maar zijn remedie is uiterst discutabel.
Dat ons onderwijs met zijn beruchte watervalsysteem de sociale ongelijkheid eerder doet toe- dan afnemen, is een ernstige tekortkoming maar de foute schoolkeuze (die de ongelijkheid bestendigt of zelfs vergroot) ligt meestal niet aan een verkeerd ingeschat IQ - soms wel: bijvoorbeeld in het geval van allochtone of 'nieuwe' Vlamingen die het Nederlands onvoldoende beheersen..
De kern van het probleem is sociaal prestige: handenarbeid wordt minder gewaardeerd dan intellectuele jobs. Die discriminatie zit in de eerste plaats in het hoofd van de ouders en in heel onze maatschappij.
Mag ik één moment persoonlijk zijn? Zelf ben ik een universitair gediplomeerde arbeiderszoon die twee jaar les gaf aan het tweede lager en ruim dertig jaar aan de derde graad van het secundair (tso en aso). Reeds in de lagere school kun je niet anders dan vaststellen dat kinderen soms zeer eenzijdig begaafd zijn: sterk in rekenen, zwak in taal, of omgekeerd.
Alle kinderen tot hun 15de of 16de in een eenheidsstructuur onderbrengen, wat De Zutter voorstelt, is een misdadige dwaasheid. Hoe kun je nu verwachten dat iemand zonder verbale begaafdheid latijn zou leren of omgekeerd: zie je een wiskundig talent met 'twee linkerpoten' al leren lassen en timmeren?
Dit leidt tot verspilling van geld en energie en vooral tot grote frustratie: als je de schoolmoeheid nog erger wil maken moet je dit vooral doen.
Daarentegen heb ik reeds tientallen keren gepleit tegen 'culturele apartheid': meer cultuur op school, ook in vakscholen. Uiteraard op maat van de leerlingen, rekening houdende met hun specifieke begaafdheid. Er bestaat geen natuurwet die zegt dat arbeiders of hun kinderen niet kunnen houden van Beethoven of Mozart, van Hugo Claus of Guido Gezelle, van Het Toneelhuis of Jan Fabre.
Illustratief detail: volgens het leerplan Nederlands derde graad mag je in het tso enkel 'genietend lezen' aanbieden tegenover 'beschouwend', analyserend en literatuurhistorisch in het aso. De 'verlichte' geesten die zo'n leerplan samenstellen achten tso-leerlingen dus te dom om te leren dat een dichter tot de romantiek of tot de renaissance behoort, een gedicht analyseren kunnen zij al evenmin: dat is precies het tegendeel van wat een collega en ikzelf ruim 25 jaar hebben gedaan, en met succes. Hoe lager je verwachtingen, hoe lager de prestaties: waarom zou een renner 200 km rijden als de streep ligt na 150? Zeg je kind voortdurend: jij kunt dat niet, jij kunt dat niet, en op de duur zal het steeds minder kunnen - of durven in elk geval.
Om te vermijden dat deze tekst gelezen wordt als een jammerklacht van een cultuurfanaat: het gaat om algemene vorming met inbegrip van maatschappelijke en spirituele vorming, kortom alle aspecten van het menszijn. De waarde van om het even welk onderwijs- en opvoedingsmodel wordt bepaald door zijn doelstelling en die hangt af van het mens- en maatschappijbeeld dat men nastreeft: wil men werken aan de gehele mens of specialisten opleiden, wil men iedere jongere leren zo volledig mogelijk aan de samenleving te participeren of laat men iedereen in zijn hokje zitten?
In tegenstelling tot rechtse publicisten als Bart de Wever geloof ik inderdaad in de 'maakbaarheid' van mens en maatschappij - juister geformuleerd: dit is geen geloofsverklaring maar een overtuiging gebaseerd op feiten, op eigen ervaring en observaties - en lectuur: alleen lezen sommigen alleen de boeken die hun eigen vooroordelen bevestigen.
.
Wat ik van het ACW (en andere arbeidersorganisaties) verwacht is een engagement om de statuten van arbeiders en bedienden gelijkwaardig te maken, ijveren voor betere verloning en arbeidsomstandigheden. En een langdurige campagne, in samenwerking met de overheid, de media en de sociale partners, om de handenarbeid op te waarderen.
Concreet voorbeeld: zorg ervoor dat er wat meer arbeiders een politiek mandaat bekomen.
