De natuur explodeert momenteel. Na het lange koude voorjaar is het de laatste week aangenaam zacht met temperaturen rond en boven de 20°C. Dat zie je er elke dag aan, wat gisteren nog grijs en bruin was begint nu groene stipjes te vertonen. Zoals alles heeft dit ook wel enkele nadelen. Eén daarvan is de pollenproductie van o.a. de berk, ze komen allemaal tegelijkertijd dit jaar. Gevolg, ik loop hier heel de dag met tranende oogjes rond vanaf het moment dat ik 's morgens durf buitenkomen. We zullen ons maar troosten met de gedachte dat, als alle pollen tegelijk komen, het dan ook wel vlugger zal gedaan zijn zeker? Dat hoop ik althans! Het is wel prachtig om de tuin zo elke dag van uitzicht te zien veranderen. De berken in de tuin beginnen al een groen zweempje te krijgen van minuscule kleine blaadjes, de stermagnolia staat momenteel prachtig en de krentenboompjes zijn ook al bijna klaar om het tuinfeest verder te zetten.
Chamaerops humilis 'Vulcano', een hele mondvol. Chamaerops humilis komt oorspronkelijk uit het zuiden van Europa en ze zijn daarmee de enige palmen die van nature in Europa voorkomen. Vulcano komt, je raadt het nooit, van de noordkant van de Etna vulkaan. Ze onderscheiden zich van de Humilis door hun meer compacte uiterlijk. Ze zien er een beetje bonzai-achtig uit. Vulcano heeft meer bladeren die korter en compacter zijn dan bij de gewone Humilis. Ook hebben de bladeren van de Vulcano minder stekels dan zijn grote broer. Er zit aan de onderkant een doorzichtige waxlaag op. Ook is Vulcano bijna even winterhard als de gewone Humilis (tot -10°C). Deze palm is niet gemakkelijk in de handel te verkrijgen. Zeker de zaden zijn zo goed als onvindbaar. De Chamaerops humilis 'Vulcano' oogt erg mooi in een pot!
Een leuk hebbeding om het terras mee op te vrolijken tijdens de zomermaanden. In de winter kan je ze wel best ergens beschut bewaren. Die -10°C waar de kwekers en tuincentra graag mee uitpakken geldt voor exemplaren in volle grond die dan ook nog niet te nat mag zijn. Onze typische kwakkelwintertjes met lange natte periodes en dan enkele graden vorst kunnen de plant toch makkelijk de doodsteek geven.
Dus vooraleer er eentje aan te kopen denk je best eerst even na waar je er in de winter kan mee blijven! Een overdekt balkon kan al veel bescherming tegen de regen geven. En als je echt geen plaats hebt is er maar één alternatief in onze contreien dat voldoende zekerheid biedt om een palm buiten (in volle grond) te laten overleven : de familie Trachycarpus. Daar hebben we het later nog wel eens over.
Als je deze vogeltjes bezig ziet weet je direct hoe ze aan hun naam komen. Hun staartje staat bijna nooit stil. Alhoewel de witte kwikstaart één van de meest algemene vogeltjes is in de lage landen komen ze zelden in grote concentraties voor. Het zijn trekvogels die in het zuiden overwinteren. Ik had ze voordien nog nooit gezien op Bernerhof. Tot er zaterdag ineens twee zaten rond te trippelen in het gazon, waarschijnlijk op zoek naar iets lekkers.
Ik had er 's morgens ook al eentje gezien in het gemeentepark toen ik met de hond ging wandelen. Gisterenavond zag ik er nog eentje op het dak zitten. Zouden ze het hier leuk vinden? Zijn het doortrekkertjes die hier even krachten komen opdoen voor ze verder noordwaarts trekken? Of zijn ze van mening dat ze hier de zomer kunnen doorbrengen? Van mij mogen ze gerust blijven, het zijn mooie vogeltjes die op een seizoen kilo's insecten verorberen waar ik dan weer meer last van heb!
Dat past dan weer mooi bij mijn motto : "Doe vandaag niet zelf wat je morgen door een ander kan laten doen". Dus blijf maar lekker hier en eet alle schadelijke insecten maar lekker op ! Ze zijn niet bespoten, dat garandeer ik!
Gisterenvoormiddag liep er ineens een egeltje op de rijbaan voor de deur. Meestal voorspelt het niet veel goeds als prikkenbollen overdag op stap gaan, het zijn namelijk nachtdieren. Een buurmeisje die ook was komen kijken hield even de wacht om te beletten dat ons kleine vriendje zou overreden worden.Voorzichtig, zoals het betaamt met egeltjes, hebben we, met handschoenen aan, het beestje gecontroleerd. Aan één kant zag het er nog ok uit maar toen bleek dat het aan de andere zijde een ernstige verwonding had en een oogje was kwijtgespeeld. De wonde was ook ontstoken. Het beestje piepte zachtjes, ik kan me voorstellen dat hij (of zij) ernstige pijn had. We hebben het diertje in een kartonnen doos gevuld met wat bladeren gezet. Ik had ooit ergens gelezen dat egeltjes graag kattenvoer lusten, bij de buren kon ik daarvoor terecht. Nog een bakje water erbij en alles op een rustig plekje in de tuin gezet waar de honden er niet bij konden. En o ja, geef een egeltje nooit melk. Ze lusten het wel maar kunnen er dodelijk ziek van worden (lactose intolerant). 's Namiddags zijn mensen van het natuurhulp centrum in Heusden-Zolder onze prikkenbol komen ophalen. Het beestje krijgt nu de beste zorgen. Onze patient heeft een volgnummer gekregen waarmee we dan via de website de toestand kunnen opvragen. Hopelijk komt het allemaal goed en kan ie binnenkort terug de natuur in. We houden jullie op de hoogte.
Behoort tot een grote familie waar ook de aalbes en stekelbes onder vallen.
Groeit op elke grond zolang het overtollige water maar goed weg kan. In het voorjaar verschijnen de roze-rode bloemtrosjes, in de zomer gevolgd door eetbare besjes (als je sneller bent dan de vogels). Bij sommige soorten geven de bloemen een niet erg aangename geur af, achter in de tuin stoort dit niet maar ik zou deze nu niet net naast het terras aanplanten. Er zijn heel veel cultivars op de markt. De struik die bij mij reeds 20 jaar in de tuin staat kan ik niet op naam brengen maar ik vind hem er niet minder mooi om.
Ribes kan goed gesnoeid worden moest dat nodig zijn. Doe dat dan best na de bloei in april-mei zodat de struik kan uitlopen om volgend jaar terug in bloei te komen. Om de struik te verjongen kan je drastisch snoeien tot op ongeveer 50 cm van de grond. Snoei net boven een splitsing van takken, zo krijg je snel terug een mooie bossige struik.
Daarnet nog een artikeltje gelezen op de nieuwssite van de VRT. Dit doet me denken aan het verhaal van het Aziatisch Lieveheersbeestje dat ooit hier werd geïmporteerd.
Biologen in Zuid-Amerika maken zich zorgen om het gedrag van Belgische hommels. Die zijn door plaatselijke boeren geïmporteerd om hun gewassen te bestuiven. Maar onze hommels zijn zo bazig dat ze de plaatselijke hommels geen plaats gunnen.
Het probleem is begonnen in Chili, waar fruitboeren in de jaren '90 op grote schaal hommels begonnen te importeren om hun planten en bomen te bevruchten. Ons land was - en is - daarbij een belangrijke leverancier. Maar hommels zijn eigenzinnige diertjes. Ze blijven niet braaf bij de boer in de serres, maar zwermen uit in de natuur.
Kleine lichaamsbouw, groot voordeel
Onze hommels - bombus terestris of aardhommels - blijken in de Zuid-Amerikaanse natuur uitstekend te gedijen. Met hun kleine lichaamsbouw kunnen ze moeiteloos aan voedsel geraken, want hun tong past in elke bloem. De plaatselijke hommels - bombus dahlbomii - zijn groter en kunnen zich alleen maar aan grotere bloemen voeden, omdat hun tong niet in kleinere bloemen past
Omdat ze makkelijker aan voedsel geraken, zijn onze hommels bevoordeeld en dreigen ze de plaatselijke hommels te verdringen. Bovendien hebben ze uit Europa pollen van Europese planten meegebracht die nu als invasieve soorten de inheemse fauna bedreigen.
Verbod op import
In Argentinië, waar onze hommels intussen ook in de natuur voorkomen, heeft de regering zich altijd tegen de import van hommels verzet. In Chili proberen biologen de regering nu te overtuigen om het voorbeeld van hun oosterburen te volgen en de import van hommels voortaan te verbieden. Volgens hen is het de enige manier om de bombus dahlbomii van de ondergang te redden.
De fotootjes komen uit onze tuin waar aardhommeltjes wel thuishoren en bovendien graag geziene gasten zijn!
Gisterennamiddag is de strijd losgebarsten wie nu de heerschappij over Bernerhof in de wacht sleept.
Qiana vond dat zij minstens even goed het gazon kan onderhouden als de robotmaaier. Ik weet niet exact hoe de strijd geëindigd is maar ik denk dat het op een gelijkspel is uitgedraaid. De robot rijdt nog zijn rondjes en ziet er redelijk intact uit en Qiana heeft ook nog haar staart en 2 oren behouden. Volgens mij zijn ze het eens geworden, de robot doet verder met het gazon en Qiana jaagt de duiven weg. Was alles in het leven maar zo simpel!
Reeds de ganse winter stonden de bloemknoppen van de Stermagnolia veelbelovend te pronken met hun pluche jasje aan. Nu de temperaturen eindelijk stijgen is er geen houden meer aan. De knoppen zwellen en beginnen nu te "exploderen" zodat de zuiver witte bloemen zich laten bewonderen. Je moet wel snel zijn, slechts een dag of tien duurt dit spektakel. En dan mag het 's nachts niet vriezen of het feest is direct gedaan. Dan hangen de bloemen er 's anderendaags als slappe bruine dweilen bij. De laatste jaren hebben we geluk gehad, vorig jaar kwam de late vorst pas einde april, na de bloei.
Er komen zo'n 200 soorten magnolia's voor in Noord, Midden en Zuid Amerika en Zuidoost Azië. Sommige soorten worden tot 40m hoog (M. grandiflora), de meesten, waaronder onze Stermagnolia, houden het wat bescheidener waardoor het ideale bomen voor de tuin zijn. Zet ze op een zonnige plaats maar liefst wat beschut tegen de koude NO wind. De plant zelf is perfect winterhard, de bloemen echter niet ! Veeleisend zijn ze niet, een niet te zware grond die goed draineert, een pH tussen 6-8 (neutraal). Mijn exemplaar is na 20 jaar ongeveer 3.5m hoog geworden en wordt elk jaar mooier en mooier.
Wist je dat magnolia's de eerste bomen waren die bloemen kregen, reeds zo'n 100 miljoen jaar geleden. Dit merk je aan de merkwaardige kegelvormige en schubbige vruchten die wat doen denken aan een dennenkegel. Ook in Europa heeft men fossielen van magnoliasoorten teruggevonden, waardoor we weten dat magnolia's hier vroeger ook tot de inheemse soorten behoorden. De bloembouw van de magnolia's komt overeen met deze van de oudst bekende fossiele bloemen.
Toen ik eergisteren de nieuwe kippetjes aan het installeren was in hun nieuwe woonst kwam daar, heel nieuwsgierig, ons roodborstje even kijken wat er allemaal gebeurde. Da's typisch gedrag voor een roodborstje. Als ik in het voorjaar onkruid ga wieden staat hij (of zij) op de eerste rij om te kijken of ik met al mijn gewoel in de grond niks lekkers aan de oppervlakte heb gebracht. Soms komt hij tot op minder dan een meter maar steeds heel alert om er snel vandoor te kunnen gaan. Ze lijken heel sociaal maar ze zijn het niet. In het najaar zaten er 2, waarschijnlijk jonge, exemplaren in de tuin. Dat gaf dus bijna constant kletterende ruzie tot één van de twee het voor bekeken hield en ergens anders naartoe getrokken is. Sindsdien is de rust hersteld. Ik herinner me vaag een oud kinderliedje : " roodborstje tikt tegen het raam". De rest van de tekst ben ik vergeten (jeugdalzheimer?). Tegen het raam is mijn vriendje nog niet komen tikken maar meerdere malen kwam hij wel heel brutaal op de vensterbank zitten om naar binnen te gluren met een blik van " waar blijft mijn bestelling voor het avondeten. Misschien denkt hij dat het keukenraam een Drive-in is : 2 maal een grote" Mc spinnenkop" en een kleine 'Mc slak" ! (inpakken graag, 't is om mee te nemen). De tijden evolueren.
De naam geeft het al aan, de camelia is afkomstig uit het verre oosten en deze familie kent wel 80 verschillende soorten. De kleuren van de bloemen variëren van wit over roze naar rood (en heel zelden ook geel). De meeste soorten bloeien langdurig van februari tot mei. Het zijn groenblijvende traaggroeiende heesters met glanzend leerachtig blad. De bloemen lopen dikwijls vorstschade op. Zolang ze nog in knop staan zijn ze redelijk vorstbestand. Daarom staan ze bij mij in de halfschaduw en krijgen enkel in de late namiddag wat zon. Doordat ze minder zon krijgen gaan ze iets later in het seizoen bloeien waardoor de kans op vorstschade afneemt. Dit jaar zijn ze vrij laat en komen ze nu eigenlijk pas in bloei. Da's mooi meegenomen want nu de temperaturen gaan stijgen is het aangenamer om eens in de tuin te gaan en kan ik er meer van genieten.
Ze houden van zure grond en kunnen slecht tegen uitdrogen. Door hakselhout tussen de planten te strooien of bodembedekkers te voorzien blijft de grond vochtiger. Wat dat zure aspect betreft zit ik wel goed tussen mijn dennen, anders kan je best jaarlijks wat turf strooien. Na de bloei een beetje meststof wordt ook op prijs gesteld.
Voor de rest zijn het makkelijke planten waar je zelden problemen mee hebt.
Zijn neef Camelia chinensis is al heel lang gekend voor de theeblaadjes.
Even kennismaken met de nieuwe bewoners van Bernerhof?
Nadat vorige winter Tik, het haantje, en Tak, het hennetje, overleden waren (gewoon de oude dag, niet in de vol-au-vent) bleef onze Tokje helemaal alleen achter. Tot vandaag dan. Pasen leek me een mooie dag om aan gezinsuitbreiding van de familie Zijdehoen te denken.
Vandaag heeft dus Tik II zijn intrede gedaan, samen met Tak II. Nadat Tik direct al aan ons oudere Tokske had duidelijk gemaakt dat hij een haantje was en "en passant" hetzelfde had gedaan met Tak II was de rangorde vastgelegd en de rust vrij snel teruggekeerd op Bernerhof.
Na een uurtje of zo scharrelen ze er nu samen met zijn drietjes vrolijk op los. En ik zag dat het goed was. Ons Tokske is niet meer alleen! Meer kan je toch niet doen voor een kippetje op Pasen?
Ons haantje heeft al eens geprobeerd om over de omheining van kippenland te vliegen, maar zijdehoentjes raken zelden meer dan 50 cm van de grond, met een draad van 2 m zitten we dus wel goed. ( hij had ten andere niet in de gaten dat de bovenkant van de kippenren ook met een draad is afgesloten om vossen en marters te ontmoedigen. "Reintje de Vos" moet maar elders een vogeltje gaan verschalken!
Op de foto's in volgorde : Tik II, Tak II en Tok I.
Deze planten zijn beter gekend onder de naam "mimosa" maar eigenlijk is niet niet correct. Ze bloeien in de winter en in het voorjaar en hun pluizige hoofdjes met ronde gele bloemen hebben een duidelijke, vaak sterke viooltjesgeur. Ze zijn goede potplanten voor een serre, zodat men kan genieten van hun vroege bloei. De potten kunnen 's zomers worden buiten gezet en worden daarbij best voorzien van een steunstok. In hun thuisland (Z-Australië, Tasmanië) kunnen ze bomen vormen tot 30m hoog. Zo'n vaart zal het hier niet lopen met onze koele zomers en lange winters. Na een aantal jaren kunnen ze nog altijd wat gesnoeid worden zodat ze de serre niet ontgroeien. Bij mij staat de plant het ganse jaar in de volle grond in een serre die 's winters net vorstvrij wordt gehouden. Ook de oleanders overwinteren hier in hun pot ! Wanneer in februari de gele pluizenbollen verschijnen geeft dit telkens een vroeg lentegevoel.
Je zou de neiging kunnen hebben om een boeketje af te knippen en binnenshuis in een vaas te zetten. Mijn advies, doe dit niet ! Aan de plant kan je er weken van genieten, eens binnen in een vaas gezet beginnen ze na enkele uren al te verschrompelen tot onooglijk kleine dorre mini bolletjes !
Uit een DNA-onderzoek op 314 Pimpelmees jongen uit 36 nesten, uitgevoerd aan de Universiteit Antwerpen, bleek dat alle nestmoeders ook de biologische moeders waren. In 11 van de 36 nesten stelde men vast dat niet alle jongen dezelfde vader hadden. In elk van deze nesten zaten gemiddeld drie bastaards. Om die vreemde vaders te traceren, werd het DNA-paspoort van alle pimpelmezen uit de buurt bepaald. Hieruit bleek dat de vreemde vaders voor 80% pimpelmezen uit de onmiddellijke omgeving waren. In alle gevallen namen de vrouwtjes het initiatief tot de buitenechtelijke paringen.
Mezen vangen was in de 19de eeuw een buitensport die in clubverband (de gilde der mezenvangers, beter bekend al de meezers) werd beoefend. Vroeger had bijna elke dorp een mezengilde. De mezenvangers plaatsen op een opvallende plek een gekooide of opgezette uil. Vlakbij werden lijmstokjes aangebracht. Wanneer mezen een uil spotten, springen ze zenuwachtig rond hem heen, in de hoop hem te verjagen. Door het heen en weer springen, was de kans groot dat de mees op een lijmstok terecht kwam en vast hing. De meezers schoten de hulpeloze vogel dan dood met een blaaspijp. De buit werd deels gebruikt voor menselijke consumptie.
In 1921 stelden vogelaars in Southampton vast dat pimpelmezen de dunne folie van de karnemelkflessen doorprikten om zich te goed te doen aan de room. Dit fenomeen verspreidde zich in enkele jaren over gans Groot-Brittannië en grote delen van Europa. Het werd ook gekopieerd door koolmezen, eksters, merels en spreeuwen. Met de opkomst van de halfvolle en magere melk is dit gedrag verdwenen. Mezen hebben immers niets aan melk op zich (dus zonder room) aangezien ze niet over enzymen beschikken die lactose kan verteren.
Pimpelmezen speuren 's ochtends naar voedsel, maar keren pas later in de middag terug naar de plek waar het eten ligt om het te verorberen. Door de late maaltijd blijven ze overdag licht en wendbaar, zodat ze makkelijker kunnen vluchten voor roofvogels zoals sperwers.
Pimpelmezen kunnen ultraviolet licht waarnemen. De blauwe kruinveertjes van pimpelmannetjes reflecteren veel UV licht. Hoe hoger de reflectie, hoe aantrekkelijker de pimpelman wordt voor de vrouwtjes pimpelmees. Nederlandse onderzoekers namen de proef op de som en smeerden tijdens het broedseizoen UV blokkers uit zonnebrandcrème op de blauwe petjes van gepaarde mannetjes pimpelmees. Hun partner reageerde hier meteen op door minder vaak met voer naar het nest te vliegen. Reden: pimpelvrouwtjes steken minder energie in de kroost van een lelijke vader (dus een pimpelman met een petje dat minder UV licht reflecteert) en sparen hun energie liever op tot een nieuw broedseizoen met een mooiere partner.
De meesjes bij ons worden niet ingesmeerd met zonnebrandcreme, krijgen geen room van karnemelk en met wie ze het allemaal doen zal mij worst wezen. Het zijn echter wel leuke, mooie vogeltjes om bezig te zien.
Pulsatilla vulgaris is ook bekend als Wildemanskruid. Deze Ranunculaceae heeft een maximale hoogt van ongeveer 20 centimeter. Wildemanskruid is niet wintergroen maar komt wel elk jaar terug, ze zijn winterhard tot -25°C. Als ze het naar hun zin hebben zaaien ze zich vrolijk verder uit. De plant kwam vroeger bij ons ook voor. In België kan je ze nog sporadisch in het wild tegenkomen, in Nederland zijn ze waarschijnlijk verdwenen.
Wildemanskruid is zeer geschikt voor 'de tuin op het zuiden'. Verlangt een zonnige plek op niet te arme grond. Ze is ook te combineren met 'rotsplanten' als de bodem ter plaatse maar niet te droog is. Woekert niet of nauwelijks en laat zich goed combineren met andere planten. Bij mij staan ze in de volle zon, maar ze staan wel tussen bodembedekkende kruipconiferen zodat de zon de bodem niet kan bereiken en deze min of meer vochtig blijft.
Ze bloeien in april-mei, de uitgebloeide zaaddozen blijven nog maandenlang aan de plant hangen en zijn ook wel decoratief.
Nog een weetje : het giftige sap van de verse plant kan ontstekingsreacties op de huid of de slijmvliezen geven. Vroeger werd het gedroogde kruid gebruikt tegen ontstekingen van maag, darmen en geslachtsorganen. Het werd echter in het bijzonder bij depressies toegepast. Planten met hangende bloemen werden sinds de oudheid als effectief beschouwd voor patiënten ‘die het hoofd laten hangen’.
Nu we dit weten, hoofd omhoog en de tuin in, er is nog werk genoeg !
Sommige families zijn wat groter dan anderen. Hier op Bernerhof is de familie Mees goed vertegenwoordigd met minstens 3 familieleden. We zullen dit weekend eens zien of er nog andere leden terug te vinden zijn. Voorlopig echter houden we het op deze 3 :
Pimpelmees
Koolmeesje
Staartmees.
Het zou nog mooier zijn moesten er kleine meesjes van komen, nog eventjes afwachten, aan de nestkastjes zal het niet liggen, die zijn voorhanden.
We hebben het hier al eens over deze familie gehad. Als je een plant zoekt die 5-6 maanden bloeit, in de schaduw dan nog, met zijn hoogtepunt midden in de winter als er voor de rest weinig kleur is in de tuin, dan kan je hier moeilijk omheen. In november zijn ze er al aan begonnen, in verschillende tinten lichtgeel of paars, en ze bloeien door tot in april of mei. Vorig jaar had ik er einde mei nog enkele in bloei staan. Er zijn trouwens ook gevulde cultivars gekweekt, minder geschikt voor vroege hommeltjes die hier niet binnen geraken, maar wel mooi om naar te kijken. Als je vroege zoemers wil verwennen moet je er voor zorgen dat er gewone enkele bloemen in de tuin staan. Ze mogen een streepje zon hebben maar ze staan toch liefst in de (half)schaduw. Een beetje extra kalk wordt door de plant ook op prijs gesteld.
De naam nieskruid danken de planten aan hun medicinale toepassing. De gedroogde en tot poeder vermalen wortels zorgen bij opsnuiven ervan dat er flink geniesd moet worden. De wortel is zeer giftig door het aanwezige helleborine, dat een diglycoside is en bitter smaakt. De zaden hanteer je zelfs best met handschoenen aan!
Door de Grieken werd het wortelpoeder gebruikt bij krankzinnigheid en aanvallen van epilepsie. Laxeermiddelen bevatten nog weleens bestanddelen van de wortel van het nieskruid.
Om de boel een beetje overzichtelijker te maken hebben we een aantal categorieën aangemaakt zodat je artikeltjes later makkelijker kan terugvinden zonder de hele lijst te moeten aflopen. Je vind deze categorieën links terug. (Bijna) elk nieuw artikel krijgt een categorie en de oudere volgen ook eerstdaags. Zo kan je onder bvb "schaduwplanten" in één muisklik alles terugvinden dat we ooit hebben aangemaakt onder deze rubriek.
Veel plezier ermee!
A propos, het vogeltje op de foto is een zanglijster.
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 70 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
