Twee dagen nadat de Ieren hun Saint Patricks dayvierden was het de beurt aan de timmerlieden met het patroonfeest van de zagers: St. Jozef de stille timmerman.
In sommige streken is 19 maart vaderkensdag zoals half-oogst moederkensdag. Het is ook het naamfeest van de vele jefkens die geboren zijn in de christelijke tijd van voor den oorlog. Nu worden ze genoemd naar televisie-en sportsterren.
Deze heilige is ook de patroon van onze St.-Jozefsparochie. In veel dorpen is het feest van hun patroonheilige reden voor een kermis met veel toeters en bellen. Zo was het toch in het verleden. Nu niets van beleefd. Een stadsparochie is ook heel anders dan een dorp waarnaar ik wel eens heimwee heb temeer men in de plaatselijke Kerk werkt met federaties is de parochiale aanhankelijkheid helemaal zoek.
Deze week is de lente in het land getreden.Ware het niet dat het op den almanak stond, we zouden het nooit weten dat het lente is. Het was koud en miezerig.Je zou er geen hond door jagen. Dus, zijn we maar thuis gebleven. Maar niet iedereen bleef thuis want aan mijn deur werd gebeld. Stonden daar niet twee mensen van het nieuw geloof? Ik zei hen t is spijtig maar k heb al een geloof en zal niet meer veranderen. Eigenlijk een beetje stout dat ik hen niet binnen liet. Maar dan kreeg ik ze misschien niet buiten tot zij mijn oud geloof mee hadden.
Ik dacht aan Sef van ginderachter die met een onweer van je welste uit zijn noenedutje gewekt werd door een hevig bellen aan zijn deur. En daar stond zijn schoonmoeder in de pletsende regen zonder papaplu en het water in haar botten. Maar moeder toch, zei sef, hoe is het mogelijk dat ge daar zijt in zo een hondenweer. Ga maar rap weer naar huis.
De meer dan 650 koppels waren deze week ook niet thuis maar afgezakt naar St.Niklaas om in massa te trouwen of te schijntrouwen en in open lucht onder de gietende blote hemel. Was het uit antiracisme of voor de leute ?
Een kleine uit de buurt vroeg aan zijn moeder. Hoe gaat dat, moet je dan om te trouwen geen familie zijn ? - Wel neen, antwoordde zijn moeder , hoe kom je daarbij ? Eh wel, opa is toch ook met oma getrouwd en nonkel Jef met tante Pharilde.
Nu moet ge niet alleen geen familie zijn maar zelfs niet meer van het andere geslacht.
Wat er ook nog verandert is het uurwerk. Vannacht schakelen we over van winteruur naar zomeruur. Het wordt een korte nacht want t zal laat in bed zijn en er vroeg weer uit.. Met genodigden van de directies uit Lourdes, de Belgische Hospitaliteit en Vlaanderens Bedevaarten is het tafelen op de vooravond van de Jaarlijkse Algemene Vergadering van de Belgische Hospitaliteit die op 25 maart, feest van 0.L.Vrouw Boodschap plaats heeft te Brugge.
Ik ben al verwittigd geweest dat ik water bij mijn wijn moet doen.
Ook de 15 cm hoge sneeuwlaag rond mijn vakantiehuisje in de Ardennen krijgt water. Het zal dooien. Het wordt dan toch lente zodat ik straks mijn patatjes kan planten.De lente kriebelt al.
Foto: Beeld van de pelgrim te Kevelaer. Klik op fot voor meer beelden uit Kevelaer
Santiago de Compostella, Rome, Jeruzalem en Lourdes zijn met nog zovele andere plaatsen bestemmingsplaatsen om als een soort ontdekkingsreiziger te speuren naar het voor hen nog onbekende.
Men trekt er op uit op zoek naar een deugdzaamheid dat men denkt te vinden in een ontmoeting met andere zoekers, een beleven van een verhaal in zijn rituelen, een genieten van een plek waar het verleden, de cultuur van heden en mogelijks een betere toekomst hen aangrijpt.
Elk pelgrimsoord heeft zijn eigenheid, zijn infrastructuur, zijn rituelen en zijn verhaal.
Zo heb je, niet zo ver van ons en toch nog weinig bekend, het bedevaartsoord KEVELAER.
Het ligt 280 Km van bij ons in Duitsland aan de Nederlandse grens nabij Venlo. Het is een van die mooie toeristische stadjes, half Duits half Nederlands van uitzicht, mooi van gebouwen die getuigen van heel wat kunstwerkplaatsen van glas- en mozaïekschilders, goud- en zilversmeden, houtsnijwerk en orgelbouw.Daar is een zekere kunstenaarscultuur gegroeid.
Men kan er kuieren in enkele winkelwandelstraten die leiden naar een rustig met bomen beplant pleintje en in het midden .de Genadekapel.Men beland er plots in een gans andere sfeer, van rust en stilte en van inkeer.
Die Genadekapel is de uiteindelijke bestemmingsplaats voor de pelgrim zoals de Grot der verschijningen te Lourdes. Men maakt er een ommegang om devoot het schrijn aan te raken, om een kaars aan te steken, om rustig op een bank voor de kapel te bidden
Om die kapel is het eigenlijk te doen.Maar hoe is dit begonnen ? Wat is zijn verhaal ?
Kevelaer was destijds een gehucht met enkele huizen en een paar honderd inwoners dat in de dertigjarige Duitse godsdienstoorlog (1618-1648) fel te lijden had en waarbij heel wat inwoners werden gedood. Ter nagedachtenis aan die gruweldaden werd een Kroatisch Hagelkruis opgericht. Een koopman die daar dagelijks voorbij kwam bad regelmatig aan dit kruis. In 1641 hoorde hij tot drie keren een mysterieuze stem uit de hemel: Op die plaats moet u voor mij een kapelletje bouwen. Zijn vrouw kreeg s nachts een visioen met in een heldere lichtstraal een kapel met het beeld van Onze Lieve Vrouw van Luxemburg. Tijdens de pestepidemie van 1623 was O.L.Vrouw van Luxemburg fel aanroepen als Troosters de Bedrukten.Deze afbeelding was kort voordien haar door soldaten te koop aangeboden maar zij had dit geweigerd.
In 1642 bouwde het niet zo fortuinrijke paar op die plaats een eenvoudig kapelletje met een afbeelding van dit prentje ter grootte van 7,5 x 11 cm. Het kapelletje kreeg heel wat bezoek en reeds op 8 september ( feest van O.L.Vrouw geboorte) gebeurde de eerste wonderbare genezing van een sedert vijf jaar verlamde. Nadien werden door de Kerk nog meerdere genezingen als mirakel erkend. Het volk bleef toestromen zodat een grotere kapel werd gebouwd met in de omgeving verschillende bidplaatsen zoals een kaarsenkapel, een Mariabasiliek, een biecht- en sacramentskapel, een modern openluchtforum voor de vieringen van grote groepen.
Al deze gebouwen zijn parels met kunstwerken in brandglas, koper- en zilversmederij in een mooi gotisch interieur met mooie beelden.
Het werd, na Lourdes en Fatima,.een van de grootste bedevaartsoorden van West-Europa.
Het eenvoudig kapelletje werd tien jaar later verbouwd tot een mooie zeshoekige kapel als een kopie van de kerk van Scherpenheuvel. Zoals in alle oude heiligdommen van Maria zijn ook hier de verkondiging aan Maria, de geboorte van Jezus en de kroning afgebeeld en door de jaren heen zijn er heel wat sieraden aangebracht.
Om er een kaarsje te branden is deze kapel te klein en daarom staat er achter deze kapel de Kaarsenkapel met binnenin naast de vele dankvotieven 300 grote bedevaartkaarsen van pelgrimgroepen die er komen terwijl men buiten langs de zwartgerookte gevel van deze kerk zijn eigen devotiekaarsje kan aansteken.
In de basiliek hebben de grote bedevaartdiensten plaats. Deze kerk die gewijd is aan Maria ten hemel opneming herinnert de pelgrim aan zijn uiteindelijk einddoel. Wanneer hij opkijkt naar de gewelven ziet hij mediterend de hele heilsgeschiedenis van de kerk en het christelijk leven. Het retabelaltaar in de absis toont de Zeven Smarten van Maria die moet duidelijk maken dat Maria de troosteres is der bedroefden.
Ook de andere bidplaatsen zoals de Doop- en biechtkapel, de sacramentskapel, de Pax-Christi kapel, het forum en de openlucht kruisweg in het Mariapark nabij het Clarissenklooster zijn mooie kunstvolle plaatsen voor bezinning.
Waar vroeger de godsdientoorlog woedde is dit nu een ontmoetingsplaats geworden voor de vrede, verdraagzaamheid en de oecumene met zijn Petrus Canisiushuis.
Het eerste Pax-Christi congres in 1948 vond plaats te Kevelaer en als herinnering werd er de Pax-Christi kapel gebouwd. In de Genadekapel brandt de Vredeslamp, door drie vredesduiven gedragen, waarin het licht dat in 1949 te Lourdes ontstoken werd naar Kevelaer werd gebracht. Iedere zaterdag is er een vredesmis in de kapel. Er is ook nog de Oecumenische kerk.
De Vrienden van Lourdes die niet alleen als doel hebben de Lourdesbedevaarten te propageren maar ook het bedevaarten in het algemeen en de Mariaverering in het bijzonder willen met een tweedaagse bedevaartreis dit uitzonderlijk oord Kevelaer in de kijker plaatsen.
Daartoe organiseren zij op 29 en 30 mei deze drievoudige bedevaartreis.
Op de heenreis wordt een gegidst bezoek gebracht aan de O.L.Vrouw kathedraal te Antwerpen en op de terugreis een stop in het bedevaartsoord te Scherpenheuvel.
De reis gaat door per autocar van het reisagentschap Reizen Sercu verg. A1239 en een met verblijf van een dag volpension in het Parkhotel Kevelaer.
In het programma van deze reis wordt naast de groepsviering en gegidste bezoeken ook ruimte gelaten voor individuele tijdsbesteding.
De reis kost 110 euro ( 2 p.-kamer) en 125 euro (1p.-kamer). Inschrijven wordt dringend bij de Vrienden van Lourdes tel 051/20.43.81
Reeds is het een week geleden dat mijn twee jaar oudere broer werd begraven. Plots, na een St.Cecilia-etentje van zijn Seniorenfanfare Schudddn en bevn met een fatale hersentrombose ineen gezakt.Het was mentaal een zware week van verdriet, herinneringen, medelijden en nare gedachten.
Er was maar één oplossing: doorwerken . Het HBK-seniorenkrantje met een uitnodiging voor de Algemene Vergadering moest weg, Het contacblad van de Belgische Hospitaliteit moest de deur uit, de 36 winnaars van de Lourdestrekking dienden verwittigd en de uitslag in de lokale pers verzonden. De geplande bedevaart naar Oostakker en de tweedaagse bedevaartreis naar Kevelaer (Dtsl.) moest verder verwerkt worden en gepropageerd, mijn verzameling5000 zichtkaarten uit Lourdes moest nog nagezien worden om ze ten toon te stellen op de vergadering van de bijeenkomst van de afdelingsbesturen van de Vrienden van Lourdes.
Dit was mijn remedie tegen het piekeren.Het leven gaat verder.
Uit de begrafenistekst citeer ik maar:
Ook morgen zal de zon opgaan
Maar zullen we zonder jou verder moeten.
Het zal zomer en winter zijn,
De wind zal waaien met zijn geheimen en verten,
De regen zal de aarde drenken als weleer
En we zullen er zonder jou doorheen moeten.
Maar jouw naam zullen wij bij weer en wind
Met ons meedragen.
Al wat in je leefde en dreef,
Zal het onze geworden zijn
En in stille uren ben je ons meer nabij
Dan woorden kunnen zeggen.
In herinnering zal je blijven: een liefhebbende echtgenoot,pa en opa, broer vol van muziek, plezieren clown,moed en wilskracht, een geweldig mens.
BEZOEK Hier ben ik terug, verlost van mijn beestjes . Ik was overvallen door beestjes; in mijn neus, mijn keel, mijn oren. Het waren vieze beestjes vol slijm die me plaagden en tergden juist als ik . 75 jaar werd . Konden die ook geen beter moment uitkiezen ?
Nu begin ik ook klaar zien in het vele werk dat nog te doen was voor onze Lourdesnamiddag op 18 februari en hetklaarmaken van de expo
5000 groetjes uit Lourdes.
Deze kaarten tonen de merkwaardigste plaatsen uit Lourdes en omgeving. In een verzameling van meer dan 5000 postkaarten kan men de veranderingen reconstrueren die er in de loop der jaren gebeurd zijn. Zo; de gebouwen, de plechtigheden, de bezoekers, de kledij en gewoonten, de speciale gebeurtenissen. Maar misschien méér dan een toeristisch zichtkaartje verhaalt een postkaart uit Lourdes de gevoelens en wedervaren van de pelgrims.
Om een overzicht te hebben werden de kaarten geselecteerd volgens soort zicht:
De diverse kerken ( Rozenkrans, Onbevlekt ontvangen, crypte, Bernadettekerk, Pius X-basiliek), de Grot, de baden, de Esplanade, het Gekroonde Beeld,
Maria in de nis aan de Grot, de beelden in het Heiligdom (Bernadette, St Michiel, diverse Mariabeelden, het Bretoens Kruis), een hele reeks voorstellingen van Bernadette ( als herderinnetje, tijdens de verschijning,biddend met de paternoster) enhet cachot met het huisje van Bernadette. Men ziet het Heiligdom vanuit verschillende plaatsen ( van de St. Michielspoort, van de Route de Pau, van de weide, met de Gave, vóór en na de bouw van de ondergrondse ,de omgeving van Lourdes met het kasteel, de Pic du Ger, de bergen,de Calvarie, Cité Secours, de binnenstad met de hotels.
Een groot deel is gewijd aan de processies ( de lichtprocessie, de sacramentsprocessie, de ziekenzegening). Men ziet op de kaarten ook de massa en zieken aan de Grot, in de processies, de Pius X basiliek.Er zijn kaarten n.a.v. speciale bedevaarten zoals de Rosaire, de militaire bedevaart, de oudstrijders, de kinderbedevaart van Ziekenzorg, de KWB ofn.a.v.speciale gebeurtenissen zoals de Cuinquantenaire en de Centenaire, het bezoek van de Paus , inhuldigingen.
Interessant ook is wat men schrijft op deze kaarten. Een bloemlezing werd gemaakt met mooie devote teksten ofludieke groetjes en vooral hun verwondering over het Lourdesgebeuren.
Vandaag is het de grote dag te Lourdes: 11 februari, verjaardag van de eerste verschijning. Wellicht meer dan 20.000 mensen zullen er zijn. Ik zou er ook willen bij zijn, maar mijn plicht roept aan het thuisfront.
Van een blogvriend ontving ik een gedicht van Guido Gezelle. Naar aanleiding van deze feestdag geef ik het u dan ook mee.
LOURDES.
Voor velen is de weg naar Lourdes hooge steden een hoopverwekkende gaan, vol lof- en dankgebeden,
en t wederkeeren wordt door velen, in hun land,
als of t een bruiloft waar, gevierd ten allen kant.
Eilaas, zoo ging ik ook, vol hopende gepeinzen,
om troost in mijn verdriet, van hier naar Lourdes reizen,
en k wenschte al t gene God, met Onze Lieve Vrouw,
had best voor mijne ziel beschikt, dat t wezen zou.
Triomph, het is geschied ! Geloofd zij God ! Genezen
en mocht ik van de kwaal des lichaams wel niet wezen,
maar hooger giften gaf mij, op Marias woord,
die God, die altijd elk na zijn beliefte aanhoort:
k Genas van al t verdriet, van al de droeve plagen,
die velen nog na mij, die mensch zijn, zullen dragen;
k genas, om nimmer meer te kranken, en om, blij,
voor eeuwig God te zien, van zucht en tranen vrij !
Je zal dit wellicht van mij gedacht hebben daar je een hele tijd geen nieuws meer las op mijn blog. Maar niets is minder waar. Het is een drukke periode in voorbereiding van de trekkingsnamiddag van de Vrienden van Lourdes, de voorbereiding van de bedevaart naar Kevelaer in Duitsland, de jaarvergaderingen van het Diocesaan Comité, de Belgische Hospitaliteit, de HBK-Seniorenclub en de daarbij horende nieuwsbladen die ik moet neerpennen of liever typen.
Bij dit allesbeleef ik een snotperiode van je welste en neem ik geregeld een warme slok citroenwater vermengd met honig en een lepel vlierbessensiroop. t Schijnt dat dit goed is.Het zal moeten want mij wacht nog enkele verjaardagsdineetjes.
Van eten gesproken. Sif en Elza van ginderachter gingen ook eens op restaurant om hun verjaardag te vieren.Het was een restaurangske met een halve sterre en niet te diere. Sif die graag de groten afgeeft commandeert aan de garçon zijn menu: Een biefstuk, niet te hard en niet te zacht gebraden, djuuste van passe al weerskanten, met een beetje sause, niet te vet en niet te waterachtig, schone van passe gebruind. Daarbij een kommeke sla van de geelste blaadjes, zonder nerven, met nogal veel mayonaise, maar niet een hele bokaal. En dan een zatte kaffee met een heel klein beetje melk zonder vel.
De garçon stond heel die litanie te aanhoren en zonder op te schrijven vroeg hij: En wat voor tandenstoker zou menere willen: een in Louis Quinze of een in Louis Seize ?
Is maar om te zeggen dat je nog zo zindelijk niet mag zijn in t leven, maar voor wie met mij meegaat naar Kevelaer op bedevaart heb ik toch een hotelleke besteld van méér dan een halve sterre.
Met mijn wensen voor een Zalige Kerst en een Genadevol 2007
heb ik een speciale Kerst-'surprise' :
In 1971 bracht niemand minder dan ELVIS PRESLEY een prachtig WEES GEGROET ( Hail Mary ) uit met als titel MIRACLE of the ROSARY
Inderdaad was Elvis in zijn beginperiode een overtuigde katholieke gelovige. Slechts later ging hij ten onder aan drugs, drank en vrouwen...
Klik op de afbeelding ( eerst bovenaan links eigen muziek afzetten) en je krijgt een link naar de warme stem van Elvis die hulde brengt aan Maria.
Met volgende tekst:
Oh blessed mother we pray to thee Thanks for the miracle of your rosary Only you can hold back Your holy son`s hand Long enough for the whole world to understand
Hail, Mary full of grace The Lord is with thee
Blessed are thou among women And blessed is the fruit of thy womb, Jesus Oh holy Mary dear mother of God Please pray for us sinners Now and at the hour of our death And give thanks once again For the miracle of your rosary
t Zijn geen winterse dagen lijk dat we op de kerstkaartjes en de vele internetbeelden zien met dikke lagen sneeuw op de daken van romantische huisjes onder een fonkelende sterrenhemel.
Zelfs hoor ik het niet vriezen dat het kraakt.
Alleen aan de vrouwenbenen kan je het zien dat het al winter is. Zij paraderen op straat en op de kerstmarkt met hun botten aan. Het zijn geen botten van het Belgisch leger, kloek en sterk, maar sierlijk en kroket spannend op hun slanke benen.
Straks zal ik mij nog moeten overpeinzen of ik voor de nachtmis met Kerstmis mijn pardessus zal moeten aantrekken.
t Is lijk Sissen van uit mijn gebuurte. Die moest op 21 december naar de begrafenis van Saaten, een van zijn kaartersmaten. Zegt zijn vrouw Farailde: " t Zal er voor zeker niet warm zijn in die kerk, doe maar uwen onderbaai aan met lange mauwen." " Bah,bah,repliceert Sissen, t en is nog geen winter ten volle. t Gaat nog kouder worden. Wat zal ik dan aandoen met Kerstdag ?"
" Tegen dan zal die begraving al lang gedaan zijn en zal er geen mens meer over Saaten praten"orakelt Farailde.
Met mijn hartverwarmende kerstgroeten en . dat iedereen zich aan het gras houdt om niet weg te glijden voor het geval het toch nog mocht sneeuwen..
Voor Lourdesvrienden is dit een bijzondere Mariale feestdag, vandaar dat ik niet kon nalaten toch even mijn lezers er aan te herinneren.
Dit feest is precies negen maanden voor het feest van Maria Geboorteop 8 september .Tevens is het de eerste Mariale feestdag van de Advent waarop wij ons voorbereiden op de komst van Jezus.
Toen paus Pius IX het dogma hiervan in 1854 afkondigde, was het een bevestiging van wat het volk Gods al lang geloofde, zeker na de verschijningen van de Moeder Gods in Parijs in 1830 aan Catharina Labouré en in Lourdes aan Bernadette Soubirous in 1858.
Bij het hoogfeest gedenken wij hoe de vrouw, die bestemd is om de moeder te worden van Jezus Christus, vanaf haar eerste levensjaar door Gods genade hierop is voorbereid. Zij is boven alle mensen uitverkoren om een uitzonderlijke plaats in Gods heilsplan in te nemen. Het dogma zette onder Rooms Katholieken een nieuwe golf van Mariaverering op gang. Wil je meer weten over de Mariale feestdagen in het jaar. Klik dan ophttp://www.pixagogo.be/8801664202
Daags voor het feest van de Goede Sint was het seniorendag.
Met de HBK-collegas zijn wij gaan quizzen in Hoboken, spannend en leerrijk omdat je dan beseft dat je eigenlijk zoveel niet weet en ervaart dat het vrouwelijk schoon nog slimmer is dan zij er uit zien en fel hun man staan.
Met een fles wijn onder mijn arm als prijs ben ik naar huis getrokken in gezelschap van mijn vrouw en den Raf. Als sardientjes in een doos zaten wij gedurende een half uur in het droge op de tram om dan rustig met de trein via Brugge naar Roeselare te sporen. We hadden wat pech - wat zelden gebeurt (?) - het treinverkeer had vertraging zodat wij na drie uren reizen om 20 uur thuis landden.
Toch was er voor de prijs van een seniorenticket heel wat treinamusement te beleven. MetRaf als bijzitheb je geen MP3-speler nodig.
Het snel oplossen van de kruiswoordraadsel en de sudoku in het treinblad Metro als een bijkomende test op mijn intelligentie bevestigde mijn overtuiging dat een HBK-quiztienvoudig meer hersenkronkels van zijn publiek vergt dan de Metro van zijn lezers. Er restte nog ruim de tijd om mijn medereizigers te scannen ( volgens onze quizmaster een microtone uitvoeren).
Zou die een lerares zijn, zou dit een bankmanager zijn , wiens mobieltje speelt er nu , naar welke schat zou hij aan het mobielen zijn, uit welk land komt die zwaarlijvige kleurlinge, wie van de twee is de moeder en wie zou de dochter zijn ? Zoveel vragen spelen in mijn hoofd dat ik niet weet welk station we voorbij rijden. Gelukkig heeft Raf gezien dat het Hansbeke is.
Hansbeke, dat is het dorp van collega Gilbert Demuyter. Meteen werd in mijn hersenen een link gelegd naar de tijd dat wij voor het personeel en agenten samen een rally organiseerden. " Waar is de tijd van de HBK- rally in dit mooie Meetjesland ? zei ik.
En waar is de tijd, repliceerde mijn bijzit van de HBK-Quiz op de incentiv-reis naar de Moezel voor de ster-agenten. Als quizmaster had ik als eerste prijs aangekondigd: Drie dagen wenen. Het werd een heuse strijd voor de fel begeerde prijs.. Toen uiteindelijk aan de winnaar de prijs moest overhandigd worden kwam een tas met drie kilo ajuinen te voorschijn, genoeg om drie dagen te wenen.
Gelukkig heb ik geen slagen gekregen. Er werd alleen maar (groen) gelachen en de winnaar kreeg toch nog een krat heerlijke Moezelwijn.
Morgen is het Sinterklaas. Het is alsof dat het gisteren was dat ik op een personeelsbijeenkomst samen met mijn twee zwarte pieten voor mijn collegas en chefs voorlas uit het grote rode zondeboek.(zie foto).
Zonde! Mijn pieten hadden de ganse kleedkamer in het hotel bevlekt met het schoensmeer waarmee ze werden ingewreven
Waar is die tijd ?!
Wij zijn weer in Roeselare aangekomen. De tijd van een treinreis al duurt die langer dan verwacht is nog te kort om al onze herinneringen op te halen.
Voor meer HBK-frivoliteiten klik onderaan op "1992 Adieu HBK", onderaan de HBK-fototo.
Als je naar de Ardennen rijd via de Route de Wallonie of de friettenroute omdat je daar zoveel friekoten tegen komt zieje daar over Marche, een toeristische wegwijzer naar het kerkje van Waha, anno de jaren duizend en een beetje.
Je moet er eens naar toe rijden; Het is een schorte groot en met veel antiek.
Ditromaanskerkje wordt beschouwd als één van de oudste kerken van België. Ze is de enige die haar wijdingssteen nog heeft.De steen vermeldt volgende vertaalde inscriptie.'In het jaar van de menswording van Onze Heer 1050, tijdens de derde indictie, werd dit bedehuis ingewijd op de 12de van de calendae van juli, door de eerbiedwaardige Theodonuinus, bisschop van Luik, ter ere van de heilige en ondeelbare Drievuldigheid, en van het glorierijke Kruis, en van de heilige Maria, moeder van God, van de heilige apostelen Petrus, Paulus, Andreas, van de heilige martelaren Stefaan en Vital, de maagd Brigite en van alle heiligen.'
In dit kerkje werden dus heel wat eerbiedwaardige heiligen aanroepen waarbij nog deze ontbreken die wij in deze laatste dagen vierden zoals de H.Cecilia van de zangers en muzikanten, H. Catherina van de jonge dochters en diegenen die geplaagd waren van een Catherinewiel, de H. Barbara van de pompiers, St. Elooi van de boeren en smeden zowel van gewoon als van edel metaal. Je vind er wel het beeld van St..Niklaas in wie de kinderen nog geloven en die de bakkers als schutspatroon hebben omdat ze voor hem in die dagen druk mogen werken .
Men zegt dat nu het geloof om zeep is en geleerde marketingspecialisten zijn aan het uitkienen hoe ze op een moderne manier het geloof kunnen verkondigen. Het schijnt dat al deze heiligen vroeger, toen men nog niet kon lezen en er nog geen websites bestonden, dienden als affiches om de mensen tot de goddelijke deugden aan te zetten.
Het is met vele kerken zoals wellicht met het kleine kerkje van Waha. Als ze er vroeger allemaal ingingen, gingen ze er niet allemaal in en omdat ze er nu niet allemaal ingaan, gaan ze er allemaal in.
Het is lijk de discussie in de lezersrubriek van De Standaard: zijn er priesters te kort en moet er reclame gemaakt worden voor roepingen of zijn er parochies teveel en moeten er parochies afgeschaft worden ?
Dag vrienden van de poëzie, ik breng u een mooi stukje poëziezou de komiekWim Helsen ( zie foto) uit Man bijt hond zeggen.
Ik zie die kerel graag opkomen op het einde van Man bijt honddie telkens voor de vrienden van de poëzie een gedicht komt voorlezen. Niet dat ik steeds zo enthousiast ben voor de gebrachte verzen maar wel voor de originaliteit van zijn acteren; zijn gebaren, zijn mimiek, zijn manier van opkomen en verdwijnen en zijn gezegden.
Novembermaand is een herdenkingsmaand waarin wij wel eens mijmeren over de broosheid van ons bestaan en diegenen herdenken die ons hebben verlaten en ons iets of soms veel hebben goed gedaan..
Daarom wil ik een vriend van de poëzie zijn in deze novembermaand en een gedicht brengen van een zieke en inmiddels overleden Lourdesvriend en poëzievriend en fijn mens:: Aimé Vertriest, uit Nevele.
Zijn dichtbundel, geschreven in de wetenschap van zijn heengaan, was getiteld Dit is mijn afscheid niet
UITVAART
Wie zal mij dragen over t land,
Straks komt de avond,
Draalt de morgen.
Wie zal mij dragen door de wind,
Straks in de luwte
Van uw zegen.
Wie zal mij dragen in de mist,
Straks onherkenbaar
In de nevel.
Ik wil graag sterven in de zon,
Met zomer en veel regen:
Dan ligt de aarde warm en vol
Verwachting naar het oogsten.
Ik wil graag sterven met veel licht
En vogels die luid fluiten:
De vruchten rijpend zoet en rood,
Met kersensap en druiven.
Dank u Aimé Vertriest voor dit mooie gedicht en voor de familie die dit bundel na zijn dood heeft uitgegeven.
Dagelijks worden van uit Lourdes honderden postkaarten verstuurd naar familie, vrienden en kennissen waarin de groetjes worden gedaan, hun ervaring, verblijfs- of reisindrukken medegedeeld of een aandenken betekenen.
Uit mijn verzameling van 5000 postkaarten vanaf 1900 heb ik enkele merkwaardige teksten; geselecteerd. Hieronder publiceer ik er een aantal. Als je op de foto klikt zie je enkele zichtkaarten.
Dierbaar aandenken uit Lourdes in de bergen. Zoals duizenden gelovigen heb ik hier ook een bede gericht tot O.L.Vrouw van Lourdes om beterschap voor u te bekomen.
Ook warme groeten uit deze zonnige streek.
Beste ouders en familie
Vandaag zijn we aangekomen in Lourdes. We hebben deze avond de processie van de kaarsen mede gedaan. t Was werkelijk schoon, we hebben meer Vlaams horen zingen dan Frans en in het hotel waar we gelogeerd zijn spreken de cliënten Vlaams en Engels. De bediening is in het Frans. Zoo zal Anne-Marie en ik wel Frans leren hé.
Morgenochtend gaan we de Pyreneën bezoeken.
Alles goed,tot binnenkort.
Liefste Rozake en allemaal,
Hier gauw een paar woordjes uit Lourdes. We zijn hier goed aangekomen wel met een klein ongelukje .200km van Lourdes vloog een steen tegen de ruit van de bus en in duizend stukjes. Ge hoeft niet te vragen, ze hebben de hele ruit moeten uitdoenen dan zoo gereden tot Lourdes. Maar niettemin waren we allen blij de kerk en de grot te zien. Ik ga nu eindigen. We gaan de kruisweg doen, bidden doe ik de hele dag voor u en mijn onvergetelijk pake.
Dag Bibetje en Wally,
Hier wat nieuws uit Lourdes van Martin.
Heel veel volk, vele zieke mensen die in een rolstoel zitten of bedlegerig zijn. Ik heb speciaal aan jullie gedacht en een kaars aangestoken voor een goede gezondheid verder.
Ik zal je missen in Koksyde;
Veel courage en veel goede moed. Ik moet dit ook hebben.
Vele groetjes.
Liefste allemaal,
Gauw enige woordjes. Wij beleven hier onvergetelijke dagen.De meeste tijd brengen wij aan de grot of in de kerk door en bidden veel heel veel voor u.Ik ben hier met heel lieve mensen.Ze zijn allen heel vriendelijk en ben altijd samen met twee vrouwen van Hasselt, eten samen, gaan samen naar de kerk en de grot en slaap met een mw. Van Waterschei. De rest mondelings.
Kussen.Tante
Eerwaarde Overste, beste zusters,
t Is met een ave uit Lourdes en een besten goeien dag van de drie Gallekens !Wel,wel, wat zullen we te vertellen hebben van dat lievelingsoord. Mooi zulle ! In de trein en aan de grot veel gebeden en voor de vrijen tijd toch ook niet weenen zulle !In Lourdes zijn de straten toch maar vuil zulle ! Men zou zeggen dat we op de Joo zitten. Aan de grot beter! Maar bidden en veel bidden voor u allen en in t bijzionder voor e.Moeder Sdtanislas opdat O.L.Vrouwken u en ons verhore.
Séjourtraditionnel après un voyage quelque peu mouvementé plus de trois heures de retard avec le . Dun train en gare de Toulouse et qui plus est un wagon non climatisé !
Beste Bie,Hier bij de Moeder Gods voelt men t hemelgeluk in t hart en de geest van velen. Gods liefde raakt hier de mens. Hij troost, sterkt en begenadigt elke toekomst en ons heden, met nieuwe vrede en verzoening. Dankbare en biddende groeten van twee poverellomedehelpers. .
Mw. Wed Soutaer,
163 mensen van St. Jansparochie te Ieper zijn in Lourdes en denken aan u. 6.8.1976
Cher cousin et cousine,
Nous sommes arrivées le 25 à 6h. Ca parait long dans le train. Quand nous avons passé les forêts de Landes qui étaient en feu, était triste à voir.. Les arbres tombaient et ça parrait partout.
Ici cest beau etcest une vrai procession de malades, tu ne peut pas imaginer les prières qui se disent. Il y a eu une guérison, malheureusement on ne la pas vu. On était justement sorties de la basilique. Bien des choses de ma tante Marie.
.La procession a continué tout de même striquement; ceux qui en avaient tendaient des parapluis qui ne servaient pas à gand chose; Levêque qui portait le St.Sacrément est passé plus rapidement mais personne na murmuré la moindre plainte, au contraire on était presque content davoir un petit ennui à en durer pour mériter de la Ste Vierge quelle soit généreuse. Elle nous a demander un autre sacrifice. Ce matin une de nos malades de Roubaix s est étainte doucement. On lenterre lundi Une autre est très mal, mais pour la plupart ils se tent mieux et la moral est exellent.
Ma chère memère,
Nous faisons un très bon pèlerinage et nos prières à notre Dame de Lourdes sont en grande partie pour toi. Des belles cérémoniesse déroulent et 2 guérisons sont obtenues.
Je nai pas oublié ton cierge et demain elle brulera à la grotte pour tous vos intentions. La coche sonne pour le diner. Mangeons bien. Bons gros baisers. Union de prières aux pieds de N.Dame.
Bien Chère Soeur Marie-Bernard,
Cest près de la Grotte que je écris. Inutile de vous préciser combien vous êtes proche près dElle. Que sa tendresse de maman vous aide à vous refaire complètement. Je continue à « rendre grâces ». Elle ne peut sarrêter mi-chemin. Quelle nous obtienne toujours plus de son Fils sa grâce pour aujourdhui. Exellent pèlerinage. Jusque vendredi soir vous serez ici près dElle avec ceux que vous aimez. Soutenez moi par votre « offerande ». Merci. Je vous embrasse non sans vous avoir souhaité une bonne fête St. Francoise.
Cher frère et soeur,
Nous sommes arrivés à Lourdes le vendredi matin 6H 10, très très fatiguée. Nous avons un programme très chargé. Nous sommes allée à la messe de 7h30 et il est maintenant 9h.Nous partobns au chemin de croix des malades, ils sont innombtres. Jamais je naurai cru quil pouvait y avoir tant de monde et tant de nationalités. Tout le monde est receuilli, cest un nouveau monde. Nous navons plus dune heure de libre par jour. Demain matin dimanche chemin de croix à 7h.. Nous sommes très bien à lhotel.
Bons baisers.
Chère Annie
Très bien arrivée avec du beau temps et de la fatigue, mais on y pense pas, car nous navons pas le droit de nous plaindre de voir cette misère ici.
Bons baisers
4.09.1963
1955
Chers enfants,
Nous sommes près de la croix du Pic du Jer et il fait bon mais ce matin nous étions trempés comme des poissons, je suis allée à léglise paroissial et à la messe. Jai bien prié pour tous et une pensée spéciale pour Bernard. Nous partons pour Nice demain matin et comptons
rentrer mercredi.
Cher Cousins,
De Lourdes nous vous envoyons notre bon souvenir et lassurance de nos prières. Nous espérons vous voir à la 1° dimanche de septembre à la Kermesse de lécole libre. Vous ferez certainement plaisir à notre curé qui n a vraiment une santé brillante en ce moment.
Recevez tous nos affectueuses pensées.
Beste mama,broeder, zusters,
Dees middag zijn we goed aangekomen. Hier is veel volk, morgen komen er nog vier tot vijf duizend aan, dit is een staaltje, de processie is juist gedaan en we zitten hier in een café met Désiré Verslype.
Later meer, beste groeten uit Lourdes
Beminde kinders,
We stellen het opperbest, geen tijd om veel te schrijven. Er is hier zoveel te zien in Lourdes. Ge moet niet terug schrijven, wij zijn zondagavond thuis maar het zal zeer laat zijn. Ga maar naar bed en Marcel moet braaf zijn. Ik heb een mooi cadeau mede, stel het maar goed.
Miss Owen gij moogt u ook klaar maken voor maandag of dinsdag te vertrekken naar Engeland. Vele kussen.
Hier is de kaart met het huis waar Bernadette gewoond heeft.
21 oct. 1984
Merci, ma chère mademoiselle,de votre petit mot et de votre pieux souvenir pour vos féfunts. A cause de lencombrement du mois prochain et pour ne pas faire alleurs, je celebrerai vos messes demain, lundi et jeudi. Je suis convalescent du Grippe mais auparavant j ai été préservé par la Ste Vierge de la mort et de toutes blessures dans un accident dou il ne reste que les roues de mon auto. Remerciez la avec moi s.v.p..
Op 11 november vieren wij St.-Maarten van Tours. Is het omdat hij als militair zijn soldatenpak over de haag wierp om heilig te worden dat hij op de dag van de wapenstilstand geveird wordt ?
Als kleermakerszoon weet ik dat hij de patroon is van de kleermakers. Is het omdat hij zijn soldatenmantel aan stukken scheurde om de arme kindjes warmte te bezorgen of omdat de vorst in het land komt en dat het "pardessus-tijd" wordt ? Terwijl wij als jonge snaken op de vooravond van deur tot deur rondgingen met een uitgeholde biet en een kaars erin om wat snoepgoed of kleingeld te bedelen zongen wij vanSinte Maarten met zijn bloten arm.. In sommige streken vervangt hij de goedheilige Sinterklaas en heeft hij zijn handen vol om speelgoed en lekkere Mans te peerde te brengen.
t Is ook feest voor de oudstrijders die op die dag bloemen en kransen neerleggen op de graven van hun maten die minder geluk gehad hebben in den groten oorlog.
Zo ook Pieren en Charel die t graf van hun oorlogskameraad gaan bezoeken. Na enkele pinten gedronken te hebben in café t Kanon waren ze danig week geworden dat ze nog eens binnen sprongen bij dArme Klaren om de rest van hun kruisgebed te lezen.
Zuster Francesca die ze zag zitten en geen curieus nonneken was maar alles wilde weten begroette ze en zegde: t is een eeuwigheid dat we je nog gezien hebben, t is toch niets gebeurd ?
Toch wel, zei Pieren, k ben bijna dood geweest als nasleep van de gas binst den oorlog. Het was een zware operatie. Dokter Snieders heeft er meer dan vijf uren aan gewerkt. Ze hebben alles uitgehaald !- Wel, wel t zijn toch wrede dingen", zuchtte zuster Francesca meewarig.
God zij gedankt, vergoelijkte Pieren, Ik heb alles terug gekregen van de ziekenbond.
Héwel Pieren,zei het arm Klaarken, bid dan maar nog nen Paternoster voor Sint Maarten wiens feest het vandaag is om hem te bedanken dat ge dien ziekenbond hebt tegen gekomen.
Wij waren weer eens in de Ardennen. Als wij er op zondag zijn is het steeds stemmig om in een klein kerkje te Roumont of zoals laatst in Amberloup Eucharistie te vieren.
Terwijl wij in Roeselare op zondag in onze parochie geen priester meer krijgen om de mis te doen waren zij in dit kleine kerkje met twee , een nog jonge joviale Congolees bijgestaan door een pastoor op rust om de mis te celebreren,Wellicht is deze Congolees over gewaaid om ons, westerse droogstoppels, te bekeren tot een hartelijke kerk.
Vóór de mis komt hij iedereen met een handdruk welkom heten.Ik vertel hem que nous sommes des flamands en waarlijk in zijn voorwoord zegt hij dat er in zijn kerkje mensen zijn, zelfs uit het noorden van het land.
Er zijn een 50tal kerkgangers waaronder een koortje van 10 zangers of zangsters die met hun mooie Franse gezangen de mis opluisteren om je te Lourdes of Taizé te wanen.
In zijn maandelijks Bulletin paroissial voor vier parochies, gefinancierd door de gemeente Sainte Ode, las ik een mooi verhaal, vrij vertaald als volgt.
De dood en de jongeling.
Een koopman in Bagdad zond zijn knecht op boodschap naar een warenhuis. Bevend als een riet en bleker dan het spooklaken kwam hij terug thuis.
-Baas, zei hij,in het warenhuis ontmoette ik een vrouw en toen ik haar in de ogen keek aanzag ik haar als het spook van De Dood. Zij deed een gebaar naar mij en wilde mij meenemen. Ik smeek u, baas, laat mij wegvluchten en mij verbergen, ver van hier, in Sarcamanda.
-Gegrepen door medelijden leende de koopman zijn snelste paard en de knecht vluchtte weg. Later op de dag trok de koopman zelf naar het warenhuis en ontmoette er De Dood.Hij vroeg haar Waarom heb je mijn knecht zo doen schrikken, hij is nog zo jong en in bloeiende gezondheid ?.
-De Dood antwoordde hem. Ik heb hem niet willen schrikken, maar toen ik hem hier zag in Bagdad deed ik een gebaar van verwondering. Inderdaad, ik had een afspraak met hem in Sarcamanda.
Toen ik dat las dacht ik aan diegenen in mijn omgeving die onlangs zo onverwachts door de Dood geroepen waren. De Dood,die komt als een dief in de nacht
Wordt deze tijd van Haloweengekte ons niet opgedrongen om spook te spelen met de dood en te vergeten dat er altijd ergens iemand onverwachts aankomt in Sarcamanda.
Vanmorgen overleed de man van mijn zus Agnes. Ik wens hem vaarwel en tot ziens aan de overkant.
Want met de dichter lees ik:
De dood is grenzen overgaan en van daaruit een kaartje schrijven is op het onbekende marktplein staan om daar in de schaduw te blijven....
Geen zon meer die te warm om voelen, geen wind die onverdraaglijk waait geen woorden die niet goed bedoelen geen vuur dat ongewenst nog laait....
De dood is grenzen overgaan en van daaruit een kaartje schrijven... naar wie nog hier beneden staan om hen heel trouw nabij te blijven.
Uit "De doden leven" van priester Jan Coghe
Gerard, wij stuurden je nog een kaartje uit Kevelaer en baden de "Troosteres der Bedrukten" voor een draaglijk lijden. Je hebt het niet meer gelezen maar je zijt zachtjes heen gegeaan, uidovend, als een kaarsje in de kaarsenkapel te Kevelaer.
De bomen komen uit de grond en uit hun stam de twijgen
En iedereen vindt het heel gewoon dat zij weer bladeren krijgen.
We zien ze vallen naar de grond en dan opnieuw weer groeien
Zo heeft de aarde ons geleerd dat al wat sterft zal bloeien
Toon Hermans
Naar aanleiding van zijn verjaardag op 20 oktober waren wij gisteren te Koekelare op het memoriaal voor Rikkert, zoon van mijn neefje Martine, die bijna drie jaar geleden kort vóór zijn humaniora-eindexamen werd overreden.Dit werd voor de derde keer georganiseerd door zijn familie, medestudenten, vrienden van de Chiro en voetbal.
Naar aanleiding van het vijfjarig Congres van de Franse gevangenisaalmoezeniers is er morgen, zondag 22 oktobereen Eucharistievieringaan de Grot te Lourdes die rechtstreekse wordt uitgezonden op France2 in het programma Le Jour du Seigneur.
De mis wordt voorgegaan door Mgr. Jean-Pierre Gralletr, hulpbisschop van Straatsburg. Mgr. Emmanuel Lafont, bisschop van Cayenne houdt de homélie.
Het congres gaat door in Cité Saint-Piere en wordt bijgewoond door 450 deelnemers.
Tijdens een bezoek aan Limburg trokken wij een dagje uit naar het bedevaartsoord Kevelaer, net over de Nederlandse grens in Duitsland.
Kevelaer was ons bekend als het tweede grootste bedevaartsoord van Europa na Lourdesmaar we waren er nog nooit geweest.
Het bezoek aan dit oord was verassend. Eerst wat onwennig omdat bij het eerste zicht de gebedsplaatsen zo open en onafgesloten waren van de commerciële buitenwereld. Bijna stervormig monden de centrumstraten met winkels uit op een groot plein, overschaduwd door linden en er rond de bidplaatsen; de Genadekapelmet het genadebeeld, de kaarsenkapel waar langs de gevel de kaarsen kunnen ontstoken worden, de biecht- en sacramentskapel, de barokke basiliek en het moderne forum Pax Christi voor massavieringen en ook profane feesten met lans de zijmuren een originele kruisweg.
Niettegenstaande het seizoen op zijn einde loopt ( 1 mei tot 1 november) was er veel volk, in het bijzonder veel volk om er te bidden; op banken in open lucht midden het plein, in rij wachtend om de rondgang te doen door de Genadekapel en het schrijn te aanschouwen en eerbiedig aan te raken, in de kaarsenkapel waar op de middag een misviering plaats vond voor een groep bedevaarders, in de stille biechtkapel en in de sacramentskapel.
Het zeer kunstvolle interieur in deze bidplaatsen met een overvloed van goud , van kleurrijke glasramen, muurschil-derijen, zijaltaren en beelden stralen een sacrale sfeer uit en niet in een korte tijdspanne te bewonderen.
Het verhaal van het bedevaartsoord begint bijna zoals met Bernadette. Ook hier vroeg Maria om een kapel te bouwen. In 1641 hoorde een handelsreiziger nabij een kruis op de heide op verschillende dagen een stem die vroeg om op deze plaats een kapel te bouwen. Een jaar daarop krijgt ook een vrouw een verschijning met het beeld van O.L.Vrouw van Luxemburg; die tijdens de pestepidemie vereerd werd als Troosteres der Bedrukten. Een kapel wordt gebouwd met daarin een koperdruk vanO.L.Vrouw van Luxemburg. Het volk komt er op bedevaart en acht mirakels werden aan dit bedevaartsoord toegeschreven zodat steeds meer en meer pelgrims dit oord bezochten en de diverse bidplaatsen werden gebouwd om de stroom bedevaarders op te vangen.
De Genadekapel is een zeshoekige koepelkapel als kopie van de bedevaartkerk van Scherpenheuvel . Het was immers dezelfde kloosterorde die zich in de tijd de zielzorg aantrok van dit beginnend bedevaartsoord.
Een pelgrimstocht naar Kevelaer is zeker de moeite waard. Misschien organiseer ik nog wel een bedevaartreis naar ginder met de Lourdesvrienden.
Kaart uit 1976 aan een zieke uit Ieper met er op "163 mensen uit St.-Jacobsparochie zijn in Lourdes en denken aan u.
Klik op foto voor enkele postkaarten uit verzameling.
Van een vriend en Lourdesfan ontving ik een collectie van liefst zo maar 5000 postkaarten over Lourdes , alle verschillend.
Het is een mooie verzameling dat het leven te Lourdes weerspiegelt gedurende 150 jaar bedevaarten na de verschijningen .Om dit in de toekomst met een expositie weer te geven ben ik begonnen met het klasseren van de kaarten volgens thema, volgens ouderdom, volgens uitzicht en opmaak enz.
Zo zijn er volgende items:
-De drievoudige basiliek met honderden in al zijn facetten waarbij men zelfs de verschillende bouwfasen kan samenstellen
-De grot vanaf het begin, met de tralies er voor en er zonder, de drie verschillende altaren in de grot, de bron , het Mariabeeld, de kaarsen, de oude bijgebouwen
-De PiusX-basiliek, Bernadettekerk en andere bidplaatsen.
-De pelgrims, zieken en biddende mensen aan de grot in oude en hedendaagse klederdracht.
-De speciale bedevaarten tijdens hun vieringen met heel wat over de Franse Rozenkransbedevaart
-Het bezoek van de Paus op bedevaart in 1981 en 2005
-De sacramentsprocessie met de ziekenzalving op de Esplanade en deze heden ten dage in de PiusX basiliek.
-Natuurlijk een rijke variatie over de kaarsjesprocessie.
-En dan de kaarten over de beelden: het gekroonde beeld, heiligenbeelden op de Esplanade, het Bourgondisch kruis en het beeld van Bernadette.
-Heel wat kaarten met Bernadette: als kind, geknield bij de grot, tijdens de verschijningen, als herderinnetje, te Nevers enz.
-Zichtkaarten over het Heiligdom: de kraantjes, de baden vroeger en nu, de weide, de kruisweg, het oude asiel en het nieuw onthaalcentrum .
-
Men ziet Lourdes evolueren in de tijd : het oude station met de eerste hospitaliers die de zieken naar de grot brengen, de diverse klederdrachten in de tijd, het aanschijn van de stad met de hotels,het kasteel,de Pic du Jer en de pyreneeën de luisterrijke bedevaarten tussen de twee wereldoorlogen met het hedendaagse Lourdesbeleven.
Er zijn devotiekaarten met getekende en geschilderde afbeeldingen, geparfumeerd en zelfs met een barometer.
Dan zijn er de teksten op de kaarten die ons het hoe en waarom en het relaas van hun Lourdesreis vertellen.
Alles is nog niet te noemen maar ik heb nog heel wat aan de hand om mij zoet te houden tijdens de komende winter.
Wellicht begin ik een speciaal blog met tekst en afbeeldingen over deze 5000 groetjes uit Lourdes.
Met gehandicapten en zieken naar Lourdes. Voor een diareeks met muziek en 49 sfeerbeelden over "Lourdes, zijn symboliek en rituelen" klik op de foto 51 Mb en 21 min. downloadtijd.
11 november
Vaarwel schoonbroer
