Het kalkmassief van de Sint-Pietersberg ligt op de grens van Nederland, Vlaanderen en Wallonië. Dit is een unieke streek, met pittoreske dorpjes, forten en kastelen, tal van waterlopen, een bewogen geschiedenis en een uitzonderlijke natuur. Om dit prachtige maar kwetsbare gebied nieuwe kansen te geven sloegen zes gemeenten en zeven verenigingen enkele jaren geleden de handen in elkaar.

Samen startten zij in 2002 het Europese project “Sint-Pietersberg, tussen Jeker en Maas” met meer dan 30 projecten voor landschaps- en natuurherstel, recreatie en informatie. Het internationale 5-sterren wandelgebied Sint-Pietersberg telt 20 prachtige landschapswandelingen, tussen de Jeker en de Maas. Deze wandelingen starten aan 7 infoplaatsen, verspreid over het grensgebied van Nederland, Vlaanderen en Wallonië. Aan elke vertrekplaats heb je de keuze uit 3 of 4 routes van verschillende lengte. De kortste wandeling is 2,8 km, de langste 13,5 km. De creatieve wandelaar kan de routes combineren tot een langere, zelfs meerdaagse tocht.

Vandaag worden deze wandelingen gecontroleerd door 50 ambassadeurs van Sint-Pietersberg wandelingen. We komen een twee maal per jaar samen om een gezellige samen zijn en om elkaar te leren kennen. Wat bijzonder is dat we Nederlanders, Vlamingen en Walen dit samen doen. We hebben afspraak onder de brug van Kanne om te beginnen met een warme choco en een ontbijtkoek. Als we er allemaal zijn gaan we naar “Grotten van Kanne” voor een rondleiding ondergronds met een gids. We beleven een wandeling door de bodem van een oude zee.

De kalksteen die we tegenkomen in de Grotten van Kanne is rond 70 miljoen jaar geleden afgezet op de bodem van een ondiepe subtropische zee, de Krijtzee. In die Krijtzee leefden ontelbare dierlijke levensvormen, veelal opgebouwd uit een kalkskelet. Na hun dood zakten ze naar de bodem en vormden met hun kalkskelet laagje op laagje een tientallen meters dik sediment, dat nu kalksteen of mergel wordt genoemd. Het kalkgesteente is bij uitstek geschikt is voor de winning van bouwsteen. De mergelgroeve van Kanne is één van de mooiste en origineelste kalksteengroeven, waar die bouwsteen ondergronds gewonnen is. De ontginning van deze groeve vond plaats vanaf begin 1700 tot de jaren ´70 van de vorige eeuw. Het totale gangstelsel bedraagt maar liefst 16 kilometer. Al deze gangen zijn met eenvoudige gereedschappen als zaag, houweel en beitel door de blokbrekers uitgezaagd en gebroken voor de winning van bouwsteen. Het was een zwaar en gevaarlijk werk. Zo ontstond een ongerept en origineel ondergronds landschap met vrij hoge gangen, die plaatselijk meer dan acht meter hoog zijn.

De sporen van de voormalige blokbrekers, zoals werkfronten en opschriften, zijn nog ruim aanwezig. Het vervoer van de kalksteenblokken uit de groeven gebeurde met paard en wagen. Om het manoeuvreren in de gangen te vergemakkelijken werden op sommige plaatsen de hoeken uitgebroken. Waar de wielnaven van de wagen de zachte mergelwanden raakten ontstonden duidelijke slijtagesporen. Op vele plaatsen lieten bezoekers en blokbrekers opschriften en afbeeldingen achter op de gladde en gele mergelwanden. Tijdens de rondleiding passeren we de schitterende feestzaal.

We bezoeken de laatste onderaardse champignonkwekerij van België. We gaan naar een oud werkfront van de blokbrekers en een mergelatelier, waar u zelf kunt ervaren hoe zwaar het blokken zagen en breken was. Een museum met fossielen van zee-egels, vissen en andere voormalige bewoners van de Krijtzee herinnert u er aan dat we nog steeds door de bodem van die zee lopen. Muurschilderingen van prehistorische dieren, die nog zijn aangebracht toen de blokwerkers hier nog aan het werk waren, vormen het decor van het museum. Kortom, we laten ons door een ervaren gids met beetje humor gedurende een uur en vijftien minuten rondleiden en leren alles over mergel, vleermuizen, champignons en al het rijke, dat de Grotten van Kanne ons te bieden heeft. Na ons bezoek gaan we samen voor een maaltijd en een gezellige babbel.

Na ons gezellig samenzijn beslissen we om de nieuwe 7km wandeling eens te proberen. We wandelen een eindje langs kanaal en steken dan over en dan wandelen boven de grotten en gaan richting Eben-Emael en wandelen over het Fort. Sterker dan de Franse "Maginotlinie" en de Duitse "Westwall": dat was het beeld van het fort Eben-Emael in 1939. Het Belgisch leger plantte deze kolos neer in de periode 1932-1935 om een zwak punt in de Belgische defensie tegenover Duitsland te versterken: de invalswegen in de buurt van Maastricht. Eben-Emael is een reus onder de forten. Verspreid over een oppervlakte van 75 ha (150 voetbalvelden) liggen 17 bunkers van uiteenlopende types die ondersteund werden door verschillende andere werken.

De bunkers werden ingeplant zoals een slagschip: op het vlakke bovenplateau van de heuvel de lange-afstandartillerie; langs alle zijden onderaan de defensiebunkers, aangevuld met bijkomende versperringen. Een indrukwekkende "natuurlijke" verdediging versterkte het driehoekig fort nog: aan de oostzijde sneed het Albertkanaal door de heuvel, met verticale muren tot 60m. hoog; daarnaast een watergracht in het westen en een droge anti-tankgracht in het zuiden. In de mergelberg, 60m. onder het hoogste punt, werd een ondergrondse kazerne gebouwd. Een ondergrondse stad die het garnizoen een beleg moest laten doorstaan: slaapzalen, keuken, machinekamer, douches, waszalen, hospitaal, waterput, voorraadkamers, enz. Een indrukkwekkend tunnelstelsel van 5.5 km. verbond alle bunkers met elkaar.

Een garnizoen van 1.198 militairen diende het fort operationeel te maken. Samen met 8 van de 12 gemoderniseerde forten en 3 andere nieuwe forten vormde fort Eben-Emael in 1940 een onderdeel van de Versterkte Stelling Luik. Fort Eben-Emael moest dus mee de Maas- en Albertkanaalstelling – waar bunkers langs de waterwegen waren gebouwd, aangevuld met veldversterkingen - helpen verdedigen. Die werd op 10 mei 1940 in de omgeving van het fort bemand door de 7de Infanteriedivisie. Bovendien waren in de nabije omgeving niet minder dan 90 stukken veldgeschut gericht op de bruggen over de Maas en het Albertkanaal.

Deze eenheden, gesteund door het fort, zouden volgens de Belgische legerleiding moeten volstaan om de voorziene invasie van het Duitse leger af te slaan. Door zijn sterke natuurlijke verdediging en zijn moderne bewapening gold Eben-Emael alvast als één van de sterkste forten van Europa en als onneembaar. MAAR: Het fort heeft zich omstreeks het middaguur op zaterdag 11 mei 1940 overgegeven omdat de toestand kritiek geworden was. Vele bunkers waren uitgeschakeld, het fort was inmiddels volledig omsingeld door Duitse grondtroepen en het garnizoen was danig onder de indruk van de indrukwekkende impact van de nieuwe Duitse explosieven, die een vernietigend effect hadden en velen hadden gedood of zwaar verwond. Het zorgde voor een kletterende Duitse overwinning die uitgebreid verwerkt werd in de Duitse oorlogspropaganda.

We wandelen langs de bunkers over het vlakke bovengedeelte dalen af naar de antitankgracht en dan verlaten we Eben Emael en wandelen richting kanaal, we volgen deze tot aan de jachthaven en steken het kanaal over. Dan komen we terug in Kanne waar onze wandeling eindigt. Het was een prachtige dag, een gezellig samen zijn en een leerrijke bezoek en de wandeling is perfect.