Slaapverlamming treedt meestal op net bij het in slaap vallen. Je hebt het gevoel van nog wakker te zijn, maar je kunt je niet bewegen, je spieren zijn verlamd. Dit geeft je een enorm gevoel van angst terwijl je vruchteloos probeert om wakker te worden.

Mensen met slaapverlamming ondervinden dikwijls ook een vorm van extreem levendige droombeelden die soms nauwelijks van de werkelijkheid zijn te onderscheiden. Tijdens de droom ziet, hoort en voelt men van alles, dikwijls met een beangstigend en bedreigend karakter. Deze hallucinaties duren meestal slechts enkele minuten en zelden langer dan tien minuten. Ze treden niet alleen 's nachts op, maar ook wanneer men overdag in slaap valt. Deze droombeelden worden hypnagoge hallucinaties genoemd.

Vaak gerapporteerde uitlokkende factoren zijn moeheid, angst, belangrijke veranderingen in de dagelijkse routine ( vakantie, verhuis, verandering van werk). Belangrijke oorzaken zijn verder stress en slaapproblemen.

Het mechanisme van slaapverlamming bestaat in het onmiddellijk starten met droom (REM)slaap bij het in slaap vallen. Droomslaap gaat immers gepaard met verlamming van de spieren. Gelukkig maar, het zou wat zijn moesten we onze dromen beginnen uitvoeren.

Slaapverlamming gaat dikwijls gepaard met narcolepsie, een aandoening waarbij je te pas en te onpas in slaap valt. Nochtans zijn er veel mensen die last hebben van slaapverlamming zonder dat ze tekens hebben van narcolepsie. Het komt soms voor in families, maar er is geen goede verklaring waarom iemand er last van heeft. Gelukkig kan het geen kwaad, alhoewel het wel erg eng is als je niet weet wat je overkomt. Wie lijdt aan de hypnagoge hallucinaties kan soms het gevoel hebben dat er iemand in de kamer is, of zelfs op zijn borst zit en het gevoel krijgen om te stikken.

Wat kan eraan gedaan worden?
Weten hoe het ontstaat en dat je altijd wakker wordt kan een deel van de angst wegnemen. Probeer om rustig te ademen en een kleine beweging maken zoals het bewegen van je oogleden, je tenen of je vingers kan helpen om wakker te worden. Spreek eventueel met je partner af om je te wekken als hij of zij bemerkt dat je in problemen bent.

Probeer een goede slaaphygiëne te volgen door voldoende en op regelmatige tijdstippen te slapen, stress te verminderen, overdag voldoende beweging te nemen en een ontspannend bedtijdritueel te volgen. Vermijd om laat te eten, alcoholgebruik in de loop van de avond, cafeïnehoudende dranken te nuttigen na 14 uur of veel te roken niet voor het slapengaan. Lig best niet op je rug, want dan zou de kans op slaapverlamming een stuk groter zijn.

Bij wie er erg vaak last van heeft kan medicatie worden gebruikt.

Bron:  http://www.stanford.edu/~dement/paralysis.html

Slaapmedicatie kan terugvloei van maagzuur (reflux) naar de slokdarm  verergeren. Laat reflux tijdens de slaap nu net een oorzaak zijn van een belangrijke verstoring van de slaap. Dan moet iemand die slecht slaapt door reflux hiervoor worden behandeld  en geen slaapmedicatie krijgen. (bron foto: Mandarin consulting)

Studies tonen aan dat slaapmiddelen de zuurtegraad in de slokdarm significant verhogen in vergelijking met placebo. Tijdens een wat verdoofde slaap ga je minder gemakkelijk reageren om het opstijgende zuur in de slokdarm weg te slikken. Tijdens de slaap slik je immers bijna niet, je slikt vooral tijdens natuurlijke korte slaaponderbrekingen, en deze worden verminderd door slaappillen.

Slaapgebonden reflux kunnen we best niet onderschatten. Het veroorzaakt niet alleen hogere graden van ontsteking thv de slokdarm met belangrijke gevolgen. Maar daarnaast is het geassocieerd met een slechtere slaapkwaliteit, meer wakker worden tijdens de slaap, met moeheid overdag en verminderde werkproductiviteit.

Een studie bij 750 volwassenen toonde een verbeterde slaapkwaliteit, minder verloren werkuren en een verhoogde productiviteit als ze werken behandeld voor reflux met zuurremmers.

Slaapgebonden reflux veroorzaakt dus slaapproblemen, maar patiënten realiseren zich dit niet altijd. Als ze dan hulp vragen voor hun slaapprobleem en ze krijgen slaappillen voorgeschreven in plaats van een behandeling voor reflux (zuurremmers) wordt hun reflux erger en dus ook de verstoring van hun slaap. Om deze vicieuze cirkel te vermijden dienen we dus slaapgebonden reflux te herkennen als mogelijke oorzaak van slapeloosheid en de reflux behandelen in plaats van slaapmedicatie voor te schrijven.

Bron:  Susan M. Harding, MD. Sleep-Related Gastroesophageal Reflux: Evidence Is Mounting … Clinical gastro-enterology en hepatology. 25 May 2009.