|
Tijdens onze REM-slaap (rapid eye movements) of ook droomslaap genoemd, raken we 'geheugenoverschotten', onbelangrijke herinneringen kwijt. Het is misschien een geruststelling dat vergeten een actief proces is, een beetje te vergelijken met het defragmenteren van je computer.
Ook de diepe, trage slaap is belangrijk voor het verankeren van bewuste leerprocessen. Onderzoekers van het CRC (Centre de Recherche du Cyclotron, Luik) hebben bewezen dat de hersengebieden die overdag worden geactiveerd tijdens een leerproces, tijdens de diepe slaap opnieuw actief zijn tijdens de nachtelijke verankering. In een diep gelegen gebied in de hersenen, de 'hippocampus' worden alle indrukken,ervaringen en informatie die we in de loop van de dag verzamelen, tijdelijk opgeslagen. De hippocampus heeft echter maar een beperkte capaciteit. Om te voorkomen dat we alles meteen weer vergeten, moeten herinneringen overgeschreven worden naar de buitenste laag van de hersenen, de zetel van het langetermijngeheugen. Daar worden ze vervolgens vastgeknoopt aan de al aanwezige geheugeninhoud en permanent opgeslagen.
Dit proces van opslagen van herinneringen vindt vooral tijdens de slaap plaats, vertelt Dr. Born (Universiteit van Lübeck). Waarschijnlijk omdat de overdracht van de hippocampus naar de hersenschors alleen ongestoord kan verlopen als de hersenen 'offline' zijn - dus wanneer ze niet tegelijkertijd ook nog eens de actuele input van de zintuigen moeten verwerken.
Bij proefpersonen die overdag werden getraind, toonden de onderzoekers ook aan dat sommige gebieden in de hersenen weer actief werden tijdens de REM-slaap. Ze speelden in zekere zin de melodie na die ze enkele uren eerder hadden geleerd.
De ochtend na het aanleren van een nieuwe taak zag men een verbetering van de prestaties van deze proefpersonen wanneer ze opnieuw dezelfde taak uitvoerden. Deze verbetering was recht evenredig met het niveau van de activiteit van de hippocampus tijdens de diepe slaap! Anders gezegd, de hippocampus zorgt voor een verwerking van de informatie, waardoor deze wordt verankerd in het geheugen.
Proefpersonen die een nacht slaap oversloegen presteerden slechter doordat ze juiste deze verankering misten. Het ontbreken van slaap heeft dus invloed op de manier waarop de hersenen hun taak uitvoeren.
Het verschil in beide groepen is niet te verklaren doordat de niet-slapers te moe zouden zijn om goed te scoren. In een ander onderzoek werden de proefpersonen verdeeld in twee groepen: de ene groep moest 's morgens acht lijsten met twaalf samenhangende woorden in het hoofd stampen, de andere 's avonds. Twaalf uur later moesten de proefpersonen dan uit het hoofd zoveel mogelijk van deze woorden opschrijven. De groep die na het memoriseren van de woorden hadden geslapen, konden zich duidelijk meer woorden herinneren dan diegenen die ze 's ochtends hadden geleerd. Nog opvallender was echter dat ze ook twee tot drie keer zoveel extra woorden opschreven, dat wil zeggen: woorden die helemaal niet op de lijst hadden gestaan, maar waarvan de studenten dachten dat ze ze geleerd hadden!
De conclusie van de onderzoekers hierover luidde: 'De slaap verandert herinneringen op zo'n manier dat het ontdekken van nieuwe en zinvolle verbanden wordt bevorderd. Het vormen van herinneringen tijdens de slaap is een actief verwerkingsproces - pas verworven kennis en nieuwe geheugeninhoud worden gereorganiseerd - en deze herstructurering geeft ons nieuwe inzichten.
Bron: Tempo Medical nr 293 september 2007 Philippe Lambert
Psyche & Brein nr 7 2007 De grote slaapupdate p 46-54.
|
