|
Rusteloze benen is alles behalve een zeldzame aandoening, het komt namelijk voor bij 5 tot 10% van de bevolking, meer bij ouderen, meer bij vrouwen dan bij mannen, en ook meer als het in je naaste familie zit.
We spreken van rusteloze benen (RLS) als je een zo goed als onbedwingbare drang ondervindt om je benen te bewegen, bijna altijd voorafgegaan door een onaangenaam gevoel in de benen. Deze drang om te bewegen heb je dan alleen in rust, je zit bijvoorbeeld eindelijk rustig in je zetel of je ligt nog maar net in bed, en hop, daar voel je het weer. 's Avonds is het erger en als je je benen beweegt verdwijnt deze drang of even rechtstaan en met je benen schudden volstaat meestal, toch voor eventjes.
Om te weten of je inderdaad lijdt aan rusteloze benen is het voldoende om de vier criteria na te gaan (klik hier). Bloedtesten, RXopnames of zelfs een slaaponderzoek is niet echt nodig voor de diagnose.
Je hebt twee vormen van RLS: een primaire vorm, waarbij de oorzaak niet duidelijk is, en een secundaire vorm: hierbij zijn wel lichamelijke oorzaken gekend. De drie belangrijkste zijn een sterk verminderde nierfunctie, ijzertekort en tenslotte zwangerschap (laatste trimester). Ook multiple sclerosis (MS), rheuma en zenuwaantasting bij suikerziekte geven meer kans op RLS.
Minder geweten is dat sommige medicaties meer kans geven op RLS. Kandidaat nummer één zijn de antidepressiva (zowel SSRI als SNRI). Vermits RLS in essentie een probleem is van verminderde beschikbaarheid van dopamine in de hersenen, dan zal elke pil die de werking van dopamine tegengaat, RLS verergeren. Primperan (metoclopraminde) is hier een goed voorbeeld van. Ook antiallergische medicaties (diphenhydramine) kunnen RLS klachten geven, wat een beetje ironisch is, omdat ze soms worden gebruikt om hun slaapverwekkend effect. Tenslotte moeten we aandacht hebben voor antiverkoudheid medicaties die ephedrine of pseudo-ephedrine bevatten (ontzwellen de neusslijmvliezen), ook zij kunnen de klachten van RLS verergeren.
Wat is de invloed van voeding en drank op RLS?
Vooral rode wijn en donkergekleurde dranken lijken het meest invloed te hebben. De boosdoeners zijn vooral tannines en amines in rode wijn, meer dan andere alcoholbevattende dranken. Coffeïne of aanverwante in cola en thee doen de klachten van RLS toenemen. Een interessant detail is dat tannines uit wijn, koffie en thee de ijzeropname in de darm tegengaan en hierdoor meer klachten kunnen veroorzaken op lange termijn.
Voor de behandeling verwijs ik naar een vroeger artikel: 'Rusteloze benen, wat doe je eraan'.
De aanpak zonder medicatie kan waardevol zijn om de klachten te verminderen bij wie opgezadeld zit met een eerder milde vorm van RLS. Naast de reeds besproken adviezen let je best op welke medicatie je inneemt, zoals antiallergische middelen.
Ook slaaptekort kan de klachten verergeren en een vicieuze cirkel in stand houden, want RLS geeft op zich een vermindering van je diepe slaap.
Regelmatige lichaamsbeweging en vermijden van lang stil te zitten geeft een verbetering.
Het toedienen van ijzer 1 of 2 keer per dag, eventueel samen met vitamine C wordt aanbevolen. Neem het wel lang genoeg in en laat na 1 tot 3 maanden de ijzervoorraad in je bloed controleren. Is die laag, dan kun je er van uitgaan dat die in je hersenen zeker te laag is. Het omgekeerde gaat niet op: indien je bloedonderzoek normale waarden aantoont is dat zeker geen garantie dat dit in je hersenen ook zo is.
Of medicatie nodig is, hangt af van de ernst van je klachten. Als je minstens drie nachten per week last hebt en daardoor slechter slaapt, kan een dagelijkse inname aanbevolen zijn. Zie ook 'Rusteloze benen, wat doe je eraan'.
In een recente studie, gepubliceerd in 'The New England Journal of Medicine' werd de factor erfelijkheid onderzocht, en welke genen (dragers van het erfelijk materiaal) daarvoor verantwoordelijk zijn. Daaruit bleek dat bepaalde genen inderdaad geassocieerd zijn met een hoger risico op RLS, en dat die ook overeenstemden met een lager ijzergehalte in het bloed. De kans op een genetische oorzaak van RLS is groter bij wie het op jonge leeftijd krijgt, met een over de jaren heen langzame verergering van de klachten. Een belangrijke bevinding was verder dat bijna iedereen met RLS ook last bleek te hebben van periodieke beenbewegingen.
Zie ook update rusteloze benen deel 1 en deel 2.
bron: Medscape, 9/4/2008
The Genetics and Pathogenesis of Restless Legs Syndrome: Implications for the Clinician.
Restless Legs Syndrome in Special Populations
|
