Als je je moe en futloos voelt, is het belangrijk om je slaappatroon onder de loep te nemen. Goed en voldoende slapen is namelijk dé basisvereiste om uitgeslapen wakker te worden en je overdag fit te voelen. Zonder voldoende slaap lukt dat niet. Dat klinkt erg logisch, maar in de praktijk hebben heel veel mensen moeite om vlot in te slapen, door te slapen of voldoende te slapen.
Gelukkig kun je hier zelf heel veel aan doen. Vanzelf gaat het echter niet: een gezond slaappatroon vraagt wat doorzettingsvermogen. Maar de beloning voor je geleverde inspanningen is groot: je krijgt weer een verkwikkende nachtrust en dat is een eerste stap naar een fit en energierijk leven.
Hieronder zie je de balans tussen draagkracht en draaglast. Goed slapen versterkt je draagkracht, maar met alleen maar goed slapen red je het niet. Je energiebalans zal beter in evenwicht zijn als je voldoende aandacht hebt voor beter slapen, meer bewegen, gezond eten en minder piekeren.
Alles is immers met elkaar verbonden. Een goede nachtrust geeft je meer energie om te sporten, en sporten heeft een bewezen effect op een betere slaap. Veel mensen liggen in bed te piekeren en kunnen daardoor de slaap niet vatten. Door het piekeren aan te pakken, ga je dus ook beter inslapen. Slechte slapers hebben meer behoefte aan junkfood. Ze lopen dus een groter risico om een ongezond voedingspatroon te ontwikkelen en zullen dus meer kans hebben op gewichtstoename en zelfs overgewicht (obesitas). Door goed te slapen, ga je makkelijker voor gezonde voeding kiezen en heb je meer karakter om een snoepreep te laten liggen.
Als je je energiepeil wil opkrikken, kies dan voor gezonde voeding, meer beweging, pak je piekergedrag aan en maak werk van een betere slaap.
Draaglast
|
Draagkracht
|
Wat kost je energie?
Wat put je uit?
Welke stressvolle omstandigheden herken je?
|
Wat geeft je energie?
Wat voedt je?
Hoe ga je om met stressvolle levensomstandigheden?
|
Negatieve jeugdervaringen
|
|
Positieve jeugdervaringen
Erfelijkheid
|
Negatief zelfbeeld
Niet-adequate coping
Piekeren, stress, angst
Slaapgebrek
Conflicten
Verlieservaringen
Ingrijpende levensgebeurtenissen
Ziekte
|
Positief zelfbeeld
Adequate coping
Beweging, sport
Goede nachtrust
Gezonde voeding
Goede gezondheid
|
Te veel werk en/of verplichtingen
Geen hobby’s
|
Evenwicht werk/ontspanning
Hobby’s
|
Isolement, gebrek aan sociale contacten en betekenisvolle relaties
|
Goede sociale contacten en betekenisvolle relaties
|
Armoede
Weinig kansen om te studeren
|
Goed inkomen
Veel kansen om te studeren
|
|
|
|
Figuur 1.1 Het balansmodel van Bakker (bron: Bakker, Bakker, Van Dijke & Terpstra, 1998. O&O in perspectief. Utrecht: NIZW).
|