Meestal begint een slaapprobleem nadat je enkele nachten niet goed geslapen hebt. Er zijn spanningen, je ligt over het werk te piekeren of je hebt ruzie met je partner ... Ook angsten liggen dikwijls aan de basis van slaapproblemen.
Een vicieuze cirkel ontstaat als je, na een paar slechte nachten, s avonds naar bed gaat met een gevoel van ongerustheid, de angst om weer niet goed in slaap te kunnen vallen. Je voelt je moe en je wilt absoluut snel en goed slapen, want je wilt de volgende dag goed uitgerust zijn. Je kijkt naar de klok en je denkt: Ja, ik lig alweer een uur in bed en nog altijd voel ik geen slaap komen! Uiteraard lukt het slecht om in deze omstandigheden in slaap te vallen. Hoe meer moeite je ervoor doet, des te minder het lukt. De oorspronkelijke oorzaken van slecht inslapen kunnen verdwenen zijn, maar je zit intussen opgescheept met een opbouw van spanning die niets meer te maken heeft met die eerste problemen. Het bed en de slaapkamer worden hoe langer hoe meer een plaats van strijd en frustratie in plaats van een oord van rust, comfort en uitnodiging tot slaap.
Conditionering treedt op na ongeveer drie weken slecht slapen. Door te blijven piekeren of door slechte gewoonten krijgt het bed dan alsmaar meer de betekenis van de plaats waar ik wakker lig. Dat maakt je gespannen, waardoor de kans kleiner wordt dat je snel inslaapt.
Het principe van conditionering werd ontwikkeld door Pavlov: hij ontdekte dat honden al begonnen te kwijlen als ze de verzorgster in witte schort zagen die het eten bracht. Om dat verder te onderzoeken liet Pavlov elke keer voor het eten een bel rinkelen. Na een tijd gingen de honden al kwijlen bij het rinkelen van de bel, zelfs als ze geen eten kregen.
We moeten dus zien te bekomen dat het bed terug de prikkel tot slaperigheid uitlokt.
Door middel van stimuluscontrole kunnen we deze conditionering doorbreken en aan de stimulus bed zijn oorspronkelijke betekenis van plaats van rust en comfort teruggeven.
Als je na ongeveer 20 minuten niet in slaap bent, moet je opstaan en naar een andere kamer gaan om je te ontspannen. Je kunt bij voorkeur op voorhand afspreken wat het ontspannende gedrag zal zijn, zo hoef je dat niet op het slapeloze moment zelf te verzinnen. Kies best iets saais waar je slaperig van wordt, zoals een stripboek lezen, strijken, postzegels sorteren, een magazine doorbladeren...
Je gaat terug naar bed na ongeveer een half uur, als je je slaperig voelt. Lukt het inslapen na 20 minuten nog niet, dan wordt de procedure herhaald. Stimuluscontrole probeert dus opnieuw de link tussen slaap en bed te leggen.
Informatie over het boek 'Uitgeslapen wakker worden' zie: www.standaarduitgeverij.be/medisch
|