Geef me een definitie van onkruid. Vraag het aan 10 mensen en je krijgt 10 verschillende antwoorden. Sommigen beschouwen alles wat ze niet zelf doelbewust hebben aangeplant als onkruid. Wel, ik heb ooit Houttuynia cordata aangeplant (en nog veel geld voor betaald ook), ik ben al 20 jaar bezig om het terug weg te krijgen! Bij mij valt dit dus onder de categorie “sterk woekerend onkruid”. Idem met Zenegroen (Ajuga), prachtig, met blauwe bloemetjes in de voorjaarsborder. Minder prachtig als ze met honderden tegelijk in het gazon verschijnen. Weg dus met deze definitie van onkruid. Wat te doen dan met Vingerhoedskruid (Digitalis)? Prachtig toch! Ok, ze zaaien zichzelf redelijk vlotjes uit maar op de plaatsen waar ze niet gewenst zijn trek ik ze uit, ze wortelen zeer oppervlakkig, dus dat is geen probleem. Ik vind ze prachtig, de hommeltjes ten andere ook. Mooi om te zien wat voor capriolen ze moeten uithalen om in de bloempjes te raken. Nog zo eentje dat regelmatig spontaan overal opduikt is Robertskruid. Dit is een inheems familielid van onze tuingeraniums. Ik vind ze best mooi met hun kleine roze bloemetjes, op de meeste plekken mogen ze gewoon blijven staan. Zoek zelf maar eens een bloemetje dat het zowel in de zon als in de schaduw goed doet, bloeit van juni tot september, niet omwaait, niet wordt opgevreten door slakken, dat je geen extra water moet geven en bovendien nog gratis is. Als ze zoiets adverteren in het tuincentrum staan er kilometerlange files op de weg daarheen. Zelfs brandnetels krijgen van mij een plekje achter de compostbak. Wist je dat de onderzijde van een brandnetelblad niet prikt? In Marshwood, een dorpje in Engeland, wordt jaarlijks een wedstrijd "brandnetel eten" gehouden. Hierbij worden de bladeren met de vingers tot een prop gevouwen, met de niet stekende onderzijde aan de buitenkant, waarna de prop wordt ingeslikt. Het maagzuur in de maag neutraliseert de brandharen. Nu heb ik Engelsen altijd al een merkwaardig volkje gevonden, dit versterkt mijn vermoeden. Ook in onze contreien worden brandnetels o.a. gebruikt in soepjes en thee. Je kan er ook brandnetelgier mee maken, prima bemester en gratis, niet net naast het terras doen want er zit een reukje aan! Bovendien hebben veel vlinders brandnetels nodig om te overleven. Van de dagpauwoog, de kleine vos, de atalanta, de gehakkelde aurelia en nog een rits anderen kunnen de rupsen niet leven zonder brandnetels. Geen brandnetels, geen vlinders !
Wat is dan wel onkruid? Voor mij persoonlijk springt er eentje uit : de wilde braam! Dat spul groeit meters per week, slingert zich overal tussen en is niet kapot te krijgen. Of je nu handschoenen aandoet of niet, gegarandeerd zitten er 2 dagen later nog doorntjes in je handen en armen. Braambessen zijn wel best lekker maar meestal zijn de vogels me voor. En ik ga ook niet voor fakir spelen om een simpele braambes te plukken. Dan koop ik ze wel in de supermarkt!
Schizostylis coccinea (Kafferlelies) komen uit Z-Afrika waar ze groeien langs kleine snelstromende riviertjes. Dit zegt ons al direct iets over de groeiomstandigheden van deze planten : graag vochtig en niet te koud in de winter. De naam kafferlelie is afgeleid van "de kaffers", een verzameling bantoestammen, waartoe zoeloes en bantoes worden gerekend. Deze twee stammen voerden in Zuid-Afrika ettelijke oorlogen tegen de Engelse kolonisten. De oorsprong van het woord ligt echter in het Arabisch waar “kafir” ongelovige betekent. De kafferlelie (Schizostylis) behoort tot de familie van de lisachtigen (Iridaceae) en is oorspronkelijk scharlakenrood van kleur. De tweede naam "coccinea" duidt daarop. De plant bezit grasachtig bladeren en groeit op een warme plaats in de zon. De kafferlelie is een vaste plant, die het vooral in de omgeving van een vijver uitstekend zal doen. Naast een vochtige grond is een voedzame, humusrijke grond van belang voor een goede groei en bloei. Ze bloeien in roze tot rood van augustus tot oktober. Er is ook een witte cultivar (alba). Ik houd ze als moerasplant in de oeverzone van de vijver, dat heeft een aantal voordelen. Je moet ze niet alle dagen water geven want dat is anders wel nodig als ze in de volle grond staan. Een tweede, nog groter voordeel, is dat ze daar onbereikbaar zijn voor naaktslakken want die zijn er verzot op. Een derde voordeel is dat tijdens de winter je er niets van moet van aantrekken. Ze trekken hun plan wel onder water, het blad sterft af maar het wortelgestel zit in het water en komt daardoor nooit in extreem lage temperaturen. Handig toch ?
Rosa "Lavender Blue" heeft zijn tweede adem gevonden. Na een zeer rijke bloei in juni en juli kwam er begin augustus een periode waarin ze het een beetje voor bekeken hield. Ik heb toen een lichte snoei doorgevoerd en voilà, ze zijn er weer. Normaal gaan ze er nu mee door tot het einde van het seizoen, zo ergens in november. Bij zacht weer zonder vorst krijgen we zelfs nog enkele weken extra in december.
Enkele dagen geleden schrok ik me een bult toen ik plotseling een superwesp van ongeveer 3 cm groot zag passeren. Hij (of zij) bromde vervaarlijk tijdens zijn vlucht door de tuin. Met zijn rosse kop en zwart-geel achterlijf zag hij er een beetje uit als een prioritair voertuig (genre M.U.G.), zo eentje waarvoor je automatisch een stap opzij doet. Het bleek een hoornaar te zijn. De grootste vertegenwoordiger van de wespenfamilie in onze contreien. Wat opzoekwerk bracht aan het licht dat je met dit heerschap best geen ruzie zoekt maar anderzijds ook dat dit meestal eigenlijk de brave goedzak uit de familie is. Normaal gezien gaan ze ons nooit zelf aanvallen, in tegenstelling met hun neefjes de gewone wespen die soms wel een kort lontje hebben. Ze komen ook niet op onze drankjes af die op de terrastafel staan. Ze zijn zelfs best nog nuttig want ze jagen op insecten waaronder o.a. ook de gewone wespen. Eens ze die gevangen en gestoken hebben (in de vlucht), vermalen ze hun prooi om er hun larven mee te voeden. Die larven op hun beurt produceren suikers waarmee de volwassen hoornaar zich voedt. Er is ook nog een Aziatisch neefje in de familie die (gelukkig slechts) sporadisch bij ons aan te treffen is want deze rooft ganse bijennesten leeg tot wanhoop van de imkers. Maar deze ga ik dus niet platkloppen zolang hij tenminste netjes buiten in de tuin blijft.
Mandevilla is een klimplant uit midden en Zuid-Amerika waar deze tot op grote hoogte groeit. Dat is dan ook de reden dat deze plant onze “kwakkelzomertjes” toch best leuk vindt. Bloeit rijkelijk van juni tot ver in het najaar met wondermooie bloemen in de kleuren wit over roze tot knalrood. Staat graag in de zon maar halfschaduw is ook prima.
Na de” IJsheiligen “(half mei) kan de plant naar buiten. In de zomer elke dag water en wekelijks wat meststof houdt de plant aan de bloei. In de winter spaarzaam met water, de grond net niet laten uitdrogen. Ik hou ze in de winter in de veranda bij ongeveer 10-12°C, ze blijven soms nog bloeien tot in december en gaan dan in rust. In het voorjaar een portie verse potgrond voor Mediterrane planten, wat insnoeien en/of opbinden en de plant kan er terug tegenaan gaan voor het nieuwe seizoen. Opgelet : het sap van de plant is giftig !
Mandevilla is sinds al sinds halverwege de 18de eeuw in cultuur. De plant is vernoemd naar de botanicus Henry Mandeville. Vroeger vond je deze plant soms terug onder de naam Dipladenia. Die naam Dipladenia wordt nu officieel niet meer gebruikt. Sundavilla is dan weer de merknaam van door Suntory ontwikkelde hybrides van de Mandevilla sanderi, zoals Sundaville Red, Sundaville White, Sundaville Pink, Sundaville Purple.
De Dahlia is in Europa pas de laatste 400 jaar bekend (zo rond 1600). De zaden ervan werden door de Spanjaarden meegebracht uit Mexico. Er werd weinig mee gedaan, pas rond 1800 kwamen er pogingen om de plant in bloei te krijgen. Dit gebeurde voor het eerst in de Botanische tuinen van Madrid. Later werd de plant ook uitgezaaid en gekweekt in de Botanische tuinen van Berlijn. De plant kreeg werd genoemd naar Andreas Dahl die een leerling was van de toenmalig zeer beroemde botanicus Linnaeus. Sindsdien is het snel gegaan. Momenteel zijn er zo’n 20.000 cultivars, de ene al wat geslaagder dan de andere. De eerste Dahlia soorten zagen er 200 jaar geleden wel enigzins anders uit dan wat we nu gewend zijn. De bloeiwijze van toen komt een beetje overeen met de huidige Mignon Dahlia's. Elke bloem was voorzien van 8 bloembladen en een open hart met veel meeldraden Overigens behoort de Dahlia tot de Compositae waartoe o.a. ook de Zonnebloemen behoren. Het plantengeslacht Dahlia omvat 12 bekende soorten, die alle inheems zijn in Midden-Amerika en dan vooral in Mexico. De Dahlia, die wij tegenwoordig kennen is een kruisingsproduct van verscheidene soorten. Ze wordt Dahlia variabilis (veranderlijk) genoemd en dat duidt op de verscheidenheid van vormen en kleuren rijkdom.
Persoonlijk ben ik niet zo weg van Dahlia’s. Ik heb er wel enkele staan verspreid over de borders. Het zijn dan wel enkelbloemige soorten waardoor het stuifmeel van de bloemen bereikbaar is voor insecten. Voor een bij is een “pompon” type compleet nutteloos, het insect raakt nooit bij het stuifmeel. Doordat ze in een dicht beplante border staan en deze pas in het voorjaar op te ruimen wordt durf ik het ook aan om de knollen in de grond te laten zitten. Dit gaat nu toch al een aantal jaren goed. Er zal ooit nog wel eens een strenge winter komen die ze niet overleven maar het zijn toch maar enkele knollen. Het leuke aan Dahlia’s is dat ze vanaf half augustus doorgaan met hun show tot aan de eerste nachtvorst. Bladluizen en oorwurmen durven soms eens langskomen maar ik heb er weinig last mee.
Lavatera 'Burgundy Wine' bloeit van juni tot september met donker purperrode tot wijnrode bloemen die 3 tot 7 cm groot kunnen zijn. De bloemtakken zijn ook geschikt als snijbloem. De plant is onderaan houtachtig met hogerop kruidachtige stengels tot 150 cm hoog. Hij groeit wat rommelig Deze struiken houden van een zeer licht beschaduwde standplaats (bijna volle zon), op een vruchtbare en doorlatende bodem. Op zandgrond verrijkt met wat compost doen ze het uitstekend. In de winter staan ze niet graag met hun voetjes in het nat. Alle Lavatera vaste planten zijn min of meer vorstgevoelig. De takken kunnen invriezen maar lopen telkens vrolijk terug uit vanuit de stam. Ik snoei in het voorjaar meestal heel de plant terug tot op het hout op ongeveer 10cm hoogte. Een winterbescherming (wat houtsnippers) is aan te bevelen.
We hebben reeds enkele weken geleden over "Pinky Winky" gesproken, toen zagen de bloemen nog bijna wit met hier en daar een zweem van roze. Nu enkele weken later, zie je hoe deze struik aan zijn naam komt. Bloeit nog weken lang (tot aan de eerste nachtvorst) en is ongevoelig voor wind en stortbuien in tegenstelling met bijvoorbeeld "Annabelle"
Water brengt leven in de tuin. In en rond de vijver valt altijd wel iets te beleven. 's Avonds is er telkens vleermuizenballet. Deze geruisloze fladderaars zijn op zoek naar muggen en andere plaagbeestjes boven het water. Salamanders jagen dan weer op de larven van de muggen onder water. Ik zou niet graag een mug zijn in Bernerhof, wegens onzekere tijden! Libellen zijn nog druk bezig met het produceren van nakomelingen voor volgende jaar. Kikkers maken de omgeving onveilig voor allerlei insecten en kleine naaktslakjes, vooral dat laatste juichen we uiteraard toe. Over kikkers gesproken, de jongste generatie, enkele weken geleden nog dikkopjes, begint nu na een regenbui, of 's avonds als het gras nat is, aan de eerste expedities buiten de vijver. Een aantal van hen zal ongetwijfed de wijde wereld intrekken. Dat dit voor jonge kikkertjes een gevaarlijke tocht kan zijn hoeft geen betoog. De luchtmacht (lees "reigers" is ook paraat). En overdag opletten voor de maairobot! Ja ja, ook voor kikkers zijn er nieuwe uitdagingen en gevaren in de 21° eeuw! In ieder geval wens ik ze het allerbeste toe!
foto's : Houtpantserjuffers op huwelijksreis en Paardenbijter (ja ja, hij weer)
Vanavond is de teller op dit blog de kaap van 1000 pageviews gepasseerd, er zijn tevens al 500 unieke bezoekers langs geweest in de voorbije 6 weken. Dit doet plezier en geeft de motivatie om door te gaan. Bedankt aan allen die ons reeds een bezoekje brachten en hopelijk dit zullen blijven doen. Ikzelf zal trachten nog vele artikeltjes en foto's te blijven produceren die het reilen en zeilen van de tuin in de verschillende seizoenen in beeld brengen.
Geranium maderense is één van de grootste geraniums ( niet te verwarren met pelargoniums) en zoals de naam reeds laat vermoeden afkomstig van het eiland Madeira. Diegenen die ooit het geluk hebben gehad om Great Dixter van Christopher Lloyd te bezoeken hebben deze planten misschien gezien bij de toegang naar het hoofdgebouw. Jammer genoeg luidt de bloei tevens ook het einde van de plant in, ze bloeien slechts éénmaal en sterven dan af. Gelukkig is het blad op zich ook al mooi. Als je een plant wil aankopen heb je wat geluk nodig want je ziet ze niet veel. Als je ze wil zaaien (zaden vindt je makkelijker op internet) hou dan wel rekening dat deze een temperatuur van minstens 25-26°C nodig hebben om te kiemen. Na een tweetal weken kunnen ze naar een koelere plaats (10°C).
Geranium maderense in bloei is een prachtige verschijning, de “Barbie”roze bloemen verschijnen met honderden tegelijk. Ook merkwaardig is de voet van de plant, het lijkt of de plant op een soort verzameling van wortelstokken staat (dit zijn de stengels van afgestorven bladeren). Als je bij ons Geranium maderensis tegenkomt is dat bijna altijd onder glas en daar is een goede reden voor. Deze plant verdraagt namelijk nul komma nul graden vorst ! Eén zuchtje koude en de bladeren zullen al vergelen, op zich gaat de plant hier niet dood aan zolang de kroon maar beschermd is en intact blijft. De nagel aan de doodskist is rot, eens dit gebeurd is sterft de ganse plant van zodra de temperatuur terug stijgt in het voorjaar. Een andere vijand (vooral bij planten in pot) zijn de gegroefde lapsnuitkever (of taxuskever) die heel het wortelgestel van de plant vernielen. Hiertegen zijn vloeibare insecticiden verkrijgbaar maar dan zijn we niet meer ecologisch bezig !
Monnikspeper werd reeds in de Oudheid gebruikt bij allerhande rituelen. In het oude Athene, werden de bloemen reeds gebruikt door vrouwen die deelnamen aan de achtdaagse Thesmophoriën, een vruchtbaarheidfeest om de godin Demeter te eren. Zij smukten zichzelf op met bloemen van de plant en legden de bladeren ervan op hun bed om hun kuisheid te bewaren. In de Middeleeuwse kloosters werden de vruchten van de struik als vervanging van peper voor het onderdrukken van de vleselijke lusten (= anaphrodisiacum) gebruikt. In het Duits noemt de plant nog steeds "Mönchspfeffer" (monnikenpeper). De monniken strooiden het kaf van Agnus castus op hun bedden en de gewoonte om voor de novicen de wegen naar de kloosters met Agnus-castus-bloemen te bestrooien, zou in Italië tot de dag van vandaag nog in gebruik zijn. De Latijnse benaming vitex komt van vitilium, dat "vlechtwerk" betekent. Tegenwoordig worden de taaie, harde twijgen nog steeds voor gevlochten afrasteringen gebruikt. Monnikspeper vormt een 3 tot 5 meter hoge struik of boompje. Deze produceert kleine blauwe, rozekleurige of witte bloemen in dichte eindstandige bloeiwijzes. Vervolgens ontwikkelen zich kleine, donkerbruine vruchten. De hele plant heeft een peperachtige geur en smaak. Deze struik bloeit pas in de nazomer, zo vanaf half augustus tot een heel eind in september. Vanwege de late bloei en zijn aangename geur is het verwonderlijk dat je deze struik niet zo dikwijls tegenkomt in onze tuinen. Bij strenge vorst kan de plant invriezen maar zal in het voorjaar steeds terug uitlopen. Staat graag in de zon maar bij mij staat deze struik in de halfschaduw en bloeit ook rijkelijk. Hij staat wel beschermd tegen de koude noorden- en oostenwind In de vrije natuur is de struik te vinden langs het ganse Middellandse Zeegebied en in Azië tot aan Noordwest-India.
Dit is een voorjaarsbloeier uit de Aronskelk familie. De zaden van Arisaema tortuosum beginnen nu aan te rijpen. De volgende weken worden ze oranjerood. Dit is een echte bosplant, helaas niet 100% winterhard. Oorspronkelijk komen ze uit N-India waar ze in bossen op de lagere flanken van het Himalayagebergte bloeien. Omdat ze nogal moeilijk te verkrijgen zijn overwinter ik deze plant in de serre waar het nooit kouder dan 0°C wordt. De bloem is redelijk spectaculair, de foto van de bloem dateert van juni. De lange gevlekte bloemstelen doen een beetje aan een slang denken, vandaar de naam. In het voorjaar wijd ik een artikeltje aan deze interessante plantenfamilie, beloofd !
Volgens het weerbericht vandaag nog wat warmer dan gisteren, tot 31°C in de Kempen. Als daar maar geen gedonder van komt ! Deze namiddag even gaan afkoelen in de vijver, de kikkers zullen even moeten plaatsmaken.
Fatsia japonica, in het Nederlands vingerplant genoemd is een wintergroene grote heester uit de klimopfamilie. Deze plant komt uit het zuiden van Japan. De grote, donkergroene bladeren hebben (meestal) acht lobben, en daaraan dankt de plant zijn naam : 'Fatsi' is een oude Japanse benaming voor acht. De donkergroene, glanzende bladeren blijven het ganse jaar groen. Bij langdurige vorst krullen ze wat om (vergelijkbaar met wat een rododendron doet), Dit is een verdedigingsmechanisme van de plant om het bladoppervlakte te beperken en zo minder water te verdampen. Wat die vorstbestendigheid betreft, dat valt best mee. Tot -10°C is er geen enkel probleem. Ik heb zelf meerdere planten in de volle grond staan, eentje reeds meer dan 15 jaar. De temperatuur hier in de Kempen kan in de winter laag zakken, tot -15°C is geen zeldzaamheid. De plant speelt dan wel een deel van zijn blad kwijt maar zal telkens terug uitlopen. In de herfst bloeit hij met mooie roomwitte bloempjes in bolvormige trossen, later gevolgd door bolronde groene vruchten die tijdens de winter zwart worden en tegen het einde van de volgende lente rijp zijn. Fatsia japonica staat niet graag in de volle zon. Een plaatsje in de (half)schaduw en wat bescherming tegen oostenwind houdt de plant in conditie. Er zijn tegenwoordig ook bontbladige cultivars op de markt maar ik heb de indruk dat deze trager groeien en compacter blijven. Dat kan dan weer een voordeel zijn in een klein tuintje want de groene vorm kan op 5 jaar meer dan 2 meter hoog worden en bijna even veel plaats in de breedte innemen. Het grote blad geeft wel een exotisch tintje aan de tuin. Fatsia doet het goed in elke grondsoort zolang er niet te veel kalk in aanwezig is. Ik heb dus weer geluk met mijn dennenbomen !
Ik ben Roger
Ik ben een man en woon in de Kempen (België) en mijn beroep is jong gepensioneerde.
Ik ben geboren op 29/05/1954 en ben nu dus 69 jaar jong.
Mijn hobby's zijn: tuinieren, fotografie, zeewateraquarium, modelbouw, ....
Bernerhof
