MIJNHEER VAN AEL

Enkele weken geleden las ik in de krant een artikel over geschiedenisleraar Roeland Huys van de Steinerschool in Brugge. Er stond een foto bij van een getekende man met een grote grijze en wijze Socratesbaard om alle waardige wijzen uit de Griekse geschiedenis jaloers te maken. Het was een beeld van de eerbiedwaardige Hiëronymus van Stridon (347-420 na Chr.) Hij was een van vier grote kerkvaders van het Westen. Een kerkvader had meestal geen kinderen en het waren meestal bisschoppen die de edele schrijfkunst en de lerarenbekwaamheid beoefenden om daarna theologische geschriften te plegen. Zo kon iedereen er later van genieten. Hiëronymus was zo’n pater ecclesiae . Zijn naam betekende ‘met een heilige naam’ en hij was de peetvader voor al diegenen die wij Jeroen, Jerom en Jeroom zouden noemen.

Van leerkrachten wordt redelijkerwijze verwacht dat ze de leerstof op een boeiende manier kunnen overbrengen op hun discipelen. Dat heeft deze geschiedenisleraar uit Brugge alvast goed begrepen. Om zijn leerlingen te motiveren voor zijn vak en de leerstof bevattelijk te maken, tovert hij iedere keer grote krijttekeningen op het bord. Zo probeert meester Roeland zijn leerlingen iets bij te brengen over het kerkvadersbelang voor de theologie, maar ook over de kenmerken van de barokkunst. Vooral uit klassieke werken haalt hij zijn inspiratie voor nieuwe geschiedenislessen. Twee jaar al doet hij het en telkens gaat zo’n tekening een nieuwe periode in de geschiedenis vooraf. Zijn leerlingen vinden het maar al te gaaf en cool, want het zijn stuk voor stuk pareltjes. Tijdens zijn lessen gaat het er belangstellend aan toe.

Het doet me onmiddellijk terugdenken aan mijn onderwijzer uit het vijfde leerjaar. Meester Van Ael bleek de eeuwige jeugd te bezitten. Leon – want dat was zijn voornaam – was de meester van mijn vijfde studiejaar. Hij was creatief, sportief, attractief, humoristisch en derhalve héél populair. Hij was bovendien oud-midvoor van rood-wit Tubantia Borgerhout, een toenmalige derdeklasser uit het voetbal. Daarna speelde hij nog – tot ver boven de vijftig – in het  Katholiek Sportverbond. Hij presteerde niet alleen op het veld maar ook ernaast. Hij organiseerde een mini voetbalcompetitie op de speelplaats tussen de verschillende klassen wat ooit de oorzaak was van mijn verregaande sletigheid aan schoenen. Een nieuw paar hield het amper een paar weken uit. Nu weet ik hoe het komt dat mijn kleinkinderen zo dikwijls nieuwe schoenen nodig hebben. De leraars arbitreerden er op los en elke middag was  het feest voor de klassen die tegen elkaar het veld op wilden. Dat kon alleen als er  niet te veel plassen stonden en volgens ons stonden die er bijna nooit. De leraars dachten daar dikwijls anders over. Maar het was altijd spannend en zorgde voor veel commentaar.

Elke maandagmorgen hingen zijn fans rond hem met altijd dezelfde vragen. Hoe is het geweest? Hoeveel goals heb je gemaakt? Zijn er plezante dingen gebeurd? Toch niet gekwetst zeker? Hij verstond ook de kunst om in de klas een sportloze competitie op het getouw te zetten. In september ging de voetbalcompetitie van start. Binnen de klas werden voetbalploegjes van een viertal leerlingen gevormd die individueel door goed werk (rekenen – vraagstukken – een opstel – quizzen – dictee) goals konden verdienen die dan na één week het resultaat tussen de verschillende wedstrijdploegen bepaalden. Daarvan werd een algemene rangschikking opgemaakt en uiteindelijk een kampioenenploeg gevierd. Na Kerstmis begonnen de zesdaagsen, waarbij de doelpunten werden vervangen door bonusronden op de piste. Na een zesdaagse die wel drie weken duurde was ook daar een eindoverwinnaar. En na Pasen reden we de Ronde van Frankrijk waarbij een dagelijks klassement en een algemene rangschikking werd opgesteld, compleet met een gele en een groene trui. Dé bollentrui bestond toen nog niet. Zo was de klas één grote indoorcompetitie met openluchtverwijzingen. Op het einde van het schooljaar kwam Meester Van Ael aangezeuld met een grote draagtas, gevuld met snoep en prijzen. Toen wisten we nog niet wat diabetes was. Die prijzen waren voor de overwinnaars én voor de verliezers, want ook dat was didactisch onderbouwd en verantwoord. De meester was onze grote Manitou.

Ook mijnheer Van Ael, een degelijke rossige Vlaamse helmboswuivende kop met een uitzonderlijk talent, hanteerde toen al de acht kleurenkrijtjes om op het bord seizoenstaferelen te ‘schilderen’. In de lente waren dat frisgroene blaadjes aan de bomen naast een kabbelend beekje. Voor de herfst koos hij een hemels kleurenpalet van  afgevallen bladeren langs een fascinerende dreef. In de winter toverde hij een sneeuwlandschap en deed de letters van ‘winter’ helemaal besneeuwen dat je het er echt koud van kreeg. Voor elk seizoen kwam er een nieuwe tekening, behalve voor de zomer want dan was het grote vakantie. Met het puntje van de tong likte hij aan zijn krijtjes, want dan bleven de krijtpenselen beter ‘plakken’. Ergens ligt er nog een zwart-witfoto van zo’n herfstschilderij, maar ze zit te goed verborgen in mijn archieven. Leon Van Ael was een meester van de oude stempel. Hij kon bemeesteren en begeesteren en was dus een prima onderwijzer.

Ooit had hij zijn adres verklapt.  50 jaar later stond dat nog in mijn geheugen gegrift. Ik googelde Van Ael, straat, huisnummer en Borgerhout in de computer. Zo vond ik een vijftal jaren geleden de naam en het telefoonnummer terug van mijn onderwijzer uit het vijfde studiejaar. Ik belde het nummer en ik kreeg zowaar de enige echte Leon Van Ael aan de telefoon. Hij wist nog wie ik was en tot slot van het telefoontje spraken we op een druilerige dinsdagmiddag af in Borgerhout. Het werd een onvergetelijke namiddag met herinneringen die bij beide partijen waren blijven hangen, of die enerzijds door de mazen van de geschiedenis waren weggesijpeld. We dronken samen een paar koffies en lieten 1956 weer een beetje herleven. Ook het tekenen, voetballen en de competitie, de Zesdaagse en de Ronde van Frankrijk kwamen weer tot leven. Het deed ons echt deugd en we spraken af om nog eens verder te vertellen.

Helaas. Een goed jaar later las ik in de krant het overlijdensbericht van Leon. Het kon niet duidelijker zijn. Leo (!) Van Ael studeerde aan de bisschoppelijke Normaalschool in Sint-Niklaas. Uitgangsjaar 1943. °Zoersel 25/02/1924   +Boechout 11/04/2015. Een onderwijzer en innemende mens om nooit te vergeten. Hij werd 91 jaar.

Marcel Huysmans

08-01-2019, 01:40 geschreven door Marcel Huysmans