VOOR-DENKEN VOORKOMT NA-DENKEN

Toen ik nog lijfelijk naar het voetbal ging kijken, voelde ik mij als een geremde voetbalanalist anno 2019. Toen bestond dat woord nog niet, nu haalt men daar oude en oud-voetballers voor uit de kast om minutenlang over een match blabla te voeren voor al diegenen die in slaap gevallen zijn, of na de reclame zijn wakker geschoten. 21 jaar was ik een verwoed supporter van Germinal Ekeren. Je weet wel, de roodgele ploeg die uit het Veltwijckpark verdween omwille van een burenruzie en die Beerschot nog een aantal keren van de ondergang redde tot een Judasgreep van Vanoppen voor de uiteindelijke begrafenis zorgde. Vanaf dan (2013) haakte ik af als supporter. Sinds 6 jaar heb ik geen live-voetbalmatch meer gezien. ‘Lijfelijk’ voetbal kijken was voor mij een private bezigheid in het openbaar waarin ik meegezogen werd, vooral door mijn tribuneburen. Dribbelde een voorspeler doelbewust het zestienmetergebied binnen, gaf hij een gemillimeterde pas naar een wuivende collega en liet die knullig de bal van de voet lopen, dan zegde mijn buurman steevast: “hij had beter zelf geschoten!" Ik moest hem gelijk geven. Die spits kwam even later weer in een vergelijkbare situatie en schoot nu zelf op doel, maar metershoog over. Dan sprong diezelfde buurman met de twee handen in de lucht en brulde overtuigend: "hoe is dat toch mogelijk? Staan daar nog twee spelers vrij en toch schiet hij zelf!". Dan schoof ik eventjes ongemakkelijk over mijn tribunezitje, zegde niets, dacht een en ander in stilte en maakte me niet druk, want van de match wilde ik geen seconde missen... Supporters kunnen altijd overtuigend een fase beoordelen, vooral wanneer ze het resultaat al gezien hebben. Zo is het heel gemakkelijk om gelijk te krijgen! Dat kun je proberen tijdens de halftime.

De Griekse God Prometheus (letterlijk de vooraf-denkende) en zijn broer Epimetheus (de na-denkende) moesten van Zeus ooit de mens fabriceren. Zij maakten een man, maar omdat die doodongelukkig was, stal Prometheus een brandende toorts uit de Olympus en schonk het vuur aan de mens om zich te verwarmen. Zeus was razend en vond het verraad zo erg dat hij de twee broers wilde straffen. Om hen niet te beledigen gebruikte hij een omweg. Hij vroeg aan vuurgod Hephaistos om uit water en aarde een vrouw te vormen en vroeg aan de andere goden om haar goede eigenschappen te schenken. Hij noemde haar Pandora. Van Athena kreeg ze intelligentie, talent, goede tafelmanieren en ook de chicste kleding. Aphrodite zorgde voor de bevalligheid en schoonheid van een godin, de kwaliteiten van een miss en heel veel aandacht. Ze kreeg gouden kadootjes en bloemvlechten in het haar omwille van haar ontelbare schone kwaliteiten.

Hermes, de laatste resterende god, gaf haar niet alleen een prachtige stem maar smokkelde ook schaamteloze gedachten en bedrog in haar binnenste. Zo kreeg zij een gave die geen enkele sterveling had: nieuwsgierigheid. Zeus wilde haar aan Prometheus schenken, maar die wist vooraf dat je zo maar geen geschenk van de goden mag aannemen. Hij weigerde Pandora en verwittigde zijn broer. Prometheus werd voorgesteld als leraar en uitvinder die mensen wederzijds respect bijbrengt en hen leert vooruit te zien. De domme Epimetheus, die de raad van zijn broer in de wind sloeg en te laat nadacht, nam haar tot zijn vrouw en was blij omdat Pandora ook een mooi gestrikte doos meetorste. Niemand kende de inhoud ervan en zeker niet dat alle ongelukken van de wereld erin zaten. Pandora kon haar vrouwelijke nieuwsgierigheid niet bedwingen en lichtte héél voorzichtig aan één kant het deksel op. Alle rampen, ziekten en zorgen verspreidden zich over de aardbol en maakten een einde aan het zorgeloze bestaan van de bewoners. Kommer en kwel kwamen in de plaats. Zij wilde nog gauw het deksel dichtklappen, maar alleen de hoop bleef nog achter in de doos. Ook Prometheus werd voor zijn hoogmoed gestraft want hij werd aan de berg Kaukasus gekluisterd waar een adelaar elke dag stukjes uit zijn lever kwam pikken. En elke nacht groeide die lever weer aan. De 'wrekende gerechtigheid' moest voor hem eeuwenlang duren, maar Herakles bevrijdde hem terloops tijdens een van zijn werken. Zo zie je maar dat mensen die in die tijd ook stommiteiten deden maar soms nog konden rekenen op compassie en geen jarenlange schorsing opliepen.

Auguste Rodin produceerde aan het begin van de twintigste eeuw 21 afgietsels van zijn beroemd beeld ‘de Denker’. Het 72,5 centimeter hoge kunstwerk is wellicht de duidelijkst herkenbare expressie voor de menselijke activiteit die denken is. Persoonlijk zag ik maar weinig andere mensen zo intens in die houding denken. Meestal denken wij op zeer banale plaatsen gewoon in onze dagelijkse activiteiten, maar zeker minder getormenteerd. Denken is soms de tijd laten werken tot een oplossing vanzelf dichterbij komt (zegde mijn vader). Denken betekent meestal na-denken of achteraf denken. Men denkt vooral na over dingen die zijn mis gegaan. Achteraf terugblikken is altijd gemakkelijker dan vooraf weten wat er zal gebeuren. Dat noemt men ‘het verleden voorspellen’. Politici, die wij kiezen, zijn regelrechte specialisten in het achteraf bekijken van wat er gebeurd is. Zonder blikken of blozen verkondigen zij dan dat de maatregelen die ze bij een vorige misser uitdachten, in een zeer nabije toekomst zouden gestemd worden om dezelfde debacles in de toekomst te vermijden. Een 'voordenker' werkt vooraf een beginsel uit, staat dikwijls alleen en laat dan dat beginsel door anderen aan de praktijk toetsen. Dat zijn dan verlichte geesten en die zijn eerder zeldzaam.

Knowhow, inzicht en weten zijn eigenlijk synoniemen van ervaring en wie op een bepaald terrein veel ervaring heeft, mag zich expert noemen. Ervaring is wat je bezit kort nadat je beseft dat je ze nodig had. Verstandige mensen spreken meestal uit ervaring. Nog verstandiger mensen spreken uit ervaring niet. Je doet ook ervaring op als je een Ikea-kastje bijna niet in elkaar krijgt omdat je de gebruiksaanwijzing niet gelezen hebt. Mijn grootmoeder zei vroeger: “ge moet zelf naar de markt gaan om te weten wat de boter kost.”

Ervaring is het leren van je fouten. Sommige mensen hebben veel ervaring...

Marcel Huysmans                                                                           

23-11-2019, 23:17 geschreven door Marcel Huysmans