DE PROCESSIE VAN ECHTERNACH

Een quizvraag. Veronderstel dat je in Echternach, aan de oostgrens van het groothertogdom Luxemburg, een ge-eurode brief met actuele postzegel op de bus doet. Hoeveel weken zal het dan duren eer die in de thuisbrievenbus valt? Dan moet je met heel veel dingen rekening houden. Sinds de middeleeuwen kent Echternach haar fameuze springprocessie met drie stappen vooruit en twee achteruit, wat tot een chaotisch gedoe leidde… Begin dus voor die Echternachbrief maar met de miserie van twee vooruit en één achteruit. Maar denk ook aan de overgebleven kennis van statistiek, de restgrootte van het vertrouwen in bpost en de postbelangstelling van onze politici. Het antwoord is onvoorspelbaar en kan dus enkel dienen als schiftingsvraag bij gelijke puntenscore in de quiz. Het resultaat van een vergelijkbare studie ken ik wel. Vorige week dinsdag werd een aan mij niet-prioritaire brief in de rode brievenbus van de post in Aartselaar geschoven. Exact 6 dagen later vond ik de rode briefomslag al tussen de rest van de postbedeling. Hij had geen merkbare reisschade ondervonden.

De voorbeeldfunctie van de postduif is in zo’n geval alleen nog maar herinnering en dus geschiedenis. Postduiven werden via kunstmatige selectie gefokt als postbodes door weer en wind ze werden naar ‘ergens’ vervoerd om toeval uit te sluiten. Losgelaten konden ze – dat snapt niemand op volledig begrepen wijze - de weg naar hun oorspronkelijke verblijf terugvinden. Ze waren meermaals inzetbaar, net zoals de gewone postbodes. Tijdens WO I dienden de postduiven op grote schaal om boodschappen van het front naar gebieden ver achter de linies over te brengen. Daarbij bleken ze soms betrouwbaarder dan de telefoonverbindingen, die door de grote artilleriebombardementen vaak mankeerden. Misschien nog een idee voor bpost, vermits je telefonisch niet meer naar je eigen postkantoor kunt bellen, maar enkel je klacht via 022/012345 in het mandje van een zelfvertragend belcenter kunt deponeren. Bij bpost heet dat callcenter. Bekt natuurlijk beter en het mandje is gewoon gezellig om te laten liggen. Klachten worden na enige tijd vergeten en zijn dus voor bpost eigenlijk opgelost volgens de slogan ‘laat de tijd zijn werk doen’.

Nationale, internationale en aangetekende zendingen vormen het volgende bpostwagonnetje in de sukkeltrein. Brieven en kaarten moeten met een postzegel of met een frankeervignet gefrankeerd zijn en je mag die in alle brievenbussen van bpost deponeren of afgeven aan het loket van een postkantoor of postpunt. De barcode doet dan vermoeden dat de brief vlugger ter bestemming zal zijn, maar het tegendeel is waar. Het oogt modern, maar werkt als een beschermde ABS. En die brieven vertragen zeker als de nood het hoogst is.

Pakketten worden door de post met de glimlach besteld, maar dan moet je wel snel zijn. De snelheid van mijn traplift wordt telkenmale afgestraft en beloond met voorafgedrukt briefje waarmee ik naar het postkantoor mag reizen. Dat wordt een minitrip, maar kan niet onmiddellijk. Ze moeten zich minstens één dag kunnen voorbereiden op het moment dat je je gemist pakje komt afhalen. Verwijzingen naar buren via officiële documenten en andere informatie die je meermaals hebt verzonden, worden maar eerst verwerkt nadat je al minstens drie keer heb gereclameerd. ’t Is erg, maar moedeloosheid overvalt me alleen dan, wanneer ik niet langer op het toeval kan rekenen.

Zijn er nog andere slachtoffers van deze afgang? De loketbedienden en de postbodes zijn uiteindelijk de slachtoffers en tegelijk reddende engelen. Zij vangen de kletsen op en blijven spijts alles toch vriendelijk. Rotsen in de branding, onderbetaald voor zoveel werk… maar wel goed beveiligd! Letterlijk en figuurlijk. Je kunt ze enkel benaderen via oogcontact met driedubbel gewapend glas en via schuiflades waarin je documenten zomaar kunt uitwisselen. Safety first. Pakjes afhalen gebeurt door een ‘safe’ waarvan de binnen- en buitendeurtjes enkel afzonderlijk en achtereenvolgens kunnen openen. Als toegift krijg je daar een geketende balpen in bruikleen om schriftelijk te bewijzen dat jij het bent. Voor thuisleveringen moet je wel heel handig zijn voor een contractuele handtekening: met je stompe wijsvinger dien je een leesbare kribbel achter te laten op een tablet… Soms heb ik compassie met de mobiele postbodes die tegenwoordig op hun ronde tot 500 keer in en uit hun auto mogen/moeten stappen. Goed voor hun lijf en leden hoor ik je zeggen, terwijl onder het computerklavier van de topmensen een bankje en een vijfarmige bureaustoel met Rolls-Royce-achtig gezoef over het tapijt glijdt.

Ik weet het. Economie en efficiëntie zijn vooral belangrijk voor managers en aandeelhouders. Volgens het nieuwe beheersplan van vadertje post zal vanaf maart volgend jaar de postbode nog maar twee keer per week brieven in je bus droppen. Alleen voor brieven met een (duurdere) priorzegel, kranten en pakjes maken ze nog een uitzondering. Dat noemen ze ‘de tering naar de nering’ zetten. Maar van zulke dingen krijg je eerder de tering, dat wil zeggen de opbrengst van de handel. Deze zomer test bpost de nieuwe werkwijze uit in enkele kantoren. De klanten gaan daar nog niets van merken. Het moet spannend en verrassend blijven. Het onderzoek gebeurt echt achter de schermen: hoe organiseren we rondes, hoe bundelen we welke briefwisseling? Hoe kunnen we onze economie en efficiëntie nog verbeteren?

Brieven zijn unieke documenten die je vast kunt houden en kunt door geven. Maar Whatsapp en mail vliegen sneller weg dan een papieren brief. En nu al helemaal.
Binnenkort zetten we alles in de cloud, want dan leef je op wolkjes. Wat zou je zeggen als dat brievenlief alleen maar in de cloud zit? Dan heb je niks meer om te voelen, te ruiken, te strelen en lief te zijn. Dan zijn brieven minstens echt en tastbaar aanwezig. Een brief vraagt je om tijd te nemen. Dan kun je nadenken over formuleringen. Dat kan alleen met de nodige aandacht voor je zinnen, voor wat je wil vertellen en hoe je dat genuanceerd wil zeggen. Wat is er mooier dan een postzegel met het gekleurde hoofd van onze koning er op of dat van onze toekomstige nu al volwassenen koningin? Zo’n brief kun je bewaren en hoeft niet onmiddellijk in de prullenbak. Gewoon een vertraagd cadeau van bpost.

Marcel Huysmans

10-11-2019, 10:55 geschreven door Marcel Huysmans