DE STOEL VAN LOWIE

Als ik over mijn terras naar buiten kijk, kom ik onwillekeurig terecht bij het tuinhuis dat vele jaren geleden in mijn hofje belandde. Een vrachtwagen laadde destijds een immens houtpakket in plastic folie af in de voortuin. Al die balken, planken, roofing en ander toebehoren stelden dat houten meccanohuis voor. Elk deeltje werd zorgvuldig tot achter in de tuin verhuisd, wachtend op de werkers van het eerste tot het laatste uur. Het waren er niet veel. We hebben ook niet veel reclame gemaakt. Bovenop dat pakket glorieerde het detailplan te om uitdagend te zeggen: zo moet het worden! Een eerste tuinhuisfan was Louis, mijn achterbuur die al rond 1970 voorbestemd was om mijn achterbuur te worden. Zonder Louis-voorkennis kwam ik in 1978 zijn tuingrens tegen. Het gebeurde zonder veel plichtplegingen maar het klikte wel vanaf het eerste moment. Met hem heb ik in 1997 de eerste studie van dat tuinhuis gemaakt. In die grote puzzel was het eerste probleem: welk stuk hoort bij welk tekeningdetail? Wat hebben we nodig, hoe doen we het en hebben we nog hulp nodig. De leidraad daarbij was dat geplastificeerde mapje met daarin het plan.

Naast dat tuinhuis was er juist genoeg plaats voor een paadje dat, mits het overschrijden van twee witgeschilderde betonnen afsluitbalkjes, naar de tuin van Louis leidde. Dat wegje was vanaf dan de bezoekersweg, het communicatiekanaal, en in noodgevallen de vluchtweg tussen de twee buren. Toen was dat zo, en nu blijft dat leek nog eeuwen te blijven. De symbolische waarde van dit smalle paadje was immens. Het miniproject leek eerst immens, maar toch niet te groot voor mensen die van bouwen niet zo veel afwisten. Van puzzelen, knutselen en bricoleren des te meer, al konden de gereedschappen en materialen ook van de concurrerende gamma afstammen. Samen hadden we veel gereedschap en wonderlijk genoeg alles wat we nodig hadden.

Louis was klein van carrure maar groot in ideeën. Hij was de man waarop je kon rekenen. Hij kon graven, aangeven, waterpassen, nagelen, meten en alle technieken bespelen die in ruime mate voorkwamen. Het was dan ook normaal dat bij de plechtige inhuldiging ‘en petit comité’ namens de leidende organisatie een plechtige oorkonde ten name van deze ‘duivel-deed-al’ werd overhandigd. Daarop stond vermeld waarin zijn uitmuntende bijdrage tot het project bestond. Ten eeuwigen titel zou die oorkonde de getuige zijn van de waardering en de inzet voor de volgende dertig jaar en waarschijnlijk nog veel langer. Dat dit mini-diploma voor beiden belangrijk was is duidelijk dat we méér dan twintig jaar elk nog over een exemplaar van dit A4-tje beschikken.

Toen kwamen de jaren van intens gebruik tot zowat tien jaar geleden de tuin opnieuw werd aangelegd. De leilinde voor het tuinhuis, het geklinkerde wandelpaadje ervoor, het afdakje aan de voorzijde en de toevallige passanten nodigden uit tot meer. Het werd de verbindingsweg tussen twee buren. Heb je iets gehoord, iets gezien of heb je hulp nodig, dan leidt de weg tot de oplossing via dat tuinhuis. Zowat acht jaar geleden kreeg ik van mijn huisgenoten voor mijn verjaardag een heel bijzonder cadeau dat niet alleen voor mezelf bedoeld was. De set zwartgelakte, weerbestendige tuinstoelen en een dito rond tafeltje dat van alle zijden kon ‘aangezeten’ worden was super onverwacht. Ze waren gehard tegen weer en wind en als een perpetuum mobile eeuwig afgespoeld en vernieuwd door de regen: iets zoals ontoeregenbaar, want er zijn ‘weergaatjes’ in.

Wie eerst koos, kon zich eerst zetten. Vanaf dan werd het de ‘babbelstoel’ van Louis. Als zijn eega hem weer eens kwijt was, werd eerst deze site geraadpleegd. Dikwijls was de oplossing zo meteen gevonden. Met de nabije A12 op de achtergrond, ademde je daar niet alleen lucht maar vooral rust, geborgenheid en tijd om te koesteren en niet te vergeten. De vuil met fijn stof besmogde lucht was ver af en werd regelmatig op natuurlijke wijze gepoetst door een fikse regenbui. Wat er in die stoelen ooit is verteld, behoort tot het ongeschreven deel van het 21-eeuwse nieuwe testament en is even emotioneel en symbolisch als het opgezette stoelenproject. Feitelijk was de stoel van Louis een meervoudstoel. Omdat je ook niet wist welke stoel van hem was. Een beetje zoals een koninklijk meervoud (pluralis majestatis) dat de verbondenheid suggereert en tegelijk eerbied opwekt. Vergelijk het met het Frans, waarin men elkaar ‘vousvoyeert’ (u-zeggen). Het komt ook niet zo dikwijls voor. Het zijn eigenlijk twee stoelen, maar je weet niet welke van wie is…

Maar tijden veranderen. Mensen worden wijzer en ouder en helaas: toen Louis zijn vrouw overleed, vertrok hij, na de verkoop van zijn huis, naar een kleiner appartement. Dat kostte bloed, zweet en tranen. Maar de twee stoelen en de tafel staan er nog altijd. Want Louis komt regelmatig op bezoek en is het plekje onder de leilinde niet vergeten. De stoelen staan altijd klaar, voor als hij weer eens komt. Niet meer langs achter, want personaliteiten mogen langs de grote poort binnen. De eerste keer dat wij daar zaten na zijn verhuis, was tegelijk emotioneel en vreemd. Je zou er uren kunnen zitten, want de stoelen zijn mobiel. De zon doet de babbeldeugd van plaats veranderen. ’s Morgens staat de zon nog hoog en is er schaduw. Gaandeweg is ze rond de middag ver genoeg opgeschoven van links naar rechts om een zon- en schaduwkant te genereren. Voor mezelf betekenen de stoelen een rustpunt bij het weinige tuinieren dat ik nog kan. Tuinieren betekent dan héél rustig en af en toe iets doen, maar vooral veel zitten. Of een koel drankje drinken, veel nadenken en fantaseren. Of gewoon van de zon genieten en kiezen waar ze op dat moment het aangenaamste aanvoelt.

Aan die tafel met de twee stoelen mag er gezeverd worden, gelachen en gefilosofeerd. Ze staan alle dagen klaar, wachtend tot het volgende bezoekmoment. Echte vrienden moeten bij mekaar de deur niet platlopen, alleen weten dat ze er zijn. Weten dat je verwacht bent op elk moment van de dag, is genoeg.

De stoel van Louis: één voor de vriendschap, één voor mezelf voor de rustige momenten en het tafeltje voor het gezelschap.

Marcel Huysmans

23-04-2019, 14:59 geschreven door Marcel Huysmans