GEBOEID DOOR DE GESCHIEDENIS

Geschiedenis is de vakdiscipline die zich bezig houdt met de studie van chronologische ordening van gebeurtenissen. De bedoeling is inzicht te verkrijgen in culturen en volkeren uit het verleden. Door mijn opleiding (Latijn-Grieks) werd  ik bijna twaalf jaar aan één stuk geconfronteerd  met het vak geschiedenis dat ik nooit met extra hoog enthousiasme heb beoefend. Toch ben ik mij bewust van het feit dat door die geschiedenisvorming heel wat cultuur, inzicht, wereldinformatie en studie van de menselijkheid door de eeuwen heen in mijn leven is binnengekomen. Van één ding ben ik zeker: geschiedenis is een ernstige vakdiscipline die haar plaats in de algemene ontwikkeling meer dan waard is. In de loop van mijn leven heb ik dikwijls de draak gestoken met gebeurtenissen uit het verleden die ik dan op losse blaadjes schreef of op mijn eerste schrijfmachine tikte. Die tikmachine had ik van mijn vooruitstrevende vader gekregen voor mijn plechtige communie in plaats van een wijwatervatje. Het was een ‘Japy’ die toen nog een onbekend lettertype printte. Later (1983) liet ik de computer het altijd maar beter wordende schrijfwerk opslaan. Om te corrigeren, hoefde je immers niet alles opnieuw in te tokkelen. Al die geschriften zijn in een groene afgeleefde map beland waarin ik nog altijd met genoegen verdwaal. Ik vond een geschrift terug uit 1963 waarin ik ronddoolde met de geschiedenis, zoals ik later ook met politiek, kunst, godsdienst en zeker met wetenschap op een niet conventionele manier ben omgegaan. Gelieve me dus te ‘pardonneren’ indien ik sommige toestanden in 1963 verkeerd heb ingeschat. Het was mijn manier om ernstige dingen te verwerken.

In het begin van de geschreven geschiedenis was Europa in nevelen gehuld. Zoals de rest van de wereld. De vroegste geschiedenis is verborgen in ondoorgrondelijke mythen. Volgens één ervan werd ons werelddeel genoemd naar Europa, een meisje dat rondreed op een stier die Zeus heette. Eigenlijk was het geen stier, maar een god die ons een indruk gaf van de onzekerheid in die vroegste tijden. Misschien is het onwaarschijnlijk, maar de wieg van de Europese beschaving parkeerde in het Middellandse Zeegebied met als belangrijkste land Egypte. Het land werd eeuwenlang geregeerd door de farao’s die een manie hadden voor het bouwen van piramides. Die hadden geen enkel nut, behalve voor het begraven van farao’s. Voor de Egyptenaren was dat amusant, want nu konden ze vaststellen dat zij eeuwenlang onderdrukt waren door farao’s die op hun beurt eeuwenlang werden onderdrukt door piramides. Die antieke bouwwerken zouden later een geliefde achtergrond vormen voor toeristen van middelbare leeftijd of ouder die daar poseerden in de hoop dat ze er veel jonger zouden uitzien.

De Grieken en de Romeinen leerden ons ook levenslessen. Het hoogtepunt van de Griekse kunst werd bereikt onder Perikles. Het was de tijd dat alle kunstenaars klassieken waren en ieder kunstwerk klassiek was. Om prestigeredenen noemde men die periode de ‘gouden eeuw’, hoewel toen bijna alles van waarde uit marmer was gecreëerd. De mannen op de Griekse beelden waren, zonder uitzondering, gekleed in het eenvoudige klassieke vijgenblad. De kunst om een vijgenblad te dragen zonder bretellen is met de Grieken verloren gegaan. De grootste van de Romeinse keizers was Julius Caesar die ook over Gallië zijn legioenen leidde. Die verovering plezierde hem. Hij verdeelde Gallië in drie delen: Veni, Vidi en Vici, iets was Jonathan Legear zelfs tattoogewijs verkeerd op zijn arm liet schrijven. Caesar had deze spreuk gebruikt toen hij voor het eerst de Champions League had gewonnen na de operatie propere handen. Alleen schreef Jonathan VINI, vidi, vici. Dat is géén regionaal dialect, maar wel de genitief van vinum, de wijn. Legear was dus ‘van de wijn en helemaal van de wijs. Na de gevierde Julius Caesar kwam Marcus Antonius die onderging met Cleopatra, wat waarschijnlijk gezelliger was dan op zijn eentje.

Als de Noormannen er niet geweest waren, hadden we het waarschijnlijk zonder Denemarken, Noorwegen en Zweden moeten stellen. Wie onder hen avontuurlijker was aangelegd, noemde zich Viking en mocht vanaf dan in eigenaardige zeilboten, die wij snekken noemden, de buren verkennen. Een extremist – ook in die tijd hadden ze die al – zeilde als klimaatoptimist helemaal naar Rusland, vestigde zich daar en noemde zich Erik de Rode. Als de Vikings stierven, gingen ze recht naar het Walhalla, dat vrij populair was ondanks de aanwezigheid van de Walküren, zwaarlijvige dames met hoogblonde vlechten en longen die vol zaten met aria’s van Wagner.

Om de Middeleeuwen te begrijpen, moet je op de hoogte zijn van de ridderlijkheid, een systeem waarbij de man, nadat hij tot ridder was geslagen, er op uit ging om een jonge dame in moeilijkheden te brengen. Andere geliefde bezigheden waren: steekspelen en vrijen met de koningin. De steekspelen werden gehouden tijdens tornooien, waar hoog te paard gezeten ridders elkaar ‘ridder te voet’ probeerden te maken. Vrijen met de koningin werd enkel gedaan in afwezigheid van de koning en van Barend Leyts, Brigitte Balfoort en Marc Van den Wijngaert, hoewel de afwezigheid van de biografen niet  betekent dat het niet zo gebeurd is.

Tegen de duisternis van de vroege Middeleeuwen was iedereen onwetend. Dat zou zich later nog wel eens herhalen. Op het einde van de Middeleeuwen draaide iemand de verlichting aan en toen herleefde de kennis. Universiteiten openden hun deuren. Waar scheikunde werd onderwezen, werden ook deuren en ramen opengezet. De moderne tijd werd ingeleid door oorlogen en oorlogsgeruchten, welke meestal ongegrond bleken te zijn. Dat was de periode waarin Napoleon zijn hand tussen zijn vest stak en hogerop arriveerde, ondanks zijn uiterlijk. Hij was al generaal toen de mensen hem nog altijd ‘de kleine korporaal’ noemden. Hij was zo klein dat hij nooit een parade zou gezien hebben als hij er zelf niet bij was. Vanaf het begin zette hij zijn steek dwars op zijn hoofd en niemand sprak hem daarover ooit aan…

In 1814 begon dan de restauratie van de Franse Troon, toen Napoleon werd afgezet en naar de club Méditerranée op het eiland Elba mocht verhuizen. Voor het vervolg van mijn geschiedenisblaadjes zal je helaas geduld moeten oefenen, want om door te dringen tot al die geheimen van de geschiedenis zijn meer woorden nodig.

Marcel Huysmans

06-10-2019, 12:24 geschreven door Marcel Huysmans