Uruzgan, waar scholen branden
Door Berry van der Heijden
Donderdag 2 februari 2006 - Waar krijgen de ongeveer 1200 Nederlandse militairen mee te maken in Uruzgan. Een achtergebleven gebied, waar Taliban als guerrillastrijders toeslaan en weer de onherbergzame bergen in vluchten?- Feiten en weetjes over Uruzgan, aankomend thuisbasis van onze jongens.
 FOTO EPA BREDA Uruzgan is een zeer arme provincie in het Midden van Afghanistan (648,000 km2) met een oppervlakte van 31.000 km2. Dat is iets kleiner dan Nederland (35.054 km2.) De bergachtige en erg droge provincie is zeer dun bevolkt met 627.000 inwoners (20,4 per vierkante km, tegen 483 in Nederland)
De hoofdstad is Tarin Kowt.
Politiek machthebber in de provincie is gouverneur Jan Mohammed Khan. Hij behoort, net als president Hamid Karzai (1957), tot de Pathaanse Popolzaistam, die in en rond de hoofdstad veel macht heeft. Khan beschikt net als de vele warlords in het land over een eigen legertje en gevangenis. Leden die niet tot zijn clan horen kunnen een baan sowieso vergeten. Nederland heeft bedongen dat de van corruptie beschuldigde gouverneur moet opkrassen. Karzai heeft geprobeerd hem weg te promoveren naar hoofdstad Kabul, maar Khan heeft geweigerd.
Mullah Mohamed Omar, de geestelijk leider van de Taliban, is in Uruzgan geboren.
Uitgezonden Nederlandse militairen op dit moment: Totaal 1552. Daarvan in Afghanistan ISAF-vredesmissie: 376, Enduring Freedom: 680, waarvan 247 in Afghanistan (Kunduz, Mazar-i-Sharif, Pul-e-Khomri in de provincie Baghlan)
De Nederlandse militairen gaan als provinciaal reconstructie team (PRT) in het kader van ISAF.
De taak van de PRTs is patrouilleren, bemiddelen, ondersteunen van organisaties die met de wederopbouw van Afghanistan helpen, bevorderen van gebiedsuitbreiding van de Afghaanse regering.
Nederlandse journalisten zijn (tijdelijk?) niet welkom. Waarschijnlijk om het besluit om troepen te sturen niet in gevaar te brengen.
In Afghanistan werd vorig jaar 87 procent van de wereldproductie aan opium verbouwd (VN-bureau voor drugs en criminaliteit, 2005). Uruzgan stond in 2004 op de vierde plek van de 34 provincies, maar in deze provincie is de verbouw in 2005 meer dan 50 procent teruggedrongen. Anderzijds is in de provincie van Jan Mohammed Khan een flink deel van het zaaigoed en mest op onverklaarbare wijze verdwenen. In ieder geval niet bij de arme boeren terechtgekomen die bereid waren van het verbouwen van opium af te zien.
Ongeveer vijftig procent van Afghanistan is onder controle gebracht van de met de Afghaanse overheid samenwerkende vredestroepen.
De bevolking van Uruzgan bestaat vooral uit orthodoxe Pathanen, soennitische moslims. Omdat de bergachtige provincie zo ontoegankelijk is onlangs is de eerste goede verharde weg aangelegd zijn grotten en kloven in de bergen nog het domein van Taliban.
In augustus 2003, kreeg de NAVO het bevel over de ISAF-missie, waar bijna 9000 militairen, marine, lucht- en landmacht, van 36 landen bij zijn betrokken. Secretaris Generaal Jaap de Hoop Scheffer heeft gezegd dat de NAVO in het land blijft tot vrede en democratie is hersteld.
Over veiligheid wordt verschillend gedacht: Luitenant Generaal Karl W. Eikenberry, commandant van de Amerikaanse troepen in Afghanistan, wordt in The Washington Post geciteerd: Op een lijst van 34 provincies die het verst zijn met veiligheid staat Uruzgan zeker ergens onderaan.
Door het gebrek aan veiligheid durven hulporganisaties zich niet te vestigen in de provincie. Het vertrouwen van inwoners in de regering en de coalitietroepen hangt nauw samen met het creëren van banen, aanleggen van wegen, bouwen van scholen en ziekenhuizen. Het dichtstbijzijnde moderne ziekenhuis ligt op vier uur rijden van hoofdstad Tarin Kowt in Kandahar. Voordat de VS er de geasfalteerde weg aanlegden duurde deze rit zes uur.
Afghan Online Press (AOP) , een internetkrant in Kabul, meldt dat de Taliban een nieuwe tactiek volgen om gemengd onderwijs tegen te gaan. De laatste drie maanden zijn twintig scholen in brand gestoken. Twee leraren zijn vermoord door Taliban of aan Taliban gelinkte milities. Uit angst dat hen hetzelfde overkwam hebben lokale autoriteiten 200 gemengde scholen gesloten in de zuidelijke provincies Kandahar, Helmand, Zabul en Uruzgan.
In de provincie is het afgelopen jaar geen Amerikaan gesneuveld, zei de Amerikaanse kolonel Pat Higgens kolonel woensdag in De Telegraaf.
AOP schrijft dat in 2005 in Afghanistan 1500 mensen om het leven zijn gekomen door geweld dat met Taliban te maken heeft.
De omverwerping van het Talibanregime eind 2001 en de wederopbouw en vredeshandhaving hebben de VS al ruim 5 miljard dollar gekost.
Veel inwoners van Uruzgan waren aanvankelijk blij met de komst van de stamverwante Pathaanse Taliban, omdat ze een einde maakten aan de overvallen van bendes en de onbeteugelde macht van krijgsheren. Inmiddels willen steeds meer inwoners af van de extremisten, maar ze zijn bang dat met het vertrek van de Amerikanen, de macht van de Taliban nog verder toeneemt.
|
Ik ben Tonnie van Riel
