Er was weer een jaarlijks dictee in Bergen op Zoom. Zelf heb ik al 2 x meegedaan, maar heb nu helemaal niet gezien dat je jezelf op kon geven. Och het was waarschijnlijk toch moeilijk met die achteruitgang van mijn oren en met twee nieuwe hoortoestellen, waar ik nog aan moet wennen!!
Twijfel en gejeremieer
Door Edine Wijnands
Zaterdag 4 februari 2006 - BERGEN OP ZOOM EÈn voor ÈÈn rollen de zinsdelen over de lippen van SBS-presentatrice Maureen du Toit:. Hoe r¸cksichtslos elk opportunistisch besluit...
 Fotoalbum
 Hans van Osch uit Breda heeft gisteravond de BN/DeStem Taalprijs 2006 gewonnen. Foto Peter Roek Bij de bijna honderd deelnemers aan het jaarlijkse BN/DeStemdictee vormen zich zweetdruppels op het voorhoofd. R¸cksichtslos, puntjes op de u? Twee oos?
Het waren allemaal winnaars die zich gisteravond in een zaaltje van de Raayberg in Bergen op Zoom hadden verzameld. Winnaars van de taalquiz die met kerst in BN/DeStem had gestaan. De prijs? Deelname aan het grote dictee.
Wat een prijs, verzucht Ronald van Itegem uit Eindhoven na afloop. Hij had de quiz voor de grap ingevuld toen hij met kerst bij zijn ouders in Sint Jansteen was. En nu? Nu zit ik met de gebakken peren, kermt hij. Het was pittig, erg pittig.
Net als Kuun de Boer uit Dinteloord twijfelde hij vooral aan woorden die al dan niet aan elkaar moesten worden geschreven. Streepje ertussen, gewoon los? Je ging overal aan twijfelen, meent De Boer.
Twijfel, het was het grote gevoel dat zich van de deelnemers meester maakte tijdens het dictee. Zoals Aniek van Straaten van de Roncalli Scholengemeenschap uit Bergen op Zoom. Bij allerlei woorden die ik gewoonlijk zonder problemen goed schrijf, ging ik nu opeens twijfelen.
Aniek deed mee aan de scholenwedstrijd. Een nieuwigheidje bij het BN/DeStemdictee. Want naast de zeventig individuele deelnemers, streden dit keer ook nog eens negen scholen tegen elkaar. In teams van drie: docent met twee leerlingen.
Onder de scholen vooral veel geweeklaag over de Jantjes. Jantje-van-Leiden, Jan Modaal, Jan met de pet, het hield niet op, zegt Karin-Ruth Verschuren, docent Nederlands van het Stedelijk Gymnasium uit Breda. Waarschijnlijk ben ik daar een paar keer de mist mee in gegaan. Erg? Nee. Ik wil dat niet eens snappen, zegt ze strijdvaardig.
Zij vreest dat ze toch wel redelijk wat fouten heeft gemaakt. Zo tegen de twintig. Een aantal dat ook Ingeborg de Gucht uit Hulst noemt. Als ik een reÎle inschatting moet maken, vermoed ik dat ik daar op uitkom, zegt ze. Ik heb goed geoefend, nog eens een oud taalboek gepakt, wat nagelezen, maar het was moeilijker dan ik dacht. Ik zat vooral met de koppeltekens.
De Gucht blijkt onzekerder dan noodzakelijk. Met dertien fout won ze gisteren de derde prijs. Een prijs die niet was weggelegd voor Jessica de Gardeijn uit Sprang Capelle, met haar zestien jaar de jongste van alle deelnemers. Jammer, maar ze had het al voorspeld. Er zaten net te veel woorden in het dictee die ze niet kende. Kwintessens, zucht ze. Nooit van gehoord.
Merijn Hollestelle van het Markland College uit Oudenbosch toonde zich zelfverzekerder. Al aan het einde van het dictee hing hij ontspannen achter zijn tafeltje. Hij had het niet moeilijk gevonden, zegt hij. Een makkie? Nee, dat ook niet, ik zit toch wel op een fout of dertig.
Hoeveel hij er werkelijk had, blijft een raadsel. Want bij de bekendmaking van de winnaar van de scholenprijs werden geen aantallen fouten vermeld. Feit is dat het Markland de grote trofee niet mee naar school nam. Die was voor scholengemeenschap t Rijks uit Bergen op Zoom met als deelnemers de 6 VWOers Eva de Jong en Annet Vroegop en hun docent DorothÈ van Loon.
Bij de individuen mag Han van Osch uit Breda zich met tien fouten de winnaar van de BN/DeStem taalprijs 2006 noemen. Hij sleepte er een VIP-arrangement voor Cirque du Soleil mee in de wacht, een trofee en, niet onbelangrijk: eeuwige roem. Tweede prijs was voor Louis van Beckhoven uit Chaam (elf fout) en derde, zoals genoemd, Ingeborg de Gucht.
Tien fout, niet wat veel? Dicteemaker Dick Pak twijfelt. Vooraf had hij nog gezegd: Ik hoop niet dat het te makkelijk is. Dat is niet leuk, beamen ook enkele deelnemers. Pak: Je moet na afloop van het dictee wel het gevoel hebben dat het een uitdaging was.
Dat was het zeker, vond presentatrice Maureen du Toit, gewoonlijk nieuwslezeres bij SBS6. Het was een pittig dictee met veel instinkers. Woorden als gejeremieer lijken eenvoudig, maar als je ze moet opschrijven zijn ze moeilijk. Ik heb het dictee vooraf een paar keer hardop doorgenomen om het goed te kunnen voorlezen. En ik moet zeggen: toen ik het zo las was ik erg blij dat ik voor de groep stond en niet achter de tafeltjes. Ik had het nooit foutloos kunnen doen.
Andere tijden
Hieronder staat de tekst van het dictee dat de deelnemers aan de BN/DeStem Taalquiz gisteravond voor de kiezen kregen.Er verandert zo veel, weet eenieder zichzelf respecterende, maar desalniettemin verontruste, krantenlezer.
Of het nu gaat om ons socialezekerheidsstelsel, door velen verguisd, de besognes omtrent zorgstelsel of levensloopregeling, het gênante gejeremieer rond de spelling (over paardebloem, ruggespraak e.d.) of de eindeloze pleidooien voor een regionaal dag- of avondblad op tabloidformaat, langzaamaan daagt het besef dat we ons er niet met een jantje-van-leiden van af kunnen maken.
Uitentreuren is ons door zelfbewuste langetermijnplanners gewag gemaakt van het feit dat een voortdurend status-quo geen soelaas biedt.
Conservatisme is allang geen wet van Meden en Perzen meer; het is nochtans geen welles-nieteskwestie òf er veranderingen zullen plaatsvinden, maar veeleer een kwestie van wannÈÈr!
Hoe rücksichtslos elk opportunistisch besluit in dit sociaal-maatschappelijke labyrint volgens menigeen ook genomen moge worden, het christelijk-liberale regime zal koste wat kost en op welhaast on-Hollandse wijze erop toezien, dat het wijdverbreide wantrouwen van de doorgaans toch goedgemutste burgers tenietgedaan of anderszins geneutraliseerd wordt; hopelijk gebeurt dit zonder Jan en alleman te bruuskeren.
Echter, volgens velen, is in de afgelopen kwarteeuw de politieke trukendoos nimmer zo vaak geopend en is een teveel aan ad-hocakkoorden geÎffectueerd, waardoor zowel Jan met de pet als Jan Modaal zich lijdzaam is gaan distantiÎren van het establishment.
Politici vergoelijken uit-en-ter-na het nattevingerwerk met nietszeggende platitudes, clichÈs en holle retoriek, waar de doorsnee-Nederlander, of het nu een caissière, elektricien of opticien betreft, eenvoudigweg doorheen prikt. De meesten van de laatstgenoemden maken een simpele kosten-batenanalyse en trekken hun conclusies bij de eerstvolgende verkiezingscampagne, wat normaliter uitmondt in een regelrechte anticlimax voor menig politicus.
De kwintessens in deze zaak is dat er, wil men tenminste blijven appelleren aan het gezonde verstand, een serieuze gedachtewisseling moet plaatsvinden en dat niemand zich zonder scrupules toe-eigent de wijsheid in pacht te hebben.
Best een moeilijke Tekst zoals je ziet. De Jurie hieronder.
|
Ik ben Tonnie van Riel
